بالالاردى قالاي تىڭداۋ كەرەك؟
بالالاردى قالاي تىڭداۋ كەرەك؟
بالالاردىڭ تۇيىقتىعى – ونىڭ سەزىمدەرىنىڭ ءوز اياسىنا جاسىرىنىپ جاتۋىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى. ول كەزدە بالاعا كورسەتۋ، كومەكتەسۋ، ۇيرەتۋ ارقىلى كومەكتەسە المايمىز. بۇل جاعدايدا ەڭ دۇرىس شەشىم - بالاڭىزدى تىڭداۋ. پسيحولوگتار وتە ءتيىمدى ءتاسىل ويلاپ تاپقان، ول «تىڭداۋشىنىڭ كومەگى» نەمەسە «بەلسەندى تىڭداۋ» دەپ اتالادى.
بەلسەندى تىڭداۋ دەگەنىمىز نە؟
مىسال كەلتىرىپ وتەيىك:
1. اناسى ساياباقتا وتىرادى، وعان ءۇش جاسار بالاسى جىلاپ كەلىپ: «ول مەنىڭ ويىنشىعىمدى تارتىپ الدى!»- دەيدى.
2. بالاسى مەكتەپتەن اشۋلانىپ كەلەدى، سومكەسىن لاقتىرىپ: «مەن ەندى مەكتەپكە بارمايمىن!»- دەيدى.
3. قىزى سەرۋەنگە دايىندالىپ جاتىپ، اناسىنا: «مىنا باس كيىمدى كيمەيمىن - ول جامان!»- دەيدى.
بۇل جاعدايلاردا بالالار اشۋلى، رەنجۋلى، جولى بولماعان، وعان بولىپ جاتقان جاعداي اۋىرتپاشىلىق اكەلەدى، ول ۇيالادى، ادىلەتسىزدىكتى باستان كەشىرگەن. ءسىزدىڭ تاراپىڭىزدان ەڭ بىرىنشىدەن – بالاڭىزعا ونى تۇسىنەتىنىڭىزدى، ونىڭ جان ايقايىن «ەستيتىنىڭىزدى» ءبىلدىرۋىڭىز كەرەك.
ەگەر بالاڭىزدا ەموسيونالدىق ۋايىمى بولسا، ونى بەلسەندى تىڭداۋ كەرەك.
جوعارىدا ايتىلعان مىسالدارعا جاۋاپ رەتىندە، مىناداي ۇلگى كەلتىرىلگەن:
1. ەشتەڭە ەتپەيدى، ويناپ بولعاسىن بەرەدى.
2. مەكتەپكە بارمايتىنىڭ قالاي، ساباقتان قالماۋ كەرەك.
3. باس كيىمىڭ تىم جاقسى، ەركەلىگىڭدى دوعار!
بەلسەندى تىڭداۋ ارقىلى، بالانىڭ جان دۇنيەسىن تۇسىنەتىندىگىمىزدى، وعان كومەكتەسۋگە دايىن ەكەندىگىمىزدى دالەلدەيمىز.
بەلسەندى تىڭداۋدىڭ قوسالقى ەرەجەلەرى.
بىرىنشىدەن بالانى تىڭداعىڭىز كەلسە، مىندەتتى تۇردە بالاعا بەتپە-بەت قاراڭىز، ونىڭ كوزىمەن ءسىزدىڭ كوزىڭىز ۇشىراسۋى كەرەك. ەگەر بالا كىشكەنتاي بولسا، ونى الدىڭىزعا الىپ وتىرعىزىڭىز، نەمەسە ورىندىعىڭىزدى وعان جاقىنداتىڭىز.
كەرىسىنشە بالامەن كورشى بولمەدە تۇرىپ سويلەسۋدەن، تەرىس قاراپ تۇرىپ، تەلەديدار قاراپ وتىرىپ،، گازەت وقىپ وتىرىپ، نەمەسە ديۆاندا جاتىپ سويلەسۋدەن اۋلاق بولىڭىز.
ءسىزدىڭ وتىرىسىڭىز بالاعا دەگەن قارىم - قاتىناسىڭىزدى، ءسىز ونى تىڭداۋعا نەمەسە ونىڭ جاعدايىن تۇسىنۋگە دەگەن ويىڭىزدى بىلدىرەدى. بۇل جەردە مۇقيات بولعانىڭىز ءجون، ويتكەنى بالا ونىڭ ءبارىن سەزەدى.
ەكىنشىدەن بالامەن سۇحباتتاسۋ بارىسىندا ءوزىڭىزدىڭ كوڭىل - كۇيىڭىزگە ءمان بەرىڭىز. بالامەن قاتال نەمەسە رەنجۋلى كۇيدە سويلەسۋگە بولمايدى. بۇل جاعدايدا بالا سىزگە اشىلا المايدى.
ۇشىنشىدەن اڭگىمە بارىسىندا «ءۇزىلىس» جاساپ وتىرۋ قاجەت. ويتكەنى بۇل ۋاقىت بالانى تىڭداۋعا بەرىلگەن. ۇزىلىستەن كەيىن بالا ويىن جيناقتاپ، تاعى اڭگىمەسىن تولىقتىرۋى مۇمكىن.
بەلسەندى تىڭداۋدان ءبىز مىناداي قورىتىندى شىعارا الامىز:
1. بالانىڭ قۋانىشى كوبەيىپ، ۋايىمى ەكى ەسەگە ازايادى.
2. انا - اناسىنىڭ تىڭداۋعا دايىن ەكەنىن سەزىنىپ، بالا تولىعىمەن اشىلادى، بالا ومىرىندەگى انا - اناسى بىلمەيتىن كوپتەگەن سىرلارى ءمالىم بولادى.
3. بالا ءوزىنىڭ ماسەلەلەرىن ءوزى شەشىپ ۇيرەنەدى، وزدىگىنەن شەشىم قابىلدايدى.
1. اتا - انا كومەگى.
2. «بىرگە جاسايىق»
3. ەگەر جاساعىسى كەلمەسە؟
4. بالانى قالاي تىڭداۋ كەرەك؟
اقتوبە قالاسى
№51 «جارقىن بالا»مدۇ
تاربيەشى: سابيتوۆا الميرا سابيتوۆنا
بالالاردىڭ تۇيىقتىعى – ونىڭ سەزىمدەرىنىڭ ءوز اياسىنا جاسىرىنىپ جاتۋىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى. ول كەزدە بالاعا كورسەتۋ، كومەكتەسۋ، ۇيرەتۋ ارقىلى كومەكتەسە المايمىز. بۇل جاعدايدا ەڭ دۇرىس شەشىم - بالاڭىزدى تىڭداۋ. پسيحولوگتار وتە ءتيىمدى ءتاسىل ويلاپ تاپقان، ول «تىڭداۋشىنىڭ كومەگى» نەمەسە «بەلسەندى تىڭداۋ» دەپ اتالادى.
بەلسەندى تىڭداۋ دەگەنىمىز نە؟
مىسال كەلتىرىپ وتەيىك:
1. اناسى ساياباقتا وتىرادى، وعان ءۇش جاسار بالاسى جىلاپ كەلىپ: «ول مەنىڭ ويىنشىعىمدى تارتىپ الدى!»- دەيدى.
2. بالاسى مەكتەپتەن اشۋلانىپ كەلەدى، سومكەسىن لاقتىرىپ: «مەن ەندى مەكتەپكە بارمايمىن!»- دەيدى.
3. قىزى سەرۋەنگە دايىندالىپ جاتىپ، اناسىنا: «مىنا باس كيىمدى كيمەيمىن - ول جامان!»- دەيدى.
بۇل جاعدايلاردا بالالار اشۋلى، رەنجۋلى، جولى بولماعان، وعان بولىپ جاتقان جاعداي اۋىرتپاشىلىق اكەلەدى، ول ۇيالادى، ادىلەتسىزدىكتى باستان كەشىرگەن. ءسىزدىڭ تاراپىڭىزدان ەڭ بىرىنشىدەن – بالاڭىزعا ونى تۇسىنەتىنىڭىزدى، ونىڭ جان ايقايىن «ەستيتىنىڭىزدى» ءبىلدىرۋىڭىز كەرەك.
ەگەر بالاڭىزدا ەموسيونالدىق ۋايىمى بولسا، ونى بەلسەندى تىڭداۋ كەرەك.
جوعارىدا ايتىلعان مىسالدارعا جاۋاپ رەتىندە، مىناداي ۇلگى كەلتىرىلگەن:
1. ەشتەڭە ەتپەيدى، ويناپ بولعاسىن بەرەدى.
2. مەكتەپكە بارمايتىنىڭ قالاي، ساباقتان قالماۋ كەرەك.
3. باس كيىمىڭ تىم جاقسى، ەركەلىگىڭدى دوعار!
بەلسەندى تىڭداۋ ارقىلى، بالانىڭ جان دۇنيەسىن تۇسىنەتىندىگىمىزدى، وعان كومەكتەسۋگە دايىن ەكەندىگىمىزدى دالەلدەيمىز.
بەلسەندى تىڭداۋدىڭ قوسالقى ەرەجەلەرى.
بىرىنشىدەن بالانى تىڭداعىڭىز كەلسە، مىندەتتى تۇردە بالاعا بەتپە-بەت قاراڭىز، ونىڭ كوزىمەن ءسىزدىڭ كوزىڭىز ۇشىراسۋى كەرەك. ەگەر بالا كىشكەنتاي بولسا، ونى الدىڭىزعا الىپ وتىرعىزىڭىز، نەمەسە ورىندىعىڭىزدى وعان جاقىنداتىڭىز.
كەرىسىنشە بالامەن كورشى بولمەدە تۇرىپ سويلەسۋدەن، تەرىس قاراپ تۇرىپ، تەلەديدار قاراپ وتىرىپ،، گازەت وقىپ وتىرىپ، نەمەسە ديۆاندا جاتىپ سويلەسۋدەن اۋلاق بولىڭىز.
ءسىزدىڭ وتىرىسىڭىز بالاعا دەگەن قارىم - قاتىناسىڭىزدى، ءسىز ونى تىڭداۋعا نەمەسە ونىڭ جاعدايىن تۇسىنۋگە دەگەن ويىڭىزدى بىلدىرەدى. بۇل جەردە مۇقيات بولعانىڭىز ءجون، ويتكەنى بالا ونىڭ ءبارىن سەزەدى.
ەكىنشىدەن بالامەن سۇحباتتاسۋ بارىسىندا ءوزىڭىزدىڭ كوڭىل - كۇيىڭىزگە ءمان بەرىڭىز. بالامەن قاتال نەمەسە رەنجۋلى كۇيدە سويلەسۋگە بولمايدى. بۇل جاعدايدا بالا سىزگە اشىلا المايدى.
ۇشىنشىدەن اڭگىمە بارىسىندا «ءۇزىلىس» جاساپ وتىرۋ قاجەت. ويتكەنى بۇل ۋاقىت بالانى تىڭداۋعا بەرىلگەن. ۇزىلىستەن كەيىن بالا ويىن جيناقتاپ، تاعى اڭگىمەسىن تولىقتىرۋى مۇمكىن.
بەلسەندى تىڭداۋدان ءبىز مىناداي قورىتىندى شىعارا الامىز:
1. بالانىڭ قۋانىشى كوبەيىپ، ۋايىمى ەكى ەسەگە ازايادى.
2. انا - اناسىنىڭ تىڭداۋعا دايىن ەكەنىن سەزىنىپ، بالا تولىعىمەن اشىلادى، بالا ومىرىندەگى انا - اناسى بىلمەيتىن كوپتەگەن سىرلارى ءمالىم بولادى.
3. بالا ءوزىنىڭ ماسەلەلەرىن ءوزى شەشىپ ۇيرەنەدى، وزدىگىنەن شەشىم قابىلدايدى.
1. اتا - انا كومەگى.
2. «بىرگە جاسايىق»
3. ەگەر جاساعىسى كەلمەسە؟
4. بالانى قالاي تىڭداۋ كەرەك؟
اقتوبە قالاسى
№51 «جارقىن بالا»مدۇ
تاربيەشى: سابيتوۆا الميرا سابيتوۆنا
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: ۇلگى بويىنشا ساناۋ. 1، 2، 3، 4، 5 سيفرلارى تۋرالى وتكەندى پىسىقتاۋ، سيفردى سانمەن سالىستىرۋ. الدىمەن، كەيىن ۇعىمدارى. شار، تەكشە.
