ءا. اسىلبەكوۆ. تۇلكى مەن ءتيىن
ادەبيەتتىك وقۋ
تاقىرىبى: ءا. اسىلبەكوۆ. تۇلكى مەن ءتيىن.
ماقساتى: وقۋشىلارعا مىسالداعى نەگىزگى ويدى، يدەيانى ۇعىندىرۋ.
مىندەتتەرى: 1. وقۋشىلاردى ولەڭدى مانەرلەپ وقۋعا، مازمۇنىن جۇيەلى ايتا بىلۋگە، ولەڭدەگى نەگىزگى يدەيانى ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. وي - ءورىسىن، تانىمىن، وزدىگىنەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
3. ماقتانشاقتىق ادەتتەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: سۋرەتتەر، كەستە.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دامىتا وقىتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ؛ مانەرلەپ وقۋ، رولگە ءبولىپ وقۋ، سوزدىك جۇمىس، وي قوزعاۋ، سالىستىرۋ، دالەلدەۋ.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردىڭ ساباققا ازىرلىگىن قاداعالاۋ. ءتورت توپقا ءبولۋ.
پسيحولوگيالىق دايارلىق.
ءمۇعالىم. بالالار (حورمەن)
- ءاربىر ادام؟ تۋىسىم، دوسىم، جۇراعات.
- ءاربىر ساباق؟ ۇيرەنۋ، ۇعۋ، ۇلاعات.
- ءاربىر ءىسىڭ؟ تىرلىك، تىرەك، ادامدىق.
- ءاربىر ءسوزىڭ؟ شىندىق، بىرلىك، ادالدىق.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: ەلىكتىڭ لاعى.
- ءماتىن بولىكتەرىن مازمۇنداۋ.
- سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
- اڭشى نەگە ىزالاندى، نەگە كوڭىلدەندى؟
- اڭشى ەلىكتى نەلىكتەن اتپادى؟
3. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
جۇمباق شەشەيىك.
بۇلاڭداعان قۇيرىعى -
ءبىر الدارلىق قۋلىعى (تۇلكى).
اعاشتان - اعاشقا سەكىرەدى.
ەش زيانى جوق، جاڭعاق جيناپ جۇرەدى. (ءتيىن)
(تاقتاعا تۇلكى مەن ءتيىن كورىنىسى بەينەلەنگەن سۋرەتتى ءىلىپ قويۋ)
- بۇل ەكەۋى نەگە جاتادى؟
- اڭدار نەگە ءتىرى تابيعاتقا جاتادى؟
- ويتكەنى ءوسىپ - ءونىپ كوبەيەدى.
- دۇرىس. ولاي بولسا، بۇگىن ءبىز ءابدىراحمان اسىلبەكوۆتىڭ «تۇلكى مەن ءتيىن» جايلى ولەڭىن وتەمىز.
اۆتور جايلى توقتالىپ ايتۋ.
مىسالدىڭ اۆتورى ءابدىراحمان اسىلبەكوۆ - 1 - مامىر 1938 جىلى جامبىل وبلىسى، تالاس اۋدانى، ءۇشارال اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالالارعا ارنالعان العاشقى ولەڭدەر جيناعى 1961 جىلى شىقتى. سودان بەرگى مەرزىمدە 24 جىر كىتابى جارىق كوردى. 300 - دەن استام ولەڭ جازعان.
اقىن انگە ءسوز جازادى، كەيدە مىسال دا جازادى. مەكتەپتە ءمۇعالىم، قازاق راديوسىندا ادەبي قىزمەتكەر بولىپ جۇمىس ىستەگەن. « التىن ءدان»، «سيقىرلى سىبىزعى»، «بالبۇلاق» ەرتەگىلەرىن جازعان. اڭىزدار، ولەڭدەر، ساتيرالىق ولەڭدەر جازعان.
4. جاڭا ماعىنانى تانىتۋ.
بۇگىن ءبىز حالىق اۋىز ادەبيەتى تۋرالى تۇسىنىگىمىزدى كەڭەيتە وتىرىپ، ونىڭ تاعى ءبىر سالاسىمەن تانىسامىز. حالىق اۋىز ادەبيەتىنە: ماقال - ماتەل، جۇمباق، ەرتەگى جاڭىلتپاش، مىسال جاتادى.
بالالار:
- مىسال دەگەنىمىز نە؟
- ادام بويىندا كەزدەسەتىن قىلىقتاردى زاتتىڭ، ءتۇرلى جانسىزداردىڭ، جانۋارلاردىڭ كەيپىنە سالىپ، اشكەرەلەۋ.
مىسال – كوبىنەسە جاعىمسىز ارەكەتتەردى سىناۋعا، شەنەۋگە قۇرىلادى. 1. ءمۇعالىمنىڭ ولەڭدى وقۋى.
2. ولەڭ ىشىندە كەزدەسەتىن كەيبىر سوزدەردىڭ ۇعىمى تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن سوزدىك
جۇمىس جۇرگىزۋ.
قيىر - الىس.
ماڭ - وتە جاقىن جەر.
جايرادى - سۇلاپ جاتتى، ءولىپ جاتتى.
3. سۇراقتار قويۋ.
- مىسال نە تۋرالى؟
- قانداي قىلىق سۋرەتتەلگەن؟
- قاي اڭنىڭ ايلاسى باسىم بولدى؟
5. وقۋلىقپەن جۇمىس.
1. وقۋشىلارعا ولەڭدى ءوز بەتىنشە ىشتەي وقىتۋ.
2. ولەڭدەگى نەگىزگى وي نە؟
- ماقتانشاقتىق ادەتتەن اۋلاق بولۋ.
6. توپپەن جۇمىس.
1 - توپ.«ءماتىندى قارا سوزبەن ايتۋ.».
2 - توپ.«ماقتانشاقتىق قىلىعى تۋرالى حابارلاما».
3 - توپ. «مىسالعا سۇيەنىپ تۇلكى مەن ءتيىننىڭ سىرتقى بەينەسىندەگى ۇقساستىق پەن ايىرماشىلىقتى تابۋ.
4 - توپ. «2 مىسالدى سالىستىر: تاكاپپار، تۇلكى مەن ءتيىن.»
ءار توپ جاۋاپتارىن تىڭداۋ، باعالاۋ.
داپتەرمەن جۇمىس: سوزدەردى داپتەرگە جازۋ.
سەرگىتۋ
1. ءماتىندى رولگە ءبولىپ وقىتۋ.(اۆتور، تۇلكى، ءتيىن)
7. ۇيگە تاپسىرما.
اۆتورعا، تۇلكىگە، تيىنگە، مۇعالىمگە ارناۋ، ۇسىنىستار.
8. باعالاۋ.
ءار توپ «باعالاۋ پاراعى» بويىنشا قورىتىندىسىن شىعارىپ، ناتيجەسىن ايتادى.
9. رەفلەكسيا
ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەر: ەڭبەكقور اقىلدى ادال، ادەپتى، قامقور،
ادام بويىنداعى جامان قاسيەتتەر: جالقاۋ، ايلاكەر، وتىرىكشى، ادەپسىز، ءتارتىپسىز، ساتقىندىق.
ءا. اسىلبەكوۆ. تۇلكى مەن ءتيىن جۇكتەۋ
تاقىرىبى: ءا. اسىلبەكوۆ. تۇلكى مەن ءتيىن.
ماقساتى: وقۋشىلارعا مىسالداعى نەگىزگى ويدى، يدەيانى ۇعىندىرۋ.
مىندەتتەرى: 1. وقۋشىلاردى ولەڭدى مانەرلەپ وقۋعا، مازمۇنىن جۇيەلى ايتا بىلۋگە، ولەڭدەگى نەگىزگى يدەيانى ايتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. وي - ءورىسىن، تانىمىن، وزدىگىنەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
3. ماقتانشاقتىق ادەتتەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىك: سۋرەتتەر، كەستە.
ساباقتىڭ ءتۇرى: دامىتا وقىتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ؛ مانەرلەپ وقۋ، رولگە ءبولىپ وقۋ، سوزدىك جۇمىس، وي قوزعاۋ، سالىستىرۋ، دالەلدەۋ.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردىڭ ساباققا ازىرلىگىن قاداعالاۋ. ءتورت توپقا ءبولۋ.
پسيحولوگيالىق دايارلىق.
ءمۇعالىم. بالالار (حورمەن)
- ءاربىر ادام؟ تۋىسىم، دوسىم، جۇراعات.
- ءاربىر ساباق؟ ۇيرەنۋ، ۇعۋ، ۇلاعات.
- ءاربىر ءىسىڭ؟ تىرلىك، تىرەك، ادامدىق.
- ءاربىر ءسوزىڭ؟ شىندىق، بىرلىك، ادالدىق.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: ەلىكتىڭ لاعى.
- ءماتىن بولىكتەرىن مازمۇنداۋ.
- سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
- اڭشى نەگە ىزالاندى، نەگە كوڭىلدەندى؟
- اڭشى ەلىكتى نەلىكتەن اتپادى؟
3. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
جۇمباق شەشەيىك.
بۇلاڭداعان قۇيرىعى -
ءبىر الدارلىق قۋلىعى (تۇلكى).
اعاشتان - اعاشقا سەكىرەدى.
ەش زيانى جوق، جاڭعاق جيناپ جۇرەدى. (ءتيىن)
(تاقتاعا تۇلكى مەن ءتيىن كورىنىسى بەينەلەنگەن سۋرەتتى ءىلىپ قويۋ)
- بۇل ەكەۋى نەگە جاتادى؟
- اڭدار نەگە ءتىرى تابيعاتقا جاتادى؟
- ويتكەنى ءوسىپ - ءونىپ كوبەيەدى.
- دۇرىس. ولاي بولسا، بۇگىن ءبىز ءابدىراحمان اسىلبەكوۆتىڭ «تۇلكى مەن ءتيىن» جايلى ولەڭىن وتەمىز.
اۆتور جايلى توقتالىپ ايتۋ.
مىسالدىڭ اۆتورى ءابدىراحمان اسىلبەكوۆ - 1 - مامىر 1938 جىلى جامبىل وبلىسى، تالاس اۋدانى، ءۇشارال اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالالارعا ارنالعان العاشقى ولەڭدەر جيناعى 1961 جىلى شىقتى. سودان بەرگى مەرزىمدە 24 جىر كىتابى جارىق كوردى. 300 - دەن استام ولەڭ جازعان.
اقىن انگە ءسوز جازادى، كەيدە مىسال دا جازادى. مەكتەپتە ءمۇعالىم، قازاق راديوسىندا ادەبي قىزمەتكەر بولىپ جۇمىس ىستەگەن. « التىن ءدان»، «سيقىرلى سىبىزعى»، «بالبۇلاق» ەرتەگىلەرىن جازعان. اڭىزدار، ولەڭدەر، ساتيرالىق ولەڭدەر جازعان.
4. جاڭا ماعىنانى تانىتۋ.
بۇگىن ءبىز حالىق اۋىز ادەبيەتى تۋرالى تۇسىنىگىمىزدى كەڭەيتە وتىرىپ، ونىڭ تاعى ءبىر سالاسىمەن تانىسامىز. حالىق اۋىز ادەبيەتىنە: ماقال - ماتەل، جۇمباق، ەرتەگى جاڭىلتپاش، مىسال جاتادى.
بالالار:
- مىسال دەگەنىمىز نە؟
- ادام بويىندا كەزدەسەتىن قىلىقتاردى زاتتىڭ، ءتۇرلى جانسىزداردىڭ، جانۋارلاردىڭ كەيپىنە سالىپ، اشكەرەلەۋ.
مىسال – كوبىنەسە جاعىمسىز ارەكەتتەردى سىناۋعا، شەنەۋگە قۇرىلادى. 1. ءمۇعالىمنىڭ ولەڭدى وقۋى.
2. ولەڭ ىشىندە كەزدەسەتىن كەيبىر سوزدەردىڭ ۇعىمى تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن سوزدىك
جۇمىس جۇرگىزۋ.
قيىر - الىس.
ماڭ - وتە جاقىن جەر.
جايرادى - سۇلاپ جاتتى، ءولىپ جاتتى.
3. سۇراقتار قويۋ.
- مىسال نە تۋرالى؟
- قانداي قىلىق سۋرەتتەلگەن؟
- قاي اڭنىڭ ايلاسى باسىم بولدى؟
5. وقۋلىقپەن جۇمىس.
1. وقۋشىلارعا ولەڭدى ءوز بەتىنشە ىشتەي وقىتۋ.
2. ولەڭدەگى نەگىزگى وي نە؟
- ماقتانشاقتىق ادەتتەن اۋلاق بولۋ.
6. توپپەن جۇمىس.
1 - توپ.«ءماتىندى قارا سوزبەن ايتۋ.».
2 - توپ.«ماقتانشاقتىق قىلىعى تۋرالى حابارلاما».
3 - توپ. «مىسالعا سۇيەنىپ تۇلكى مەن ءتيىننىڭ سىرتقى بەينەسىندەگى ۇقساستىق پەن ايىرماشىلىقتى تابۋ.
4 - توپ. «2 مىسالدى سالىستىر: تاكاپپار، تۇلكى مەن ءتيىن.»
ءار توپ جاۋاپتارىن تىڭداۋ، باعالاۋ.
داپتەرمەن جۇمىس: سوزدەردى داپتەرگە جازۋ.
سەرگىتۋ
1. ءماتىندى رولگە ءبولىپ وقىتۋ.(اۆتور، تۇلكى، ءتيىن)
7. ۇيگە تاپسىرما.
اۆتورعا، تۇلكىگە، تيىنگە، مۇعالىمگە ارناۋ، ۇسىنىستار.
8. باعالاۋ.
ءار توپ «باعالاۋ پاراعى» بويىنشا قورىتىندىسىن شىعارىپ، ناتيجەسىن ايتادى.
9. رەفلەكسيا
ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەر: ەڭبەكقور اقىلدى ادال، ادەپتى، قامقور،
ادام بويىنداعى جامان قاسيەتتەر: جالقاۋ، ايلاكەر، وتىرىكشى، ادەپسىز، ءتارتىپسىز، ساتقىندىق.
ءا. اسىلبەكوۆ. تۇلكى مەن ءتيىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ەرتەدە ءبىر بۇزاۋ، ءبىر لاق، ءبىر توقتى ەل كوشكەندە ويناپ ءجۇرىپ بايقاۋسىزدا جۇرتتا قالىپتى. ۇشەۋى تىرنەكتەپ ءجۇرىپ، قوس تۇرعىزىپ الىپتى. قوسى ءبىر بۇلاقتىڭ باسىندا ەكەن، ونىڭ قاسىندا ءزاۋلىم بايتەرەك ءوسى...
