اباي جانە ونىڭ اندەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اباي جانە ونىڭ اندەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ۇلى سازگەر ابايدىڭ ءومىرى، ونىڭ قازاق مۋزىكا ونەرىندە الاتىن ورىن، اندەرىنىڭ ەرەكشەلىگى تۋرالى مۋزىكالىق ءبىلىم بەرۋ.
ب) تاربيەلىك: ابايدىڭ قالدىرعان مۇراسىن جالعاستىراتىن، سانالى، ونەرلى، ءبىلىمدى ازاماتتى تاربيەلەۋ. اباي اندەرى ارقىلى ەستەتيكالىق، ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋ.
ۆ) دامىتۋشىلىق: مۋزىكالىق ءسوز قورلارىن بايىتۋ، مۋزىكانى تىڭداي جانە تۇسىنە ءبىلۋ، ءان ايتۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى - ءيلليۋستراتيۆتى، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىكتەر: اباي پورترەتى، پلاكات، بوياۋ
ساباقتىڭ بارىسى: وقۋشىلار سىنىپقا ابايدىڭ «وزگەگە كوڭىلىم تويارسىڭ» انىمەن كىرەدى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىناستارىن، وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ)
ءىى. جاڭا ساباق.
ا) قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. اباي دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە، ويلارىڭا، كوز الدارىڭا نە كەلەدى؟ وقۋشىلار ويلارىن قاعازعا تۇسىرەدى. اسسوسياسيالىق ايماق قۇرعىزامىن.
ماعىنانى تانۋ: وقۋشىلارعا ابايدىڭ تۋعان جەرى تۋرالى بەينەتاسپادان كورسەتەمىن.
اباي قۇنانبايەۆ ءومىرى مەن اندەرى تۋرالى ءمۇعالىم تۇسىنىگى. (ينتەراكتيۆتى تاقتادا اباي سۋرەتتەرى كەتەدى)
اباي قۇنانبايەۆ (1845 - 1904) اقىن، اعارتۋشى، كومپوزيتور، اۋدارماشى.
ول ءوزى قالدىرىپ كەتكەن قۇندى مۇرالارىندا ادام بويىندا كەزدەسەتىن جامان مىنەز قۇلىقتاردى سىناپ، ادامدىقتى، اقىل مەن ءبىلىمدى العا قويدى. سونىمەن بىرگە باسقا حالىقتىڭ مادەنيەتىن، ونەرىن بىلۋگە شاقىردى. اباي كومپوزيتور رەتىندە قازاق مۋزىكا مادەنيەتىندە ۇلكەن ۇلەس قوسقان. ول ءوز اندەرىندە ماحاببات جانە تابيعات سۋرەتتەرىن، جىل مەزگىلدەرىن جىرلاعان.
اندەرى «جەلسىز تۇندە جارىق اي»، «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ»، «كوزىمنىڭ قاراسى»، «سەگىز اياق»، «وزگەگە كوڭىلىم تويارسىڭ»ت. ب. جانە دە اباي ورىس اقىندارى پۋشكين، لەرمونتوۆ، كرىلوۆ شىعارمالارىن قازاقشاعا اۋدارىپ، وعان مۋزىكا جازدى.
مۋزىكا تىڭداۋ: اباي تابيعاتتىڭ اسەم سىرلارىن، ونداعى بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى، ادام ومىرىنە ارناپ جىرعا قوستى. تابيعات، ماحاببات سىرىنا ارنالعان ءانى «جەلسىز تۇندە جارىق اي». ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانىنىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى قىسقاشا ايتىپ كەتەمىن.
مۋزىكا ساۋاتى: ديناميكالىق بەلگىلەر. ءاننىڭ شۋماقتارىندا كەزدەسەتىن قاتتى، اقىرىن، ورتاشا بەلگىلەرى بولادى. دىبىس كۇشىن ازايتۋ نەمەسە كۇشەيتۋ بەلگىسىن ديناميكالىق بەلگىلەر دەپ اتايدى.(گرەك تىلىندە ديناميكوس – كۇشەيتۋ)
شىعارمانىڭ مازمۇنى مەن تابيعي بولمىسى، ورىنداۋشىلىق ەرەكشەلىكتەرى مەن دىبىستى كۇشەيتۋ نەمەسە ازايتۋ بەلگىلەرى بىلاي بەلگىلەنەدى.
(ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتۋ)
p – piano - پيانو – اقىرىن، جاي
f - forte – فورتە - قاتتى
mf - messo piano – مەسسوپيانو - ورتاشا
ff – fortissimo – فورتيسسيمو - وتە قاتتى
pp – pianissimo – پيانيسسيمو - وتە جاي
- diminuendo – ديمينۋەندو – بىرتە - بىرتە جايلاتا
(ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» سوزدەرىن ينتەراكتيۆ تاقتاسىنا كورسەتۋ)
بۇل ءان ەستىگەن قۇلاققا جاعىمدى، ولەڭنىڭ تۇتاستىعىمەن، ايقىندىعىمەن جانە اۋەنىمەن ەرەكشەلەنەتىن ءان. اۋەنى مەن ولەڭى ەكەۋى ءبىرتۇتاس كوركەم بەينە جاساپ، كوز الدىمىزعا جارىق اي استىنداعى ادەمى تىمىق ءتۇن ەلەستەتەدى. ءاننىڭ اۋەنى جەڭىل، ءلۇپ ەتكەن لەپتەن قۇيىلعانداي سابىرلى، ءبىر تەگىس، قۇلاققا جاعىمدى بولىپ كەلەدى.
ساباقتى بەكىتۋ: وقۋشىلارمەن جۇمىس.
سىنىپتى ءۇش توپقا ءبولىپ تاپسىرما بەرەمىن.
1 توپ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ولەڭىن قارا سوزبەن سۋرەتتە.
2 توپ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ولەڭىنە سۋرەت سالۋ
4. «اقىن بولۋ» ويىنى. ابايعا ارناپ ولەڭ شىعارۋ.
...................... دانا،
...................... عانا.
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانىن جاتتاۋ.
ديناميكالىق بەلگىلەردى جاتتاۋ.
اباي جانە ونىڭ اندەرى جۇكتەۋ
اباي جانە ونىڭ اندەرى سلايد جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ۇلى سازگەر ابايدىڭ ءومىرى، ونىڭ قازاق مۋزىكا ونەرىندە الاتىن ورىن، اندەرىنىڭ ەرەكشەلىگى تۋرالى مۋزىكالىق ءبىلىم بەرۋ.
ب) تاربيەلىك: ابايدىڭ قالدىرعان مۇراسىن جالعاستىراتىن، سانالى، ونەرلى، ءبىلىمدى ازاماتتى تاربيەلەۋ. اباي اندەرى ارقىلى ەستەتيكالىق، ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋ.
ۆ) دامىتۋشىلىق: مۋزىكالىق ءسوز قورلارىن بايىتۋ، مۋزىكانى تىڭداي جانە تۇسىنە ءبىلۋ، ءان ايتۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى - ءيلليۋستراتيۆتى، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىكتەر: اباي پورترەتى، پلاكات، بوياۋ
ساباقتىڭ بارىسى: وقۋشىلار سىنىپقا ابايدىڭ «وزگەگە كوڭىلىم تويارسىڭ» انىمەن كىرەدى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىناستارىن، وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ)
ءىى. جاڭا ساباق.
ا) قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ. اباي دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە، ويلارىڭا، كوز الدارىڭا نە كەلەدى؟ وقۋشىلار ويلارىن قاعازعا تۇسىرەدى. اسسوسياسيالىق ايماق قۇرعىزامىن.
ماعىنانى تانۋ: وقۋشىلارعا ابايدىڭ تۋعان جەرى تۋرالى بەينەتاسپادان كورسەتەمىن.
اباي قۇنانبايەۆ ءومىرى مەن اندەرى تۋرالى ءمۇعالىم تۇسىنىگى. (ينتەراكتيۆتى تاقتادا اباي سۋرەتتەرى كەتەدى)
اباي قۇنانبايەۆ (1845 - 1904) اقىن، اعارتۋشى، كومپوزيتور، اۋدارماشى.
ول ءوزى قالدىرىپ كەتكەن قۇندى مۇرالارىندا ادام بويىندا كەزدەسەتىن جامان مىنەز قۇلىقتاردى سىناپ، ادامدىقتى، اقىل مەن ءبىلىمدى العا قويدى. سونىمەن بىرگە باسقا حالىقتىڭ مادەنيەتىن، ونەرىن بىلۋگە شاقىردى. اباي كومپوزيتور رەتىندە قازاق مۋزىكا مادەنيەتىندە ۇلكەن ۇلەس قوسقان. ول ءوز اندەرىندە ماحاببات جانە تابيعات سۋرەتتەرىن، جىل مەزگىلدەرىن جىرلاعان.
اندەرى «جەلسىز تۇندە جارىق اي»، «قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ»، «كوزىمنىڭ قاراسى»، «سەگىز اياق»، «وزگەگە كوڭىلىم تويارسىڭ»ت. ب. جانە دە اباي ورىس اقىندارى پۋشكين، لەرمونتوۆ، كرىلوۆ شىعارمالارىن قازاقشاعا اۋدارىپ، وعان مۋزىكا جازدى.
مۋزىكا تىڭداۋ: اباي تابيعاتتىڭ اسەم سىرلارىن، ونداعى بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى، ادام ومىرىنە ارناپ جىرعا قوستى. تابيعات، ماحاببات سىرىنا ارنالعان ءانى «جەلسىز تۇندە جارىق اي». ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانىنىڭ شىعۋ تاريحى تۋرالى قىسقاشا ايتىپ كەتەمىن.
مۋزىكا ساۋاتى: ديناميكالىق بەلگىلەر. ءاننىڭ شۋماقتارىندا كەزدەسەتىن قاتتى، اقىرىن، ورتاشا بەلگىلەرى بولادى. دىبىس كۇشىن ازايتۋ نەمەسە كۇشەيتۋ بەلگىسىن ديناميكالىق بەلگىلەر دەپ اتايدى.(گرەك تىلىندە ديناميكوس – كۇشەيتۋ)
شىعارمانىڭ مازمۇنى مەن تابيعي بولمىسى، ورىنداۋشىلىق ەرەكشەلىكتەرى مەن دىبىستى كۇشەيتۋ نەمەسە ازايتۋ بەلگىلەرى بىلاي بەلگىلەنەدى.
(ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتۋ)
p – piano - پيانو – اقىرىن، جاي
f - forte – فورتە - قاتتى
mf - messo piano – مەسسوپيانو - ورتاشا
ff – fortissimo – فورتيسسيمو - وتە قاتتى
pp – pianissimo – پيانيسسيمو - وتە جاي
- diminuendo – ديمينۋەندو – بىرتە - بىرتە جايلاتا
(ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» سوزدەرىن ينتەراكتيۆ تاقتاسىنا كورسەتۋ)
بۇل ءان ەستىگەن قۇلاققا جاعىمدى، ولەڭنىڭ تۇتاستىعىمەن، ايقىندىعىمەن جانە اۋەنىمەن ەرەكشەلەنەتىن ءان. اۋەنى مەن ولەڭى ەكەۋى ءبىرتۇتاس كوركەم بەينە جاساپ، كوز الدىمىزعا جارىق اي استىنداعى ادەمى تىمىق ءتۇن ەلەستەتەدى. ءاننىڭ اۋەنى جەڭىل، ءلۇپ ەتكەن لەپتەن قۇيىلعانداي سابىرلى، ءبىر تەگىس، قۇلاققا جاعىمدى بولىپ كەلەدى.
ساباقتى بەكىتۋ: وقۋشىلارمەن جۇمىس.
سىنىپتى ءۇش توپقا ءبولىپ تاپسىرما بەرەمىن.
1 توپ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ولەڭىن قارا سوزبەن سۋرەتتە.
2 توپ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ولەڭىنە سۋرەت سالۋ
4. «اقىن بولۋ» ويىنى. ابايعا ارناپ ولەڭ شىعارۋ.
...................... دانا،
...................... عانا.
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانىن جاتتاۋ.
ديناميكالىق بەلگىلەردى جاتتاۋ.
اباي جانە ونىڭ اندەرى جۇكتەۋ
اباي جانە ونىڭ اندەرى سلايد جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
فۋنكسيا ۇعىمى. فۋنكسيانىڭ فورمۋلامەن بەرىلۋى
