اباي مەن زەرە (كورىنىس)
(كورىنىس)
ساحنادا كيمەشەك كيىپ، ۇرشىق ءيىرىپ زەرە (توقبالا) اجە وتىرادى. سىرتتان ەنتىگىپ كىرگەن بالا اباي:
- اجە، كارى اجە دەيمىن!
- اۋ، تەلقارا! قۇلىنىم؟! بىرنارسە دەدىڭ بە؟ (كيمەشەگىنەن ءبىر قۇلاعىن سىرتقا شىعارىپ، ءجۇزىن ابايعا بۇرادى. )
- ۇيگە ءبىر توپ اتتىلى كىسى كەلدى...! ىشىندە قۋ ءتىلدى، سارى جىگىت بار ەكەن. مەنى كورىپ: "مىنا شانشاردىڭ جامان جيەنىن، اكەسى جوقتا جاقسىلاپ قامشىلاپ الايىن با؟" - دەپ، مازاق قىلدى... انامنان سۇرايىن دەسەم، قوناقتان قولى بوسار ەمەس؟! مەنىڭ ناعاشىمنىڭ ەسىمى - تۇرپان ەمەس پە؟ ەندەشە مىنا شاتاق سارى، نەگە مەنى "شانشاردىڭ جيەنى"- دەپ، جەك كورىپ تۇ
- ءاپ، بارەكەلدى قۇلىنىم! جىگىت بولىپ، جەتى اتاسىن تۇگەندەۋگە جاراعان تەلقارادان اينالدىق! (اجەسى ىرزا كەيىپپەن ازىراق كۇلىپ الىپ):
- ۇلجان كەلىنىم ورتا ءجۇز، قاراكەسەكتەن تارايتىن شانشاردىڭ تۇقىمى! شانشاردىڭ نۇربيكە دەگەن ايەلىنەن تۋعان بەرتىس بيدەن: موشكە، بيتەن، شيتەن دەگەن نەمەرەلەرى ءوربيدى. بيتەننەن - قانتاي، تونتاي، تۇرپان، تۇرپاننان - سەنىڭ اناڭ ۇلجان مەن مولقارا اپاڭ دۇنيەگە كەلگەن. ۇلجاننىڭ اكەسىمەن بىرگە تۋىسقان اعالارى قونتاي، تونتاي قالجىڭىمەن داڭقى جايىلعان، بەلگىلى مىسقىلشىل، تاپقىش كۇلدىرگىلەر بولعان. بۇل ادەت بەرتىس، شانشار رۋىنا تۇگەل جايىلعان مىنەز. كورشى ەل، شانشاردىڭ قۋلارى دەگەندە: كىسىنى جازىم قىلىپ كەتەتىن يت-قۇستى ءسوز قىلعانداي سويلەيدى. جارمەڭكە سياقتى قالىڭ جيىنداردا، ءبىر جەردە توبىمەن جيىلىپ، كۇلىپ سويلەپ كەلە جاتقان شانشاردى كورسە، كوپ ەلدىڭ كىسىلەرى: "ويباي، شانشار كەلە جاتىر!" دەپ ورتتەن قاشقانداي دۇركىرەي قاشادى ەكەن. بۇل ادەت شانشاردىڭ مىسقىل، مازاققا ۇستا بولىپ، تاۋىپ ايتقىش وتكىر تىلدىگىنەن تۋعان نارسە. قانداي جاننىڭ بولسا دا ءمىنىن تاپپاي قويمايدى، ءمىنىن تاۋىپ السا تۇڭلىگىن ۇشىرعانداي قىلىپ سوقتىعادى. ءسوز تابۋىمەن كىمنىڭ دە بولسا ەسىن شىعارىپ، ەسەڭگىرەتىپ كەتەدى. جاڭاعى سارى جىگىت تە شانشاردىڭ ۋىتتى ازىلىنە ىلىگىپ، ىشىنە كەك تۇتىپ جۇرگەن بىرەۋ بولدى عوي...؟! اس ءپىسىپ، قوناقتارمەن جۇزدەسكەنشە، ناعاشىلارىڭ جايلى ءبىراز اڭگىمە قىلا تۇرايىق؟!
- ول كىسىلەردەن تاراعان ءبىر سىقاق ءسوز بار ما اجە؟
- ە، نەگە بولماسىن؟ كوپ قوي قۇلىنىم! تونتاي ناعاشىڭ قاي ءبىر جىلى قاتتى سىرقاتتانىپ، ۇشكىرتۋگە تاعى مولدا شاقىرتپاق بولعان بالا-نەمەرەلەرىنە: "جازىلا-جازىلا قوجا-مولدادان دا ۇيات بولدى، ەندى ولمەسەك بولماس"-دەپ، ءوز بەتىن ءوزى جاۋىپ، پانيدەن باقيعا كۇلىپ اتتانعان دەسىپ ءجۇر جۇرت! اناڭدا دا كەسەك سويلەيتىن شەشەندىك، وسىپ سويلەيتىن وتكىرلىك بارىن تالاي بايقاعانمىن...! اركىم جاتىرىنا تارتا تۋادى...! ناعاشىلارىڭ سوزگە ۇستا، ءوز اتالارىڭ مىنەزدى بولعاندا، ولاردان قاشىپ سەن قايدا بارماقسىڭ...؟! بۇيىرتسا، سەن دە شەشەن، تۋراشىل، اقىلدى بولاسىڭ قۇلىنىم!
- اجە! كارى اجەم مەنىڭ! ءسىز بولماساڭىز سونشاما ەرتەگى، داستان، اڭىز-اڭگىمەلەر مەن شەشەندەردىڭ سوزدەرىن، كىم ايتىپ بەرەر ەدى ماعان؟! ءسىز ءبىر جاتقان التىن ساندىقسىز عوي؟!
- قوڭىر قوزىم-وۋ، مەنىڭ! قۇيما قۇلاعىم! قانە، ەندەشە! كارى اجەڭە جاتتاعان داستاندارىڭنىڭ ءبىرىن ايتىپ بەرە قويشى...؟!
(وسى كەزدە سىرتتان كەلگەن تاعى ءبىر بالا):
- كارى اجە! اس دايىن بولىپ قالدى! وتاۋعا ءجۇرىڭىز! - دەيدى.
- قانە، تەلقارا! قوناقتاردى كۇتتىرمەي، استى سۋىتپاي، وتاۋ ۇيگە بارالىق! اڭگىمەنىڭ ءدامدىسى مەن قىمىزدىڭ بالدىسىن سول جەردە جالعايىق؟! قانە، قولىمنان تارتا عوي! ءاۋۋۋپ ءبىسسمىللاھ!
(اجەسى مەن اباي ساحنادان كەتەدى.)
You Might Also Like
-
«تۇلكى ءوزىنىڭ كيمەيتىن كيىمدەرىن ارزان باعاعا ساتىپ جاتىر!»-دەگەن حاباردى ەستىپ، قارساق بازارعا قاراي قۇستاي ۇشتى. كەدەي تۇراتىن قارساقتىڭ بەس بالاسى بار. ول تۇڭعىشىنا 1500تگ كويل...
