اباي مۇراسى – قازاقتىڭ ۇلتتىق قازىناسى
مەن جازبايمىن ولەڭدى ەرمەك ءۇشىن،
جوق – باردى، ەرتەگىنى تەرمەك ءۇشىن.
كوكىرەگى سەزىمدى، ءتىلى ورامدى،
جازدىم ۇلگى جاستارعا بەرمەك ءۇشىن...
ويىمدى اقىن، اعارتۋشى، قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، فيولوسوف اباي اتامىزدىڭ وسى ءبىر ولەڭ جولدارىمەن باستاسام دەيمىن. وسى ولەڭ جولدارىنان اقىننىڭ ءار ولەڭىن، ءار شىعارماسىن جاستارعا مۇرا ەتىپ، ولاردان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، ۇلگى كورسەتىپ جازعاندىعى كورىنەدى. اقىننىڭ جاس ۇرپاققا ايتار اقىلى دا، ۋاعىزى دا از بولماعان. ول حالىق تاجىريبەسى تانىتقان شىندىقتى ايتا وتىرىپ، جاستاردى ادامگەرشىلىك جولعا، ادال دوستىققا ۇگىتتەيدى. ۇلى دانانىڭ قاي شىعارماسىن الىپ قاراساق تا، ونىڭ استارىندا سارقىلماس قازىنا، ۇلكەن ءتالىم – تاربيە جاتىر. «ادامدى ءسۇي، اللانىڭ حيكمەتىن سەز، نە قىزىق بار ومىردە ودان باسقا»، - دەپ ەڭ اۋەلى ادام بالاسى ادام بولىپ قالۋ كەرەكتىگىن باسا ايتقان. ءوز زامانىندا دا سان ءتۇرلى وقيعانىڭ كۋاسى بولىپ، جەمقورلىق، الىمجەتتىك سىندى جامان قاسيەتتەرگە قارسى تۇرىپ، سول قاسيەتتەردى ۇرپاق بويىنان كورمەس ءۇشىن ادامدىقتى، ادالدىقتى تەرەڭنەن جىرلاپ، تولعانا ناسيحاتتاعان. اباي شىعارمالارىن وقىتا وتىرىپ، ۇرپاقتى اباي ۇلگىسىندە تاربيەلەۋ – ىزگىلىككە، يماندىلىققا، ادامدىققا، بيىك ادامگەرشىلىككە باستايتىن جول.
زامان اۋىسىپ، ۋاقىت العا جىلجىعان سايىن حالقىمىز عۇلاما ابايدىڭ رۋحاني دۇنيەسىنە تەرەڭ بويلىپ، ونىڭ ۇلىلىعىنىڭ تىڭ قىرلارىن اشىپ، جاڭا سىرلارىنا قانىعا تۇسۋدە. ۇلى بابامىزدىڭ شىعارماشىلىعى بۇگىنگى زامان تالابىنا ساي قايتا تۇلەپ، جىل وتكەن سايىن جاڭعىرىپ ۇرپاق تاربيەسىندە وزىندىك ۇلەس قوسىپ كەلەدى.
ابايدىڭ جازعان شىعارمالارى ەستەتيكالىق نەمەسە سەزىمگە، ادامنىڭ رۋحاني الەمىنە اسەر ەتۋ قۇرالى عانا ەمەس، اقىننىڭ شىعارماشىلىق شەبەرحاناسىنان قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق بولمىسى مەن سالت – ساناسى، تۇرمىس – تىرشىلىگىنىڭ سۋرەتىن تانىپ، جالپى مادەنيەتى تۋرالى كوپ ماعلۇمات الۋعا بولادى. «ادامدى ادام قىلاتىنى – سەزىم، وي، رۋح، ءبىلىم، ونەر،ادامگەرشىلىك، سانا، ارەكەت»،- دەپ ايتىپ كەتكەن عۇلاما حالىق ومىرىنە، ۇلت بولاشاعىنا بەي – جاي قاراماعان. وسىلاردىڭ ءبارى بولسا، ادام ءوز – وزىمەن تابىستىرادى، ءوزىن وزگەمەن جارىستىرادى، قالا بەرسە حالىق يگىلىگەن ساي كەلتىرەدى.
ويشىل ۇلى اقىن ءبىلىم الۋ سالاسىنا دا ءوز كوزقاراسىن بولاشاق ۇرپاققا ۇلگى بولسىن دەپ، ءبىلىمنىڭ ەكى ءتۇرى بولادى دەگەن ۇعىم بىلدىرگەن. ءبىلىمنىڭ ءبىرىنشىسى – ماتەريالدىق ءتۇرى؛ ەكىنشىسى – رۋحاني. بۇل ابايدىڭ ءوزىنىڭ زەرتتەگەن ۇعىمدارى. اباي ۇعىمدارىنىڭ، ونىڭ شىعارمالىرىنىڭ، ولەڭدەرىنىڭ قايسىسىن زەرتتەپ تالداساق تا، بەرەر ۇلگى – ونەگەسى، كورسەتەر تاعىلىمى وتە زور.
اباي ءوزىنىڭ تۋعان حالقىمەن ماڭگى –باقي بىرگە جاسايدى، عاسىرلار بويى قالىڭ ەلىن قازاعىن جاڭا بيىكتەرگە، اسقار اسۋلارعا شاقىرا بەرەدى. ابايدى وقۋ ارىلى، ونى الەمگە تانىتۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز، قازاق حالقىن تانىتامىز. اباي مۇراسى – ادامدى ادام ەتىپ تاربيەلەۋدىڭ جان – جاقتى دامىعان تۇلعا قالىپتاستىرۋدىڭ قاينارى. اباي مۇراسى – قازاقتىڭ ەڭ قاسيەتتى، تەڭدەسى جوق، التىن قازىناسى. وسىنداي اقىنىمىزدىڭ، باتىر، دانا، ءبىرتۋار بابامىزدىڭ ۇرپاعى بولعانىمدى ماقتان تۇتامىن...
اقتوبە وبىلىسى، حرومتاۋ اۋدانى
«اباي نەگىزگى مەكتەبى» كمم-نىڭ
دەنە شىنىقتىرۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
مولشىلىق كەنجەبەك مولشىلىق ۇلى
You Might Also Like
-
جالعىزدىق-جۇرەككە تۇرپىدەي قادالاتىن سۋىق ءسوز.كوپتەگەن ادامدار ومىرىندە ورىن العان كەيبىر كەلەڭسىزدىكتەردىڭ كەسىرىنەن جالعىزسىراپ، باز كەشىپ جاتادى.جالعىزدىقتان قۇتىلۋدىڭ وزىندىك جولدارىن دا قاراست...
