اباي قۇنانبايەۆ «ەسكەندىر» پوەماسى مەن قارا سوزدەرى
اتىراۋ قالاسى، №2 ورتا مەكتەبىنىڭ
ورىس سىنىپتارىنداعى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى
ءمۇعالىمى ۋنگارالييەۆا نازگۋل يماشيەۆنا
قازاق ادەبيەتى 10 - سىنىپ
تاقىرىبى: اباي قۇنانبايەۆ «ەسكەندىر» پوەماسى مەن قارا سوزدەرى.
ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: اباي مۇراسىن تەرەڭدەپ، اقىننىڭ «ەسكەندىر» داستانىنىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن اشۋ، قارا سوزدەردىڭ تاربيەلىك ءمانىن ءتۇسىندىرۋ، ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋدەگى اقىننىڭ فيلوسوفيالىق شولۋلارىنىڭ ماڭىزىن تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ىزدەنىس - شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن شىڭداۋ، مانەرلەپ وقۋعا، كوركەم ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋگە، ءوز پىكىرلەرىن ايتۋعا داعدىلاندىرۋ؛
ب) تاربيەلىك: وقۋشى دۇنيەتانىمىن قالىپتاستىرۋ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى وقۋشى بويىنا ءسىڭىرۋ، ويشىل كوتەرگەن پروبلەمالار تاعىلىمىنان ۇلگى الىپ، وقۋشىنىڭ ازاماتتىق بەينەسىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ماتىنمەن جۇمىس، اۋىزشا ءتىل دامىتۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس، تالداۋ، بەينەسيۋجەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ى. التىنسارين پورترەتى، سلايدتار، سىزبا، سۋرەتتى پاراقشالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
ءا) سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ساباققا دايىندىعىن، قاتىسۋ دەڭگەيىن تەكسەرۋ.
ب) ساباق بارىسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ءىى. وي قوزعاۋ
1. اباي قانداي وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن؟
2. تۋعاندا يبراھيم دەگەن ات قويىلسا دا، اباي اتالىپ كەتۋىنىڭ سەبەبى نە؟
3. اباي وتباسىندا قالاي تاربيەلەنەدى؟
4. بالالىق شاعى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرىڭدەر؟
5. سەمەيدەگى احمەت ريزا مەدرەسەسىندە وقۋى ابايدىڭ شىعارماشىلىق ومىرىندە قانداي ءرول اتقاردى؟
6. قۇنانباي ابايدى نەگە وقۋىن بىتىرتپەي شاقىرتىپ الدى؟
شەڭبەردى تولتىرۋ. تولىقتىرۋ سىناماسى.
1. اباي ولەڭدەرىنىڭ اتتارىن اتاپ، جاتقا ايتۋ.
2. اباي اندەرىنىڭ اتتارى.
ءىىى. جاڭا ساباق
ساعىنعالي سەيىتوۆتىڭ «كىم؟» ولەڭىمەن باستايىق.
جۇرەگىن شىراق ەتىپ جاندىرعان كىم؟
جىرىمەن جان سۋسىنىن قاندىرعان كىم؟
وزىنە ءوزى ورناتىپ ەسكەرتكىشتى
مۇرا عىپ كەيىنگىگە قالدىرعان كىم؟
ەرتە ويانىپ، ويلانىپ ەر جەتكەن كىم؟
تالابىن تاس قياعا ورلەتكەن كىم؟
قۇبا جون، قۇباقان قۇم قۇلا قىردى
ولەڭنىڭ بەسىگىندە تەربەتكەن كىم؟
سوقتىقپالى، سوقپاقسىز جەردە وسكەن كىم؟
ۇنىنەن ادىلدىكتىڭ ءۇنى ەسكەن كىم؟
ارمانىن اتتاندىرعان كەلەشەككە
بىزدەرمەن وسى كۇندى تەربەتكەن كىم؟
تايسالماي مىڭمەن جالعىز الىسقان كىم؟
وزەندەي قۇيعان بارىپ كوك تەڭىزگە
لەرمونتوۆ، پۋشكيندەرمەن تابىسقان كىم؟
كورىكتى كوڭىلدە جىر، قولدا قالام
ءومىردىڭ ورىنە ورلەي باسقان قادام
قازاقتىڭ ولەڭىنىڭ ۇلى اتاسى
ول - اباي، ۇلتى - قازاق، اتى - ادام.
ا) سۋرەتپەن جۇمىس
ءا) وتباسىمەن تانىستىرۋ. سىزبانى تولتىرۋ.
ب) تالانتتى بالالارىمەن تانىستىرۋ.
ۆ) ابايدىڭ شىعارعان كىتاپتارىنىڭ ءبىرى.
گ) قارا سوزگە توقتالۋ. 15قارا ءسوزىن تىڭداۋ.
اقىلدى كىسى مەن اقىلسىز كىسىنى سالىستىرۋ.
ع) پوەماعا توقتالۋ.
1. داستانداعى كەيىپكەرلەردى تانىستىرۋ.
2. مىنەزدەمە بەرۋ.
IV. ساباقتى بەكىتۋ.
1. بۇگىنگى ساباقتان نە ءتۇيدىم؟ سىزبانى تولتىرۋ.
2. جۇلدىزدى ساعات ويىنى. تەست.
V. ۇيگە تاپسىرما.
1. «اباي قارا ءسوزىن وقىعاننان كەيىنگى تۇيگەن ويىم» ەسسە جازۋ.
2. پوەمادان ءۇزىندى جاتتاۋ.
ورىس سىنىپتارىنداعى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى
ءمۇعالىمى ۋنگارالييەۆا نازگۋل يماشيەۆنا
قازاق ادەبيەتى 10 - سىنىپ
تاقىرىبى: اباي قۇنانبايەۆ «ەسكەندىر» پوەماسى مەن قارا سوزدەرى.
ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: اباي مۇراسىن تەرەڭدەپ، اقىننىڭ «ەسكەندىر» داستانىنىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتۋ، كوركەمدىك ەرەكشەلىگىن اشۋ، قارا سوزدەردىڭ تاربيەلىك ءمانىن ءتۇسىندىرۋ، ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋدەگى اقىننىڭ فيلوسوفيالىق شولۋلارىنىڭ ماڭىزىن تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ىزدەنىس - شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن شىڭداۋ، مانەرلەپ وقۋعا، كوركەم ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋگە، ءوز پىكىرلەرىن ايتۋعا داعدىلاندىرۋ؛
ب) تاربيەلىك: وقۋشى دۇنيەتانىمىن قالىپتاستىرۋ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى وقۋشى بويىنا ءسىڭىرۋ، ويشىل كوتەرگەن پروبلەمالار تاعىلىمىنان ۇلگى الىپ، وقۋشىنىڭ ازاماتتىق بەينەسىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق
ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ماتىنمەن جۇمىس، اۋىزشا ءتىل دامىتۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس، تالداۋ، بەينەسيۋجەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ى. التىنسارين پورترەتى، سلايدتار، سىزبا، سۋرەتتى پاراقشالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
ءا) سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ساباققا دايىندىعىن، قاتىسۋ دەڭگەيىن تەكسەرۋ.
ب) ساباق بارىسى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ءىى. وي قوزعاۋ
1. اباي قانداي وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن؟
2. تۋعاندا يبراھيم دەگەن ات قويىلسا دا، اباي اتالىپ كەتۋىنىڭ سەبەبى نە؟
3. اباي وتباسىندا قالاي تاربيەلەنەدى؟
4. بالالىق شاعى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەرىڭدەر؟
5. سەمەيدەگى احمەت ريزا مەدرەسەسىندە وقۋى ابايدىڭ شىعارماشىلىق ومىرىندە قانداي ءرول اتقاردى؟
6. قۇنانباي ابايدى نەگە وقۋىن بىتىرتپەي شاقىرتىپ الدى؟
شەڭبەردى تولتىرۋ. تولىقتىرۋ سىناماسى.
1. اباي ولەڭدەرىنىڭ اتتارىن اتاپ، جاتقا ايتۋ.
2. اباي اندەرىنىڭ اتتارى.
ءىىى. جاڭا ساباق
ساعىنعالي سەيىتوۆتىڭ «كىم؟» ولەڭىمەن باستايىق.
جۇرەگىن شىراق ەتىپ جاندىرعان كىم؟
جىرىمەن جان سۋسىنىن قاندىرعان كىم؟
وزىنە ءوزى ورناتىپ ەسكەرتكىشتى
مۇرا عىپ كەيىنگىگە قالدىرعان كىم؟
ەرتە ويانىپ، ويلانىپ ەر جەتكەن كىم؟
تالابىن تاس قياعا ورلەتكەن كىم؟
قۇبا جون، قۇباقان قۇم قۇلا قىردى
ولەڭنىڭ بەسىگىندە تەربەتكەن كىم؟
سوقتىقپالى، سوقپاقسىز جەردە وسكەن كىم؟
ۇنىنەن ادىلدىكتىڭ ءۇنى ەسكەن كىم؟
ارمانىن اتتاندىرعان كەلەشەككە
بىزدەرمەن وسى كۇندى تەربەتكەن كىم؟
تايسالماي مىڭمەن جالعىز الىسقان كىم؟
وزەندەي قۇيعان بارىپ كوك تەڭىزگە
لەرمونتوۆ، پۋشكيندەرمەن تابىسقان كىم؟
كورىكتى كوڭىلدە جىر، قولدا قالام
ءومىردىڭ ورىنە ورلەي باسقان قادام
قازاقتىڭ ولەڭىنىڭ ۇلى اتاسى
ول - اباي، ۇلتى - قازاق، اتى - ادام.
ا) سۋرەتپەن جۇمىس
ءا) وتباسىمەن تانىستىرۋ. سىزبانى تولتىرۋ.
ب) تالانتتى بالالارىمەن تانىستىرۋ.
ۆ) ابايدىڭ شىعارعان كىتاپتارىنىڭ ءبىرى.
گ) قارا سوزگە توقتالۋ. 15قارا ءسوزىن تىڭداۋ.
اقىلدى كىسى مەن اقىلسىز كىسىنى سالىستىرۋ.
ع) پوەماعا توقتالۋ.
1. داستانداعى كەيىپكەرلەردى تانىستىرۋ.
2. مىنەزدەمە بەرۋ.
IV. ساباقتى بەكىتۋ.
1. بۇگىنگى ساباقتان نە ءتۇيدىم؟ سىزبانى تولتىرۋ.
2. جۇلدىزدى ساعات ويىنى. تەست.
V. ۇيگە تاپسىرما.
1. «اباي قارا ءسوزىن وقىعاننان كەيىنگى تۇيگەن ويىم» ەسسە جازۋ.
2. پوەمادان ءۇزىندى جاتتاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
