ابايدىڭ ون جەتىنشى قارا ءسوزى
ابايدىڭ ون جەتىنشى قارا ءسوزى
قىسقا مەرزىمدى جوسپار
قازاق ادەبيەتى 8 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى: اباي شىعارماشىلىعىنا قورىتىندى جاساي وتىرىپ، ءتىل بايلىعىن مولايتىپ، ادامي قاسيەتتەردى وقۋشىلاردىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ؛
ۇلى ابايدىڭ قارا سوزدەرىن وقۋ ارقىلى اقىننىڭ عىلىمي - فيلوسوفيالىق ويىن اشىپ ءتۇسىندىرۋ، قايراتتى اقىلعا، اقىلدى جۇرەككە جەڭدىرۋگە داعدىلاندىرۋ
وقۋ ناتيجەسى: قارا ءسوز مازمۇنىن، يدەياسىن اشادى، اقپاراتتاردى ءوز سوزىمەن جەتكىزە الادى، ماتىندەگى وقيعا ارقىلى قايرات، اقىل، جۇرەكتىڭ شەشىمىنە كوزدەرىن جەتكىزەدى.
رەسۋرستار: ومج، قمج، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرلەرى، باعالاۋ پاراقشاسى، قيما قاعازدار
وقىتۋداعى ءادىس - تاسىلدەر: ديالوگتىق وقىتۋ، توپپەن جۇمىس،
ينسەرت ءادىسى، ىستىق ورىندىق ءادىسى
ءمودۋلدىڭ كىرىكتىرىلۋى: وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر، سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ، وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋداعى ءۇشىن باعالاۋ، اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ، دارىندى جانە تالانتتى بالالاردى وقىتۋ، وقۋشىلاردى جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس وقىتۋ جانە وقۋ، وقىتۋداعى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق.
كىرىسپە
ىنتىماقتاستىق اتموسفەراسىن قالىپتاستىرۋ
ءار وقۋشى ساباققا ەسىمىنىڭ باس ارىپىنەن باستالاتىن تىلەك ايتادى، مىسالى «بيبىگۇل – باقىت تىلەيدى»
سىنىپتى «موزايكا»ءادىسى ارقىلى ءۇش توپقا ءبولۋ. ءى توپ.«جۇرەك»
ءىى توپ.«قايرات»
ءىىى توپ.«اقىل»
ءار توپقا باعالاۋ پاراعىن تاراتىپ بەرۋ.
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا اقىننىڭ ءبىر ولەڭىن ءار توپتان ءبىر وقۋشى مانەرلەپ جاتقا ايتۋ جانە توپ مۇشەلەرى ولەڭنىڭ ءبىر شۋماعىن قۇرىلىسىنا قاراي تالداۋ تاپسىرىلادى
ءى توپ.«جۇرەك» ولەڭ ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى
ءىى توپ.«قايرات» ادامنىڭ كەيبىر كەزدەرى
ءىىى توپ.«اقىل» تالاپتىڭ ءمىنىپ تۇلپارىن
نەگىزگى ءبولىم جاڭا ساباق
اقىن: «اقىرى ويلادىم، وسى ويىما كەلگەن نارسەلەردى قاعازعا جازا بەرەيىن، اق قاعاز بەن قارا سيانى ەرمەك قىلايىن، كىمدە - كىم ىشىنەن كەرەكتى ءسوز تاپسا، جازىپ السىن، يا وقىسىن، كەرەگى جاق دەسە، ءوز ءسوزىم وزىمدىكى دەدىم دە، اقىرى وسىعان بەل بايلادىم، ەندى مۇنان باسقا ەشبىر جۇمىسىم جوق»- دەپ نە جازدى؟
قارا ءسوز دەگەنىمىز – عىلىم تۋرالى، فيلوسوفيا تۋرالى، ءدىن تۋرالى قارا سوزبەن جازىلعان ەڭبەك. ابايدىڭ 1890 - 1898 جىلدار اراسىندا جازعان 45 قارا ءسوزى بار. اقىننىڭ قارا سوزدەرى العاش سەمەي قالاسىندا 1948 جىلى «اباي» جۋرنالىندا جارىق كورگەن. قارا سوزدەر ورىس، جۇڭگو، فرانسۋز تاعى باسقا كوپتەگەن الەم تىلىنە اۋدارىلعان.
وقۋشىلارعا « ابايدىڭ ون جەتىنشى قارا ءسوزى» تۋرالى بەينەفيلم كورسەتەمىن.
ون جەتىنشى قارا سوزدەگى قايرات، اقىل، جۇرەك تۋرالى وي مەن بۇعان دەيىنگى ايتقان ويلارىن سالىستىرىپ كورەيىكشى. قاي ولەڭمەن سايكەس كەلەدى؟
«ويلى بولساڭ، وزىپ كور»
توپپەن جۇمىس
ال ەندى، قايرات، اقىل، جۇرەك سوزدەرىنە قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا ءسوز تاپتارىنا، ءسوز ماعىنالارىنا قاراي تالداۋ جاساپ كورەيىك.
سەرگىتۋ ءساتى
12 6 4 8 1 17 5 10 24
ت س ۇ ۇ ن ا ر ل ن
16 9 21 15 7 11 14 3 19
ا ز ۆ ب ا ا ر ن ە
سانداردى ءوسۋ رەتىمەن ورنالاستىرىڭدار دا، وعان سايكەس ارىپتەردى تىزبەك تەپ وقىعاندا كىمنىڭ اتى - ءجونى شىعادى؟ ول ۇلى اقىن اباي جايلى نە دەگەن ەدى؟
كىم جىلدام؟
«ىستىق ورىندىق» ءۇش توپتىڭ وقۋشىلارى ءبىر - بىرىنە سۇراقتار قويادى؟
قورىتىندىلاۋ
باعالاۋ.
باعالاۋ كريتەرييلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، باعالاۋ پاراعىنداعى ستيكەرلەرىنە سايكەس ۇپايلاردى جيناقتايدى.
ۇيگە تاپسىرما: ابايدىڭ ون جەتىنشى قارا ءسوزى
رەفلەكسيا.
قازىعۇرت اۋدانى
«اقباستاۋ» جالپى ورتا مەكتەبى
ءپان ءمۇعالىمى: سەيتمەتوۆا ب.
قىسقا مەرزىمدى جوسپار
قازاق ادەبيەتى 8 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى: اباي شىعارماشىلىعىنا قورىتىندى جاساي وتىرىپ، ءتىل بايلىعىن مولايتىپ، ادامي قاسيەتتەردى وقۋشىلاردىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ؛
ۇلى ابايدىڭ قارا سوزدەرىن وقۋ ارقىلى اقىننىڭ عىلىمي - فيلوسوفيالىق ويىن اشىپ ءتۇسىندىرۋ، قايراتتى اقىلعا، اقىلدى جۇرەككە جەڭدىرۋگە داعدىلاندىرۋ
وقۋ ناتيجەسى: قارا ءسوز مازمۇنىن، يدەياسىن اشادى، اقپاراتتاردى ءوز سوزىمەن جەتكىزە الادى، ماتىندەگى وقيعا ارقىلى قايرات، اقىل، جۇرەكتىڭ شەشىمىنە كوزدەرىن جەتكىزەدى.
رەسۋرستار: ومج، قمج، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرلەرى، باعالاۋ پاراقشاسى، قيما قاعازدار
وقىتۋداعى ءادىس - تاسىلدەر: ديالوگتىق وقىتۋ، توپپەن جۇمىس،
ينسەرت ءادىسى، ىستىق ورىندىق ءادىسى
ءمودۋلدىڭ كىرىكتىرىلۋى: وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر، سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ، وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋداعى ءۇشىن باعالاۋ، اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ، دارىندى جانە تالانتتى بالالاردى وقىتۋ، وقۋشىلاردى جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس وقىتۋ جانە وقۋ، وقىتۋداعى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق.
كىرىسپە
ىنتىماقتاستىق اتموسفەراسىن قالىپتاستىرۋ
ءار وقۋشى ساباققا ەسىمىنىڭ باس ارىپىنەن باستالاتىن تىلەك ايتادى، مىسالى «بيبىگۇل – باقىت تىلەيدى»
سىنىپتى «موزايكا»ءادىسى ارقىلى ءۇش توپقا ءبولۋ. ءى توپ.«جۇرەك»
ءىى توپ.«قايرات»
ءىىى توپ.«اقىل»
ءار توپقا باعالاۋ پاراعىن تاراتىپ بەرۋ.
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا اقىننىڭ ءبىر ولەڭىن ءار توپتان ءبىر وقۋشى مانەرلەپ جاتقا ايتۋ جانە توپ مۇشەلەرى ولەڭنىڭ ءبىر شۋماعىن قۇرىلىسىنا قاراي تالداۋ تاپسىرىلادى
ءى توپ.«جۇرەك» ولەڭ ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى
ءىى توپ.«قايرات» ادامنىڭ كەيبىر كەزدەرى
ءىىى توپ.«اقىل» تالاپتىڭ ءمىنىپ تۇلپارىن
نەگىزگى ءبولىم جاڭا ساباق
اقىن: «اقىرى ويلادىم، وسى ويىما كەلگەن نارسەلەردى قاعازعا جازا بەرەيىن، اق قاعاز بەن قارا سيانى ەرمەك قىلايىن، كىمدە - كىم ىشىنەن كەرەكتى ءسوز تاپسا، جازىپ السىن، يا وقىسىن، كەرەگى جاق دەسە، ءوز ءسوزىم وزىمدىكى دەدىم دە، اقىرى وسىعان بەل بايلادىم، ەندى مۇنان باسقا ەشبىر جۇمىسىم جوق»- دەپ نە جازدى؟
قارا ءسوز دەگەنىمىز – عىلىم تۋرالى، فيلوسوفيا تۋرالى، ءدىن تۋرالى قارا سوزبەن جازىلعان ەڭبەك. ابايدىڭ 1890 - 1898 جىلدار اراسىندا جازعان 45 قارا ءسوزى بار. اقىننىڭ قارا سوزدەرى العاش سەمەي قالاسىندا 1948 جىلى «اباي» جۋرنالىندا جارىق كورگەن. قارا سوزدەر ورىس، جۇڭگو، فرانسۋز تاعى باسقا كوپتەگەن الەم تىلىنە اۋدارىلعان.
وقۋشىلارعا « ابايدىڭ ون جەتىنشى قارا ءسوزى» تۋرالى بەينەفيلم كورسەتەمىن.
ون جەتىنشى قارا سوزدەگى قايرات، اقىل، جۇرەك تۋرالى وي مەن بۇعان دەيىنگى ايتقان ويلارىن سالىستىرىپ كورەيىكشى. قاي ولەڭمەن سايكەس كەلەدى؟
«ويلى بولساڭ، وزىپ كور»
توپپەن جۇمىس
ال ەندى، قايرات، اقىل، جۇرەك سوزدەرىنە قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا ءسوز تاپتارىنا، ءسوز ماعىنالارىنا قاراي تالداۋ جاساپ كورەيىك.
سەرگىتۋ ءساتى
12 6 4 8 1 17 5 10 24
ت س ۇ ۇ ن ا ر ل ن
16 9 21 15 7 11 14 3 19
ا ز ۆ ب ا ا ر ن ە
سانداردى ءوسۋ رەتىمەن ورنالاستىرىڭدار دا، وعان سايكەس ارىپتەردى تىزبەك تەپ وقىعاندا كىمنىڭ اتى - ءجونى شىعادى؟ ول ۇلى اقىن اباي جايلى نە دەگەن ەدى؟
كىم جىلدام؟
«ىستىق ورىندىق» ءۇش توپتىڭ وقۋشىلارى ءبىر - بىرىنە سۇراقتار قويادى؟
قورىتىندىلاۋ
باعالاۋ.
باعالاۋ كريتەرييلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، باعالاۋ پاراعىنداعى ستيكەرلەرىنە سايكەس ۇپايلاردى جيناقتايدى.
ۇيگە تاپسىرما: ابايدىڭ ون جەتىنشى قارا ءسوزى
رەفلەكسيا.
قازىعۇرت اۋدانى
«اقباستاۋ» جالپى ورتا مەكتەبى
ءپان ءمۇعالىمى: سەيتمەتوۆا ب.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: ەلىن، جەرىن، ءتىلىن قۇرمەتتەيتىن، ءوز وتانىن سۇيەتىن ازامات قالىپتاستىر، وت جۇرەكتى وجەت مىنەزدى ۇل-قىزداردىڭ ەرلىك ىستەرىنە ماڭگى قۇرمەت كورسەتۋگە باۋلۋ. پاتريوتتىق سەزىم قالىپتاستىرۋ.
