ادەپتىلىك – ادەمىلىك
ادەپتىلىك – ادەمىلىك
تاربيە ساعاتى (8 كلاسس)
ماقساتى:
• وقۋشىلاردى ادەپتىلىكتىڭ التىن ەرەجەلەرىن قاستەرلەۋگە، ءومىر زاڭدىلىقتارىن بىلۋگە ۇيرەتۋ.
• وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، ادەپتىلىك پەن ادەپسىزدىك تۋرالى ءوز ويلارىن قورىتىپ، تۇجىرىمداي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
• ۇلكەندى سىيلاۋعا، ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا تاربيەلەۋ، جاقسى قاسيەتكە ۇيرەتۋ، جامان قاسيەتتەن جيرەنتۋ ارقىلى ادامگەرشىلىك قاسيەتىن دامىتۋ.
شاتتىق شەڭبەرى
ساباقتىڭ الدىندا قاعازدان قيىلعان جۇرەكشەلەر قوبديشاعا سالىنىپ قويىلادى.
- بالالار مەن بۇگىنگى ساباقتا كورگەنىمە قۋانىشتىمىن. سەندەردىڭ كۇلىمدەگەن جۇزدەرىڭدى كورىپ، ءسۇيسىنىپ تۇرمىن. سول سەبەپتەن مەن سەندەردى كوڭىلاشار ساتىنە شاقىرامىن! بۇندا ءتۇرلى - ءتۇستى جۇرەكشەلەرگە تولى. ەسىمىزدە تۇستەردى ساقتايىق. ولار ادامنىڭ قۇندى قاسيەتتەرىن بىلدىرەدى ەكەن. قىزىل - ادامگەرشىلىك، سارى - ادالدىق، قىزعىلت - مەيىرىمدىلىك، كوگىلدىر - سۇيىسپەنشىلىك، جاسىل - ادەپتىلىك، كوك - ىزەتتىلىك، اق - قايىرىمدىلىق.
- بالالار وسى جۇرەكشەلەردى الىپ، بيىككە ۇشىرۋعا تىرىسايىق. بالالار جۇرەكشەلەردى اسپانعا لاقتىرادى.
- قاراڭدارشى قانداي كەرەمەت! ءبىزدىڭ سىنىپتىڭ ءىشى وسى قۇندى قاسيەتتەرگە تولدى. بالالار بۇل ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان جاسالعان جۇرەكشەلەردىڭ ۇشقانىن نەگە ۇقساتتىڭدار؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
- ونداي بولسا ءبارىمىز بىرگە ادەپتىلىك، مەيىرىمدىلىك سىيلايتىن كۇنمەن سالەمدەسەيىك.
سالەم كۇن - انامىز! /قول جوعارىدا/
قۋاناتىن كۇن بۇگىن / قول ۇستاسادى/
قايىرلى تاڭ! قايىرلى كۇن! /قول كوكىرەكتە/
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن! /قول جوعارىدا/
توپتاستىرۋ ستراتەگياسى
ماقال – ماتەلدەر سوزدەرىن جيناۋ ارقىلى توپتاسادى:
ءى توپ: ادەپتى بالا — ارلى بالا،
ادەپسىز بالا — سورلى بالا.
ءىى توپ: جاقسىدان ۇيرەن - جاماننان جيرەن
ءىىى توپ: ادەپتىلىك بەلگىسى – ءيىلىپ سالەم بەرگەنى،
جاقىندىقتىڭ بەلگىسى — كەلىپ – كەتىپ جۇرگەنى.
ءىV توپ: اعا ادەپتى بولسا - ءىنى ادەپتى
اپا ادەپتى بولسا - ءسىڭلى ادەپتى
V توپ: ۇقىپتىنىڭ تونى توزباس،
ۇقىپسىزدىڭ ءىسى وڭباس.
وسى ماقال – ماتەلدەردى ءتۇسىندىرىپ بەرىڭدەرشى: (ءار توپ ءوزىنىڭ ماقال – ماتەلدەرىنىڭ نە جايلى ەكەنىڭ تۇسىندىرەدى)
شىعارماشىلىق جۇمىس
پارتالارىڭىزدىڭ ۇستىندە ەكى پاراق قاعازدىڭ بىرىنە ادام بويىنداعى جامان قاسيەتتەردى جازىڭىزدار. ەكىنشى پاراققا ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەردى جازاسىزدار.
جازىپ بولساق، جامان قاسيەتتەردى جازعان قاعازدارىڭىزدى بۇكتەپ قويامىز دا ال جاقسى قاسيەتتەردى وقيمىز
ءمۇعالىم: وسى جامان قاسيەتتەردەن اۋلاق بولۋ ءۇشىن ماناعى جازعان جاعىمسىز قاسيەتتەردى جىرتىپ تاستايىق.
بالالار، ەندى ادەپتىلىكتىڭ التىن ەرەجەلەرى تۋرالى نە ايتا الاسىڭدار؟ سونى الدارىڭىزداعى پلاكاتقا جازامىز جانە دە وسى ەرەجەنى بۇزعان وقۋشىلاردى قالاي جازالايمىز؟ (10 مين)
(پوستەرلەردى قورعاۋ 10 مين)
باعالاۋ (ەكى جۇلدىز، ءبىر ۇسىنىس)
حور «اتا – انانى تىڭدايمىز»
جاعداياتتار:
ماتىنمەن جۇمىس
ادەپتىلىك
ى. التىنسارين
ءبىر جۇرتتىڭ ۇلكەن وقىمىستى كىسىسى ەكىنشى ءبىر ەلدىڭ بايىمەن سويلەسىپ تۇرعاندا، قاستارىنان ءبىر جارلى ادام ءوتىپ بارا جاتىپ، وقىمىستىعا كەلىپ، باسىن ءيىپ سالەم بەرەدى.
وقىمىستى باسىن ودان دا تومەنىرەك ءيىپ سالەمدەسەدى.
قاسىنداعى باي:
- تاقسىر، وسىنشا ءبىلىمىڭىز بار عالىمسىز. سويتە تۇرىپ، جارلى ادامعا سونشالىق ءيىلىپ سالەمدەسۋىڭىزدىڭ ءمانى قالاي؟ - دەپ سۇرايدى.
سوندا عالىم تۇرىپ:
ەشبىر عىلىم - ءبىلىم ۇيرەنبەگەن ول كىسى ادەپتىلىك كورسەتكەندە، مەن ودان ادەپسىز بولىپ كورىنسەم، لايىق پا؟ - دەگەن ەكەن.
• جارلى ادام مەن عالىمنىڭ كىشىپەيىلدىلىگى ولاردىڭ قانداي ءىس - ارەكەتى ارقىلى كورىنەدى؟
• اڭگىمەدەن قانداي وي قورىتۋعا بولادى؟ (5 مين) -
كەلەسى ءسوز كەزەگىن مەكتەپ ديرەكتورى رومانوۆا جانيا ورىنجايقىزىنا بەرىلەدى.
كەلەسى ءسوز كەزەگىن اتا – انا زاكسىلىكوۆا باقىتگۇل اپاعا بەرىلەدى:
قورىتىندىلاۋ
- بالالار، ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا ادەپتىلىك، سىپايىلىق جايلى سويلەستىك. ادەپتى، سىپايى بالالار اينالاسىنداعىلارعا جاعىمدى، سۇيكىمدى ەكەنىن تۇسىندىك. ءاردايىم ادەپتى، سىپايى بولۋعا، كەزدەسكەن ادامدارمەن امانداسۋدى، كەشىرىم سۇراۋدى، وتىنەمىن دەگەن جىلى سوزدەردى ۇنەمى ايتۋعا ۇيرەندىك. جاقسى مەن جامان ادەت قالىپتاردى اجىراتۋدى، جاقىن ادامدارعا قامقورلىق، ولارعا كومەك كورسەتۋ داعدىلارىن ۇيرەندىك.
اقتوبە قالاسى،ت№ 53 ورتا مەكتەپ ءمۇعالىمى:
سافينا ليزا كۋانتايەۆنا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
تاربيە ساعاتى (8 كلاسس)
ماقساتى:
• وقۋشىلاردى ادەپتىلىكتىڭ التىن ەرەجەلەرىن قاستەرلەۋگە، ءومىر زاڭدىلىقتارىن بىلۋگە ۇيرەتۋ.
• وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، ادەپتىلىك پەن ادەپسىزدىك تۋرالى ءوز ويلارىن قورىتىپ، تۇجىرىمداي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
• ۇلكەندى سىيلاۋعا، ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا تاربيەلەۋ، جاقسى قاسيەتكە ۇيرەتۋ، جامان قاسيەتتەن جيرەنتۋ ارقىلى ادامگەرشىلىك قاسيەتىن دامىتۋ.
شاتتىق شەڭبەرى
ساباقتىڭ الدىندا قاعازدان قيىلعان جۇرەكشەلەر قوبديشاعا سالىنىپ قويىلادى.
- بالالار مەن بۇگىنگى ساباقتا كورگەنىمە قۋانىشتىمىن. سەندەردىڭ كۇلىمدەگەن جۇزدەرىڭدى كورىپ، ءسۇيسىنىپ تۇرمىن. سول سەبەپتەن مەن سەندەردى كوڭىلاشار ساتىنە شاقىرامىن! بۇندا ءتۇرلى - ءتۇستى جۇرەكشەلەرگە تولى. ەسىمىزدە تۇستەردى ساقتايىق. ولار ادامنىڭ قۇندى قاسيەتتەرىن بىلدىرەدى ەكەن. قىزىل - ادامگەرشىلىك، سارى - ادالدىق، قىزعىلت - مەيىرىمدىلىك، كوگىلدىر - سۇيىسپەنشىلىك، جاسىل - ادەپتىلىك، كوك - ىزەتتىلىك، اق - قايىرىمدىلىق.
- بالالار وسى جۇرەكشەلەردى الىپ، بيىككە ۇشىرۋعا تىرىسايىق. بالالار جۇرەكشەلەردى اسپانعا لاقتىرادى.
- قاراڭدارشى قانداي كەرەمەت! ءبىزدىڭ سىنىپتىڭ ءىشى وسى قۇندى قاسيەتتەرگە تولدى. بالالار بۇل ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان جاسالعان جۇرەكشەلەردىڭ ۇشقانىن نەگە ۇقساتتىڭدار؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
- ونداي بولسا ءبارىمىز بىرگە ادەپتىلىك، مەيىرىمدىلىك سىيلايتىن كۇنمەن سالەمدەسەيىك.
سالەم كۇن - انامىز! /قول جوعارىدا/
قۋاناتىن كۇن بۇگىن / قول ۇستاسادى/
قايىرلى تاڭ! قايىرلى كۇن! /قول كوكىرەكتە/
كۇلىپ شىقتى كۇن بۇگىن! /قول جوعارىدا/
توپتاستىرۋ ستراتەگياسى
ماقال – ماتەلدەر سوزدەرىن جيناۋ ارقىلى توپتاسادى:
ءى توپ: ادەپتى بالا — ارلى بالا،
ادەپسىز بالا — سورلى بالا.
ءىى توپ: جاقسىدان ۇيرەن - جاماننان جيرەن
ءىىى توپ: ادەپتىلىك بەلگىسى – ءيىلىپ سالەم بەرگەنى،
جاقىندىقتىڭ بەلگىسى — كەلىپ – كەتىپ جۇرگەنى.
ءىV توپ: اعا ادەپتى بولسا - ءىنى ادەپتى
اپا ادەپتى بولسا - ءسىڭلى ادەپتى
V توپ: ۇقىپتىنىڭ تونى توزباس،
ۇقىپسىزدىڭ ءىسى وڭباس.
وسى ماقال – ماتەلدەردى ءتۇسىندىرىپ بەرىڭدەرشى: (ءار توپ ءوزىنىڭ ماقال – ماتەلدەرىنىڭ نە جايلى ەكەنىڭ تۇسىندىرەدى)
شىعارماشىلىق جۇمىس
پارتالارىڭىزدىڭ ۇستىندە ەكى پاراق قاعازدىڭ بىرىنە ادام بويىنداعى جامان قاسيەتتەردى جازىڭىزدار. ەكىنشى پاراققا ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەردى جازاسىزدار.
جازىپ بولساق، جامان قاسيەتتەردى جازعان قاعازدارىڭىزدى بۇكتەپ قويامىز دا ال جاقسى قاسيەتتەردى وقيمىز
ءمۇعالىم: وسى جامان قاسيەتتەردەن اۋلاق بولۋ ءۇشىن ماناعى جازعان جاعىمسىز قاسيەتتەردى جىرتىپ تاستايىق.
بالالار، ەندى ادەپتىلىكتىڭ التىن ەرەجەلەرى تۋرالى نە ايتا الاسىڭدار؟ سونى الدارىڭىزداعى پلاكاتقا جازامىز جانە دە وسى ەرەجەنى بۇزعان وقۋشىلاردى قالاي جازالايمىز؟ (10 مين)
(پوستەرلەردى قورعاۋ 10 مين)
باعالاۋ (ەكى جۇلدىز، ءبىر ۇسىنىس)
حور «اتا – انانى تىڭدايمىز»
جاعداياتتار:
ماتىنمەن جۇمىس
ادەپتىلىك
ى. التىنسارين
ءبىر جۇرتتىڭ ۇلكەن وقىمىستى كىسىسى ەكىنشى ءبىر ەلدىڭ بايىمەن سويلەسىپ تۇرعاندا، قاستارىنان ءبىر جارلى ادام ءوتىپ بارا جاتىپ، وقىمىستىعا كەلىپ، باسىن ءيىپ سالەم بەرەدى.
وقىمىستى باسىن ودان دا تومەنىرەك ءيىپ سالەمدەسەدى.
قاسىنداعى باي:
- تاقسىر، وسىنشا ءبىلىمىڭىز بار عالىمسىز. سويتە تۇرىپ، جارلى ادامعا سونشالىق ءيىلىپ سالەمدەسۋىڭىزدىڭ ءمانى قالاي؟ - دەپ سۇرايدى.
سوندا عالىم تۇرىپ:
ەشبىر عىلىم - ءبىلىم ۇيرەنبەگەن ول كىسى ادەپتىلىك كورسەتكەندە، مەن ودان ادەپسىز بولىپ كورىنسەم، لايىق پا؟ - دەگەن ەكەن.
• جارلى ادام مەن عالىمنىڭ كىشىپەيىلدىلىگى ولاردىڭ قانداي ءىس - ارەكەتى ارقىلى كورىنەدى؟
• اڭگىمەدەن قانداي وي قورىتۋعا بولادى؟ (5 مين) -
كەلەسى ءسوز كەزەگىن مەكتەپ ديرەكتورى رومانوۆا جانيا ورىنجايقىزىنا بەرىلەدى.
كەلەسى ءسوز كەزەگىن اتا – انا زاكسىلىكوۆا باقىتگۇل اپاعا بەرىلەدى:
قورىتىندىلاۋ
- بالالار، ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا ادەپتىلىك، سىپايىلىق جايلى سويلەستىك. ادەپتى، سىپايى بالالار اينالاسىنداعىلارعا جاعىمدى، سۇيكىمدى ەكەنىن تۇسىندىك. ءاردايىم ادەپتى، سىپايى بولۋعا، كەزدەسكەن ادامدارمەن امانداسۋدى، كەشىرىم سۇراۋدى، وتىنەمىن دەگەن جىلى سوزدەردى ۇنەمى ايتۋعا ۇيرەندىك. جاقسى مەن جامان ادەت قالىپتاردى اجىراتۋدى، جاقىن ادامدارعا قامقورلىق، ولارعا كومەك كورسەتۋ داعدىلارىن ۇيرەندىك.
اقتوبە قالاسى،ت№ 53 ورتا مەكتەپ ءمۇعالىمى:
سافينا ليزا كۋانتايەۆنا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
“اكە، مۇنىڭ ءبارىن قايدان بىلەسىڭ؟” ۇلىڭىزدىڭ وسىنداي سۇراق قويىپ، سىزگە تاڭعالعان كەزدەرى بولعان با؟ سونداي ساتتەردە اكە بولعانىڭىزدى ماقتان تۇتقان شىعارسىز. ال ۇلىڭىز ايتقانىڭىزعا قۇلاق اسىپ، سونى...
