اعاشتىڭ بەتىنە كۇيدىرىپ سۋرەت سالۋ
5 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اعاشتىڭ بەتىنە كۇيدىرىپ سۋرەت سالۋ. كۇيدىرگىش ستانوك.
قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. كۇيدىرىپ سۋرەت سالۋ تەحنولوگياسىن تانىستىرۋ.
2. كۇيدىرگىش ستانوك قۇرىلىسىمەن تانىستىرۋ.
3. قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ ەرەجەسىن ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كۇيدىرگىش ستانوك، تەرەك تاقتاي، قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ تابليسا.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. جاڭا تاقىرىپ مازمۇنى
3. قورىتىندىلاۋ
4. ۇيگە تاپسىرما
1. تەوريالىق كەزەڭى.
ساباقتى باستاماستان بۇرىن ماقال – ماتەلدەردى جارىسا ايتامىز:
ەڭبەك ەرلىككە جەتكىزەر.
ەرلىك ەلدىككە جەتكىزەر.
ەڭبەك ەت تە، مىندەت ەت.
كوپ ەڭبەگى — كوڭىلدى.
ەڭبەگىڭ سايلى بولسا،
ءىشىڭ مايلى بولار.
ەڭبەك ەت تە ماقتان،
ويناپ - كۇل دە شاتتان.
ەڭبەك — شيراتادى.
ءومىر — ۇيرەتەدى.
ەڭبەگىنە قاراي — قۇرمەت.
جاسىنا قاراي — ىزەت.
جاڭا ساباق مازمۇنى
قاراپايىم ەلەكتر كۇيدىرگىش اسپاپ باسەڭدەگىش ترانسفورماتوردان، رەوستات - تان، تۇتقادان جانە شيفت دەپ اتالاتىن اۋىسپالى قىزدىرۋ جىبىنەن تۇرادى.
كۇيدىرۋگە جۇمساق جاپىراقتى اعاشتاردى – كوك تەرەك، جوكە، قاندىاعاش، تەرەك ءتى قولدانۋ ءتيىمدى.
كەيبىر اعاش تۇقىمدارى 150 °س تەمپەراتۋرانىڭ وزىندە، ال باسقا تۇقىمدار بۇدان جوعارى ءتىپتى 250°س – قا جەتكەندە جاناتىنا بەلگىلى. مىسالى، جۇمساق جوكە اعاشى كامشات نەمەسە قايىڭ اعاشىنا قاراعاندا تومەنىرەك تەمپەراتۋرا دا جانا بەرەدى. سوندىقتان جۇمساق اعاشتى كۇيدىرۋ ەداۋىر جەڭىل ءارى تەز. ەگەر كۇردەلى سۋرەتتى كۇيدىرىپ سالۋ كەرەك بولسا، ونى كوشىرمە قاعازدىڭ كومەگىمەن اعاشقا تۇسىرەدى. كەيدە اعاشتىڭ بەتىن تازا ساقتاۋ ءۇشىن شەبەرلەر باسقا ءادىستى قولدانادى. الدىن الا تەمەكى قاعازىنا سۋرەتتى ەسكيزىنەن تۇسىرەدى. ودان كەيىن ونى اعاشقا كراحمال بولماسا، ۇن جەلىمىمەن جەلىمدەيدى. تۋرا تەمەكى قاعازىنا كۇيدىرەدى دە، كۇيدىرگەننەن كەيىن قاعازدى ەپتەپ الىپ تاستايدى.
ورنەكتەر الدىن الا دايىندالعان شتيفتەرمەن كۇيدىرىلەدى. ءشتيفتى ديامەترى 0، 3 – تەن 1، 5 مم - گە دەيىن نيحروم سىمنان دايىندايدى. سىمدى كىشكەنە بولىكتەرگە بولەدى دە، قىسقىشپەن نەمەسە دوڭگەلەك قىسقىشپەن كەرەكتى قالىپقا كەلتىرەدى. ەلەكتر كۇيدىرگىشپەن جۇمىس ىستەگەندە، تەحنيكا قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىن ۇمىتپاۋ كەرەك. قوسىلعان اپپاراتتى قاراۋسىز قالدىرۋعا بولمايدى. شتيفتتەردى اپپارات توكتان شىعارىلعان كەيىن عانا اۋىستىرادى. جۇمىستى جاقسى جەلدەتىلگەن جەردە ىستەۋ كەرەك.
2. پراكتيكالىق كەزەڭى
1. اعاش بەتتەرىنە سۋرەتتەر سالۋ كوشىرمە قاعازدارىن پايدالانۋ كەزەڭدەرىن ورىنداۋ.
2. وقۋشىلارعا قاراپايىم كۇيدىرۋ جۇمىستارىن ورىنداتقىزۋ.
3. شتيفتتەر جاساتۋ. ولاردى اسپاپقا بەكىتۋ.
4. قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ ەرەجەسىنە سۇراق – جاۋاپتار وتكىزۋ.
وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ.
1) سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ:
- قاراپايىم ەلەكتر كۇيدىرگىش اسپاپ نەلەردەن تۇرادى؟
- كۇيدىرۋگە جۇمساق جاپىراقتى قانداي اعاشتاردى تاڭداعان ءجون؟
- نە سەبەپتى جۇمساق اعاش تاڭدالادى؟
- اعاشقا سۋرەتتى ءتۇسىرۋ ءادىسى قانداي؟
- ءشتيفتى قالاي دايىندايدى؟
2) ءوزارا جاسالعان جۇمىستارىن قاراپ، باعا بەرۋ. كەمشىلىكتەرى مەن ارتىقشىلىقتارىن ايتىپ تاجىريبە الماسۋ.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: اعاش بەتىنە سۋرەت سالىپ كەلۋ.
بەرىلەتىن ويۋ ۇلگىلەرى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اعاشتىڭ بەتىنە كۇيدىرىپ سۋرەت سالۋ. كۇيدىرگىش ستانوك.
قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. كۇيدىرىپ سۋرەت سالۋ تەحنولوگياسىن تانىستىرۋ.
2. كۇيدىرگىش ستانوك قۇرىلىسىمەن تانىستىرۋ.
3. قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ ەرەجەسىن ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كۇيدىرگىش ستانوك، تەرەك تاقتاي، قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ تابليسا.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. جاڭا تاقىرىپ مازمۇنى
3. قورىتىندىلاۋ
4. ۇيگە تاپسىرما
1. تەوريالىق كەزەڭى.
ساباقتى باستاماستان بۇرىن ماقال – ماتەلدەردى جارىسا ايتامىز:
ەڭبەك ەرلىككە جەتكىزەر.
ەرلىك ەلدىككە جەتكىزەر.
ەڭبەك ەت تە، مىندەت ەت.
كوپ ەڭبەگى — كوڭىلدى.
ەڭبەگىڭ سايلى بولسا،
ءىشىڭ مايلى بولار.
ەڭبەك ەت تە ماقتان،
ويناپ - كۇل دە شاتتان.
ەڭبەك — شيراتادى.
ءومىر — ۇيرەتەدى.
ەڭبەگىنە قاراي — قۇرمەت.
جاسىنا قاراي — ىزەت.
جاڭا ساباق مازمۇنى
قاراپايىم ەلەكتر كۇيدىرگىش اسپاپ باسەڭدەگىش ترانسفورماتوردان، رەوستات - تان، تۇتقادان جانە شيفت دەپ اتالاتىن اۋىسپالى قىزدىرۋ جىبىنەن تۇرادى.
كۇيدىرۋگە جۇمساق جاپىراقتى اعاشتاردى – كوك تەرەك، جوكە، قاندىاعاش، تەرەك ءتى قولدانۋ ءتيىمدى.
كەيبىر اعاش تۇقىمدارى 150 °س تەمپەراتۋرانىڭ وزىندە، ال باسقا تۇقىمدار بۇدان جوعارى ءتىپتى 250°س – قا جەتكەندە جاناتىنا بەلگىلى. مىسالى، جۇمساق جوكە اعاشى كامشات نەمەسە قايىڭ اعاشىنا قاراعاندا تومەنىرەك تەمپەراتۋرا دا جانا بەرەدى. سوندىقتان جۇمساق اعاشتى كۇيدىرۋ ەداۋىر جەڭىل ءارى تەز. ەگەر كۇردەلى سۋرەتتى كۇيدىرىپ سالۋ كەرەك بولسا، ونى كوشىرمە قاعازدىڭ كومەگىمەن اعاشقا تۇسىرەدى. كەيدە اعاشتىڭ بەتىن تازا ساقتاۋ ءۇشىن شەبەرلەر باسقا ءادىستى قولدانادى. الدىن الا تەمەكى قاعازىنا سۋرەتتى ەسكيزىنەن تۇسىرەدى. ودان كەيىن ونى اعاشقا كراحمال بولماسا، ۇن جەلىمىمەن جەلىمدەيدى. تۋرا تەمەكى قاعازىنا كۇيدىرەدى دە، كۇيدىرگەننەن كەيىن قاعازدى ەپتەپ الىپ تاستايدى.
ورنەكتەر الدىن الا دايىندالعان شتيفتەرمەن كۇيدىرىلەدى. ءشتيفتى ديامەترى 0، 3 – تەن 1، 5 مم - گە دەيىن نيحروم سىمنان دايىندايدى. سىمدى كىشكەنە بولىكتەرگە بولەدى دە، قىسقىشپەن نەمەسە دوڭگەلەك قىسقىشپەن كەرەكتى قالىپقا كەلتىرەدى. ەلەكتر كۇيدىرگىشپەن جۇمىس ىستەگەندە، تەحنيكا قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرىن ۇمىتپاۋ كەرەك. قوسىلعان اپپاراتتى قاراۋسىز قالدىرۋعا بولمايدى. شتيفتتەردى اپپارات توكتان شىعارىلعان كەيىن عانا اۋىستىرادى. جۇمىستى جاقسى جەلدەتىلگەن جەردە ىستەۋ كەرەك.
2. پراكتيكالىق كەزەڭى
1. اعاش بەتتەرىنە سۋرەتتەر سالۋ كوشىرمە قاعازدارىن پايدالانۋ كەزەڭدەرىن ورىنداۋ.
2. وقۋشىلارعا قاراپايىم كۇيدىرۋ جۇمىستارىن ورىنداتقىزۋ.
3. شتيفتتەر جاساتۋ. ولاردى اسپاپقا بەكىتۋ.
4. قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ ەرەجەسىنە سۇراق – جاۋاپتار وتكىزۋ.
وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ.
1) سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ:
- قاراپايىم ەلەكتر كۇيدىرگىش اسپاپ نەلەردەن تۇرادى؟
- كۇيدىرۋگە جۇمساق جاپىراقتى قانداي اعاشتاردى تاڭداعان ءجون؟
- نە سەبەپتى جۇمساق اعاش تاڭدالادى؟
- اعاشقا سۋرەتتى ءتۇسىرۋ ءادىسى قانداي؟
- ءشتيفتى قالاي دايىندايدى؟
2) ءوزارا جاسالعان جۇمىستارىن قاراپ، باعا بەرۋ. كەمشىلىكتەرى مەن ارتىقشىلىقتارىن ايتىپ تاجىريبە الماسۋ.
وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: اعاش بەتىنە سۋرەت سالىپ كەلۋ.
بەرىلەتىن ويۋ ۇلگىلەرى.
You Might Also Like
-
فيزيكا پانىنەن جىلدىق قورىتىندى تەست. 11 - سىنىپ
