ساندى 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ
ماتەماتيكا 3 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ساندى 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ جولىن ءتۇسىندىرۋ؛
2. ماتەماتيكالىق سويلەۋ ءتىلىن، لوگيكالىق وي - ءورىسىن، تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بىلىكتىلىكتەرىن، ىزدەنۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
3. وقۋشىلاردى تاپقىرلىققا، بايقاعىشتىققا، وي ۇشقىرلىعىنا، بەلسەندىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ىزدەنۋشىلىك، ءتۇرلى ويىندار
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، كەستەلەر، سىزبالار، وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، دۇنيەتانۋ، مۋزىكا
وتكىزىلەتىن ورنى: كومپيۋتەر كابينەتى
ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سلايد.
ءبىلىمنىڭ تۇڭعيىعى بويلايتۇعىن
توقىساڭ جالىقتىرا قويمايتۇعىن
«عىلىمدار پاتشاسى»- دەپ دارالانىپ،
ماتەماتيكا - قىزىققا تويمايتۇعىن
- وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. پسيحولوگيالىق دايىندىق. (ورنىمىزدان تۇرىپ، بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزعا ءبىر - بىرىمىزگە ساتتىلىك تىلەيىك)
پسيحولوگيالىق ترەنينگ
ءمۇعالىمنىڭ سۇراعى وقۋشىلاردىڭ جاۋابى
ءاربىر ادام - دوسىم، سىنىپتاسىم
ءاربىر ساباق - ۇيرەنۋ، وقۋ، ىزدەنۋ
ءاربىر ءىسىڭ - تىرشىلىك، ادامدىق
ءاربىر ءسوزىڭ - شىندىق، بىرلىك، ادالدىق
كىرىسپە: بالالار بيىل ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العانىنا 20جىل تولاتىنىن سەندەر جاقسى بىلەسىڭدەر. 1 - قىركۇيەك كۇنى وتكىزىلگەن مەرەكەلىك ساباعىمىزدا اتاپ ايتقانداي، بيىلعى بارلىق كورسەتكىشتەرىمىز وسى قازاقستاننىڭ 20جىلدىق مەرەكەسىنە ارنالادى. بۇگىنگى ماتەماتيكا ساباعىنداعى ەڭبەگىمىز، جەتىستىگىمىز وسى 20جىلدىق مەرەكەگە ارنالادى. وتانعا دەگەن ىستىق ىقىلاستارىڭدى قالاي بىلدىرە الاسىڭدار؟ (مەنىڭ قازاقستانىم - ولەڭدەر شۋماعىن وقۋ )
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
- ۇيدە 2 مەن 3 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ كەستەسىن جاتتاپ كەلۋ كەرەك ەدى. ولاي بولسا، تەكسەرۋ جۇمىسى باستالدى. مەنىڭ كورسەتكەن قيما قاعازدارعا جاۋاپ بەرىڭدەر.
- اۋىزشا «كىم تاپقىر؟» ويىنى. كارتوچكامەن جۇمىس.
24: 3 قىزىقتى تاپسىرمالار. 1. اۋلادا جۇرگەن بۇزاۋلار مەن تاۋىقتاردىڭ اياقتارىنىڭ سانى - ون. اۋلادا نەشە تاۋىق، نەشە بۇزاۋ بولۋى مۇمكىن؟ 2. اعاش باسىندا 2 بالىق وتىر ەدى. ولارعا تاعى 2 بالىق ۇشىپ كەلدى. بارلىعى نەشە بالىق بولدى؟ 3. اۋلادا تۇرعان ءارتۇرلى كولىكتەردىڭ (جەڭىل ماشينا موتوسيكل، ۆەلوسيپەد) دوڭگەلەكتەرىنىڭ سانى - ون بولادى. اۋلادا نەشە جەڭىل ماشينا، موتوسيكل، ۆەلوسيپەد تۇر؟ سلايد.
«ارتىق ساندى تاپ» ويىنى
2 4 5 6 8 9 10 12 14 15 16 18 20
3 6 9 10 12 15 18 19 21 24 27 28 30
8 12 16 20 24 28 32 33 36 40 – بۇل جولدا قانداي زاڭدىلىق بايقادىڭدار؟
- داپتەرمەن جۇمىس. كوركەم جازۋ. 104 108 112.. 116 120.. 128.. 132 210 214.. 222.. 230 140 136 132.. 124.. 116 112.. 104 قانداي زاڭدىلىق بايقادىڭدار؟ 3. جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ - ونداي بولسا بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ»
- ساباعىمىزدىڭ ماقساتى: 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ جولدارىمەن تانىسۋ، كوبەيتۋ كەستەسىن مەڭگەرۋ، ال سەندەر قانداي ماقسات قويار ەدىڭدەر؟
- قالاي دەپ ويلايسىڭدار ساندى 4 - كە كوبەيتكەندە جانە بولگەندە قانداي وزگەرىس بايقاۋعا بولادى؟
سلايد. كوبەيتۋ كەستەسىن تولىقتىر. تاقتامەن جۇمىس
4ح4 =16 ------------- 5ح4= 4ح5 ------------- 5ح4= 20 ---------- 4ح4 = 4+4+4+4
4ح5 =20 ------------- 6ح4= 4ح6 ------------- 6ح4= 24 ---------- 4ح5 = 4+4+4+4+4
4ح6 =24 ------------- 7ح4= 4ح7 ------------- 7ح4= 28 ---------- 4ح6 = 4+4+4+4+4+4
............. -------------................. ------------................ -------------.................
.............. -----------................. -------------................ -------------................
- ياعني، مىنانى ەستە ساقتاۋ كەرەك
16: 4= 4 سەبەبى 4ح4= 16؛ 32: 4= 8 سەبەبى 8ح4= 32
20: 4= 5 سەبەبى 5ح4= 20؛ 36: 4= 9 سەبەبى 9ح4= 36
24: 4= 6 سەبەبى 6ح4= 24؛ 40: 4= 10 سەبەبى 10ح4= 40
28: 4= 7 سەبەبى 7ح4= 28
4. جاڭا تاقىرىپتى جەتىك مەڭگەرۋ ءۇشىن لوگيكالىق ەسەپتەر شىعارىپ كورەيىك
ا). اعاش باسىندا 3 تورعاي وتىر ەدى، تاعى 4 ەسە ارتىق تورعاي كەلىپ قوندى. اعاشتا بارلىعى نەشە تورعاي وتىر؟
ب). الما اعاشىندا 4 الما ءوسىپ تۇر، ال ورىك اعاشىندا 3 ەسە ارتىق ورىك ءوسىپ تۇر ەكەن. بارلىعى نەشە جەمىس ءوسىپ تۇر؟
ۆ). ۇلانعا 8 داپتەر بەردىم، ال ازاماتقا 2 ەسە كەم داپتەر بەردىم. ازامات قانشا داپتەر الدى؟
گ). اناسى ۇلىنا 20تەڭگە، ال قىزىنا 4ەسە كەم بەردى. اناسى قىزىنا قانشا تەڭگە بەردى؟ 5. سەرگىتۋ ءساتى سلايد. حورمەن وقۋ، قايتالاۋ
جاساعاندا جاتتىعۋ،
كەرەك ەمەس اپتىعۋ.
1، 2، 3. 1، 2، 3.
جيناپ الدىق مىنە كۇش!
6. وقۋلىقپەن جۇمىس
№ 4، 5. بوس ورىنعا ءتيىستى سانداردى قويۋ
№ 6. جۇپپەن جۇمىس. كەستەنى تولتىر
№ 7. ءدامحانادا ءوزىڭدى قالاي ۇستايسىڭ؟ قالاي تاماقتانۋ كەرەك؟ تاربيە ءساتى.
- تاربيەلى، ۇلگىلى، تالاپتى، ادەپتى بولساڭ عانا 20 - جىلدىق تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە سەن ءوز ۇلەسىڭدى قوسقانىڭ. وسىنداي دامىعان، وركەنيەتتى ەلدە ءومىر ءسۇرىپ، ءبىلىم الىپ، ءوسىپ كەلە جاتقان، سەندەر ەڭ باقىتتى بالاسىڭدار.
ەسەپتى تالداۋ، قىسقاشا شارتىن قۇرۋ، داپتەرگە جازۋ. تاقتادا ءبىر وقۋشى ورىندايدى، ونىڭ دۇرىستىعىن اسسيستەنت تەكسەرەدى.
№ 9. ا) قابىرعاسى 4 سم تەڭ شارشىنىڭ پەريمەترىن تابۋ
ب) پەريمەترى 24سم، 32سم، 28سم شارشىلاردىڭ قابىرعالارىنىڭ ۇزىندىعىن تابۋ
7. سلايد. «سيقىرلى ءسوز» ويىنى
«80 - 48): 4 = (ر)
34+9*4 = (ح)
70 - 18: 2= (ا)
7*4 - 28: 4 = (ا)
9*4 - 28 = (م)
5*4 - 16: 4= (ت)
8. ساباقتى قورىتۋ. باعالاۋ. باعالاۋ پاراعى
9. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ساندى 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ جولىن ءتۇسىندىرۋ؛
2. ماتەماتيكالىق سويلەۋ ءتىلىن، لوگيكالىق وي - ءورىسىن، تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بىلىكتىلىكتەرىن، ىزدەنۋشىلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
3. وقۋشىلاردى تاپقىرلىققا، بايقاعىشتىققا، وي ۇشقىرلىعىنا، بەلسەندىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ىزدەنۋشىلىك، ءتۇرلى ويىندار
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، كەستەلەر، سىزبالار، وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، دۇنيەتانۋ، مۋزىكا
وتكىزىلەتىن ورنى: كومپيۋتەر كابينەتى
ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سلايد.
ءبىلىمنىڭ تۇڭعيىعى بويلايتۇعىن
توقىساڭ جالىقتىرا قويمايتۇعىن
«عىلىمدار پاتشاسى»- دەپ دارالانىپ،
ماتەماتيكا - قىزىققا تويمايتۇعىن
- وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. پسيحولوگيالىق دايىندىق. (ورنىمىزدان تۇرىپ، بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزعا ءبىر - بىرىمىزگە ساتتىلىك تىلەيىك)
پسيحولوگيالىق ترەنينگ
ءمۇعالىمنىڭ سۇراعى وقۋشىلاردىڭ جاۋابى
ءاربىر ادام - دوسىم، سىنىپتاسىم
ءاربىر ساباق - ۇيرەنۋ، وقۋ، ىزدەنۋ
ءاربىر ءىسىڭ - تىرشىلىك، ادامدىق
ءاربىر ءسوزىڭ - شىندىق، بىرلىك، ادالدىق
كىرىسپە: بالالار بيىل ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العانىنا 20جىل تولاتىنىن سەندەر جاقسى بىلەسىڭدەر. 1 - قىركۇيەك كۇنى وتكىزىلگەن مەرەكەلىك ساباعىمىزدا اتاپ ايتقانداي، بيىلعى بارلىق كورسەتكىشتەرىمىز وسى قازاقستاننىڭ 20جىلدىق مەرەكەسىنە ارنالادى. بۇگىنگى ماتەماتيكا ساباعىنداعى ەڭبەگىمىز، جەتىستىگىمىز وسى 20جىلدىق مەرەكەگە ارنالادى. وتانعا دەگەن ىستىق ىقىلاستارىڭدى قالاي بىلدىرە الاسىڭدار؟ (مەنىڭ قازاقستانىم - ولەڭدەر شۋماعىن وقۋ )
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
- ۇيدە 2 مەن 3 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ كەستەسىن جاتتاپ كەلۋ كەرەك ەدى. ولاي بولسا، تەكسەرۋ جۇمىسى باستالدى. مەنىڭ كورسەتكەن قيما قاعازدارعا جاۋاپ بەرىڭدەر.
- اۋىزشا «كىم تاپقىر؟» ويىنى. كارتوچكامەن جۇمىس.
24: 3 قىزىقتى تاپسىرمالار. 1. اۋلادا جۇرگەن بۇزاۋلار مەن تاۋىقتاردىڭ اياقتارىنىڭ سانى - ون. اۋلادا نەشە تاۋىق، نەشە بۇزاۋ بولۋى مۇمكىن؟ 2. اعاش باسىندا 2 بالىق وتىر ەدى. ولارعا تاعى 2 بالىق ۇشىپ كەلدى. بارلىعى نەشە بالىق بولدى؟ 3. اۋلادا تۇرعان ءارتۇرلى كولىكتەردىڭ (جەڭىل ماشينا موتوسيكل، ۆەلوسيپەد) دوڭگەلەكتەرىنىڭ سانى - ون بولادى. اۋلادا نەشە جەڭىل ماشينا، موتوسيكل، ۆەلوسيپەد تۇر؟ سلايد.
«ارتىق ساندى تاپ» ويىنى
2 4 5 6 8 9 10 12 14 15 16 18 20
3 6 9 10 12 15 18 19 21 24 27 28 30
8 12 16 20 24 28 32 33 36 40 – بۇل جولدا قانداي زاڭدىلىق بايقادىڭدار؟
- داپتەرمەن جۇمىس. كوركەم جازۋ. 104 108 112.. 116 120.. 128.. 132 210 214.. 222.. 230 140 136 132.. 124.. 116 112.. 104 قانداي زاڭدىلىق بايقادىڭدار؟ 3. جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ - ونداي بولسا بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ»
- ساباعىمىزدىڭ ماقساتى: 4 - كە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ جولدارىمەن تانىسۋ، كوبەيتۋ كەستەسىن مەڭگەرۋ، ال سەندەر قانداي ماقسات قويار ەدىڭدەر؟
- قالاي دەپ ويلايسىڭدار ساندى 4 - كە كوبەيتكەندە جانە بولگەندە قانداي وزگەرىس بايقاۋعا بولادى؟
سلايد. كوبەيتۋ كەستەسىن تولىقتىر. تاقتامەن جۇمىس
4ح4 =16 ------------- 5ح4= 4ح5 ------------- 5ح4= 20 ---------- 4ح4 = 4+4+4+4
4ح5 =20 ------------- 6ح4= 4ح6 ------------- 6ح4= 24 ---------- 4ح5 = 4+4+4+4+4
4ح6 =24 ------------- 7ح4= 4ح7 ------------- 7ح4= 28 ---------- 4ح6 = 4+4+4+4+4+4
............. -------------................. ------------................ -------------.................
.............. -----------................. -------------................ -------------................
- ياعني، مىنانى ەستە ساقتاۋ كەرەك
16: 4= 4 سەبەبى 4ح4= 16؛ 32: 4= 8 سەبەبى 8ح4= 32
20: 4= 5 سەبەبى 5ح4= 20؛ 36: 4= 9 سەبەبى 9ح4= 36
24: 4= 6 سەبەبى 6ح4= 24؛ 40: 4= 10 سەبەبى 10ح4= 40
28: 4= 7 سەبەبى 7ح4= 28
4. جاڭا تاقىرىپتى جەتىك مەڭگەرۋ ءۇشىن لوگيكالىق ەسەپتەر شىعارىپ كورەيىك
ا). اعاش باسىندا 3 تورعاي وتىر ەدى، تاعى 4 ەسە ارتىق تورعاي كەلىپ قوندى. اعاشتا بارلىعى نەشە تورعاي وتىر؟
ب). الما اعاشىندا 4 الما ءوسىپ تۇر، ال ورىك اعاشىندا 3 ەسە ارتىق ورىك ءوسىپ تۇر ەكەن. بارلىعى نەشە جەمىس ءوسىپ تۇر؟
ۆ). ۇلانعا 8 داپتەر بەردىم، ال ازاماتقا 2 ەسە كەم داپتەر بەردىم. ازامات قانشا داپتەر الدى؟
گ). اناسى ۇلىنا 20تەڭگە، ال قىزىنا 4ەسە كەم بەردى. اناسى قىزىنا قانشا تەڭگە بەردى؟ 5. سەرگىتۋ ءساتى سلايد. حورمەن وقۋ، قايتالاۋ
جاساعاندا جاتتىعۋ،
كەرەك ەمەس اپتىعۋ.
1، 2، 3. 1، 2، 3.
جيناپ الدىق مىنە كۇش!
6. وقۋلىقپەن جۇمىس
№ 4، 5. بوس ورىنعا ءتيىستى سانداردى قويۋ
№ 6. جۇپپەن جۇمىس. كەستەنى تولتىر
№ 7. ءدامحانادا ءوزىڭدى قالاي ۇستايسىڭ؟ قالاي تاماقتانۋ كەرەك؟ تاربيە ءساتى.
- تاربيەلى، ۇلگىلى، تالاپتى، ادەپتى بولساڭ عانا 20 - جىلدىق تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە سەن ءوز ۇلەسىڭدى قوسقانىڭ. وسىنداي دامىعان، وركەنيەتتى ەلدە ءومىر ءسۇرىپ، ءبىلىم الىپ، ءوسىپ كەلە جاتقان، سەندەر ەڭ باقىتتى بالاسىڭدار.
ەسەپتى تالداۋ، قىسقاشا شارتىن قۇرۋ، داپتەرگە جازۋ. تاقتادا ءبىر وقۋشى ورىندايدى، ونىڭ دۇرىستىعىن اسسيستەنت تەكسەرەدى.
№ 9. ا) قابىرعاسى 4 سم تەڭ شارشىنىڭ پەريمەترىن تابۋ
ب) پەريمەترى 24سم، 32سم، 28سم شارشىلاردىڭ قابىرعالارىنىڭ ۇزىندىعىن تابۋ
7. سلايد. «سيقىرلى ءسوز» ويىنى
«80 - 48): 4 = (ر)
34+9*4 = (ح)
70 - 18: 2= (ا)
7*4 - 28: 4 = (ا)
9*4 - 28 = (م)
5*4 - 16: 4= (ت)
8. ساباقتى قورىتۋ. باعالاۋ. باعالاۋ پاراعى
9. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.