اكت – نى (اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى) وقۋ – تاربيە پروسەسىندە قولدانۋ
اتىراۋ قالاسى،
№8 «اقبوتا» شيپا - جاي ءتيپتى بوبەكجاي - بالاباقشاسى.
ماد توبىنىڭ تاربيەشىسى - ديۋسەمالييەۆا گۇلسىم جەكسەن قىزى
تاقىرىپ: اكت – نى (اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى ) وقۋ – تاربيە پروسەسىندە قولدانۋ.
اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيانى بالاباقشادا قولدانۋ – قازىرگى كەزەڭدەگى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەنىڭ وزەكتى ماسەلەسى بولىپ وتىر. كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيا بىرتىندەپ مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ءبىلىم بەرۋدىڭ اسا ءتيىمدى ءتاسىلى رەتىندە جايمەن ەنىپ كەلە جاتىر. بۇل زاماناۋي ءادىس وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرىپ، ءوز بەتىنشە جۇمىستانۋعا تاربيەلەپ، ينتەللەكتۋالدىق قىزمەتىن دامىتادى، قازىرگى زاماننىڭ رۋحىندا دامۋعا جول اشىپ، مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىنىڭ وقۋ – تاربيە جۇمىسىن ساپالى تۇردە جاقسارتۋعا مۇمكىندىك تۋعىزىپ، ونىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى. قازىرگى زامانعى مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدە اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋدىڭ وزەكتىلىگى اقپاراتتىق قوعامنىڭ قارقىندىلىعىمەن، مۋلتيمەديالىق تەحنولوگيالار، ەلەكتروندىق اقپاراتتىق قورلاردىڭ كەڭىنەن تاراۋى، وقىتۋدا، قارىم – قاتىناس جاساۋدا جانە تاربيەلەۋدە جەلىلىك تەحنولوگيالاردىڭ ءماجبۇرلى قولدانىلۋىندا بولىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى اكت – نى مەكتەپكە دەيىنگى وقىتۋ پروسەسىنىڭ اجىراماس بولىگى دەپ سەنىممەن ايتۋعا بولادى. بۇل بالالاردىڭ جاڭا ۇرپاعىنا ۇيرەنشىكتى جانە قولجەتىمدى بولىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار قازىرگى زامان پەداگوگتارىنا وتە قولايلى.
اكت دەگەن نە؟ اكت – نىڭ بىرىكتىرىلۋى تەحنولوگيانىڭ ەكى تۇرىنە بايلانىستى: اقپاراتتىق جانە كوممۋنيكاتيۆتىك.
«اقپاراتتىق تەحنولوگيا – ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا نەگىزدەلگەن اقپاراتتاردى ساقتاۋعا، وڭدەۋگە، تاسىمالداۋ جانە بەينەلەۋدى قامتاماسىز ەتەتىن ادىستەر مەن تاسىلدەردىڭ، قۇرالداردىڭ جيىنتىعى»
قازىرگى زامان ساتىسىندا بۇل ادىستەر مەن تاسىلدەر جانە قۇرالدار كومپيۋتەرمەن ءوزارا تىكەلەي بايلانىستى بولىپ وتىر.
كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالار ادامنىڭ سىرتقى ورتامەن بايلانىسىنىڭ، قارىم – قاتىناسىنىڭ ءادىس — ءتاسىلى مەن قۇرالىن انىقتايدى. بۇل كوممۋنيكاسيالاردا كومپيۋتەردىڭ ءوز ورنى بار. ول كوممۋنيكاسيا وبەكتىلەرىنىڭ جوعارى ينتەللەكتۋالدى تۇردە ءوزارا قارىم – قاتىناس جاساۋلارىن قامتاماسىز ەتەدى. اكت – نى قولدانۋعا پەداگوگتىڭ ەڭبەك ءوتىلى مەن ءبىلىمى ماڭىزدى ەمەس، ونىڭ اكت – نى مەڭگەرۋگە ىقىلاسى مەن ۇمتىلىسىنىڭ بولۋى ماڭىزدى. ءوز جۇمىسىندا كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردى قولدانۋ پەداگوگكە كومەكتەسەدى:
- ەنجار تىڭداۋشىلاردى بەلسەندى تۇردە قىزمەت ەتۋگە تارتادى؛
- وقىتۋ قىزمەتىنىڭ ودان دا كورنەكى ءارى جەدەل بولۋىنا؛
- بالالاردىڭ اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا؛
- تانىمدىق قىزىعۋشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋعا؛
- تاربيەشىنىڭ ءوزىن تارتىپكە شاقىرىپ، ونىڭ جۇمىسقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
- ويلاۋ پروسەسىن جەدەلدەتەدى.
اكت كەز – كەلگەن پەداگوگتىڭ ادىستەمەلىك كومەك سۇراپ اقپاراتتىق كەڭىستىككە تىكەلەي شىعۋىنا، ءوز تاجىريبەسىن تاراتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. اكت تاربيەشىگە ءارتۇرلى ادىستەمەلىك بىرلەستىكتەردە كەڭىرەك پىكىر الماسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، مىسالى بەينە - شەبەر سىنىپتار ت. ب، قاعازبەن جۇمىستىڭ مولشەرى ازايادى، ويتكەنى جازبا حابارلامالاردىڭ ءبارى قۇرىلىپ، ەلەكتروندى تۇردە ساقتاۋلى بولادى، كورنەكى – ديداكتيكالىق قۇرالداردى دايىنداۋعا دا كوپ ۋاقىت كەتپەيدى. اكت – نىڭ كومەگىمەن وزىندىك كاسىبي دامۋعا قولايلى جاعداي تۋادى: ەلەكتروندى وقۋلىقتار، ماقالالاردى قولدانىپ، ينتەرنەت جەلىسىندە ەلەكتروندى پوشتا ارقىلى ارىپتەستەرمەن پىكىر الماسۋلار جۇرگىزۋگە بولادى. اكت – نىڭ كومەگىمەن تاربيەلەنۋشىلەردىڭ اتا – انالارىمەن حابارلاسىپ، قارىم – قاتىناس جاساۋ ءتيىمدى ەكەندىگى شىندىق.
اكت بۇل:
- دامىتۋشى زاتتىق كەڭىستىك ورتاسىن قايتا قۇرۋ؛
- بالالاردى دامىتۋ ءۇشىن جاڭا قۇرالدار جاساۋ؛
- جاڭا كورنەكىلىكتەر قولدانۋ؛
- باسپادا ءارتۇرلى جاعدايلارعا بايلانىستى بولمايتىن كەيبىر قوسىمشا اقپاراتتاردى الۋ؛
- ءارتۇرلى انيماسيالار مەن بەينەفيلمدەر؛
- ينتەرنەت جەلىسىنىڭ ىزدەۋ جۇيەلەرى پەداگوگتەردىڭ دامۋ مەن وقىتۋ بويىنشا تۋاتىن بارلىق سۇراقتارىنا قاجەتتى ماتەريالدىڭ بارلىعىن، سونداي – اق كەز – كەلگەن فوتوسۋرەتتەر مەن يلليۋستراسيالاردى ۇسىنادى.
اكت – نى قولدانۋ:
- پەداگوگ بالالارمەن وتكىزىلەتىن ۇيىمداستىرىلعان ءىس – ارەكەتتەرگە كورنەكىلىكتەر تاڭداپ الادى؛
- قوسىمشا تانىمدىق ماتەريالداردى تاڭداپ الادى؛
- تاجىريبە الماسىپ، باسقا پەداگوگتارمەن تانىسادى؛
- توپتىڭ قۇجاتتارىن، ەسەپ بەرۋلەردى كوركەمدەيدى؛
- رower رoint باعدارلاماسى بويىنشا پرەزەنتاسيالار ازىرلەيدى.
بۇگىنگى كۇنى اكت:
- اقپاراتتاردى ەكراندا ويىن تۇرىندە كورسەتەدى، بۇل بالالاردىڭ جوعارى قىزىعۋشىلىعىن تۋعىزادى، ويتكەنى ول مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعىلاردىڭ نەگىزگى قىزمەتى – ويىنعا جاۋاپ بەرەدى.
- مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىنە سايكەس ماتەريالدى كورنەكتى، تۇسىنىكتى ەتىپ قولجەتىمدى تۇردە ۇسىنادى؛
- ماتەريالدى كوپ مولشەردە جۇكتەمەي، قوزعالىسىمەن، داۋىسىمەن جانە مۋلتيپليكاسياسىمەن بالالاردىڭ نازارىن وزىنە اۋدارادى؛
- مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردىڭ زەرتتەۋشىلىك قابىلەتتەرىن، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن، داعدىلارى مەن تالانتتارىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؛
- بالالاردى ەسەپتىڭ شەشىمىن تاپقاندا، قيىندىقتاردى جەڭگەن كەزدە ماراپاتتاپ وتىرادى.
مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدە اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى قولدانۋ پەداگوگتىڭ شىعارماشىلىق مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋگە جول اشىپ، مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردىڭ پسيحيكالىق دامۋىنىڭ ءارتۇرلى جاقتارىنىڭ دامۋىنا وڭ اسەرىن تيگىزەدى. وقۋ ءىس – ارەكەتىنىڭ جوعارعى ديناميكاسى بالالاردىڭ ماتەريالدى ءتيىمدى مەڭگەرۋىنە، ەستە ساقتاۋلارىن، قيالداۋىن جانە شىعارماشىلىعىنىڭ دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى. سلايد – شوۋلار مەن بەينەفيلمدەر قورشاعان ورتادان باقىلاۋلاردى:: گۇلدىڭ ءوسۋى، پلانەتالاردىڭ كۇندى اينالۋى، تولقىننىڭ قوزعالىسى، جاڭبىردىڭ جاۋۋى سياقتى مەزەتتەردى كورۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
قورىتا ايتقاندا، اقپاراتتىق تەحنولوگيالار بالانى وقىتۋ مەن دامىتۋ پروسەسىن ءتيىمدى ەتىپ، بالاعا دا، پەداگوگكە دە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن اشادى.
№8 «اقبوتا» شيپا - جاي ءتيپتى بوبەكجاي - بالاباقشاسى.
ماد توبىنىڭ تاربيەشىسى - ديۋسەمالييەۆا گۇلسىم جەكسەن قىزى
تاقىرىپ: اكت – نى (اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى ) وقۋ – تاربيە پروسەسىندە قولدانۋ.
اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيانى بالاباقشادا قولدانۋ – قازىرگى كەزەڭدەگى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەنىڭ وزەكتى ماسەلەسى بولىپ وتىر. كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيا بىرتىندەپ مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ءبىلىم بەرۋدىڭ اسا ءتيىمدى ءتاسىلى رەتىندە جايمەن ەنىپ كەلە جاتىر. بۇل زاماناۋي ءادىس وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرىپ، ءوز بەتىنشە جۇمىستانۋعا تاربيەلەپ، ينتەللەكتۋالدىق قىزمەتىن دامىتادى، قازىرگى زاماننىڭ رۋحىندا دامۋعا جول اشىپ، مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىنىڭ وقۋ – تاربيە جۇمىسىن ساپالى تۇردە جاقسارتۋعا مۇمكىندىك تۋعىزىپ، ونىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى. قازىرگى زامانعى مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدە اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋدىڭ وزەكتىلىگى اقپاراتتىق قوعامنىڭ قارقىندىلىعىمەن، مۋلتيمەديالىق تەحنولوگيالار، ەلەكتروندىق اقپاراتتىق قورلاردىڭ كەڭىنەن تاراۋى، وقىتۋدا، قارىم – قاتىناس جاساۋدا جانە تاربيەلەۋدە جەلىلىك تەحنولوگيالاردىڭ ءماجبۇرلى قولدانىلۋىندا بولىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى اكت – نى مەكتەپكە دەيىنگى وقىتۋ پروسەسىنىڭ اجىراماس بولىگى دەپ سەنىممەن ايتۋعا بولادى. بۇل بالالاردىڭ جاڭا ۇرپاعىنا ۇيرەنشىكتى جانە قولجەتىمدى بولىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار قازىرگى زامان پەداگوگتارىنا وتە قولايلى.
اكت دەگەن نە؟ اكت – نىڭ بىرىكتىرىلۋى تەحنولوگيانىڭ ەكى تۇرىنە بايلانىستى: اقپاراتتىق جانە كوممۋنيكاتيۆتىك.
«اقپاراتتىق تەحنولوگيا – ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا نەگىزدەلگەن اقپاراتتاردى ساقتاۋعا، وڭدەۋگە، تاسىمالداۋ جانە بەينەلەۋدى قامتاماسىز ەتەتىن ادىستەر مەن تاسىلدەردىڭ، قۇرالداردىڭ جيىنتىعى»
قازىرگى زامان ساتىسىندا بۇل ادىستەر مەن تاسىلدەر جانە قۇرالدار كومپيۋتەرمەن ءوزارا تىكەلەي بايلانىستى بولىپ وتىر.
كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالار ادامنىڭ سىرتقى ورتامەن بايلانىسىنىڭ، قارىم – قاتىناسىنىڭ ءادىس — ءتاسىلى مەن قۇرالىن انىقتايدى. بۇل كوممۋنيكاسيالاردا كومپيۋتەردىڭ ءوز ورنى بار. ول كوممۋنيكاسيا وبەكتىلەرىنىڭ جوعارى ينتەللەكتۋالدى تۇردە ءوزارا قارىم – قاتىناس جاساۋلارىن قامتاماسىز ەتەدى. اكت – نى قولدانۋعا پەداگوگتىڭ ەڭبەك ءوتىلى مەن ءبىلىمى ماڭىزدى ەمەس، ونىڭ اكت – نى مەڭگەرۋگە ىقىلاسى مەن ۇمتىلىسىنىڭ بولۋى ماڭىزدى. ءوز جۇمىسىندا كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردى قولدانۋ پەداگوگكە كومەكتەسەدى:
- ەنجار تىڭداۋشىلاردى بەلسەندى تۇردە قىزمەت ەتۋگە تارتادى؛
- وقىتۋ قىزمەتىنىڭ ودان دا كورنەكى ءارى جەدەل بولۋىنا؛
- بالالاردىڭ اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا؛
- تانىمدىق قىزىعۋشىلىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋعا؛
- تاربيەشىنىڭ ءوزىن تارتىپكە شاقىرىپ، ونىڭ جۇمىسقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
- ويلاۋ پروسەسىن جەدەلدەتەدى.
اكت كەز – كەلگەن پەداگوگتىڭ ادىستەمەلىك كومەك سۇراپ اقپاراتتىق كەڭىستىككە تىكەلەي شىعۋىنا، ءوز تاجىريبەسىن تاراتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. اكت تاربيەشىگە ءارتۇرلى ادىستەمەلىك بىرلەستىكتەردە كەڭىرەك پىكىر الماسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، مىسالى بەينە - شەبەر سىنىپتار ت. ب، قاعازبەن جۇمىستىڭ مولشەرى ازايادى، ويتكەنى جازبا حابارلامالاردىڭ ءبارى قۇرىلىپ، ەلەكتروندى تۇردە ساقتاۋلى بولادى، كورنەكى – ديداكتيكالىق قۇرالداردى دايىنداۋعا دا كوپ ۋاقىت كەتپەيدى. اكت – نىڭ كومەگىمەن وزىندىك كاسىبي دامۋعا قولايلى جاعداي تۋادى: ەلەكتروندى وقۋلىقتار، ماقالالاردى قولدانىپ، ينتەرنەت جەلىسىندە ەلەكتروندى پوشتا ارقىلى ارىپتەستەرمەن پىكىر الماسۋلار جۇرگىزۋگە بولادى. اكت – نىڭ كومەگىمەن تاربيەلەنۋشىلەردىڭ اتا – انالارىمەن حابارلاسىپ، قارىم – قاتىناس جاساۋ ءتيىمدى ەكەندىگى شىندىق.
اكت بۇل:
- دامىتۋشى زاتتىق كەڭىستىك ورتاسىن قايتا قۇرۋ؛
- بالالاردى دامىتۋ ءۇشىن جاڭا قۇرالدار جاساۋ؛
- جاڭا كورنەكىلىكتەر قولدانۋ؛
- باسپادا ءارتۇرلى جاعدايلارعا بايلانىستى بولمايتىن كەيبىر قوسىمشا اقپاراتتاردى الۋ؛
- ءارتۇرلى انيماسيالار مەن بەينەفيلمدەر؛
- ينتەرنەت جەلىسىنىڭ ىزدەۋ جۇيەلەرى پەداگوگتەردىڭ دامۋ مەن وقىتۋ بويىنشا تۋاتىن بارلىق سۇراقتارىنا قاجەتتى ماتەريالدىڭ بارلىعىن، سونداي – اق كەز – كەلگەن فوتوسۋرەتتەر مەن يلليۋستراسيالاردى ۇسىنادى.
اكت – نى قولدانۋ:
- پەداگوگ بالالارمەن وتكىزىلەتىن ۇيىمداستىرىلعان ءىس – ارەكەتتەرگە كورنەكىلىكتەر تاڭداپ الادى؛
- قوسىمشا تانىمدىق ماتەريالداردى تاڭداپ الادى؛
- تاجىريبە الماسىپ، باسقا پەداگوگتارمەن تانىسادى؛
- توپتىڭ قۇجاتتارىن، ەسەپ بەرۋلەردى كوركەمدەيدى؛
- رower رoint باعدارلاماسى بويىنشا پرەزەنتاسيالار ازىرلەيدى.
بۇگىنگى كۇنى اكت:
- اقپاراتتاردى ەكراندا ويىن تۇرىندە كورسەتەدى، بۇل بالالاردىڭ جوعارى قىزىعۋشىلىعىن تۋعىزادى، ويتكەنى ول مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعىلاردىڭ نەگىزگى قىزمەتى – ويىنعا جاۋاپ بەرەدى.
- مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىنە سايكەس ماتەريالدى كورنەكتى، تۇسىنىكتى ەتىپ قولجەتىمدى تۇردە ۇسىنادى؛
- ماتەريالدى كوپ مولشەردە جۇكتەمەي، قوزعالىسىمەن، داۋىسىمەن جانە مۋلتيپليكاسياسىمەن بالالاردىڭ نازارىن وزىنە اۋدارادى؛
- مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردىڭ زەرتتەۋشىلىك قابىلەتتەرىن، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن، داعدىلارى مەن تالانتتارىن دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؛
- بالالاردى ەسەپتىڭ شەشىمىن تاپقاندا، قيىندىقتاردى جەڭگەن كەزدە ماراپاتتاپ وتىرادى.
مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدە اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى قولدانۋ پەداگوگتىڭ شىعارماشىلىق مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋگە جول اشىپ، مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردىڭ پسيحيكالىق دامۋىنىڭ ءارتۇرلى جاقتارىنىڭ دامۋىنا وڭ اسەرىن تيگىزەدى. وقۋ ءىس – ارەكەتىنىڭ جوعارعى ديناميكاسى بالالاردىڭ ماتەريالدى ءتيىمدى مەڭگەرۋىنە، ەستە ساقتاۋلارىن، قيالداۋىن جانە شىعارماشىلىعىنىڭ دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى. سلايد – شوۋلار مەن بەينەفيلمدەر قورشاعان ورتادان باقىلاۋلاردى:: گۇلدىڭ ءوسۋى، پلانەتالاردىڭ كۇندى اينالۋى، تولقىننىڭ قوزعالىسى، جاڭبىردىڭ جاۋۋى سياقتى مەزەتتەردى كورۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
قورىتا ايتقاندا، اقپاراتتىق تەحنولوگيالار بالانى وقىتۋ مەن دامىتۋ پروسەسىن ءتيىمدى ەتىپ، بالاعا دا، پەداگوگكە دە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن اشادى.
You Might Also Like
