InfoHub Logo

كامچاتكادا ويانعان بەزىمياننىي جانارتاۋىنان شىققان كۇل 10 كيلومەتر بيىكتىككە دەيىن جەتكەن. نازارلارىڭىزعا كەز كەلگەن مەزەتتە ويانۋى مۇمكىن الەمدەگى ەڭ ءقاۋىپتى جانارتاۋلاردى ۇسىنامىز.

 

ۆەزۋۆيي، يتاليا

ۆەزۋۆيي الەمدەگى ەڭ اتاقتى جانارتاۋلار قاتارىنا ەنەدى، سەبەبى وسى ۆەزۋۆييدىڭ اتقىلاۋى ب.ز. 79 جىلىندا ايگىلى پومپەي قالاسىنىڭ قيراۋىنا اكەلگەن ەدى. وسى سەبەپتى دە اتالعان جانارتاۋ ەڭ قاۋىپتىلەر قاتارىنان ورىن الۋدا: بىرىنشىدەن، ول ءالى كۇنگە دەيىن بەلسەندىلىگىن جوعالتپاعان، ەكىنشىدەن، تاۋ بوكتەرلەرىندە جانارتاۋ اتقىلاسا، تولىعىمەن جويىلىپ كەتۋ ءقاۋپى بار توررە-اننۋنسياتا قالاسى ورنالاسقان. ۆەزۋۆيي سوڭعى رەت 1944 جىلى اتقىلاعان بولاتىن، ناتيجەسىندە 27 ادام كوز جۇمدى.

 

شيۆەلۋچ، رەسەي

شيۆەلۋچ جانارتاۋى كامچاتكادا ورنالاسقان بەلسەندى ارەكەت ەتۋشى جانارتاۋلار قاتارىنا ەنەدى. وعان ەڭ جاقىن ورنالاسقان ەلدى-مەكەن 47 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى كليۋچي كەنتى بولىپ تابىلادى. بۇل جانارتاۋ وتە بەلسەندى بولعاندىقتان، ونىڭ سوڭعى اتقىلاۋى 2017 جىلدىڭ 24 اقپانىندا ورىن العان جانە 5 كيلومەتر بيىكتىككە دەيىن جەكتەن ەكەن.

 

ساكۋرادزيما، جاپونيا

ساكۋرادزيما – جاپونياداعى كيۋسيۋ ارالىنىڭ وسۋمي تۇبەگىندە ورنالاسقان ارەكەت ەتۋشى جانارتاۋ. 1914 جىلى ساكۋرادزيما جانارتاۋىنىڭ اتقىلاۋى ناتيجەسىندە بولەك ارالدا ورنالاسقان تاۋ مەن كيۋسيۋ ارالىنىڭ اراسىندا تابيعي كوپىر پايدا بولعان. جانارتاۋ وتە بەلسەندى بولعانىمەن، ونىڭ اتقىلاۋ بيىكتىگى اسا ءقاۋىپتى بولىپ سانالمايدى. ساكۋرادزيما سوڭعى رەت ءوز بەلسەندىلىگىن 2016 جىلدىڭ 26 شىلدەسىندە كورسەتكەن بولاتىن.

 

كراكاتاۋ، يندونەزيا

كراكاتاۋ يندونەزيادا ورنالاسقان ارەكەت ەتۋشى ارال جانارتاۋ بولىپ تابىلادى. 1883 جىلى ورىن العان اتقىلاۋدان كەيىن، وعان دەيىن تولىققاندى ارال بولعان جەر قاتتى قيراعان ەدى. 2014 جىلى جانارتاۋ قايتا بەلسەندىلىگىن تانىتقاندىقتان، اناك-كراكاتاۋ كراتەرىنىڭ اينالاسىنداعى 1،5 كيلومەترلىك راديۋستى قۇرايتىن ايماق تۋريستەر مەن بالىقشىلار ءۇشىن جابىلعان بولاتىن.

 

مونتان-پەلە، فرانسيا (كىشى انتيل ارالدارى)

مونتان-پەلە نەمەسە پەلە-مون – كىشى انتيل ارالدارىندا ورنالاسقان تاعى ءبىر بەلسەندى جانارتاۋ. 1902 جىلى ورىن العان ءىرى اتقىلاۋ ناتيجەسىندە سەن-پەر قالاسى تولىعىمەن قيراۋعا ۇشىرادى. اپ-ساتتە باستالعان اتقىلاۋدان كەيىن، 28 مىڭ ادامنىڭ قايتىس بولعانى جانە جەرگىلىكتى تۇرعىنداردان تەك ەكى ادامنىڭ عانا ءتىرى قالعانى انىقتالدى. جانارتاۋ 1929 جىل مەن 1932 جىل ارالىعىندا دا بەلسەندىلىگىمەن ەرەكشەلەندى.

 

مەراپي، يندونەزيا

مەراپي يندونەزيانىڭ ەڭ ءقاۋىپتى جانارتاۋى بولىپ سانالادى. ول ياۆا ارالىنداعى دجوكياكارتا قالاسىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. ءىرى اتقىلاۋلار، نەگىزىنەن، جەتى جىلدا ءبىر رەت بولىپ تۇرادى، الايدا جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءۇشىن ونىڭ كۇن سايىن ءتۇتىن شىعارۋى ۇيرەنشىكتى بولىپ تابىلادى ەكەن. مەراپي جانارتاۋىنىڭ 535 ادامنىڭ ولىمىنە اكەلگەن سوڭعى ءىرى اتقىلاۋى 2010 جىلى ورىن الىپتى.

 

نيراگونگو، كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسى

نيراگونگو جانارتاۋى افريكانىڭ ۆيرۋنگا تاۋلارىندا ورنالاسقان. ونىڭ ءىرى كراتەرىنىڭ ىستىق لاۆاعا تولى كەزدەرى ءجيى بولىپ تۇرادى ەكەن. بۇل وزەندەر جانارتاۋ بەلسەندىلىگىنىڭ دەڭگەيىنە قاراي جينالىپ، قايتا سارقىلىپ تۇراتىن كورىنەدى. جانارتاۋدىڭ بىرنەشە جىل بويى اتقىلاپ تۇرعان كەزدەرى دە ءجيى ورىن الادى. نيراگونگونىڭ ەڭ ءىرى اتقىلاۋلارىنىڭ ءبىرى 1977 جىلى بولعان. ول كەزدە تاۋ بوكتەرلەرىندە ورنالاسقان ەلدى-مەكەندەردە تۇراتىن بىرنەشە ءجۇز ادام ءولىم قۇشىپتى.

 

گالەراس، كولۋمبيا

گالەراس جانارتاۋى پاستو قالاسىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. 2010 جىلى وتە بەلسەندى اتقىلاۋ تىركەلگەنىمەن، جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرىنىڭ الدىن الا ارەكەتتەرى ناتيجەسىندە 9 مىڭعا جۋىق ادام باسقا جەرگە كوشىرىلىپ، ەشكىم زارداپ شەكپەپتى.

 

پوپوكاتەپەتل، مەكسيكا

بۇل جانارتاۋدان كەلەتىن نەگىزگى ءقاۋىپ ونىڭ مەحيكو قالاسىنان نەبارى 56 كيلومەتر قاشىقتىقتا ورنالاسۋى مەن وسى سەبەپتى 9 ميلليونعا جۋىق ادامنىڭ جانارتاۋ اتقىلاۋى راديۋسىندا تۇرۋى بولىپ تابىلادى. جانارتاۋدىڭ سوڭعى ءىرى اتقىلاۋى 2000 جىلى ورىن الىپتى. 40 مىڭعا جۋىق ادام كوشىرىلىپ، ومىرلەرىن ساقتاپ قالعان.

 

كيلاۋەا، گاۆايي

كيلاۋەا اتتى بەلسەندى جانارتاۋ گاۆايي ارالدارىندا ورنالاسقان. كيلاۋەا جاس ءارى الەمدەگى ەڭ بەلسەندى جانارتاۋلار قاتارىنا كىرەدى. 2008 جىلدان بەرى ونىڭ كراتەرىنەن گاز شىعىپ، لاۆاسى سارقىلماي بۇرقىلداۋدا.

 

بەزىمياننىي، رەسەي

پەتروپاۆلوۆسك-كامچاتسكيي قالاسىنان شامامەن 500 كيلومەتر قاشىقتىقتا ورنالاسقان بەزىمياننىي جانارتاۋىنىڭ بيىكتىگى 2،9 كيلومەتردى قۇرايدى. ونىڭ سوڭعى ەڭ ءىرى اتقىلاۋى 2012 جىلى 1 قىركۇيەكتە تىركەلگەن بولاتىن. قازىرگى تاڭدا بەزىمياننىي ويانىپ، شاشقان ك ۇلىنىڭ بيىكتىگى 10 كيلومەترگە دەيىن جەتەدى ەكەن.

 

---