الگوريتم تيپتەرى، سىزىقتىق الگوريتم
ماڭعىستاۋ وبلىسى، ماڭعىستاۋ اۋدانى،
شايىر ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قۇلىمجان گۇلجانات جەڭىس قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: الگوريتم تيپتەرى، سىزىقتىق الگوريتم
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا الگوريتم تۇرلەرى تۋرالى تۇسىنىكتى، سىزىقتىق الگوريتم تۋرالى تۇسىنىكتەردى قالىپتاستىرۋ؛
دامىتۋشىلىق: سەبەپ-سالدارلىق بايلانىسىن ورناتۋ ارقىلى لوگيكالىق جانە الگوريتمدىك ويلاۋىن دامىتۋ؛ پانگە دەگەن قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
وقۋشىلاردىڭ قابىلەتتەرىن كەڭىستىكتەگى وي - قيالى مەن شىعارماشىلىعى ارقىلى دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى اقپاراتتىق مادەنيەتكە تاربيەلەۋ؛ تانىمدىق قىزىعۋشىلىققا، كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىنى قالىپتاستىرۋعا تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ ساباعى.
ءادىس – تاسىلدەرى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دەەم، Pascal باعدارلاماسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەست تاپسىرمالارى، پرەزەنتاسيا.
وقۋشىلار نەنى ءبىلۋى كەرەك:
الگوريتم تيپتەرىن؛
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ نە ەكەنىن، انىقتاماسىن؛
بلوك - سىزباسىنىڭ جالپى ءتۇرىن؛
پروگرامماسىنىڭ جالپى ءتۇرىن؛
سىزىقتىق الگوريتمدەرگە پروگرامما قۇرا ءبىلۋدى.
ءمۇعالىم ءىس - ارەكەتى:
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
ەڭ ناشار وقيتىن وقۋشىعا دەيىن وسى تاقىرىپ بويىنشا مينيمۋم ۇپاي الۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
ەسەپتى تەكسەرىپ تۇرۋ، تۇزەتۋ ەنگىزۋ؛
وقۋشىلاردى مۇقيات باعالاۋ.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- وقۋشىلاردى قۇرال-جابدىقتارىن جانە ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ؛
- ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن، ءوتۋ ەرەكشەلىكتەرىن حابارلاپ، ساباقتى باستاۋ.
ءىى. «مەن نەنى ۇيرەندىم»
وقۋشىلاردىڭ ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا بىلىمدەرىن بەكىتۋ ماقساتىندا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ
الگوريتم دەگەنىمىز نە؟
الگوريتم اتقارۋشىلارى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمنىڭ قانداي قاسيەتتەرى بار؟
الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمنىڭ جالپىلىق قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمدى جازۋدىڭ قانداي تاسىلدەرىن بىلەسىڭ؟
الگوريتم گرافيكالىق تۇردە قالاي ۇسىنىلادى؟
پروگراممالىق تۇردە شە؟
مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدىڭ بلوك – سىزباسى قانداي؟
ءىىى. «ماعىنانى تانۋ» جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن الگوريتمنىڭ نەگىزگى ءۇش ءتۇرىن ءبولىپ الۋعا بولادى:
سىزىقتىق الگوريتم؛
تارماقتالعان الگوريتم؛
سيكلدىك الگوريتم.
سىزىقتىق الگوريتم دەگەنىمىز – ءىس – ارەكەتتەردىڭ تىزبەكتەي ورىندالۋىن سيپاتتايتىن الگوريتمدەر. مۇندا كوماندالار بەلگىلى ءبىر رەتپەن ورىندالادى.
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ بلوك – سىزباسىنىڭ ءتۇرى:
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ پروگرامماسىنىڭ ءتۇرى:
ءىۇ. بەكىتۋ كەزەڭى.
«ويعا شابۋىل كەزەڭى» (دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ)
ءى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
تومەندەگى ورنەكتەردى پاسكال تىلىندە جاز:
ا) 〖(a - b)〗^2/2a
ب) x^2/(2x+√y)
ۆ) √(1+√x)
گ) √(x^2 )/(x - 1)
ءىى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
Y=x^2+3 ءمانىن ەسەپتەۋدىڭ الگوريتمىن، بلوك - سىزباسىن، پروگرامماسىن قۇرۋ.
S=(a+b) h/2 تراپەسيانىڭ اۋدانىن مىنا فورمۋلا بويىنشا ەسەپتەۋدىڭ بلوك سىزباسىن جانە پروگرامماسىن جازۋ.
ءىىى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
جاياۋ ادام تاۋلى جەردە كەتىپ بارادى. ونىڭ جازىقتاعى جىلدامدىعى U1 كم/ساع، ورگە شىققانداعى جىلدامدىعى U2 كم/ساع، ىلديعا ءتۇسۋ جىلدامدىعى U3 كم/ساع. قوزعالىس ۋاقىتى سايكەسىنشە t1، t2، t3 ساع. جاياۋ ادام قانشا جول ءجۇردى؟
2. سەرگىتۋ ءساتى (لوگيكالىق سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ)
1. بولمەدەگى ءار بۇرىشتا ءبىر مىسىقتان جانە وعان قاراما - قارسى ءۇش مىسىقتان وتىرسا، بولمەدە نەشە مىسىق بار؟ (4)
2. ۇستەل ۇستىندە ءۇش ستاكان شيە تۇر. مارات ءبىر ستاكان شيەنى جەپ قويدى. نەشە ستاكان قالدى؟
ستاكان)
ءۇش ات جەگىلگەن شانا ءبىر ساعاتتا 15 كم ءجۇرىپ وتكەن. ءاربىر اتتىڭ جىلدامدىعى قانداي ەدى؟ (15 كم/ساع)
دوپتى لاقتىرعاندا، دوپ سول ىزىمەن كەرى قايتۋ ءۇشىن ونى قالاي لاقتىرۋ كەرەك؟ (جوعارى)
قاراڭعى بولمەدە ماي شام مەن كەروسين لامپاسى بار. ءبىرىنشى نە جاعاسىز؟ (شىرپى)
باسپالداق 15 باسقىشتان تۇرادى. باسپالداقتىڭ ورتاسىندا تۇرۋ ءۇشىن نەشىنشى باسقىشتا تۇرۋ كەرەك؟ (8)
3. «بىلگەنىمدى دامىتۋ» (تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ):
1. الگوريتم دەگەنىمىز -...
ا) كوماندالاردىڭ كەز - كەلگەن رەتسىز تىزبەگى
ب) بلوكتار مەن سىزبالار تۇرىندەگى ارنايى قۇرىلىم
ۆ) ناتيجەگە جەتۋ ماقساتىندا اتقارۋشىعا قانداي ارەكەتتەردى جاساۋ قاجەتتىگىن
تۇسىنىكتى ءارى ءدال ەتىپ كورسەتەتىن نۇسقاۋلار رەتى
گ) كومپيۋتەردە عانا ورىنداۋعا ارنالعان ماشينالىق تىلدەگى نۇسقاۋلار
2. الگوريتمنىڭ جالپى سيپاتتاماسى -...
ا) الگوريتم اتقارۋشىلارى
ب) بلوك – سىزبالار
ۆ) كوماندالار جۇيەسى
گ) الگوريتم قاسيەتتەرى دەپ اتالادى
3. الگوريتمنىڭ ءاربىر ەرەجەسى انىق، ماعىنالى بولۋ قاسيەتى؟
ا) الگوريتمنىڭ ديسكرەتتىلىك قاسيەتى
ب) الگوريتمنىڭ انىقتىلىق قاسيەتى
ۆ) الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى
گ) الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى
4. الگوريتمنىڭ قانداي دا ءبىر الگوريتمدى ءتۇرلى باستاپقى مالىمەتتەرمەن بىرنەشە
رەت قولدانۋعا بولاتىن قاسيەتى
ا) الگوريتمنىڭ جالپىلىق قاسيەتى
ب) الگوريتمنىڭ انىقتىلىق قاسيەتى
ۆ) الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى
گ) الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى
5. الگوريتمنىڭ گرافيكالىق تۇردە جازىلۋى قالاي اتالادى؟
ا) پروگرامما
ب) بلوك - سحەما
ۆ) سوزدىك
گ) كەستەلىك
6. «باسى» ءسوزى جازىلعان ەلليپس نەنى بەلگىلەۋدە قولدانىلادى؟
ا) الگوريتمنىڭ باسىن
ب) ارەكەتتەردى ورىنداۋ ۇدەرىسىن
ۆ) مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدى
گ) الگوريتمنىڭ سوڭىن
7. تىكتورتبۇرىش نەنى بىلدىرەدى؟
ا) الگوريتمنىڭ باسىن
ب) ارەكەتتەردى ورىنداۋ ۇدەرىسىن
ۆ) مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدى
گ) الگوريتمنىڭ سوڭىن
8. كوماندالارى بىرىنەن سوڭ ءبىرى ورىندالاتىن الگوريتم؟
ا) تارماقتالعان
ءا) سيكلدىك
ب) سىزىقتىق
ۆ) دۇرىس نۇسقاسى جوق
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
شايىر ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قۇلىمجان گۇلجانات جەڭىس قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: الگوريتم تيپتەرى، سىزىقتىق الگوريتم
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا الگوريتم تۇرلەرى تۋرالى تۇسىنىكتى، سىزىقتىق الگوريتم تۋرالى تۇسىنىكتەردى قالىپتاستىرۋ؛
دامىتۋشىلىق: سەبەپ-سالدارلىق بايلانىسىن ورناتۋ ارقىلى لوگيكالىق جانە الگوريتمدىك ويلاۋىن دامىتۋ؛ پانگە دەگەن قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
وقۋشىلاردىڭ قابىلەتتەرىن كەڭىستىكتەگى وي - قيالى مەن شىعارماشىلىعى ارقىلى دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى اقپاراتتىق مادەنيەتكە تاربيەلەۋ؛ تانىمدىق قىزىعۋشىلىققا، كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىنى قالىپتاستىرۋعا تاربيەلەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ ساباعى.
ءادىس – تاسىلدەرى: سۇراق – جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دەەم، Pascal باعدارلاماسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تەست تاپسىرمالارى، پرەزەنتاسيا.
وقۋشىلار نەنى ءبىلۋى كەرەك:
الگوريتم تيپتەرىن؛
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ نە ەكەنىن، انىقتاماسىن؛
بلوك - سىزباسىنىڭ جالپى ءتۇرىن؛
پروگرامماسىنىڭ جالپى ءتۇرىن؛
سىزىقتىق الگوريتمدەرگە پروگرامما قۇرا ءبىلۋدى.
ءمۇعالىم ءىس - ارەكەتى:
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
ەڭ ناشار وقيتىن وقۋشىعا دەيىن وسى تاقىرىپ بويىنشا مينيمۋم ۇپاي الۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
ەسەپتى تەكسەرىپ تۇرۋ، تۇزەتۋ ەنگىزۋ؛
وقۋشىلاردى مۇقيات باعالاۋ.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- وقۋشىلاردى قۇرال-جابدىقتارىن جانە ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ؛
- ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن، ءوتۋ ەرەكشەلىكتەرىن حابارلاپ، ساباقتى باستاۋ.
ءىى. «مەن نەنى ۇيرەندىم»
وقۋشىلاردىڭ ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا بىلىمدەرىن بەكىتۋ ماقساتىندا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ
الگوريتم دەگەنىمىز نە؟
الگوريتم اتقارۋشىلارى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمنىڭ قانداي قاسيەتتەرى بار؟
الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمنىڭ جالپىلىق قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
الگوريتمدى جازۋدىڭ قانداي تاسىلدەرىن بىلەسىڭ؟
الگوريتم گرافيكالىق تۇردە قالاي ۇسىنىلادى؟
پروگراممالىق تۇردە شە؟
مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدىڭ بلوك – سىزباسى قانداي؟
ءىىى. «ماعىنانى تانۋ» جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن الگوريتمنىڭ نەگىزگى ءۇش ءتۇرىن ءبولىپ الۋعا بولادى:
سىزىقتىق الگوريتم؛
تارماقتالعان الگوريتم؛
سيكلدىك الگوريتم.
سىزىقتىق الگوريتم دەگەنىمىز – ءىس – ارەكەتتەردىڭ تىزبەكتەي ورىندالۋىن سيپاتتايتىن الگوريتمدەر. مۇندا كوماندالار بەلگىلى ءبىر رەتپەن ورىندالادى.
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ بلوك – سىزباسىنىڭ ءتۇرى:
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ پروگرامماسىنىڭ ءتۇرى:
ءىۇ. بەكىتۋ كەزەڭى.
«ويعا شابۋىل كەزەڭى» (دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ)
ءى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
تومەندەگى ورنەكتەردى پاسكال تىلىندە جاز:
ا) 〖(a - b)〗^2/2a
ب) x^2/(2x+√y)
ۆ) √(1+√x)
گ) √(x^2 )/(x - 1)
ءىى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
Y=x^2+3 ءمانىن ەسەپتەۋدىڭ الگوريتمىن، بلوك - سىزباسىن، پروگرامماسىن قۇرۋ.
S=(a+b) h/2 تراپەسيانىڭ اۋدانىن مىنا فورمۋلا بويىنشا ەسەپتەۋدىڭ بلوك سىزباسىن جانە پروگرامماسىن جازۋ.
ءىىى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
جاياۋ ادام تاۋلى جەردە كەتىپ بارادى. ونىڭ جازىقتاعى جىلدامدىعى U1 كم/ساع، ورگە شىققانداعى جىلدامدىعى U2 كم/ساع، ىلديعا ءتۇسۋ جىلدامدىعى U3 كم/ساع. قوزعالىس ۋاقىتى سايكەسىنشە t1، t2، t3 ساع. جاياۋ ادام قانشا جول ءجۇردى؟
2. سەرگىتۋ ءساتى (لوگيكالىق سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ)
1. بولمەدەگى ءار بۇرىشتا ءبىر مىسىقتان جانە وعان قاراما - قارسى ءۇش مىسىقتان وتىرسا، بولمەدە نەشە مىسىق بار؟ (4)
2. ۇستەل ۇستىندە ءۇش ستاكان شيە تۇر. مارات ءبىر ستاكان شيەنى جەپ قويدى. نەشە ستاكان قالدى؟
ستاكان)
ءۇش ات جەگىلگەن شانا ءبىر ساعاتتا 15 كم ءجۇرىپ وتكەن. ءاربىر اتتىڭ جىلدامدىعى قانداي ەدى؟ (15 كم/ساع)
دوپتى لاقتىرعاندا، دوپ سول ىزىمەن كەرى قايتۋ ءۇشىن ونى قالاي لاقتىرۋ كەرەك؟ (جوعارى)
قاراڭعى بولمەدە ماي شام مەن كەروسين لامپاسى بار. ءبىرىنشى نە جاعاسىز؟ (شىرپى)
باسپالداق 15 باسقىشتان تۇرادى. باسپالداقتىڭ ورتاسىندا تۇرۋ ءۇشىن نەشىنشى باسقىشتا تۇرۋ كەرەك؟ (8)
3. «بىلگەنىمدى دامىتۋ» (تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ):
1. الگوريتم دەگەنىمىز -...
ا) كوماندالاردىڭ كەز - كەلگەن رەتسىز تىزبەگى
ب) بلوكتار مەن سىزبالار تۇرىندەگى ارنايى قۇرىلىم
ۆ) ناتيجەگە جەتۋ ماقساتىندا اتقارۋشىعا قانداي ارەكەتتەردى جاساۋ قاجەتتىگىن
تۇسىنىكتى ءارى ءدال ەتىپ كورسەتەتىن نۇسقاۋلار رەتى
گ) كومپيۋتەردە عانا ورىنداۋعا ارنالعان ماشينالىق تىلدەگى نۇسقاۋلار
2. الگوريتمنىڭ جالپى سيپاتتاماسى -...
ا) الگوريتم اتقارۋشىلارى
ب) بلوك – سىزبالار
ۆ) كوماندالار جۇيەسى
گ) الگوريتم قاسيەتتەرى دەپ اتالادى
3. الگوريتمنىڭ ءاربىر ەرەجەسى انىق، ماعىنالى بولۋ قاسيەتى؟
ا) الگوريتمنىڭ ديسكرەتتىلىك قاسيەتى
ب) الگوريتمنىڭ انىقتىلىق قاسيەتى
ۆ) الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى
گ) الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى
4. الگوريتمنىڭ قانداي دا ءبىر الگوريتمدى ءتۇرلى باستاپقى مالىمەتتەرمەن بىرنەشە
رەت قولدانۋعا بولاتىن قاسيەتى
ا) الگوريتمنىڭ جالپىلىق قاسيەتى
ب) الگوريتمنىڭ انىقتىلىق قاسيەتى
ۆ) الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى
گ) الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى
5. الگوريتمنىڭ گرافيكالىق تۇردە جازىلۋى قالاي اتالادى؟
ا) پروگرامما
ب) بلوك - سحەما
ۆ) سوزدىك
گ) كەستەلىك
6. «باسى» ءسوزى جازىلعان ەلليپس نەنى بەلگىلەۋدە قولدانىلادى؟
ا) الگوريتمنىڭ باسىن
ب) ارەكەتتەردى ورىنداۋ ۇدەرىسىن
ۆ) مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدى
گ) الگوريتمنىڭ سوڭىن
7. تىكتورتبۇرىش نەنى بىلدىرەدى؟
ا) الگوريتمنىڭ باسىن
ب) ارەكەتتەردى ورىنداۋ ۇدەرىسىن
ۆ) مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدى
گ) الگوريتمنىڭ سوڭىن
8. كوماندالارى بىرىنەن سوڭ ءبىرى ورىندالاتىن الگوريتم؟
ا) تارماقتالعان
ءا) سيكلدىك
ب) سىزىقتىق
ۆ) دۇرىس نۇسقاسى جوق
ءۇ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
You Might Also Like
-
«سەمەي قالاسىنداعى شىعىس قازاقستان
