InfoHub Logo

ەرتەدە بۇلدىرمەرگەن دەگەن اتاقتى اڭشى بولىپتى. ءوزى مەرگەن، قارۋلى، اقىلدى، ەر جۇرەك ادام ەكەن.

ءبىر كۇنى ول اڭعا شىعادى. ورماندى، تاۋدى ارالايدى. شارشاعان سوڭ ءبىر اعاشتىڭ كولەڭكەسىنە كەلىپ دەمالادى.

بۇلدىرمەرگەن قارسى الدىندا اعىپ جاتقان بۇلاققا قاراپ وتىرادى. سويتسە بايقاماپتى، بۇلاقتىڭ ارعى جاعاسىندا، ۇلكەن جارتاستىڭ تۇبىندە ءبىر كيىك جايىلىپ ءجۇر ەكەن. شاڭىراقتاي ەكى ءمۇيىزى كۇنگە شاعىلىسىپ، جارقىرايدى. ءتىپتى كوز قاراتپايدى. بۇلدىرمەرگەن ءوز كوزىنە ءوزى سەنبەي، تاڭدانا قارايدى. شىن كيىك. ەكى ءمۇيىزى قاراعايداي، جارقىراعان التىن ەكەن.

مەرگەن اتىپ الماق بولىپ، مىلتىعىن كەزەيدى. سول كەزدە التىن ءمۇيىزدى كيىككە ءتىل ءبىتىپ:

— سابىر ەت، مەرگەن! – دەپ، بۇلدىرمەرگەندى توقتاتادى. اڭشى ونىڭ جانىنا كەلەدى. ول اڭ اۋلاپ ءجۇرىپ، بۇرىن-سوڭدى مۇنداي كەرەمەتتى كورمەگەن ەكەن. قاتتى تاڭ قالادى.

التىن ءمۇيىزدى كيىك اپ-ساتتە التىن ءمۇيىزدى اق ساقالدى شالعا اينالادى. ۇستىندەگى كيىمى كۇمىستەي جارقىرايدى. ال ەكى التىن ءمۇيىزى سول قالپىندا قالادى. بۇلدىرمەرگەن ەشتەڭە دەمەي تاڭىرقاي، تاڭدانا قارايدى.

— وسى تاۋدا بۇلدىرمەرگەن دەگەن اتاقتى اڭشى باتىر بار دەپ ەستىپ، سونى ىزدەپ شىعىپ ەدىم. ونى بىلمەيسىڭ بە، بالام؟ – دەپ سۇرايدى اق ساقالدى شال.

— وتاعاسى، ەندەشە، سول بۇلدىرمەرگەن مەن بولامىن! – دەيدى اڭشى.

— ولاي بولسا، بالام، سەنى ىزدەپ شىققان شارۋامدى ايتايىن.

— ايتىڭىز!

— مەنىڭ بالام جەر استىنداعى ەلدىڭ حانى ەدى. مەن تۋعان اكەسىمىن. قالامىزعا جاقىن جەردە تەرەڭ ءبىر ساي بار ەدى. جيىرما جىل بولدى، سونى ءبىر جەتى باستى ايداھار مەكەندەپ الدى. جۇما سايىن ءبىر ۇل، ءبىر قىز، ون قوي سالىق العىزىپ جەيدى. «سالىمعا كونبەسەڭ، بۇكىل ەل-جۇرتىڭدى قالاسىمەن قوسا جۇتامىن»، – دەيدى. ونىڭ ۇستىنە سول سايدىڭ ماڭىنا بارعان ادام بولسىن، مال بولسىن، ايتەۋىر ءتىرى جاندى قۇتقارمايدى. سوعان ەشكىمنىڭ كۇشى جەتپەيدى. ونى تەك بۇلدىرمەرگەن عانا جەڭەدى دەگەن سوڭ، حالقىمىزعا ءبىر جاقسىلىق بولا ما دەپ، سەنى ىزدەپ شىعىپ ەدىم! – دەيدى، اق ساقالدى شال جىلاپ.

— مالعا ۋ جاعىپ، ايداھار جاتقان سايعا جىبەرمەدىڭىزدەر مە؟ سونى جۇتسا، ۋلاپ ولمەس پە ەدى؟ – دەيدى بۇلدىرمەرگەن ويلانىپ.

— ونى دا جاساپ كوردىك، بالام. جاۋىز ۋدان ولمەدى. جۇرتىمىزدى جۇتىپ تاۋىساتىن بولدى. قولىڭنان كەلسە، كوپشىلىك ءۇشىن ايانبا، شىراعىم! – دەيدى شال ءوتىنىپ.

— جارايدى! – دەپ، بۇلدىرمەرگەن ساۋىت-سايمانىن سايلاپ، التىن ءمۇيىزدى شالعا ىلەسەدى. ولار جەردىڭ ءۇستى مەن استىن جالعاستىراتىن ۇڭگىردەن ءوتىپ، قارتتىڭ قالاسىنا بارادى.

بۇلدىرمەرگەن بويىنا بار كۇش-قۋاتىن جيناپ، قولىنا ءجۇز قۇلاش الماس سەمسەر الادى دا ايداھار جاتقان سايعا كەلەدى. جوتاعا شىقسا، بوران سوعىپ تۇر ەكەن. جەلدىڭ قاتتىلىعى سونشا، تاۋدىڭ ەكى بەتىندەگى تاستى ۇشىرىپ كەتىپ جاتىر.

بۇلدىرمەرگەن قاھارلانىپ، سەمسەردى قولىنا قولدەنەڭ ۇستاپ، كۇشتى لەپپەن تارتىپ جاتقان ايداھارعا قاراي جۇرەدى. سۇراپىل بوران ونى ۇشىرىپ وتىرىپ، ايداھاردىڭ اۋزىنا ءبىر-اق الىپ بارادى. وتكىر سەمسەر جاۋىز جىلاننىڭ ەكى ەزۋىن ءتىلىپ، قۇيرىعىنان ءبىر-اق شىعارادى. ورتاسىنان قاق بولىنگەن ايداھار قيمىلداۋعا شاماسى كەلمەي، ولەدى. الاي-دۇلەي سوققان بوران دا تىنا قالادى. بوران ايداھاردىڭ لەبى ەكەن.

ايداھاردان جاپا شەككەن جۇرت شات-شادىمان قۋانىشقا بولەنەدى. بۇلدىرمەرگەندى قورشاپ الىپ، قوشەمەتتەپ، قالاسىنا الىپ كەلەدى. ۇلان-اسىر توي جاسايدى.

التىن ءمۇيىزدى شال:

— بالام، سەن ءوزىڭ جالعىز ەكەنسىڭ. اڭ اۋلاپ قانا تىرشىلىك ەتەتىن كورىنەسىڭ. بىزدە مال دا، دۇنيە-بايلىق تا مول. سەن ەندى وسىندا قال دا وتاۋ تىگىپ، ءتۇتىن تۇتەت، – دەيدى بۇلدىرمەرگەنگە.

بۇعان مەرگەن كونبەيدى.

— مەنىڭ اش-ارىق اۋىلىم، تۋىسقاندارىم بار ارتىمدا. ولاردى تاستاپ، مەن مۇندا ءوز باسىمنىڭ قامىن كۇيىتتەپ قالا المايمىن، – دەيدى.

بۇلدىرمەرگەننىڭ مۇندا قالماسىنا كوزى جەتكەن التىن ءمۇيىزدى شال وعان حاننىڭ قازىناسىنان كوپ التىن، اسىل دۇنيە سىيعا تارتىپ، اۋلىنا اتتاندىرعان ەكەن. وسىدان سوڭ بۇلدىرمەرگەننىڭ اۋىلى دا الدەنىپ، كۇن كورىسىن جوندەگەن ەكەن دەيدى.

---