- 05 ءشىل. 2016 00:00
- 248
انانىڭ كوڭىلى
ساقان اۋىلعا دۇنيەدەن ءوتىپ كەتكەن اكە-شەشەسىنە قۇران وقىتۋعا باردى. ساقاندار ءبىر اكە-شەشەدەن ەكى اعايىندى جىگىت. اعاسى اۋىلدا تۇرادى.
ساقان اۋىلعا بارعاننان كەيىن كورشىسى تولىباي اعانىڭ ۇيىنە كىرىپ-شىقپاق بولدى. ونداعى ءبىر ويى اۋىلدا اعايىندارىم از، ەرتەڭ ءوزىڭىز كەلىپ، باس-كوز بولىپ ءجۇرىڭىز دەمەك. تولىباي، نەگىزىنەن، جاسى الپىستان اسىپ كەتكەن، قارا جۇمىس ىستەپ زەينەتكە شىققان، بالالارىنىڭ الدى ۇيلەنگەن، سولاردان نەمەرە كورىپ وتىرعان كىسى. مىنەزى اق كوڭىلدەۋ ادام.
ساقان تولىبايدىڭ اۋلاسىنا كىرگەندە، تولىباي اۋلادا تۇر ەكەن. ساقاندى كورىپ ەلپىلدەپ قالدى. ساقان اۋىلعا نە شارۋامەن كەلگەنىن ايتقاندا، تولىباي باسىن يزەپ ساقاندى قۇپتاپ-اق تۇردى. ساقاننىڭ ەرتەڭ ۇيدە بولىڭىز دەگەن ءسوزىن ەستىگەندە "بارامىن، شىراعىم، بارامىن، ىشىندە بولامىن" دەپ تولىباي تاعى دا ەلپەلەكتەدى. وسى تولىبايدىڭ قارتايعان شەشەسى بار ەدى. ساقان ەندى تولىبايمەن اڭگىمەلەسىپ بولىپ، تولىبايدىڭ شەشەسىنە دە امانداسىپ شىقپاق بولدى.
- شەشەم ۇيدە مە؟ - دەدى ساقان تولىبايعا.
- ۇيدە، ۇيدە اجەڭ! كىرە بەر! - دەدى تولىباي ەلپەلەكتەپ.
ساقان اياق كيىمىن شەشىپ ۇيگە كىردى. تولىبايدىڭ كەلىندەرىنىڭ ءبىرى ساقانعا ىلتيپاتپەن امانداسىپ: "اجە مىنا جاقتا، كىرە بەرىڭىز"، - دەدى. تولىبايدىڭ اياعى شىققان نەمەرەلەرى ساقاننىڭ الدىنان جۇگىرە شىعىپ، ءبىرى وڭ قولىن بەرىپ، ءبىرى شاتاسىپ سول قولىن بەرىپ امانداسىپ جاتتى. ساقان ولاردىڭ كىشكەنتاي قولدارىن اۋىرتىپ المايىن دەگەندەي، اقىرىن قىسىپ، باستارىنان ءبىر-بىر سيپادى دا، كەمپىر وتىرعان بولمەگە كىردى.
كەمپىر ءالى تىڭ. كوزى دە ءجىتى، قۇلاعى دا ساق. ساقاندى بىردەن تانىدى. اينالىپ-تولعانىپ باقتى. ساقاننىڭ اۋىلعا كەلگەندەگى ماقساتىن ەستىگەندە "ەي، قاراعىم-اي..." دەپ ەلجىرەپ قالدى. كەمپىردىڭ قۇلاعى انىق ەستىپ وتىرسا دا، ساقان، نەگە ەكەندىگى بەلگىسىز، ايقايلاي سويلەدى:
- تولىباي اعاما دا ايتتىم! ەرتەڭ ۇيدە بولىڭىز دەدىم! ءوزىڭىز ۇلكەندىك جاساپ، باس-كوز بولىپ ءجۇرىڭىز دەدىم!
ساقان وسىنى ايتتى دا، كەمپىردەن جاۋاپ كۇتىپ، تىنشي قالدى. كەمپىردىڭ ءوزىن قوشتايتىنىنا سەنىمدى ەدى. ءبىراق كەمپىر باسقاشا مىنەز كورسەتتى.
- ءۇيبۋي، قاراعىم-اي! تولىبايجانعا نەسىنە ايتاسىڭ؟ تولىبايجان دەگەن ءالى بالا ەمەس پە؟ - دەدى كەمپىر.
ساقان كەمپىرگە اۋزى اڭقيىپ قارادى دا قالدى. "قايداعى بالا؟! جاسى الپىستان اسىپ كەتكەن ادام".
ساقان اجەنىڭ ويىن ۇيگە كەلگەننەن كەيىن بارىپ قانا ۇقتى. سويتسە، انالارعا بالاسى نەشە جاسقا كەلسە دە، ءالى بالا بولىپ قالا بەرەدى ەكەن عوي. مەيلى، ءتىپتى اتا بولىپ كەتسە دە. بىردەڭەنى ءبۇلدىرىپ الارداي قاۋپالاقتاپ وتىرادى ەكەن. ساقان وسىنى ءتۇسىندى، ءتۇسىندى دە، اجەنىڭ كوڭىلىنە اقجارقىن كەيىپپەن جىميدى.