ارالدىڭ جىگىتتەرى
ەمتيحانعا دايىندايتىن اقىلى كۋرستا بۇدان وزگە ءتورت جىگىت وقىعان ەدى. بۇل جىگىتتەردىڭ تورتەۋىنىڭ دە جاسى - بۇدان ەرەسەك. وسى جىگىتتەردىڭ ىشىندە ارالدىڭ جىگىتى مۇنى وزىنە جاقىن تارتادى. ويتكەنى ارالدىڭ جىگىتى ەكى ءسوزىنىڭ بىرىندە: "ماعان ارالى نە، قازالىسى نە، ءبارىبىر"، - دەپ سويلەيدى.
ارالدىڭ جىگىتى كىتاپ وقيدى. ارالدىڭ جىگىتى دومبىرا ۇستايدى. جالداپ تۇرىپ جاتقان پاتەرىنە بارعاندا، سول دومبىراسىن الىپ سول كەزدە كەڭ تارالىپ جاتقان "كوزدەرىڭە عاشىقپىن" دەگەن ءاندى سالىپ وتىرادى.
بىردە ەكەۋى تانىس قىزداردى جاتاقحانالارىنا دەيىن شىعارىپ سالعانى بار. جاتاقحانا جابىلاتىن مەزگىل بولعان ەدى. قىزدار بۇلارمەن قوشتاسىپ ىشكە كىردى. جاتاقحانانىڭ اۋزىندا سول كۇنگى كەزەكشىلىكتە بۇلارعا تانىس قازالىنىڭ قىزى تۇر ەكەن. ەسىككە كولدەنەڭدەي ۇستەل قويىلعان. ۇستەلدىڭ ارجاعىندا قازالىنىڭ قىزى، بەرجاعىندا ەكەۋى سول قىزبەن سويلەسىپ تۇرىپ قالدى. وسى كەزدە ىشكە، ءسىرا، قىزدارىنا كەلگەن بولۋ كەرەك، تورت-بەس جىگىت كىردى. جىگىتتەردىڭ الدىندا كەلە جاتقان ءوزىن ەركىنىرەك، ادۋىندىلاۋ ۇستايتىندىعى بايقالىپ تۇراتىن ءتورتپاق دەنەلى، جاۋىرىندى كەلگەن جىگىت الگى ۇستەلگە قوس الاقانىن قويعان كۇيى اسىلا تۇردى دا:
- قارىنداس، ىشتەن قىزداردى شاقىرىپ جىبەرەسىڭ بە؟ - دەدى.
جىگىتتىڭ ەركىنسىڭكىرەگەن مىنەزىن قىز جاقتىرتا قويمادى ما، شاپ ەتىپ جاۋاپ بەردى:
- شاقىرا المايمىن! جاتاققانا دەگەن جابىلاتىن ۋاقىت بولدى عوي!
- شاقىرىپ جىبەرسەڭشى!
وسى كەزدە قازالىنىڭ قىزى ءتورتپاقتىڭ شامىنا تيەتىندەي ءبىر ءسوز ايتىپ قالدى، بىلەم، ءتورتپاق اشۋلانىپ اسپانعا سەكىردى.
ارالدىڭ جىگىتى ءتورتپاقتى جەڭىنەن تارتادى. ءتورتپاق قىزعا قاراپ تۇرعان قالپى ارالدىڭ جىگىتىنە موينىن دا بۇرىپ قاراعان جوق، جەڭىنەن ۇستاعان قولدى سىلكىپ تاستادى دا:
- جايىڭا تۇر قىستىرىلماي! ساعان سويلەپ جاتىرعان ەشكىم جوق! - دەدى.
ارالدىڭ جىگىتى دە شاق ەتە قالدى:
- نەگە جايىما تۇرادى ەكەنمىن؟! سەندەر ءبىز سويلەسىپ تۇرعان قىزعا كەلىپ كيلىگىپ جاتىرسىڭدار عوي!
ەندى ءتورتپاق بار دەنەسىمەن ارالدىڭ جىگىتىنە قاراي بۇرىلدى. جۇزىندە مىسقىل بار ەدى.
- سەن سونشالىقتى كىمنىڭ شەرىسى ەدىڭ؟! - دەدى. - قاي جاقتىڭ جىگىتىسىڭ ءوزىڭ؟!
ارالدىڭ جىگىتى دە ءتورتپاققا قاراپ ەجىرەيە ءتۇستى:
- ارالدىڭ جىگىتىمىن، ال! قايتەيىن دەپ ەدىڭ، قاي جاقتىڭ جىگىتى ەكەندىگىمدى؟!
ءتورتپاقتىڭ اۋزى اشىلىپ قالدى. سودان كەيىن بارىپ جۇزىندەگى تاڭدانىس جىلى جىميىسقا ۇلاستى. سوسىن قۇشاعىن اشتى:
- باۋىر-ە-ەم!
سويتسە، مىنا جىگىتتەردىڭ وزدەرى ارالدىڭ جىگىتتەرى ەكەن. ەندى جىگىتتەر ارالدىڭ جىگىتىن كەلىپ كەزەك-كەزەك قۇشاعىنا السىن.
- ارالدىڭ جىگىتى ەكەنسىڭ عوي؟! ارالدىڭ قاي جەرىنەنسىڭ؟!
ارالدىڭ جىگىتتەرىنىڭ وسىنداي مىنەزدەرى بارىن بۇرىن دا كورگەن. ولاردىڭ تانىمايتىن جىگىتتەرىنىڭ اراسىندا "ارال" دەگەن ءسوز ايتىلىپ قالسا بولدى، بىر-بىرىمەن باۋىرلاسا كەتەتىن. ولارعا قازالى دەگەن ءسوز ايتىلسا دا، وسى مىنەزدەرىن كورسەتىپ تۇرادى.
جەرلەس جىگىتتەرى ءوزىن قۇشاقتاپ جاتقاسىن، ەندى ارالدىڭ جىگىتىنىڭ دە ءجۇزى جىليىن دەدى.
- مىنا قىز - قازالىنىڭ قىزى، - دەدى ۇستەلدىڭ ارجاعىندا تۇرعان قىزدى كورسەتىپ.
سول-اق ەكەن، ءتورتپاق جىك-جاپار بولدى دا قالدى:
- قازالىنىڭ قىزى ەدى دەگەنشە، قارىنداسىڭ ەدى دەسەيشى! - كەشىر قارىنداس! - دەيدى ءتورتپاق. - بىزدەن ءبىر ايىپ كەتتى.
سول-اق ەكەن، ۇستەلدىڭ ارجاعىندا تۇرعان قازالىنىڭ قىزى دا سىزىلا قالسىن.
- جوق، اعالار، بۇل جەردە ايىپ مەنەن! ءوزىمنىڭ اعالارىم ەكەنسىزدەر عوي. قايدان بىلەيىن، ماڭدايلارىڭىزدا ارالدىڭ جىگىتتەرى دەپ جازۋلى تۇرعان جوق قوي. ءقازىر شاقىرىپ كەلەمىن قىزداردى.
ءتورتپاق ودان سايىن جىك-جاپار بولدى:
- جو-جوق، قارىنداس! ءبىز ءوزى مەزگىلسىز ۋاقىتتا كەلىپپىز. ءقازىر قىزدار ۇيىقتاپ تا قالعان شىعار؟
- ءاي، ارالدىق اڭعال اعالارىم-اي! - دەيدى قازالىنىڭ قىزى. - كۇشتەرىڭ بويلارىڭا سىيماي تۇرسا دا، ءالى كۇنگى قىزدىڭ سىرىنان بەيحابار ەكەنسىزدەر عوي. وسى ۋاقىتتا قىزدار ۇيىقتايتىن با ەدى؟ تىسىر ەتكەن دىبىسقا قۇلاعىن ءتۇرىپ، ەلەگىزىپ-اق جاتقان شىعار. ءقازىر شىعارامىن عوي ول قىزداردى.
ايتسا، ايتقانداي-اق، حالاتتارىنىڭ ءوڭىرىن ءبىر قولىمەن قىمتاپ ۇستاعان تورت-بەس قىز ىسىرىلىپ قويىلعان ۇستەلدىڭ جانىنان جىگىتتەرىنە قاراي وتە بەردى، وتە بەردى.
سول جىلى بۇل وقۋعا ءتۇسىپ كەتىپ، ارالدىڭ جىگىتى ۇنەمى قاۋىرت شارۋالارمەن جۇرەتىن ءبىر سالاعا جۇمىسقا اۋىسىپ، ونى كورە الماي كەتكەن ەدى. ءبىر كۇنى پويىزدىڭ ىشىندە كوردى.
- ۇيلەندىم! - دەدى ارالدىڭ جىگىتى مۇنى كورگەن بويدا. - ۇيلەندىم! ايدى الامىن عوي دەۋشى ەدىم، ايعا قولىم جەتپەدى. ءبىراق العان جارىم - شولپان جۇلدىزىنىڭ ءوزى!
وداق مۇشەسى، قازالىلىق بەلگىلى اقىننىڭ مىنا ءبىر جىر جولدارى قاتار جاتقان ىرگەلى ەكى اۋداننىڭ تۋىستىعى مەن بىرلىگىن دالەلدەي تۇسەتىن سەكىلدى.
تۋىستىقتى جۇرەگىمدە تەربەتەم،
ەل بىرلىگىن ويلاماعان ەر مە ەكەن؟!
كەيدە ءبىزدى ءازىل-شىنى ارالاس،
"اقۇدايلار" اۋداندارى دەيدى ەكەن.
جايا سالعان داستارقانى - دالاداي،
قارتتارى بار ەلپىلدەگەن بالاداي.
جىگىتىنىڭ جانارى - وت، شىندىقتى،
تىكە ايتاتىن بەت-جۇزىڭە قاراماي.
قىزدارىنا كوز سۇرىنگەن، سۇيىنگەن،
كەلىندەرى سالەم ەتىپ يىلگەن.
بايبىشەسى - بەس بيەنىڭ ساباسى،
ءومىر ءجىبىن ءۇزىپ الماي يىرگەن.
سونداي ەلمىز - ارال مەنەن قازالى،
جەتىپ جاتقان راقاتى، ازابى.
تارتىلعانمەن، ارال كەرى قايتقانمەن،
تارتىلماعان ەلدىڭ دۋمان-بازارى.
تەكتىلىكپەن تۋعان جەردە تىك تۇرعان،
قايسارلىقپەن سان اپاتتى ىقتىرعان.
"اقۇدايلار"، اينالايىن سەندەردەن،
ادامداردىڭ ۇلىلىعىن ۇقتىرعان!
You Might Also Like
-
پاۆلودار وبلىسىندا 2015-2016 وقۋ جىلى 43 مەكتەپ ءبىتىرۋشى ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدەن بوساتىلادى. بۇل تۋرالى بۇگىن وبلىس اكىمدىگىندە وتكەن كەڭەيتىلگەن وتىرىستا ءبىلىم بەرۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى باقىت...
-
حالىق ىشىندە «بالالىعىڭ ۇستاسا – ناعاشىڭا بار، جىگىتتىگىڭ ۇستاسا – قاينىڭا بار» دەگەن قاعيدا بار. ادەتتەگىدەي بارىس-كەلىس ەمەس، اتا جولىندا مۇنىڭ ءوز ءجون-جوسىعى بار. «ج...
