InfoHub Logo

مەرگەنباي ون التى جاسىندا باتىر اتانىپتى. ول بىلاي بولعان ەكەن.

تەكەس وزەنىنىڭ ار جاعىندا وتىرعان قالماقتار بەر جاعىنداعى قازاقتاردىڭ مالىن شاۋىپ، قىزدارىن ۇرلاپ، قايتا-قايتا مازاسىن الا بەرىپتى.

ەردەنە اسقان باي ەكەن. جىلقىسى سىرت جايلاۋدا جاتاتىن كورىنەدى.

بەس ءجۇز كىسى قول جيناپ، قالماققا شابۋىل جاساماق ماقساتپەن سول سىرتتا ات ۇيرەتىپ، ۇرىس، شابىس، اتىسقا دايىندالادى. سولاردىڭ ىشىندە مەرگەنباي دا بار ەكەن. اكەسى ونى سىرت كوزدەن تاسادا ۇستاپتى. تىلدەن، كوزدەن ساقتاعانى بولسا كەرەك. ءبىراق بالا مەرگەنباي اكەسىنىڭ رۇقساتىنسىز بەس ءجۇز اداممەن بىرگە قالماققا اتتانادى.

اۋەلى ەجەلگى ۇرىس ءادىسى بويىنشا جەكپە-جەككە جول بەرىلەدى. العاشقىدا بەس ءجۇز كىسىدەن قىرىق ادام العا شىعادى. سوڭىندا سول قىرىق ادامنان ەكى-اق ادام سۋىرىلىپ جەكە قالادى. ەكى ادامنىڭ ءبىرى مەرگەنبەي، ەكىنشىسى كىشى اكەسى شىڭعىسباي باتىر ەكەن. شىڭعىسباي باتىر ايتادى:

— بالام، ءبىرىنشى كەزەك كاپىر قالماقتىكى. بوسقا مەرت بولارسىڭ. جولدى ماعان بەر، — دەيدى.

— جوق، اكە، — دەيدى مەرگەنباي، — شىنىمەن ۇل دەپ تانىساڭىز، جەكپە-جەككە مەنى جىبەرىڭىز، — دەپ كونبەي قويادى.

شىڭعىسباي امالسىز كونەدى. نايزانىڭ ۇشىندا وتىرعانداي دەگبىرى قاشىپ، ۇلىنىڭ اماندىعىن تىلەپ، ءارۋاققا سىيىنىپ، قۇدايعا جالبارىنا بەرەدى. ءبىرىنشى كەزەك قالماقتىكى ەكەن. العاشقىدا بىلتەلى قارا مىلتىعىمەن اتپاق بولعاندا، وت الماي قالىپ، كەزەك مەرگەنبايعا تيەدى. اقشولاق بىردەڭكە دەگەن مىلتىعىمەن الىپ قالعاندا، قالماقتىڭ تۇماعىن ۇشىرىپ اكە ءتىپتى. بۇدان كەيىن سەمسەرلەسۋ باستالادى. مەرگەنبەي جاستىق شاپشاڭدىقپەن ا دەگەندە-اق قارسى كەلە جاتقان قالماقتىڭ جارتى باسىن جارىپ وتەدى. قالماق ات جالىن قۇشىپ قۇلايدى. مەرگەنبەي ەندى ارەڭ دەگەندە اتتان اۋناتىپ جەرگە سۇلاتىپ، سەمسەرىن كوتەرىپ باسىن شابايىن دەپ جاتقاندا، باتىر قالماق جارتى باسىن كوتەرىپ:

— ءاي، باتىر، جاس ەكەنسىڭ. سىلتەۋدى بىلسەڭ دە، كەسۋدى ۇيرەنبەپسىڭ. شابۋىلدى بىلسەڭ دە، شابۋدى بىلمەپسىڭ. سەمسەرىڭ تاعى قاتا تيەر. ءما، كەسەر بولساڭ، ءوزىمنىڭ سەمسەرىممەن كەس، — دەپ مەرگەنبەيدىڭ قولىنا ۇستارا ءجۇزدى سەمسەرىن بەرىپتى.

— سەنىڭ اتىڭ كىم؟ — دەيدى مەرگەنباي.

— بادىما، — دەيدى قالماق باتىرى.

— مەن — مەرگەنبايمىن! — دەپ كوزى قانتالاعان مەرگەنباي سەمسەردى كوتەرە بەرگەندە، شىڭعىسباي:

— بالام، ءالى جاسسىڭ، موينىڭا قان جۇكتەمە. ناعىز ەر ەكەن. ولسە، ەندى ءوز اجالىمەن ءولسىن، — دەپ توقتاتىپتى. سول جولى قازاقتار قالماقتى شاۋىپ، ەندىگارى تيىسپەيتىندەي ەتىپ ۇلكەن ولجامەن ورالىپتى.

سوندا ەردەنە ۇلىنىڭ ەرلىگىن ەستىپ، الدىنان شىعىپ:

— سەندەي ۇلدى بەرگەن اللادان اينالايىن. ارمانىم ورىندالدى. قۇدايعا مىڭ دا ءبىر شۇكىر، — دەپتى.

سوندا مەرگەنباي قالماقتىڭ باتىرلىعىن ايتىپ:

— ناعىز دوس بولاتىن-اق جىگىت ەكەن، اتتەڭ... — دەپ ارمان قىلىپتى.

ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سول ارمان كوكەيىنەن كەتپەي، ىلعي «ارمان» كۇيىن تارتادى ەكەن.

---