«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ، ابايدى وقى، ەرىنبە»
تاقىرىبى:
«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە»
(اباي قۇنانبايەۆ شىعارماشىلىعىن قايتالاۋ. قورىتىندى ساباق)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: اباي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى وقىعاندارىن پىسىقتاۋ، تولىقتىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزۋىن، مانەرلەپ وقۋىن، ەستە ساقتاۋ جانە ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ءوز جەرىنەن شىققان ۇلى ادامدار ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن سۇيۋگە، باعالاي بىلۋگە، ونەر-بىلىمگە، يناباتتىلىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىزدەنۋشىلىك، قورىتىندى ساباق.
ساباقتىڭ ادىستەرى: توپتاستىرۋ، بايانداۋ، سۇراق-جاۋاپ، مانەرلەپ وقۋ، پىكىر ايتۋ، جۇيەلەۋ، سالىستىرۋ. ۆەنن دياگرامماسى، تالداۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، تاريح.
كورنەكىلىكتەر: اباي پورترەتى، «كىتاپ كورمەسى»، ابايعا 165 جىل، ءسوز جۇمباق «ابايتانۋ»، بۋكلەت، اباي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان فايل جانە سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1) سالەمدەسۋ
2) وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
3) ساباققا دايارلىعىن تەكسەرۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى جانە ساباقتىڭ ەپيگرافى:
«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە
ادالدىقتى كوزدەسەڭ
جاتتاپ توقى كوڭىلگە!» -دەپ سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ ايتقانداي، ابايدىڭ ءار ءسوزىن تەرەڭ بويعا ءسىڭىرىپ، ۇڭىلە وتىرىپ، سەزىنۋ، تەك ادەبيەت ايدىنىندا جۇرگەندەردىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار نۇرىن، سىرىن كورە بىلەر، كوكىرەگى وياۋ ءاربىر ازاماتتىڭ پارىزى.
ەندەشە بالالار، ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن وتكەن شىعارمالاردى عانا ەمەس، كورگەن – بىلگەندەرىمىزدى ويعا ءتۇيىپ، ەسكە ءتۇسىرىپ، بۇگىنگى ساباعىمىزدا ىزدەنۋشىلىك، قورىتىندىلاۋ ساباق رەتىندە.
اباي لەبى - زامانىنىڭ تىنىسى،
اباي ءۇنى –عاسىرلاردىڭ ءورىسى - دەپ ساباعىمىزدى باستايمىز.
- بالالار، ابايدى ءبىز كىم دەپ تانيمىز؟
اباي ومىرىنەن مالىمەت.
1. اباي – ۇلى اقىن.
اباي ولەڭى سەزىمىنىڭ جەمىسى، بۋىرقانۋشى، شابىتتانعان سەزىمنەن تۋعان ليريكالارى ونىڭ ادام جانىن تەبىرەنتەتىنى دە سوندىقتان. ەندەشە، اباي ولەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
«ولەڭ - ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى»
«مەن جازبايمىن ولەڭى ەرمەك ءۇشىن»
«عىلىم تاپپاي ماقتانبا»
«قالىڭ ەلىم، قازاعىم قايران جۇرتىم»
«وسپانعا»
«ۇلى ابايعا»
« سەگىزاياق»
2. ابايدىڭ پوەمالارى
3. ابايدىڭ ليريكاسى:
«تىرشىلىكتىڭ كوزى - تابيعاتتىڭ ءوزى»
ا) تابيعات ليريكاسىنا شولۋ
ءا) ماحاببات ليريكاسى.
«ولسەم، ورنىم قارا جەر سىز بولماي ما؟
وتكىر ءتىل ءبىر ۇيالشاق قىز بولماي ما؟
ماحاببات، عاداۋاتپەن مايدانداسقان
قايران مەنىڭ جۇرەگىم مۇز بولماي ما؟ » دەگەندەي ابايدىڭ ماحاببات، عاشىقتىق تاقىرىپتاعى ولەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
جاس ءانشى، تەرمەشىنىڭ ورىنداۋىندا «ولسەم ورنىم قارا جەر سىز بولماي ما؟» ولەڭىن تىڭدايىق.
4. اباي شەبەر اۋدارماشى.
ويى – تەرەڭ، ءتۇرى كوركەم ، وزىنشە ايتساق، «ءىشى التىن، سىرتى كۇمىس» ءسوز جاقسىسىن جازا بىلگەن اباي – قازاققا عانا ەمەس، تۋىسقان ەلدەردىڭ كوپتەگەن تالانتتى اقىندارىنا ۇستاز. ول گەتەنىڭ، پۋشكيننىڭ، لەرمانتوۆتىڭ، كرىلوۆتىڭ شىعارمالارىن قازاقشاعا اۋدارىپ، شەبەر اۋدارماشى اتاندى.
«قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ» ءانىن حورمەن ايتۋ.
5 اباي – سازگەر.
قازاق حالقىنىڭ مادەني مۇراسىندا اباي شىعارماشىلىعى ماڭىزدى ورىن الادى. قازاق حالقى ابايدى تەك دانىشپان اقىن، ءارى اعارتۋشى رەتىندە جانە كوپتەگەن حالىق اندەرىنىڭ اۆتورى بولعاندىقتان ونى سازگەر دەپ تانيدى.
ەندى سول اندەرىنەن ءۇزىندى تىڭداپ كورەيىك.
«جەلسىز تۇندە جارىق - اي» ۇلدار توبىنىڭ ورىنداۋىندا.
6. اباي – جازۋشى، فيلوسوف.
- اقىن ادامداردى قۇلشىنا العا باسۋعا جىگەرلەندىرىپ، ادىلەتتى، اقيقاتتى ءسوز ەتەتىن، تاربيەلىك ءمانى كۇشتى قارا سوزدەر جازدى، - دەي كەلە قارا سوزدەرىنە شولۋ (سلايد ارقىلى).
7. ساباعىمىزدى قورىتىندىلاي كەلە، وقۋشىلار شىعارماشىلىعىنا توقتالۋ.
اباي تۋرالى مەنىڭ ءوز ويىم.
8. ءسوز جۇمباق «ابايتانۋ»
ءسوز جۇمباقتى دۇرىس شەشكەندە «ابايتانۋ» دەگەن ءسوز شىعادى.
9. ۆەنن دياگراماسى
شوقان، ىبىراي، اباي – ءحىح عاسىردىڭ اعارتۋشى دەموكراتتارى. (ۇقساستىعىن كەلتىرىپ، ايىرماشىلىعىنا توقتالادى).
10. ۇيگە تاپسىرما:
«مەن ابايدى قانشالىقتى ءبىلدىم؟» - ەسسە جازۋ.
11. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە»
(اباي قۇنانبايەۆ شىعارماشىلىعىن قايتالاۋ. قورىتىندى ساباق)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: اباي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى وقىعاندارىن پىسىقتاۋ، تولىقتىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزۋىن، مانەرلەپ وقۋىن، ەستە ساقتاۋ جانە ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: ءوز جەرىنەن شىققان ۇلى ادامدار ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن سۇيۋگە، باعالاي بىلۋگە، ونەر-بىلىمگە، يناباتتىلىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ىزدەنۋشىلىك، قورىتىندى ساباق.
ساباقتىڭ ادىستەرى: توپتاستىرۋ، بايانداۋ، سۇراق-جاۋاپ، مانەرلەپ وقۋ، پىكىر ايتۋ، جۇيەلەۋ، سالىستىرۋ. ۆەنن دياگرامماسى، تالداۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، تاريح.
كورنەكىلىكتەر: اباي پورترەتى، «كىتاپ كورمەسى»، ابايعا 165 جىل، ءسوز جۇمباق «ابايتانۋ»، بۋكلەت، اباي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان فايل جانە سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1) سالەمدەسۋ
2) وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
3) ساباققا دايارلىعىن تەكسەرۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى جانە ساباقتىڭ ەپيگرافى:
«اسىل ءسوزدى ىزدەسەڭ،
ابايدى وقى، ەرىنبە
ادالدىقتى كوزدەسەڭ
جاتتاپ توقى كوڭىلگە!» -دەپ سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆ ايتقانداي، ابايدىڭ ءار ءسوزىن تەرەڭ بويعا ءسىڭىرىپ، ۇڭىلە وتىرىپ، سەزىنۋ، تەك ادەبيەت ايدىنىندا جۇرگەندەردىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار نۇرىن، سىرىن كورە بىلەر، كوكىرەگى وياۋ ءاربىر ازاماتتىڭ پارىزى.
ەندەشە بالالار، ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن وتكەن شىعارمالاردى عانا ەمەس، كورگەن – بىلگەندەرىمىزدى ويعا ءتۇيىپ، ەسكە ءتۇسىرىپ، بۇگىنگى ساباعىمىزدا ىزدەنۋشىلىك، قورىتىندىلاۋ ساباق رەتىندە.
اباي لەبى - زامانىنىڭ تىنىسى،
اباي ءۇنى –عاسىرلاردىڭ ءورىسى - دەپ ساباعىمىزدى باستايمىز.
- بالالار، ابايدى ءبىز كىم دەپ تانيمىز؟
اباي ومىرىنەن مالىمەت.
1. اباي – ۇلى اقىن.
اباي ولەڭى سەزىمىنىڭ جەمىسى، بۋىرقانۋشى، شابىتتانعان سەزىمنەن تۋعان ليريكالارى ونىڭ ادام جانىن تەبىرەنتەتىنى دە سوندىقتان. ەندەشە، اباي ولەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
«ولەڭ - ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى»
«مەن جازبايمىن ولەڭى ەرمەك ءۇشىن»
«عىلىم تاپپاي ماقتانبا»
«قالىڭ ەلىم، قازاعىم قايران جۇرتىم»
«وسپانعا»
«ۇلى ابايعا»
« سەگىزاياق»
2. ابايدىڭ پوەمالارى
3. ابايدىڭ ليريكاسى:
«تىرشىلىكتىڭ كوزى - تابيعاتتىڭ ءوزى»
ا) تابيعات ليريكاسىنا شولۋ
ءا) ماحاببات ليريكاسى.
«ولسەم، ورنىم قارا جەر سىز بولماي ما؟
وتكىر ءتىل ءبىر ۇيالشاق قىز بولماي ما؟
ماحاببات، عاداۋاتپەن مايدانداسقان
قايران مەنىڭ جۇرەگىم مۇز بولماي ما؟ » دەگەندەي ابايدىڭ ماحاببات، عاشىقتىق تاقىرىپتاعى ولەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
جاس ءانشى، تەرمەشىنىڭ ورىنداۋىندا «ولسەم ورنىم قارا جەر سىز بولماي ما؟» ولەڭىن تىڭدايىق.
4. اباي شەبەر اۋدارماشى.
ويى – تەرەڭ، ءتۇرى كوركەم ، وزىنشە ايتساق، «ءىشى التىن، سىرتى كۇمىس» ءسوز جاقسىسىن جازا بىلگەن اباي – قازاققا عانا ەمەس، تۋىسقان ەلدەردىڭ كوپتەگەن تالانتتى اقىندارىنا ۇستاز. ول گەتەنىڭ، پۋشكيننىڭ، لەرمانتوۆتىڭ، كرىلوۆتىڭ شىعارمالارىن قازاقشاعا اۋدارىپ، شەبەر اۋدارماشى اتاندى.
«قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ» ءانىن حورمەن ايتۋ.
5 اباي – سازگەر.
قازاق حالقىنىڭ مادەني مۇراسىندا اباي شىعارماشىلىعى ماڭىزدى ورىن الادى. قازاق حالقى ابايدى تەك دانىشپان اقىن، ءارى اعارتۋشى رەتىندە جانە كوپتەگەن حالىق اندەرىنىڭ اۆتورى بولعاندىقتان ونى سازگەر دەپ تانيدى.
ەندى سول اندەرىنەن ءۇزىندى تىڭداپ كورەيىك.
«جەلسىز تۇندە جارىق - اي» ۇلدار توبىنىڭ ورىنداۋىندا.
6. اباي – جازۋشى، فيلوسوف.
- اقىن ادامداردى قۇلشىنا العا باسۋعا جىگەرلەندىرىپ، ادىلەتتى، اقيقاتتى ءسوز ەتەتىن، تاربيەلىك ءمانى كۇشتى قارا سوزدەر جازدى، - دەي كەلە قارا سوزدەرىنە شولۋ (سلايد ارقىلى).
7. ساباعىمىزدى قورىتىندىلاي كەلە، وقۋشىلار شىعارماشىلىعىنا توقتالۋ.
اباي تۋرالى مەنىڭ ءوز ويىم.
8. ءسوز جۇمباق «ابايتانۋ»
ءسوز جۇمباقتى دۇرىس شەشكەندە «ابايتانۋ» دەگەن ءسوز شىعادى.
9. ۆەنن دياگراماسى
شوقان، ىبىراي، اباي – ءحىح عاسىردىڭ اعارتۋشى دەموكراتتارى. (ۇقساستىعىن كەلتىرىپ، ايىرماشىلىعىنا توقتالادى).
10. ۇيگە تاپسىرما:
«مەن ابايدى قانشالىقتى ءبىلدىم؟» - ەسسە جازۋ.
11. وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ.
You Might Also Like
