استانا (انگىمەلەۋ)
ءمۇعالىمى: جانازيلوۆا ايناگۇل
ساۋات اشۋ. الىپپەگە دەيىنگى كەزەڭ
ساباق تاقىرىبى: استانا (اڭگىمەلەۋ)
ساباقتىڭ نەگىزگى ماقساتى: وقۋشىلارعا ساۋات اشۋدىڭ ءمانىن ۇعىندىرۋ. مەكتەپ، ءمۇعالىم، وقۋشى. سىنىپ، پارتا، تاقتا، وقۋلىق، وقۋ قۇرالدارى تۋرالى اڭگىمەلەۋ. وقۋشىلاردى مەكتەپ ەرەجەسىمەن. مەكتەپ - ىشىلىك تارتىپپەن تانىستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: استانا تۋرالى سلايد، وقۋ قۇرالدارىنىڭ فليپچارتتاعى سۋرەتتەرى
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: تالداۋ - جيناقتاۋ، سوزدىك، كورنەكىلىك
ساباق وقۋشىنىڭ ەلىن سۇيۋگە، ءوز ەلىن ماقتانىش ەتۋگە ۇيرەتۋگە قۇرىلعان. ونداعى باستى ماقسات - وقۋشىنىڭ ءتىلىن دامىتۋ، ءوز ويىن ايتۋعا ۇيرەتۋ، سۋرەتكە قاراپ اڭگىمەلەۋگە داعدىلاندىرۋ، ەلجاندىلىققا تاربيەلەۋ. «مەنىڭ ەلىم» تاقىرىبىندا اۋىزشا اڭگىمە جۇرگىزىلەدى. اڭگىمەنى قۇرۋعا وقۋشىلار قاتىستىرىلادى.
I. الىپپەمەن تانىستىرۋ.
الىپپە وقۋلىعى - ساۋات اشۋعا ارنالعان وقۋ قۇرالى. الىپپە وقۋلىعىنىڭ قوسىمشالارىمەن (№ 1، № 2، № 3 جازۋ داپتەرلەرى. الىپپە سەرىگى، ديداكتيكالىق قۇرالدار ت. ب.) تانىستىرىلادى. وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە ارنالعان وقۋ قۇرالدارىن ۇقىپتاپ ۇستاۋعا ماشىقتاندىرۋ جۇمىستارى ۇيىمداستىرىلادى.
الىپپەنىڭ 3 - بەتىندەگى وقۋشىعا ارنالعان اق تىلەك – العى ءسوزدى وقۋشىلارعا مانەرلەپ وقىپ بەرىپ، ونىڭ ءمانىن تۇسىندىرگەن ءجون.
«مەنىڭ وتانىم - قازاقستان»، تاقىرىبىندا وقۋشىلارمەن اڭگىمە ۇيىمداستىرىپ، ولاردىڭ وتان تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى.
«قازاق ەلى»، «استانا قالاسى» ەلىمىزدىڭ رامىزدەرى وقۋشىمەن جۇرگىزىلەتىن اڭگىمەگە تاقىرىپ بولا الادى.
ەل ءرامىزى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنىن تىڭداتا وتىرىپ، بىرگە ايتۋعا داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءمانىن اشىپ، مازمۇنىن تولىقتىرۋ ماقساتىندا اتالعان تاقىرىپتارعا ساي ولەڭدەر وقىپ، «اسەم قالام - استانا»، ت. ب. سۋرەتتەر سالۋدى ۇيىمداستىرۋعا بولادى.
تاقىرىپقا ساي ولەڭ - تاقپاق تاڭداپ، جاتتاتۋ وقۋشىنىڭ ءتىلىن دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. وقۋشىعا ءبىر شۋماقتى ولەڭ جاتتاتۋ الىپپە كەزەڭىندەگى ءار ساباقتىڭ مىندەتىنە اينالۋى ءتيىس. بۇل بالانىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتا تۇسەدى.
II. دىبىس ۇعىمىن ءتۇسىندىرۋ جانە داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستارمەن تانىستىرۋ ماقساتىندا مىناداي ۇلگى ەرتەگى ۇسىنىلادى: «الا بۇزاۋ» (ك. ءا. ەرەشيەۆا).
- ەسكەندىر كۇندە الا بۇزاۋىنا ءسۇت بەرىپ، كوك وراي شوپكە جايىپ، قامقورلىق جاساپ جۇرەدى. ءبىر كۇنى الا بۇزاۋ توعايدا جۇرگەن مالعا قوسىلىپ كەتتى. ەسكەندىر بۇزاۋىن ىزدەپ توعايعا كەلدى. قاتتى جەل سوقتى. جەل سوققاندا قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
- جەل ۋىلدەيدى: ۋ - ۋ - ۋ - ۋ - ۋ …
- قاتتى جەل سوقتى. جەلدىڭ اسەرىنەن اعاشتىڭ جاپىراعى شۋلايدى. كانداي دىبىس ەستىلەدى؟
ش - ش - ش - ش - ش...
توعاي ىشىندە ءجۇرۋ وتە قيىن بولدى. ماسا دا ىزىڭداپ مازاسىن الادى. ماسا قانداي دىبىس شىعارادى؟
- ز - ز - ز - ز - ز...
- ەسكەندىر قاسىندا ەرىپ كەلە جاتقان ءاقتوستىڭ ىرىلداعان داۋسىن ەستيدى. يت قانداي دىبىس شىعارادى؟
ر - ر - ر - ر - ر...
ەسكەندىر اينالاسىنا قارادى. ءشوپ اراسىنان باسىن كوتەرىپ، اقتوسكە قاراي ايبات شەگىپ تۇرعان جىلاندى بايقادى. جىلان اقتوسكە قاراپ ىسىلداپ تۇر ەكەن. قالاي؟
س - س - س - س - س...
جىلاندى كورىپ قورىققان ەسكەندىر ەمەن تۇبىنە قاراي شەگىندى.
جوعارىدان ىجىلداعان دىبىستى قۇلاعى شالدى. ول ەمەننىڭ بۇتاعىنا ورنالاسقان ارانىڭ ۇياسىن كورەدى. ولار قانداي دىبىس شىعارىپ جاتىر
ەكەن؟
ج ج ج ج…
ەسكەندىر الا بۇزاۋىن شاقىرايىن دەدى. قالاي شاقىرۋدى ەسىنە تۇسىرە الماي قينالدى. بۇزاۋدى قالاي شاقىرادى؟
اۋحاۋ - اۋحاۋ، اۋحاۋ - اۋحاۋ.
- جاقىن جەردەن بۇزاۋدىڭ موڭىرەگەن داۋىسى ەستىلدى.
- ءمو - ءمو - ءمو - ءمو - ءمو.
ءسويتىپ، ەسكەندىر بۇزاۋىن ۇيىنە ايداپ باردى.
ءمۇعالىم مىناداي سۇراقتار قويادى:
جەل سوققاندا قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
جەلمەن شايقالعان اعاش جاپىراقتارىنىڭ دىبىسى قانداي؟
ماسا قالاي ىزىڭدايدى؟
يت قالاي ىرىلدايدى؟
جىلان قالاي ىسىلدايدى؟
ارا قالاي ىجىلدايدى؟
بۇزاۋ قالاي موڭىرەيدى؟
ءاربىر دىبىستالۋداعى ەرەكشەلىكتەرگە تالداۋ جاساۋدا ءمۇعالىم وقۋشىمەن اقىلداسا وتىرىپ، دىبىستاردى اجىراتۋ، بۋىنعا ءبولۋ داعدىلارىن يگەرتەدى.
سەرگىتۋ ءساتىن وتكىزۋ.
كانە، قانات قاعايىق
قارلىعاش بولىپ ۇشايىق.
ۇشىپ - ۇشىپ الايىق
قايتا وتىرىپ جازايىق!
داۋىستى جانە داۋىسسىز دىبىستاردىڭ شارتتى بەلگىلەرىمەن تانىستىرادى.
ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس قيمىل - قوزعالىستار سەرگىتۋ ءساتىن قامتاماسىز ەتەدى.
III. جازۋ داپتەرىنىڭ 3 - بەتىندەگى ءتۇرلى سىزىقتارمەن جازۋ جۇمىسى باستالادى. مۇندا ءمۇعالىم وقۋشىلاردىڭ قالامدى دۇرىس ۇستاۋىن، پارتادا سانيتارلىق تالاپقا ساي وتىرۋىن، داپتەردى پارتا بەتىنە ورنالاستىرۋىن قاداعالاپ، ولاردىڭ كوركەم جازۋدى باستاۋىنا جاقسى تىلەگىن بىلدىرەدى.
IV. وقۋلىقتىڭ 4 - بەتىندەگى سۋرەت بويىنشا ءمۇعالىم وقۋشىلارمەن
اڭگىمەلەسەدى. اڭگىمە مەكتەپكە كەلىپ جاتقان وقۋشىلاردىڭ ماقسات - مۇددەسى باعىتىندا قۇرىلادى. سۋرەت اڭگىمەگە تىرەك قىزمەتىن اتقارادى.
سوندىقتان ءار وقۋشىنىڭ سۋرەتكە نەگىزدەلگەن اڭگىمەسى قۇرىلۋى ءتيىس.
سونداي - اق اڭگىمە قۇرۋعا العاشقى ساباقتان - اق بارلىق بالا تولىق قاتىستىرىلعانى ابزال.
ساباقتى قورىتۋ وقۋشىلاردىڭ يگەرگەن ءبىلىم، بىلىك جانە داعدىلارىن دامىتۋعا، قالىپتاستىرۋعا قاتىستى سۇراق - جاۋاپ ادىسىمەن اياقتالادى.
قوسىمشا
ساۋات اشۋ. الىپپەگە دەيىنگى كەزەڭ
ساباق تاقىرىبى: استانا (اڭگىمەلەۋ)
ساباقتىڭ نەگىزگى ماقساتى: وقۋشىلارعا ساۋات اشۋدىڭ ءمانىن ۇعىندىرۋ. مەكتەپ، ءمۇعالىم، وقۋشى. سىنىپ، پارتا، تاقتا، وقۋلىق، وقۋ قۇرالدارى تۋرالى اڭگىمەلەۋ. وقۋشىلاردى مەكتەپ ەرەجەسىمەن. مەكتەپ - ىشىلىك تارتىپپەن تانىستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: استانا تۋرالى سلايد، وقۋ قۇرالدارىنىڭ فليپچارتتاعى سۋرەتتەرى
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: تالداۋ - جيناقتاۋ، سوزدىك، كورنەكىلىك
ساباق وقۋشىنىڭ ەلىن سۇيۋگە، ءوز ەلىن ماقتانىش ەتۋگە ۇيرەتۋگە قۇرىلعان. ونداعى باستى ماقسات - وقۋشىنىڭ ءتىلىن دامىتۋ، ءوز ويىن ايتۋعا ۇيرەتۋ، سۋرەتكە قاراپ اڭگىمەلەۋگە داعدىلاندىرۋ، ەلجاندىلىققا تاربيەلەۋ. «مەنىڭ ەلىم» تاقىرىبىندا اۋىزشا اڭگىمە جۇرگىزىلەدى. اڭگىمەنى قۇرۋعا وقۋشىلار قاتىستىرىلادى.
I. الىپپەمەن تانىستىرۋ.
الىپپە وقۋلىعى - ساۋات اشۋعا ارنالعان وقۋ قۇرالى. الىپپە وقۋلىعىنىڭ قوسىمشالارىمەن (№ 1، № 2، № 3 جازۋ داپتەرلەرى. الىپپە سەرىگى، ديداكتيكالىق قۇرالدار ت. ب.) تانىستىرىلادى. وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە ارنالعان وقۋ قۇرالدارىن ۇقىپتاپ ۇستاۋعا ماشىقتاندىرۋ جۇمىستارى ۇيىمداستىرىلادى.
الىپپەنىڭ 3 - بەتىندەگى وقۋشىعا ارنالعان اق تىلەك – العى ءسوزدى وقۋشىلارعا مانەرلەپ وقىپ بەرىپ، ونىڭ ءمانىن تۇسىندىرگەن ءجون.
«مەنىڭ وتانىم - قازاقستان»، تاقىرىبىندا وقۋشىلارمەن اڭگىمە ۇيىمداستىرىپ، ولاردىڭ وتان تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى.
«قازاق ەلى»، «استانا قالاسى» ەلىمىزدىڭ رامىزدەرى وقۋشىمەن جۇرگىزىلەتىن اڭگىمەگە تاقىرىپ بولا الادى.
ەل ءرامىزى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنىن تىڭداتا وتىرىپ، بىرگە ايتۋعا داعدىلاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءمانىن اشىپ، مازمۇنىن تولىقتىرۋ ماقساتىندا اتالعان تاقىرىپتارعا ساي ولەڭدەر وقىپ، «اسەم قالام - استانا»، ت. ب. سۋرەتتەر سالۋدى ۇيىمداستىرۋعا بولادى.
تاقىرىپقا ساي ولەڭ - تاقپاق تاڭداپ، جاتتاتۋ وقۋشىنىڭ ءتىلىن دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. وقۋشىعا ءبىر شۋماقتى ولەڭ جاتتاتۋ الىپپە كەزەڭىندەگى ءار ساباقتىڭ مىندەتىنە اينالۋى ءتيىس. بۇل بالانىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتا تۇسەدى.
II. دىبىس ۇعىمىن ءتۇسىندىرۋ جانە داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستارمەن تانىستىرۋ ماقساتىندا مىناداي ۇلگى ەرتەگى ۇسىنىلادى: «الا بۇزاۋ» (ك. ءا. ەرەشيەۆا).
- ەسكەندىر كۇندە الا بۇزاۋىنا ءسۇت بەرىپ، كوك وراي شوپكە جايىپ، قامقورلىق جاساپ جۇرەدى. ءبىر كۇنى الا بۇزاۋ توعايدا جۇرگەن مالعا قوسىلىپ كەتتى. ەسكەندىر بۇزاۋىن ىزدەپ توعايعا كەلدى. قاتتى جەل سوقتى. جەل سوققاندا قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
- جەل ۋىلدەيدى: ۋ - ۋ - ۋ - ۋ - ۋ …
- قاتتى جەل سوقتى. جەلدىڭ اسەرىنەن اعاشتىڭ جاپىراعى شۋلايدى. كانداي دىبىس ەستىلەدى؟
ش - ش - ش - ش - ش...
توعاي ىشىندە ءجۇرۋ وتە قيىن بولدى. ماسا دا ىزىڭداپ مازاسىن الادى. ماسا قانداي دىبىس شىعارادى؟
- ز - ز - ز - ز - ز...
- ەسكەندىر قاسىندا ەرىپ كەلە جاتقان ءاقتوستىڭ ىرىلداعان داۋسىن ەستيدى. يت قانداي دىبىس شىعارادى؟
ر - ر - ر - ر - ر...
ەسكەندىر اينالاسىنا قارادى. ءشوپ اراسىنان باسىن كوتەرىپ، اقتوسكە قاراي ايبات شەگىپ تۇرعان جىلاندى بايقادى. جىلان اقتوسكە قاراپ ىسىلداپ تۇر ەكەن. قالاي؟
س - س - س - س - س...
جىلاندى كورىپ قورىققان ەسكەندىر ەمەن تۇبىنە قاراي شەگىندى.
جوعارىدان ىجىلداعان دىبىستى قۇلاعى شالدى. ول ەمەننىڭ بۇتاعىنا ورنالاسقان ارانىڭ ۇياسىن كورەدى. ولار قانداي دىبىس شىعارىپ جاتىر
ەكەن؟
ج ج ج ج…
ەسكەندىر الا بۇزاۋىن شاقىرايىن دەدى. قالاي شاقىرۋدى ەسىنە تۇسىرە الماي قينالدى. بۇزاۋدى قالاي شاقىرادى؟
اۋحاۋ - اۋحاۋ، اۋحاۋ - اۋحاۋ.
- جاقىن جەردەن بۇزاۋدىڭ موڭىرەگەن داۋىسى ەستىلدى.
- ءمو - ءمو - ءمو - ءمو - ءمو.
ءسويتىپ، ەسكەندىر بۇزاۋىن ۇيىنە ايداپ باردى.
ءمۇعالىم مىناداي سۇراقتار قويادى:
جەل سوققاندا قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
جەلمەن شايقالعان اعاش جاپىراقتارىنىڭ دىبىسى قانداي؟
ماسا قالاي ىزىڭدايدى؟
يت قالاي ىرىلدايدى؟
جىلان قالاي ىسىلدايدى؟
ارا قالاي ىجىلدايدى؟
بۇزاۋ قالاي موڭىرەيدى؟
ءاربىر دىبىستالۋداعى ەرەكشەلىكتەرگە تالداۋ جاساۋدا ءمۇعالىم وقۋشىمەن اقىلداسا وتىرىپ، دىبىستاردى اجىراتۋ، بۋىنعا ءبولۋ داعدىلارىن يگەرتەدى.
سەرگىتۋ ءساتىن وتكىزۋ.
كانە، قانات قاعايىق
قارلىعاش بولىپ ۇشايىق.
ۇشىپ - ۇشىپ الايىق
قايتا وتىرىپ جازايىق!
داۋىستى جانە داۋىسسىز دىبىستاردىڭ شارتتى بەلگىلەرىمەن تانىستىرادى.
ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس قيمىل - قوزعالىستار سەرگىتۋ ءساتىن قامتاماسىز ەتەدى.
III. جازۋ داپتەرىنىڭ 3 - بەتىندەگى ءتۇرلى سىزىقتارمەن جازۋ جۇمىسى باستالادى. مۇندا ءمۇعالىم وقۋشىلاردىڭ قالامدى دۇرىس ۇستاۋىن، پارتادا سانيتارلىق تالاپقا ساي وتىرۋىن، داپتەردى پارتا بەتىنە ورنالاستىرۋىن قاداعالاپ، ولاردىڭ كوركەم جازۋدى باستاۋىنا جاقسى تىلەگىن بىلدىرەدى.
IV. وقۋلىقتىڭ 4 - بەتىندەگى سۋرەت بويىنشا ءمۇعالىم وقۋشىلارمەن
اڭگىمەلەسەدى. اڭگىمە مەكتەپكە كەلىپ جاتقان وقۋشىلاردىڭ ماقسات - مۇددەسى باعىتىندا قۇرىلادى. سۋرەت اڭگىمەگە تىرەك قىزمەتىن اتقارادى.
سوندىقتان ءار وقۋشىنىڭ سۋرەتكە نەگىزدەلگەن اڭگىمەسى قۇرىلۋى ءتيىس.
سونداي - اق اڭگىمە قۇرۋعا العاشقى ساباقتان - اق بارلىق بالا تولىق قاتىستىرىلعانى ابزال.
ساباقتى قورىتۋ وقۋشىلاردىڭ يگەرگەن ءبىلىم، بىلىك جانە داعدىلارىن دامىتۋعا، قالىپتاستىرۋعا قاتىستى سۇراق - جاۋاپ ادىسىمەن اياقتالادى.
قوسىمشا
You Might Also Like
