سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
استانا قالاسىنىڭ كورىكتى جەرلەرى
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا استانا قالاسىنىڭ كورىكتى جەرلەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرىپ، كومەكشى ەسىمدەردى سويلەمدەردە، اۋىزەكى سويلەگەندە دۇرىس قولدانۋعا ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: سوزدىك قورلارىن پايدالانا وتىرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن جانە جۇيەلى جەتكىزۋگە ۇيرەتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى قازاقستاندىق پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس، ساياحات، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، تەستىك جۇمىس.
كورنەكىلىكتەر: سلايد، ەلەكتروندىق وقۋلىقتار، وقۋلىق.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى

ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: بۇگىنگى استانا مەن كەلەشەك استانا بۇل ءبىزدىڭ ستراتەگيالىق ويلارىمىز بەن ۇمتىلىستارىمىزدىڭ ەڭ باستى جەمىسى. استانا ءوز بويىنا حالىقتىڭ كۇشى مەن قايراتىن جيناپ، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ماقتانىشىنا اينالعان ەلورداسى. استانا ەل اۋماعى ورتاسىندا ورنالاسقان، ەۋروپا مەن ازياعا كوپىر بولىپ تۇر. بۇگىنگى استانا - جەدەل قارقىنمەن دامىپ جاتقان قالا. از ۋاقىتتا قالا ايتارلىقتاي وزگەردى. بۇگىنگى كۇنى استانا ەلىمىزدىڭ ەڭ باستى جەمىسى دەۋگە بولادى.
ءبىرىنشى توپتىڭ جۇمىسى: استانا تۋرالى مالىمەت. (س 3 - 19).
سارىارقا سامالىمەن تەربەلگەن ەركە ەسىلدىڭ بويىنداعى عاجاپ قالا - ول ءبىزدىڭ استانامىز. استانا1997 جىلدان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلورداسى.. استانا - قازاقتىڭ دوستىققا ادال، سەرتكە بەرىك. قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاق مەنتاليتەتىنە اينالعان. 2002 جىلى بۇۇ شەشىمى بويىنشا «دوستىق» وردەنى بەرىلدى. استانا سان - ءتۇرلى ارمانداردى جۇزەگە اسىرعان كوركەم قالا. 1999 جىلى شىلدەدە يۋنەسكو - نىڭ «بەيبىتشىلىك قالاسى» اتاعى بەرىلدى. استانا ءارقاشان دامىلسىز دامۋ ۇستىندەگى اسەم قالا. استانا – كورىكتى قالا، كەلەشەكتىڭ كالاسى.
دايىنداعاندار: ۆلاديك پەن ناتاشا

ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: تۇنعىش پرەزيدەنت مۇراجايىنىڭ قورى 300 مىڭعا جۋىق ماتەريالدى جانە رۋحاني مادەنيەت قۇندىلىقتارىنان تۇرادى. ءقازىر مۇراجايدا كونە داۋىرلەردەن قازىرگى زامانعا دەيىنگى قازاقستاننىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىنە ارنالعان التى ستاسيونارلىق زال جۇمىس ىستەيدى.
ەكىنشى توپتىڭ جۇمىسى: تۇنعىش پرەزيدەنت مۇراجايى تۋرالى اقپارات. (س 21 - 30)
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتىنىڭ مۇراجايى قازاقستاننىڭ قازىرگى زامان تاريحى مۇراجايى بولىپ تابىلادى. بۇل مۇراجاي 2004 جىلى 28 تامىزدا اشىلدى.
پلاس. ادەيى ساپارمەن كەلگەن شەتەل قوناقتارىن قارسى الاتىن حولل. (س 21)
اتريۋم.(س 22) كۇشتى، ادەمى اڭ - بارىس، قازاق رامىزدەرىندە ۇلكەن ماعىناعا يە.
اتامەكەن.(س23) نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تۋعان جەرى ءۇشقوڭىر جايلاۋى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەڭبەگىن قوعامنىڭ مويىنداۋى.(س 24)
قارۋلار مەن ساۋىتتاردىڭ سىي - توپتاماسى. (س 25)
قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءماجىلىس زالى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ كيىمدەرى، سىيلىقتارى.(س 26 - 29)
بۇگىنگى كۇنى – ءبىرىنشى پرەزيدەنت مۇراجايى – بەلگىلى عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعى.
(س 30) دايىنداعاندار: داريا مەن ۆلاديسلاۆ

ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: ەسكەرتكىشتەر حالىقتىڭ باسىنان كەشكەن تاريحي كەزەڭىن ەسكە تۇسىرەتىن قۇندىلىقتارى، قاستەرلى مۇرالارى. ولار بىزگە ەلىمىزدىڭ تاريحى، مادەنيەتى ارمان، قيالدارى تۋرالى مالىمەت بەرەدى.
ءۇشىنشى توپتىڭ جۇمىسى: ەسكەرتكىشتەر تۋرالى مالىمەتتەر(ەلەكتروندىق وقۋلىقتان)
“وتان قورعاۋشىلار”مونۋمەنتى انانىڭ قايعىلى كەيپى جانە ماڭگىلىك وت - حالىقتىڭ ەرلىگى تۋرالى ەستەلىك.
اۆتورلارى: ب. بەكسۇلتانوۆ، س. كونوپولسيەۆ 9 مامىردا 2001 جىلى اشىلدى.
ادىلەت ەسكەرتكىشى. قازاق حالقىنىڭ - ءادىلدى، اقىلدى، حالقىنىڭ بىرلىگىن ويلاعان ءۇش ءبيدىڭ ءمۇسىنى.
اۆتورلارى: ت. مانسۇروۆ، ا. ماراتوۆ 1998 جىلى اشىلدى.
اباي ەسكەرتكىش. اباي ءمۇسىنى - تەرەڭ ويداعى ادام بەينەسى.
اۆتورى: ج. ايجانوۆ 2006 جىلى 10 مامىردا اشىلدى.
قۇربانداردى ەسكە الۋ ەسكەرتكىشى. بيىك بەيىت قورعانى.
اۆتورلارى: س. بويارين، م. كەنجەتايەۆ.
فونتانى مەن مۇسىندەر كومپوزيسياسى. مەملەكەتتىڭ ايبىنى مەن قۋاتىن بەينەلەيتىن ءمۇسىن.
باتا. باتا بەرۋ - قازاقتىڭ ادامگەرشىلىك تۋرالى ءىلىمىنىڭ اسا ماڭىزدى بولىگى.
بارىستار. ەل قورعاۋعا دايىن ەكەنىن بەينەلەيدى.
اۆتورى: ا. دوسماعانبەكوۆ 1998 جىلى اشتى.

«تىرشىلىك اعاش» فونتانى. بۇل كومپوزيسياسى ادامدى قورشاعان تابيعات كۇشتەرى تۋرالى. اۆتورلار: ب. قونىسبايەۆ، ا. بويارين.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى. استانانىڭ رامىزدەرىنە كوز سالساق، ونداعان بەينەلەنگەن سۋرەتتەر – تاۋەلسىزدىك العان ءارى الەمدىك ساياسي، قوعامدىق، الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق دانالىق قازىناسى. قازاقستاننىڭ، ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ بۇكىل رۋحى مەن ءدىنىن نىشاندا كورسەتكەنىن اڭعارامىز.
ءتورتىنشى توپتىڭ جۇمىسى: استانا قالاسىنىڭ رامىزدەرى تۋرالى اقپارات. (س 31)
استانا قالاسىنىڭ رامىزدەرى 1999 جىلى ماۋسىمدا بەكىتىلگەن. استانا قالاسىنىڭ رامىزدەرىنىڭ اۆتورلارى: د. سالاۋاتۋ، ا. ۇشقانايەۆ.
ەلتاڭبانىڭ نەگىزىنە شىعىستىڭ دوڭگەلەك قالقانى الىنعان. رامىزدەردىڭ تۇستەرى: كوگىلدىر ءتۇس – اشىق اسپان، تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى، قىزىل ءتۇس - جەڭىمپازدىقتىڭ بەلگىسى، التىن ءتۇس – بيدايدىڭ بايلىقتىڭ بەلگىسى.
شاڭىراق - وتباسىنىڭ الەم بىرلىگىنىڭ بەلگىسى.
بايتەرەك – ءتورتقۇل دۇنيەنى قۇشاعىنا سىيعىزعان اعاش. تومەنگى جاعىندا استانا دەگەن جازۋ بار.
دايىنداعاندار: يۋليا مەن دميتريي

ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى. بايتەرەك – جاڭا استانانىڭ ءبىزدىڭ بولاشاعىمىزدىڭ ءرامىزى. بايتەرەك قالا تۇرعىندارىنىڭ سۇيىكتى دەمالىس ورنى، جاڭا استانانىڭ بەتاشار كارتوچكاسىنا اينالدى..(س 39 - 36)
بەسىنشى توپتىڭ جۇمىسى: بايتەرەك تۋرالى اقپارات.
بايتەرەك – استانا قالاسىنىڭ رامىزدەرىنىڭ ءبىرى. بايتەرەك 2002 جىلى اشىلدى. بايتەرەكتىڭ اۆتورلار توبىنىڭ جەتەكشىسى رۇستەمبايەۆ ن. قازاق اڭىزدارى بويىنشا بايتەرەك ءومىر مەن وركەندەۋدىڭ ءرامىزى بولىپ كەلەدى. بايتەرەكتىڭ بيىكتىگى 97 مەتر، ول استانانىڭ كوشىپ كەلگەن جىلى 1997 جىل. عيمارات ءۇش بولىكتەن تۇرادى. ءبىرىنشى بولىگى – جەر استى بولىگى ۇلتتىڭ تامىر جايۋى. ەكىنشى – ءۇشىنشى بولىكتەرى وركەندەۋ كەزەڭدەرى. زالدىڭ ورتاسىندا 17 جاپىراقتان تۇراتىن، 17 ءار ءتۇرلى الەم دىندەرىنىڭ قول قويىلعان گلوبۋسى ورنالاسقان. «ايالى الاقان» كومپوزيسياسى. ۇشار باسىندا التىن شار بار.
دايىنداعاندار: ولەگ پەن دميتريي
ءقازىر بىزگە “استانا ” ولەڭىن كلينگ ءارتوم جاتقا ايتىپ بەرەدى.

گرامماتيكالىق تاقىرىپ: كومەكشى ەسىمدەر.
1. كومەكشى ەسىم دەگەنىمىز نە؟
زاتتىڭ، نارسەنىڭ اتىن ءبىلدىرىپ، تولىق ماعىنالى سوزبەن تىركەسە جۇمسالاتىن ەسىمدەردى كومەكشى ەسىمدەر دەيدى.
2. ءبىز قانداي كومەكشى ەسىمدەردى بىلەمىز؟
ۇستىندە، الدىندا، جانىندا، ىشىندە، استىندا، ارتىندا، قاسىندا، سىرتىندا.
3. كومەكشى ەسىمدەرمەن ءسوز تىركەسىن قۇراستىرامىز.

ءىيۋس + كومەكشى ەسىمدەر
ءۇي + ءدىڭ ----------- قاسىندا
ۇستەل + ءدىڭ ------- استىندا
تاقتا + نىڭ------ جانىندا
سىنىپ + تىڭ -----الدىندا
1 - تاپسىرما. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى كومەكشى ەسىمدەردى قويىڭدار.

بايتەرەكتىڭ... گۇلدەر جايناپ تۇر. مۇرجايدىڭ... پرەزيدەنت سىيلىقتارى بار. اق وردانىڭ... بيىك ۇيلەر ورنالاسقان. بايتەرەكتىڭ... التىن شار بار. ەسىلدىڭ... استانا قالاسىندا ورنالاسقان. قالانىڭ.... ۇلكەن مەشىت بار.
كەرەكتى سوزدەر: قاسىندا، جانىندا، بويىندا، جاعاسىندا، ورتاسىندا

دەڭگەيلىك تاپسىرمالار:
1 -دەڭگەي
3 – تاپسىرما
2- دەڭگەي
4 – تاپسىرما
3 -دەڭگەي
جەكە جۇمىس

2 - تاپسىرما. بەرىلگەن سوزدەردى تىركەستىرىپ، سويلەمدەر قۇراڭدار.
ەسىل وزەنىنىڭ -------------- ۇلكەن قالا ------- 1. استانا - ەسىل وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان
پارلامەنت ----------------- وكىلدەرى
جاستار --------------------- ورتاسىندا
تۇرعىن ---------------------- الدىندا
پارلامەنت ءۇيىنىڭ ------- بويىندا
قالانىڭ -------------------- ءۇيى
ۇلت -------------------------- سارايى
بولاشاعى ------------------- ۇيلەر

3 - تاپسىرما. كوپ نۇكتەنىڭ ورىنا ءتيىستى سەپتىك جالعاۋلارىن قويىپ جازىڭدار.
پارلامەنت ءۇيى قالانىڭ ورتاسىندا تۇر. كوشەنىڭ بوي... اعاشتار وتىرعىزىلعان. اۋەجاي قالانىڭ سىرتى... ورنالاسقان. مەكتەپتىڭ قاسى... ۇلكەن ساياباق بار. ساياباقتىڭ ءىشى... قىزىل، جاسىل، كوك گۇلدەر ءوسىپ تۇر. ساياباقتىڭ قاسى... جاڭا تۇرعىن ۇيلەر سالىنعان. ەسكەرتكىشتىڭ ارتى... ۇلكەن عيمارات تۇر. عيماراتتىڭ الدى... ادەمى گۇلدەر ەگىلگەن.

قورىتىندى: نە ءبىلدىم؟ نە الدىم؟
مەكتەپ تاقىرىبىنا كومەكشى ەسىمدەردى قولدانىپ قۇراستىرىلعان ديالوگتى تىڭدايمىز.
ءۇي تاپسىرماسى. 72 - 73 بەت 5 - تاپسىرما. « استانا» ولەڭدى جاتتاپ كەلۋ.

قولدانىلعان ادەبيەتتەر:
6 – سىنىپ قازاق ءتىلى – ت. م. ارتىقوۆا.
شىڭ كىتابى – ق. يبراگيموۆ.
«قازاقستان قالالارى» ەنسيكلوپەدياسى.
استانا تاريحى. ز. قابۇلدينوۆ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما