InfoHub Logo

ەگەر وزدەرىڭىز كەشكى استى سەريال كورىپ وتىرىپ ىشسەڭىزدەر جانە جاقىندارىڭىزبەن تەلەفون ەكرانىنان باس الماي سويلەسسەڭىزدەر، بالاڭىز باسقاشا ارەكەت ەتەدى دەپ ويلاماڭىزدار. جاقسى جاڭالىق: وزگەرۋگە جانە شىنىمەن پايدالى ادەتتەردى ءوزىڭنىڭ جانە بالالاردىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ ەشقاشان كەش ەمەس.

1. پاتەردىڭ ءوزىڭ جاۋاپتى بۇرىشىن ۇقىپتى، تازا ۇستاۋ

اياققا كىرگەن لەگو بولشەكتەرى ءۇشىن قانشاما قىرعىن بولدى دەسەڭشى! ول تۋرالى ستاتيستيكانى ەشكىم ايتىپ بەرە الماس، ءبىراق انىعى مىناۋ: وتباسىندا بالالارمەن ءۇي تازالاۋ ارمانىڭىزداعى جۇمىسقا ۇقساي قويمايدى (ارينە، ەگەر ءسىز قار ءتۇسىپ جاتقاندا قار كۇرەۋدى ارمانداماساڭىز). ءبىراق تاڭەرتەڭ توگىلگەن شاي كەشكە دەيىن جابىسقاق داققا اينالىپ كەتپەس ءۇشىن جاڭا شترافتىق سانكسيالار ويلاپ تاۋىپ، بايبالام سالۋدىڭ قاجەتى جوق.

پاتەردى جاۋاپكەرشىلىك ايماقتارىنا ءبولىڭىز — وتباسىنىڭ ءار مۇشەسىنە ءوزىنىڭ جەكە ايماعىن بەكىتىپ قويىڭىز. اناسى اس ءۇيدى تازارتادى، اكەسى ۆاننانىڭ تازالىعىن قاداعالايدى، ال بالالار ويىنشىقتارىن، اياق كيىمدەرى مەن شكافتاعى ءوز سورەلەرىن رەتتەيدى. پروسەسس كوڭىلدى بولۋى ءۇشىن جەتىستىكتەردى بەلگىلەيتىن پلاكات ءىلىپ قويۋعا بولادى، ال سوڭىندا ماراپاتتاۋ سالتاناتىن جاساپ، جەڭىمپازدارعا سىيلىق تارتۋعا بولادى. تەك بۇل جاڭا جاۋاپكەرشىلىك زوناسى بولماسىن.

2. ادەتتەگى قاراپايىم جاتتىعۋلاردىڭ ورنىنا كۇلكىلى جاتتىعۋلار ويلاپ تابۋ

2015 جىلى نيدەرلاندتىق عالىم تەاتسكە التەنبۋرگ ەكسپەريمەنت جۇرگىزدى. ول مەكتەپ وقۋشىلارىنان قۇرالعان توپتى ۇشكە ءبولدى. بىرىنشىلەرى تاڭ بويى ساباق وقىدى، ەكىنشىلەرى — ءبىر جارىم ساعات سايىن 20 مينۋتتىق جاتتىعۋلارعا ءۇزىلىس جاساپ وتىردى، ۇشىنشىلەرى — جاتتىعۋلاردى ەكى رەت جاسادى: ساباقتىڭ باسىندا جانە ءبىر جارىم ساعاتتان كەيىن. ناتيجەسىندە، ءۇشىنشى توپتىڭ بالالارى زەيىندىلىك تەستىن باسقالارعا قاراعاندا ۇزدىك تاپسىرعان.

ەگەر ۇيىڭىزدە ءار تاڭدا «تاعى بەس مينۋت جاتا تۇرايىن» قۇقىعىنا كۇرەس جۇرەتىن بولسا، ءبىرىنشى كەزەكتە بالاڭىزدى ەمەس، ونىڭ جارىستىق رۋحى مەن موتيۆاسياسىن وياتىڭىز. جاتتىعۋدى سايىستار مەن تاپسىرمالار توپتاماسىنا اينالدىرىڭىز، ونى ورىنداعان جاعدايدا سيمۆوليكالىق ۇتىس بەرۋگە بولادى (مىسالى، تاڭعى اسقا سۇيىكتى قۇيماقتار). قاراپايىم وتىرىپ-تۇرۋدى تىزەگە قىستىرىلعان دوپپەن سەكىرۋگە، پاتەردى قادامدارمەن ولشەۋگە الماستىرىڭىز بولماسا قارا جورعا بيلەڭىزدەر!

3. تاڭەرتەڭ ءبىر ستاقان تازا سۋ ءىشۋ

گارۆاردتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جوعارى مەكتەبى 6-19 جاس ارالىعىنداعى ءتورت مىڭ بالا اراسىندا زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ولاردىڭ كوبى تىم از سۋ ىشەتىنى انىقتالعان. مەكتەپ وقۋشىلارى ءبىر كۇندە قاجەتتى نورمانىڭ ورتاشا ەسەپپەن تورتتەن ءبىرىن عانا ىشەدى، ال سۇيىقتىق جەتىسپەۋشىلىكتىڭ ورنىن گازيروۆكا جانە باسقا دا زياندىق سۋسىندارمەن تولىقتىرادى. بۇل سەمىزدىككە، قانت ديابەتىنە جانە باسقا دا جايسىز زاتتارعا اكەلۋى مۇمكىن.

ءبىر ستاقان تازا سۋ بىردەن كوپتەگەن ماسەلەنىڭ شەشىمى بولا الادى. تاڭعى اس الدىندا ىشىلگەن سۋ اعزانىڭ جۇمىسىن جانداندىرىپ، جاڭا كۇننىڭ باستالعانىنان جانە وياناتىن كەز كەلگەنىنەن بەلگى بەرەدى. سۋ قۇيىلعان قۇتى كورىنەتىن جەردە، تاعى ءبىر ستاقان سۋ ءىشۋ قاجەت ەكەنىن ەسكە سالىپ تۇراتىنداي قول جەتىمدى جەردە تۇرعانى دۇرىس.

4. بالالارمەن كۇنىنە كەم دەگەندە جيىرما مينۋت دالادا سەرۋەندەۋ

ەگەر اركىم تەزىرەك ۇيگە جەتۋدى ويلاپ تۇراتىن بولسا دالادا سەرۋەندەۋ ادەتكە اينالۋى ەكىتالاي. اكەسى تەلەديداردان باستالاتىن دەتەكتيۆتى، اناسى ەرتەڭگە سورپا دايىنداپ ۇلگەرۋدى ويلاپ جۇرەتىن بولسا، بالا پاركتى اينالشاقتاپ جۇرۋدەن جالىعادى. سوندىقتان ەرىنبەي، وتباسىلىق سەرۋەندى قالايشا قىزىقتى ەتۋگە بولاتىنىن ويلاستىرىڭىز.

ءار سەرۋەننىڭ قانداي دا ءبىر ماقساتى بولسىن («تازا اۋا جۇتۋدان» باسقا). پاركتەگى قاراۋسىز قالعان ۇيگە دەيىن جاياۋ ءجۇرۋ، توعانداعى ۇيرەكتەرگە جەم بەرۋ، ادەمى جەردە پيكنيك ۇيىمداستىرۋ. ىستىق شاي قۇياتىن جارقىن تەرموساپتىاياقتار جانە سەندۆيچتەرگە ارنالعان ىڭعايلى لانچ-بوكستار ساتىپ الىڭىز. جانە، ارينە، فوتواپپارات الا ءجۇرىڭىز — بىرگە كۇلىپ-ويناپ، شاتتانۋعا تاعى ءبىر سەبەپ!

5. بىرگە تاماق دايىنداۋ (كەيىن بىرگە تاماقتانۋ)

بريتانيالىق ميدلسەكس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پسيحولوگتارى 6 جاستان 11 جاسقا دەيىنگى بالالار اراسىندا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن جانە ءبىر ۇستەل باسىندا جينالۋ ءۇردىسى قالىپتاسقان وتباسىلاردا الەۋمەتتىك تۇراقتى جانە زەيىندى بالالار وسەتىنى انىقتالعان. بۇنىڭ سەبەبى انىق: ۇستەل باسىندا اڭگىمە ايتا وتىرىپ، بالالار ءوز باسىنان وتكەن وقيعالاردى بايانداۋدى، اڭگىمەنى قولداۋدى جانە باسقانى تىڭداۋدى ۇيرەنەدى. جانە اتا-انالارعا دا بۇل ۇلكەن ارتىقشىلىق — بالالارىنىڭ ومىرىندە ورىن الىپ جاتقان وقيعالاردان حاباردار جۇرەدى.

ەگەر ۇستەل باسىنداعى اڭگىمە «مىنانى جەمەيمىن»، «مىنانى ىشپەيمىن» اينالاسىندا عانا وربىسە، ەڭبەك تەراپياسى قاجەت. ءوزىڭ جاڭا عانا جاساعان سالاتتان باس تارتۋ قيىن. ءبىراق ەڭ باستىسى بالاڭىز ءسىزدىڭ جوسپارىڭىزدى ءبىلىپ قويماۋى ءتيىس جانە بىرىگىپ تاماق دايىنداۋدى قىزىقتى ويىن داپ قابىلداۋى كەرەك. وعان فارتۋك اپەرىپ، ۇستەلدى بەزەندىرۋ جايلى، الداعى اپتا مەنيۋىن تالقىلاڭىز. قۇپيا رەتىندە وعان تاماقتى تەك تازا سۋدا جاساۋ كەرەگىن ايتىڭىز. سوڭىندا، ونىڭ سۇيىكتى كىتابىنان ءبىر تاعامدى جاساپ كورۋدى ۇسىنىڭىز، مىسالى، كارلسوننىڭ سۇيىكتى تەفتەليى، توم سويەردىڭ جۇگەرى شەلپەگى جانە ت.ب.

6. بىر-بىرىڭە داۋىستاپ وقۋ

ۇلگى بولۋ — بۇل، ارينە، وتە ماڭىزدى. ءبىراق اينالاڭىزدى كىتاپپەن قورشاپ، كەشكى اس ۇستىندە بارىنە كورسەتىپ ليەۆ تولستويدى وقيتىن بولساڭىز دا، بالاڭىز پلانشەتتەگى ويىنىن تاستاۋى ەكىتالاي. ال ەگەر بىرگە وقىساڭىزدار، ىسكە اسۋى مۇمكىن.

كەشكىسىن بىر-بىرىڭىزگە داۋىستاپ كىتاپ وقۋعا بولاتىنداي جايلى ورىن تاعايىنداڭىز. جاستىقتاردى قويىپ، مايشام جاعىڭىز. وقىعان اڭگىمەنى مىندەتتى تۇردە تالقىلاڭىز — بالالارىڭىزدان قاي كەيىپكەر ۇناعانىن جانە ول ماسەلەنى نەگە ءدال سولاي نەمەسە باسقاشا شەشكەنىن سۇراڭىز. ال ەگەر كىتاپ كوڭىلسىز بولسا — بالالارعا وقيعانىڭ سوڭىن باسقاشا ويلاستىرۋدى ۇسىنىڭىز.

7. ۋاقىتتى گادجەتتەرسىز وتكىزۋ

امەريكالىق عالىمدار كۇنىنە كوپ ۋاقىتىن گادجەتتەرمەن وتكىزىتەن بالانىڭ كورۋ قابىلەتى ناشارلاپ، كۇيزەلىسكە ۇشىراۋ مۇمكىندىگى جوعارى ەكەنىن انىقتاعان. ءتىپتى ۆاشينگتوننىڭ ءبىر مەكتەبىندە ديرەكتور جازعى كانيكۋل كەزىندە گادجەت قولدانبايتىن ءار بالاعا ءوز قالتاسىنان 100 دوللار بەرەمىن دەپ ۋادە بەرگەن. ۇنەمى الەۋمەتتىك جەلىلەردە وتىرۋ دا ەرەسەكتەردىڭ زەرەكتىگىنە تەرىس اسەر ەتەدى: مي سونىڭ كەسىرىنەن بوساڭسىپ، بار مۇمكىندىگىمەن جۇمىس ىستەمەيدى.

سول سەبەپتى «گادجەتسىز كۇندى» ادەتكە اينالدىرىڭىز نەمەسە وتباسى ىشىندە گادجەت قولدانۋ ۋاقىتىن رەتتەڭىز. كەشكى ۋاقىتتا سمارتفوندى ىسىرىپ، بىرگە ۋاقىت وتكىزۋگە كەلىسىڭىز. ەگەر بۇل ەرەجە ىسكە اسپاسا، ايىپپۇل تولەۋ جانە ماداقتاۋ جۇيەسى جايلى ويلانۋعا بولادى. ءبىراق بۇل تەك ويىن نەمەسە جارىس بولسىن، قاتاڭ ەرەجە ەتىپ، ۇستانباعان جاعدايدا جازالاۋ شاراسىن جاساپ جۇرمەڭىز.

---