- 07 جەل. 2017 00:00
- 392
بالالاردىڭ تانىم قابىلەتىن دامىتۋعا ارنالعان ويىندار
الماتى قالاسى، الاتاۋ اۋدانى
كمقك "№177بوبەكجاي-بالاباقشاسى"
پسيحولوگ مامانى داريبايەۆا گۋلميرا گابيتوۆنا
مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردىڭ تانىم قابىلەتتەرىنىڭ دامۋ ەرەكشەلىگى
№ |
تانىم قابىلەتتەرى |
مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالارعا ءتان تۇرلەرى |
1 |
قابىلداۋ |
سۋرەتتى قابىلداۋ،سەنسورلىق ەتالونداردى قابىلداۋ، كەڭىستىكتى جانە ۋاققىتتى قابىلداۋ |
2 |
زەيىن |
ىرىقسىز جانە ىرىقتى |
3 |
ەس |
كورۋ ەسى،ەستۋ ەسى ارقىلى كورنەكى وبرازدىق ەس،ءسوز لوگيكالىق ەسىن دامىتۋ |
4 |
ويلاۋ |
اناليز جانە سينتەز جاساۋعا،سالىستىرۋ،لوگيكالىق ويلاۋعا جەتەلەۋ |
5 |
قيال |
شىعارماشىلىق قيالىن دامىتۋ |
6 |
ءتىلىنىڭ دامۋى |
ديولوگ دانە مونولوگ تۇردە سويلەۋ |
7 |
قول بۇلشىق ەتتەرىن دامىتۋى |
زاتتادى قاعاز بەتىنە بەينەلەۋى، ساۋساقتار ارقىلى بەينەلەر جاساۋ،قارىنداشتى دۇرىس ۇستاۋى. |
بالالاردىڭ تانىم قابىلەتتەرىن دامىتۋعا ارنالعان ويىندار.
كوڭىلدى شەڭبەر
بالالار شەڭبەر جاساپ تۇرادى. ءار بالا ءوزىنىڭ جانىنداعى بالانىەسىندە ساقتاپ الۋى كەرەك. ويىن جۇرگىزۋشىنىڭ بەرىلگەن بەلگىسى بويىنشا بالالار كوزدەرىن جۇمادى. ويىن جۇرگىزۋشى وتىرعان بالاردىڭ بىرنەشەۋىنە ءار ءتۇرلى زاتتاردى قىستىرىپ قويادى.بالالار كوزدەرىن اشىپ، قانداي وزگەرىس بارىن قاسىنداعى بالالارعا قاراپ.
قيالداعى سۋرەت
بالالار شەڭبەر ققۇرىپ وتىرادى. ويىنشىلارعا تازا اق پاراق پەن ءتۇرلى–ءتۇستى ارانداشتار تاراتىلىپ بەرىلەدى. بالالار ويىن جۇرگىزۋشىنىڭ بەلگىسى بويىنشا ءوز ويلارىنان سۋرەت سالا باستايدى. ويىن جۇرگىزۋشى بەلگى بەرگەن كەزدە سالىپ جاتقان سۋرەتىن توقتاتىپ،وڭ جاعىنداعى ويىنشىعا بەرەدى دە،سول جاعىنداعى ويىنشىنىڭ سۋرەتىن جالعاستىرادى. ويىن جۇرگىزۋشىنىڭ بەلگىسى بويىنشا قولدان-قولعا اۋىسىپ،تولىقتىرىلىپ سالىنا بەرەدى. سوڭىندا سۋرەت تالدانادى.
مەن نەنى جۇمباقتادىم؟
ويىن جۇرگىزۋشى زاتتى، ويىنشىقتى نەمەسە ءبىر جانۋاردى سيپاتتاپ ايتادى. ويىنشىلار زاتتىڭ اتىن تاۋىپ اتاۋى كەرەك. مىسالى: ويىن جۇرگىزۋشى ديۆاندى جۇمباقتاپ بىلاي سيپاتتايدى: «زاتتىڭ كولەمى وتە ۇلكەن.ءۇستى ماتامەن جابىلعان.ونى جازىپ قولدانۋعا بولادى». جۇمباقتاعان زاتتى كىم شەشسە، سول ءارى قاراي جۇرگىزەدى.
بيلەپ كورسەت!
ويىنعا قاتىسۋشىلاردىڭ سانىنا شەك قويىلمايدى. ويىن جۇرگىزۋشى كەز-كەلگەن زاتتىڭ نەمەسە جانۋاردىڭ اتىن اتايدى دا اۋەن قويادى. ويىنعا اتىسۋشىلار اتاعان زاتتى بەينەلەپ بيلەپ كورسەتەدى. مىسالى: كوبەلەك، جىلقى، گۇل، قۇس، قويان، كامپيت، الما، قامىر، كۇن ت.ب بولىپ بيلەۋدى ۇسىنادى.
بوياۋلار بازارى
ويىنشىلاردىڭ ىشىنەن ەتىكشى،تىگىنشى،توقىماشى بەلگىلەنەدى. ولار بولمەدەن شىعىپ كەتەدى. قالعان ويىنشىلار كيىمدەرىنە قاراي ءتۇرلى ءتۇستى بوياۋلار قىزىل، كوك، سارى، كوگىلدىر، اق، سۇر ت.ب بولادى. بازارعا قول ونەر شەبەرلەرى بوياۋلار ساتىپالۋعا كەلەدى. ولار: بازاردا بوياۋلار ساتىلاما؟ دەپ ايقايلايدى. بوياۋلار: “Cاتىلادى، سەندەرگە قانداي بوياۋلار كەرەك؟” دەپ جاۋاپ بەرەدى. قولونەر شەبەرلەرى وزدەرىنە قاجەتتى بوياۋلاردى اتاي باستايدى. ەگەر اتالعان بوياۋلار بار بولسا، سول بوياۋ قولونەر شەبەرىنە قىزمەت ەتۋگە شىعادى. اتاعان بوياۋلار “جوق” بولسا، جوق دەپ جاۋاپ بەرەدى. وسىلايشا شەبەرلەر كەزەكپەن بوياۋلاردى سۇرايدى. كىمدە بوياۋ كوپ بولسا، سول شەبەر جەڭىسكە جەتەدى.