بالالار ەلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «بالالار ەلى»
ماقساتى: بالالاردىڭ جىل بويعى العان بىلىمدەرىن جۇيەلەپ بەكىتۋ. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا ناقتىلىققا، اڭعارىمپازدىققا تاربيەلەۋ. بىلىمگە دەگەن ىنتا - جىگەرىن، ىسكەرلىكتەرىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەشى: - ەرتە، ەرتە، ەرتەدە «بالالار ەلى» دەگەن ءبىر ەل بولىپتى. الدارىنا قويعان ەشقانداي ماقساتتارى جوق، جۇپىنى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان كوڭىلسىز ەل ەكەن. ءتىپتى كۇندەلىكتى ومىرلەرىندە ەش قىزىق بولماپتى. سونان كۇندەردىڭ كۇنىندە « بالالار ەلىن» ءبىر پاتشالىق باعىندىرىپ الىپتى. ول پاتشالىقتىڭ اتى «ويىن» ەكەن. «ويىن» كەلىسىمەن - اق «بالالار ەلى» بىردەن كوڭىلدەنىپ سالا بەرىپتى.
ويىن: - بالالار، مەنىڭ پاتشالىعىمدا ءتۇرلى ويىندار ويناپ، ىلعي كوڭىلدى جۇرەتىن بولاسىڭدار. ولاي بولسا، ويىنعا شاقىرامىن.
شەڭبەر بولىپ تۇرايىق جىلى جۇزبەن،
بىزگە كەلسىن قۋانىش نۇر ىزدەگەن.
شۋاق تولعان جانىمىز، جۇرەگىمىز
ۇلگى السىن كورگەن جان مىنا بىزدەن.
پسيحولوگيالىق ويىن: «كوڭىل - كۇي ايالداماسى».
تاربيەشى: - ۋاقىت وتە كەلە «بالالار ەلى» ءبىرىڭعاي ويىنعا سالىنىپ كەتىپتى. ەسىل - دەرتىن ويىن بيلەگەن بالانى كورىپ پە ەدىڭىز؟ مۇنداي بالا تىپتەن تاماق ءىشىپ، ءبىر اۋىق جۇرەك جالعاۋ كەرەكتىگىن دە ۇمىتادى ەكەن. سونىمەن اتا - انالار ءوزارا اقىلداسىپ، ەندى ەڭبەكتى شاقىرىپتى.
ەڭبەك: بالالار، مەن سەندەردى اتا - انالارىڭا كومەكتەسۋگە، ءوز - وزدەرىنە قىزمەت ەتۋگە ۇيرەتەمىن.
گۇل وسىرسەڭ تەرلەپ،
ونىڭ اتى – ەڭبەك.
كەستە تىكسەڭ زەرلەپ،
ونىڭ اتى – ەڭبەك.
قيىندىقتىڭ ءبارىن
ەڭبەك قانا جەڭبەك.
تاربيەشى: - كانە، ەڭبەك بالالارعا نە ۇيرەتتى ەكەن، تىڭدايىق.
سوزدىك ويىن: «تىگەمىز بە، بايلايمىز با، سۇرتەمىز بە، قادايمىز با؟
ەڭبەك: بىلعانسا ەگەر پالتومىز،
قايتەمىز؟
بالالار: - ىسقىلايمىز، جۋامىز، تازارتامىز، سۇرتەمىز.
ەڭبەك: - شورت ءۇزىلدى تۇيمەمىز،
نە ىستەۋدى بىلەمىز؟
بالالار: - قايتا ورنىنا قادايمىز،
دايىن ءجىپ پەن ينەمىز.
ەڭبەك: - تارقاتىلدى بانتيگىم،
قيسام با ەكەن ارتىعىن...
قىزدار: - جوق قيعىزا المايمىز،-
ادەمىلەپ بايلايمىز.
ەڭبەك: - جىرتىپ الدىم جەيدەمدى،
بايلاۋعا ول كەلمەدى.
بالالار: - امالىن ءبىز بىلەمىز
بۇگەمىز دە،
تىگەمىز.
ەڭبەك: - بارەكەلدى! ارلەڭدەر،
كونەرمەسىن سالتىمىز.
بالالاردى سەندەردەي
«ىسمەر»، - دەيدى حالقىمىز.
تاربيەشى: - ويىن، ەڭبەك جاقسى بولعانمەن، ەل ومىرىنە بىرنارسە جەتىسپەيتىن سياقتى. ويتكەنى بالالار ويىن ويناپ شىنىعىپ، ەڭبەك ەتىپ ومىرگە بەيىمدىلىك تانىتقانىمەن، ءومىردىڭ سىرىن تۇسىنبەيدى. اتا - انالار ءوزارا اقىلداسىپ، ول جەتىسپەيتىن نارسە وقۋ دەپ تاۋىپتى.
ءبىلىم: «كەل، بالالار وقىلىق» ى. التىنسارين ولەڭىن وقيدى.
بالالار، سەندەر مەنىڭ «ءبىلىم پاتشالىعىمدا» وقۋعا، جازۋعا، ساناۋعا، ەسەپتەۋگە ۇيرەنەسىڭدەر.
تاربيەشى: - ءسويتىپ، بالالار ءومىرى ءتىپتى قىزىقتى بولا باستاپتى. ولاي، بولسا بالالار بىلىمدەرىڭدى تەكسەرۋ ءۇشىن سەندەرمەن ديداكتيكالىق ويىندار ويناپ كورەيىك.
ديداكتيكالىق ويىن: « جانۋارلاردى ءوز ۆاگونىنا ورنالاستىر»
ديداكتيكالىق ويىن: « ارمانعا سويلەم قۇراستىرۋعا كومەكتەس»
ديداكتيكالىق ويىن: «كروسسۆوردتىڭ شەشىمىن تاۋىپ جاز»
ديداكتيكالىق ويىن: «كريپتوگراممالاردىڭ شەشىمىن تاپ»(جەكە بالاعا)
تاربيەشى: - مۇنان كەيىن ءبىلىم الىپ قاجىعان بالالارعا سەرگىتۋ ءۇشىن جاردەمگە ءبىر مەيىربان جان كەلىپتى. ونىڭ اتى – سپورت ەكەن.
سپورت: - سپورتپەن اينالىس،
سۇلۋلىق سىيلاعان
سول بىزگە پايدالى ءىس،
ساۋىق پەن كينودان
- بالالار، سەندەر مەنىڭ پاتشالىعىمدا سپورتپەن اينالىسىپ، جاتتىعۋ جاساساڭدار دەنساۋلىقتارىڭ مىقتى، كوڭىل - كۇيلەرىڭ سەرگەك بولادى. ولاي بولسا، بۋىن ءبيى «قارا جورعانى» بيلەيىك.
تاربيەشى: - سپورتپەن تۇراقتى اينالىسقان بالانىڭ دەنساۋلىعى مىقتى، كوڭىل - كۇيى سەرگەك، دەنەسى سىمباتتى بولىپتى. ونى كورىپ ونەر دە بالالاردى باۋلۋعا بەلسەنە ارالاسىپ كەتىپتى.
ونەر: - بالالار، سەندەر مەنىڭ «ونەر پاتشالىعىمدا» ءسوز ونەرىنە، سۋرەت سالۋعا، قاعازدان ءتۇرلى زاتتار جاساۋعا ۇيرەنەسىڭدەر.
تاربيەشى: - بالالار ونەردەن ايتىس ونەرىنە ۇيرەنىپتى.
«قىز بەن ۇلدىڭ ايتىسى»
ۇل: دومبىرام باسى ىرعايدى،
قىزدار قولىن بۇلعايدى.
شاقىرعاندا بارماساڭ،
«كوك شەشەك» دەپ قارعايدى.
قىز: دومبىرام باسى ىرعايدى
ۇلدار قولىن بۇلعايدى.
بۇلعاسا دا بارمايمىن،
الدە نە دەپ قارعايدى.
ۇل: ول قارعىسىڭ وزىڭە،
ەكى قارا كوزىڭە.
قىز قارعىسى وتپەيدى،
ماعان ءتىپتى جەتپەيدى.
قىز: بالا، بالا، قىرت بالا،
اۋزىمداعى قۇرت بالا.
سول قۇرتىڭنان بەرمەسەڭ،
تەسىپ شىقسىن ۇرتىڭنان.
ۇل: قىزدار، قىزدار قۇرتىڭنان،
قۋىپ كەلدىم جۇرتىڭنان.
سول قۇرتىڭنان بەرمەسەڭ،
تەسىپ شىقسىن ۇرتىڭنان.
قىز: كامپيتىمنەن بەرمەيمىن،
ەندى ساعان ەرمەيمىن.
جالىنساڭ دا مىڭ رەت،
ماڭايىڭا كەلمەيمىن.
ونەر: مەن ەندى سەندەردى ءوز شەبەرحاناما ونەرلەرىڭدى كورسەتۋگە شاقىرامىن.
بالالار شەبەرحانادا سۋرەت سالىپ، وريگامي، كوللاج جاساپ، شىعارماشىلىق ءبولىمى بويىنشا ۇيرەنگەندەرىن كورسەتەدى.
ءبىر كەزدە «كىتاپ» كەلىپ، بالالارمەن امانداسادى.
كىتاپ: مەن «كىتاپ» دەگەن قايىرىمدى قارتپىن. مەن ەلدى تىنىم تاپپاي ارالاپ ءجۇرمىن، بالالاردىڭ كوپشىلىگى مەنى ۇناتادى. مەن ارقىلى ءومىر قىزىقتى بولادى. ويتكەنى، ونەر، سپورت، ەڭبەك، وقۋ، ويىن، مەن التاۋمىز دوسپىز. ولاي بولسا، مەن سەندەرمەن ءبىر ويىن وينايمىن.
ويىن: «كىم كوپ بىلەدى؟»
بالالار ونەر، ەڭبەك، سپورت، ءبىلىم، ويىن، كىتاپ تۋرالى ماقالدار ايتادى.
كىتاپ بالالارعا كىتاپتار سىيلايدى.
ماقساتى: بالالاردىڭ جىل بويعى العان بىلىمدەرىن جۇيەلەپ بەكىتۋ. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا ناقتىلىققا، اڭعارىمپازدىققا تاربيەلەۋ. بىلىمگە دەگەن ىنتا - جىگەرىن، ىسكەرلىكتەرىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەشى: - ەرتە، ەرتە، ەرتەدە «بالالار ەلى» دەگەن ءبىر ەل بولىپتى. الدارىنا قويعان ەشقانداي ماقساتتارى جوق، جۇپىنى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان كوڭىلسىز ەل ەكەن. ءتىپتى كۇندەلىكتى ومىرلەرىندە ەش قىزىق بولماپتى. سونان كۇندەردىڭ كۇنىندە « بالالار ەلىن» ءبىر پاتشالىق باعىندىرىپ الىپتى. ول پاتشالىقتىڭ اتى «ويىن» ەكەن. «ويىن» كەلىسىمەن - اق «بالالار ەلى» بىردەن كوڭىلدەنىپ سالا بەرىپتى.
ويىن: - بالالار، مەنىڭ پاتشالىعىمدا ءتۇرلى ويىندار ويناپ، ىلعي كوڭىلدى جۇرەتىن بولاسىڭدار. ولاي بولسا، ويىنعا شاقىرامىن.
شەڭبەر بولىپ تۇرايىق جىلى جۇزبەن،
بىزگە كەلسىن قۋانىش نۇر ىزدەگەن.
شۋاق تولعان جانىمىز، جۇرەگىمىز
ۇلگى السىن كورگەن جان مىنا بىزدەن.
پسيحولوگيالىق ويىن: «كوڭىل - كۇي ايالداماسى».
تاربيەشى: - ۋاقىت وتە كەلە «بالالار ەلى» ءبىرىڭعاي ويىنعا سالىنىپ كەتىپتى. ەسىل - دەرتىن ويىن بيلەگەن بالانى كورىپ پە ەدىڭىز؟ مۇنداي بالا تىپتەن تاماق ءىشىپ، ءبىر اۋىق جۇرەك جالعاۋ كەرەكتىگىن دە ۇمىتادى ەكەن. سونىمەن اتا - انالار ءوزارا اقىلداسىپ، ەندى ەڭبەكتى شاقىرىپتى.
ەڭبەك: بالالار، مەن سەندەردى اتا - انالارىڭا كومەكتەسۋگە، ءوز - وزدەرىنە قىزمەت ەتۋگە ۇيرەتەمىن.
گۇل وسىرسەڭ تەرلەپ،
ونىڭ اتى – ەڭبەك.
كەستە تىكسەڭ زەرلەپ،
ونىڭ اتى – ەڭبەك.
قيىندىقتىڭ ءبارىن
ەڭبەك قانا جەڭبەك.
تاربيەشى: - كانە، ەڭبەك بالالارعا نە ۇيرەتتى ەكەن، تىڭدايىق.
سوزدىك ويىن: «تىگەمىز بە، بايلايمىز با، سۇرتەمىز بە، قادايمىز با؟
ەڭبەك: بىلعانسا ەگەر پالتومىز،
قايتەمىز؟
بالالار: - ىسقىلايمىز، جۋامىز، تازارتامىز، سۇرتەمىز.
ەڭبەك: - شورت ءۇزىلدى تۇيمەمىز،
نە ىستەۋدى بىلەمىز؟
بالالار: - قايتا ورنىنا قادايمىز،
دايىن ءجىپ پەن ينەمىز.
ەڭبەك: - تارقاتىلدى بانتيگىم،
قيسام با ەكەن ارتىعىن...
قىزدار: - جوق قيعىزا المايمىز،-
ادەمىلەپ بايلايمىز.
ەڭبەك: - جىرتىپ الدىم جەيدەمدى،
بايلاۋعا ول كەلمەدى.
بالالار: - امالىن ءبىز بىلەمىز
بۇگەمىز دە،
تىگەمىز.
ەڭبەك: - بارەكەلدى! ارلەڭدەر،
كونەرمەسىن سالتىمىز.
بالالاردى سەندەردەي
«ىسمەر»، - دەيدى حالقىمىز.
تاربيەشى: - ويىن، ەڭبەك جاقسى بولعانمەن، ەل ومىرىنە بىرنارسە جەتىسپەيتىن سياقتى. ويتكەنى بالالار ويىن ويناپ شىنىعىپ، ەڭبەك ەتىپ ومىرگە بەيىمدىلىك تانىتقانىمەن، ءومىردىڭ سىرىن تۇسىنبەيدى. اتا - انالار ءوزارا اقىلداسىپ، ول جەتىسپەيتىن نارسە وقۋ دەپ تاۋىپتى.
ءبىلىم: «كەل، بالالار وقىلىق» ى. التىنسارين ولەڭىن وقيدى.
بالالار، سەندەر مەنىڭ «ءبىلىم پاتشالىعىمدا» وقۋعا، جازۋعا، ساناۋعا، ەسەپتەۋگە ۇيرەنەسىڭدەر.
تاربيەشى: - ءسويتىپ، بالالار ءومىرى ءتىپتى قىزىقتى بولا باستاپتى. ولاي، بولسا بالالار بىلىمدەرىڭدى تەكسەرۋ ءۇشىن سەندەرمەن ديداكتيكالىق ويىندار ويناپ كورەيىك.
ديداكتيكالىق ويىن: « جانۋارلاردى ءوز ۆاگونىنا ورنالاستىر»
ديداكتيكالىق ويىن: « ارمانعا سويلەم قۇراستىرۋعا كومەكتەس»
ديداكتيكالىق ويىن: «كروسسۆوردتىڭ شەشىمىن تاۋىپ جاز»
ديداكتيكالىق ويىن: «كريپتوگراممالاردىڭ شەشىمىن تاپ»(جەكە بالاعا)
تاربيەشى: - مۇنان كەيىن ءبىلىم الىپ قاجىعان بالالارعا سەرگىتۋ ءۇشىن جاردەمگە ءبىر مەيىربان جان كەلىپتى. ونىڭ اتى – سپورت ەكەن.
سپورت: - سپورتپەن اينالىس،
سۇلۋلىق سىيلاعان
سول بىزگە پايدالى ءىس،
ساۋىق پەن كينودان
- بالالار، سەندەر مەنىڭ پاتشالىعىمدا سپورتپەن اينالىسىپ، جاتتىعۋ جاساساڭدار دەنساۋلىقتارىڭ مىقتى، كوڭىل - كۇيلەرىڭ سەرگەك بولادى. ولاي بولسا، بۋىن ءبيى «قارا جورعانى» بيلەيىك.
تاربيەشى: - سپورتپەن تۇراقتى اينالىسقان بالانىڭ دەنساۋلىعى مىقتى، كوڭىل - كۇيى سەرگەك، دەنەسى سىمباتتى بولىپتى. ونى كورىپ ونەر دە بالالاردى باۋلۋعا بەلسەنە ارالاسىپ كەتىپتى.
ونەر: - بالالار، سەندەر مەنىڭ «ونەر پاتشالىعىمدا» ءسوز ونەرىنە، سۋرەت سالۋعا، قاعازدان ءتۇرلى زاتتار جاساۋعا ۇيرەنەسىڭدەر.
تاربيەشى: - بالالار ونەردەن ايتىس ونەرىنە ۇيرەنىپتى.
«قىز بەن ۇلدىڭ ايتىسى»
ۇل: دومبىرام باسى ىرعايدى،
قىزدار قولىن بۇلعايدى.
شاقىرعاندا بارماساڭ،
«كوك شەشەك» دەپ قارعايدى.
قىز: دومبىرام باسى ىرعايدى
ۇلدار قولىن بۇلعايدى.
بۇلعاسا دا بارمايمىن،
الدە نە دەپ قارعايدى.
ۇل: ول قارعىسىڭ وزىڭە،
ەكى قارا كوزىڭە.
قىز قارعىسى وتپەيدى،
ماعان ءتىپتى جەتپەيدى.
قىز: بالا، بالا، قىرت بالا،
اۋزىمداعى قۇرت بالا.
سول قۇرتىڭنان بەرمەسەڭ،
تەسىپ شىقسىن ۇرتىڭنان.
ۇل: قىزدار، قىزدار قۇرتىڭنان،
قۋىپ كەلدىم جۇرتىڭنان.
سول قۇرتىڭنان بەرمەسەڭ،
تەسىپ شىقسىن ۇرتىڭنان.
قىز: كامپيتىمنەن بەرمەيمىن،
ەندى ساعان ەرمەيمىن.
جالىنساڭ دا مىڭ رەت،
ماڭايىڭا كەلمەيمىن.
ونەر: مەن ەندى سەندەردى ءوز شەبەرحاناما ونەرلەرىڭدى كورسەتۋگە شاقىرامىن.
بالالار شەبەرحانادا سۋرەت سالىپ، وريگامي، كوللاج جاساپ، شىعارماشىلىق ءبولىمى بويىنشا ۇيرەنگەندەرىن كورسەتەدى.
ءبىر كەزدە «كىتاپ» كەلىپ، بالالارمەن امانداسادى.
كىتاپ: مەن «كىتاپ» دەگەن قايىرىمدى قارتپىن. مەن ەلدى تىنىم تاپپاي ارالاپ ءجۇرمىن، بالالاردىڭ كوپشىلىگى مەنى ۇناتادى. مەن ارقىلى ءومىر قىزىقتى بولادى. ويتكەنى، ونەر، سپورت، ەڭبەك، وقۋ، ويىن، مەن التاۋمىز دوسپىز. ولاي بولسا، مەن سەندەرمەن ءبىر ويىن وينايمىن.
ويىن: «كىم كوپ بىلەدى؟»
بالالار ونەر، ەڭبەك، سپورت، ءبىلىم، ويىن، كىتاپ تۋرالى ماقالدار ايتادى.
كىتاپ بالالارعا كىتاپتار سىيلايدى.
You Might Also Like
