تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋرا جولى - بىلىمدە
ءبىلىم سايىسىنىڭ تاقىرىبى: «تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋرا جولى - بىلىمدە».
ساباقتىڭ ماقساتى
قازاقستان تاريحى ءپانى بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيلەرىن باقىلاۋ، ءبىلىمدى وقۋشىلاردى انىقتاۋ، ءبىلىمدى، تاپقىر، ىزدەنىمپاز وقۋشىلار قاتارىن كوبەيتۋ. ەگەمەن ەلىمىزدىڭ 21 جىلدىق مەرەيتويىن كەڭ كولەمدە ناسيحاتتاۋ. مەكتەبىمىزدىڭ ءبىلىمدى جان - جاقتى وقۋشىسىن انىقتاۋ
جۇرگىزۋشى ءسوزى:
ادامزات تاريحىندا قاي كەزەڭدە بولماسىن عۇلامالار عىلىم مەن ءبىلىم ماسەلەلەرىنە ەرەكشە كوڭىل بولگەن. ءقازىر عالامدىق زاماندا 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن ءبىلىمنىڭ اسا قاجەت ەكەنىن ەلباسى ن. نازاربايەۆتا جولداۋلارىندا باسا كورسەتتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى وركەنيەتتى ەل بولۋ ءۇشىن ەڭ باستىسى ءبىلىم. ءبىلىم پاتريوتيزم نەگىزى. ءبىلىمدى بولۋ جۇيەلى تۇردە ۇيرەنۋدىڭ، وقىعاندى زەردەگە، ميعا توقۋدىڭ ناتيجەسى بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ
ۇرانى:
بىلىكتى ءبىردى جىعادى،
ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى
ويىن تولىق، اينالعان قاتتى اعىسقا
تابىلعانداي تانىمدا، جات داۋىس تا
بىرەۋ وزىپ كەلەدى قاتارىنان،
بىرەۋ قالىپ جاتادى اسىعىستا،
ويىن تولىق جاتقانداي اسىپ، تاسىپ،
بىرەۋ مىعىم، بىرەۋلەر شالىس باسىپ
بۇل ويىننان وتەدى عۇلاما ويلار،
جەڭسەڭ دە جەڭىلسەڭ دە قال ما جاسىپ.
قۇرمەتتى ۇستازدار، سايىسقا قاتىسۋشى ۇمىتكەرلەر 8 سىنىپ وقۋشىلارى. ”تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋرا جولى بىلىمدە” اتتى بىلىمدىلەر سايىسىن باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. “باتىلدىق بالالىق شاقتا شىڭدالادى” دەسەك بالانى بالا ەتەتىن تاربيە قۇرالىنىڭ ءبىرى - ويىن ەكەندىگى بەلگىلى. ساحناعا سايىسقا قاتىسۋشى ۇمىتكەرلەردى شاقىرامىز.
ەندىگى كەزەك ءادىلقازىلار القاسى....................................
سايىستىڭ كەزەڭدەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىك
ال ەندەشە ءبىرىنشى سايىس دودا. اتىنا زاتى ساي بۇل ويىن جىلدامدىقتى تالاپ ەتەدى. جاۋاپ ناقتى ءارى تەز بولۋى كەرەك. قاي كوماندا ءبىرىنشى بولىپ قولىن كوتەرەدى، سول وقۋشى ءبىرىنشى جاۋاپ بەرەدى. باعالانۋى 10 ۇپايدان.
1. نەشىنشى جىلى ءبىرىنشى كسرو قۇرامىنداعى رەسپۋبليكالار بىرىنەن سوڭ ءبىرى ءوز ەگەمەندىكتەرىن جاريالاي باستادى؟
2. قاي جىلى كسرو - نى قايتا قۇرۋ مۇمكىندىكتەرى بولعان؟
3. 1990 جىلى ساۋىردە رەسپۋبليكانىڭ جوعارعى كەڭەسىنىڭ ۇيعارۋىمەن قازاق كسرو - نىڭ قانداي لاۋازىمدى قىزمەتى تاعايىندالدى؟
4. ەگەمەندىك جولىندا قوعامدىق قوزعالىستار، ميتينگىلەر نەشىنشى جىلى قاي ايدا بەلسەندىلىك كورسەتتى؟
5. جوعارعى كەڭەس “قازاق كەڭەس سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا” قاشان قابىلداندى؟
ءى. دودا
ءىى. تۇلعانى تانى
ءىىى. بەينە سۇراق
ءىV. سەن ماعان، مەن ساعان
V. كارتامەن جۇمىس
VI. تەرمين سوزدەردىڭ انىقتاماسىن تابۋ
ال ەندەشە ءبىرىنشى سايىس دودا. اتىنا زاتى ساي بۇل ويىن جىلدامدىقتى تالاپ ەتەدى. جاۋاپ ناقتى ءارى تەز بولۋى كەرەك. قاي كوماندا ءبىرىنشى بولىپ قولىن كوتەرەدى، سول وقۋشى ءبىرىنشى جاۋاپ بەرەدى. باعالانۋى 10 ۇپايدان.
1. نەشىنشى جىلى ءبىرىنشى كسرو قۇرامىنداعى رەسپۋبليكالار بىرىنەن سوڭ ءبىرى ءوز ەگەمەندىكتەرىن جاريالاي باستادى؟
2. قاي جىلى كسرو - نى قايتا قۇرۋ مۇمكىندىكتەرى بولعان؟
3. 1990 جىلى ساۋىردە رەسپۋبليكانىڭ جوعارعى كەڭەسىنىڭ ۇيعارۋىمەن قازاق كسرو - نىڭ قانداي لاۋازىمدى قىزمەتى تاعايىندالدى؟
4. ەگەمەندىك جولىندا قوعامدىق قوزعالىستار، ميتينگىلەر نەشىنشى جىلى قاي ايدا بەلسەندىلىك كورسەتتى؟
5. جوعارعى كەڭەس “قازاق كەڭەس سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا” قاشان قابىلداندى؟
6. كومپارتيا قاشان تارالىپ كەتتى؟
7. نەشىنشى جىلى قاي ايدا ن. ءا. نازاربايەۆ كر - نىڭ پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى؟
8. قاشان كسرو - نى تاراتىپ، تاۋەلسىز مەملەكەتتەر وداعىن قۇرۋ تۋرالى شەشىم
9. نەشىنشى جىلى قاي ايدا قازاق كسرو - ءى قازاقستان رەسپۋبليكاسى بولىپ اتالا باستادى؟
10. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىنىڭ جاريالانۋى، تاۋەلسىزدىك كۇنى؟
11. 1992 جىلى 2 - ناۋرىزدا ق ر - سى قاي ۇيىمعا مۇشە بولىپ قابىلداندى؟
12. تمد - نىڭ قۇرامىنا قانشا مەملەكەت كىردى؟
● 1990 جىل
● 1989 جىلى
● پرەزيدەنت
●1990 جىلى قازان ايىندا.
● 1990 جىلى 25 قازان
● 1991جىلى
● 1991 جىلى 1 جەلتوقسان
● 1991 جىلى 8 جەلتوقسان
● 1991 جىلى 10 جەلتوقسان
● 1991 جىلى 16 جەلتوقسان
● بۇۇ – نا
12 مەملەكەت كىردى
تۇلعانى تانى:
“سەن ماعان مەن ساعان“
1. سىرىم دات ۇلىنىڭ كوتەرىلىسىنىڭ قانداي ناتيجەسى بولدى؟
قازاقتارعا جايىقتىڭ وڭ جاعىنا وتۋگە رۇقسات ەتىلدى
ە. پۋگاچيەۆ باستاعان شارۋالار سوعىسى قاي جىلى بولدى؟
1773 - 1775ج. ج.
3. كىشى ءجۇز قازاقتارى 1731 جىلى قانداي قۇجاتتارمەن رەسەي بوداندىعىنا قابىلداندى؟
سەنىم گراموتاسى
4. تاۋكە حان زاڭدارىنىڭ جيناعى قالاي اتالدى؟
جەتى جارعى
5. 1837 - 1847 ج. ج. قازاق جەرىندە كىمنىڭ باسقارۋىمەن ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس بولدى؟
كەنەسارى قاسىم ۇلى
6. ە. پۋگاچيەۆ باستاعان شارۋالار كوتەرىلىسىنە قاتىسقان قانداي قازاق جۇزدەرى؟
كىشى ءجۇز، ورتا ءجۇز
7. ىلە القابىن، جەتىسۋدى زەرتتەگەن ورىستىڭ كورنەكتى شىعىستانۋشىسىنىڭ اكادەميگى كىم؟
ۆ. ا. رادلوۆ
8. “القاكول سۇلاما، اقتابان شۇبىرىندى” قاي جىلى باستالدى؟
1723جىل
«كارتامەن جۇمىس»
1. 1718 جىلدىڭ كوكتەمىندە جوڭعارلار قازاقستاننىڭ قانداي اۋماقتارىن باسىپ الدى؟
جەتىسۋ جەرىنەن باستاپ ارىس، بوگەن، شايان وزەندەرىن بويلاي قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى تۇركىستان قالاسىنا دەيىن
2. 1728 جىلى بۇلانتى شايقاسى قاي جەردە بولدى؟
ۇلى تاۋداعى بۇلانتى وزەنىنىڭ بويىندا
3. 1731 جىلى ءابىلقايىر حان رەسەي يمپەرياسىنىڭ قول استىنا ءوتۋ تۋرالى انتتى قاي جەردە قابىلدادى؟
ىرعىز، توبىل وزەندەرىنىڭ ارالىعى
4. قازاقتاردىڭ رەسەيمەن نەگىزگى ساۋدا ورىندارى اراسىنداعى مايتوبە شاتقالىندا
تەرمين سوزدەرمەن جۇمىس
قۇن – ادام ولتىرگەنى ءۇشىن تولەنەتىن ماتەريالدىق وتەم
وتار - تاۋەلسىزدىگىنەن ايرىلعان ەل
يمپەريا - يمپەراتور باسقاراتىن، وتارلىق يەلىكتەرى بار مونارحيالىق مەملەكەت.
وپپوزيسيا - قاراما - قارسىلىق، قارسىلىق كورسەتۋ
جاساق - مەملەكەت پايداسىنا الىناتىن سالىق
ستەللا - ەسكەرتكىش، قۇلپىتاس
مانيفەست - پاتشانىڭ قول استىنداعى حالىققا ارنالعان ۇندەۋى
راسپراۆا - كىشى جۇزدەگى رۋ اقساقالدارى كىرۋگە ءتيىستى بولعان اكىمشىلىك ورگان
ساباقتىڭ ماقساتى
قازاقستان تاريحى ءپانى بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيلەرىن باقىلاۋ، ءبىلىمدى وقۋشىلاردى انىقتاۋ، ءبىلىمدى، تاپقىر، ىزدەنىمپاز وقۋشىلار قاتارىن كوبەيتۋ. ەگەمەن ەلىمىزدىڭ 21 جىلدىق مەرەيتويىن كەڭ كولەمدە ناسيحاتتاۋ. مەكتەبىمىزدىڭ ءبىلىمدى جان - جاقتى وقۋشىسىن انىقتاۋ
جۇرگىزۋشى ءسوزى:
ادامزات تاريحىندا قاي كەزەڭدە بولماسىن عۇلامالار عىلىم مەن ءبىلىم ماسەلەلەرىنە ەرەكشە كوڭىل بولگەن. ءقازىر عالامدىق زاماندا 50 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن ءبىلىمنىڭ اسا قاجەت ەكەنىن ەلباسى ن. نازاربايەۆتا جولداۋلارىندا باسا كورسەتتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى وركەنيەتتى ەل بولۋ ءۇشىن ەڭ باستىسى ءبىلىم. ءبىلىم پاتريوتيزم نەگىزى. ءبىلىمدى بولۋ جۇيەلى تۇردە ۇيرەنۋدىڭ، وقىعاندى زەردەگە، ميعا توقۋدىڭ ناتيجەسى بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ
ۇرانى:
بىلىكتى ءبىردى جىعادى،
ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى
ويىن تولىق، اينالعان قاتتى اعىسقا
تابىلعانداي تانىمدا، جات داۋىس تا
بىرەۋ وزىپ كەلەدى قاتارىنان،
بىرەۋ قالىپ جاتادى اسىعىستا،
ويىن تولىق جاتقانداي اسىپ، تاسىپ،
بىرەۋ مىعىم، بىرەۋلەر شالىس باسىپ
بۇل ويىننان وتەدى عۇلاما ويلار،
جەڭسەڭ دە جەڭىلسەڭ دە قال ما جاسىپ.
قۇرمەتتى ۇستازدار، سايىسقا قاتىسۋشى ۇمىتكەرلەر 8 سىنىپ وقۋشىلارى. ”تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋرا جولى بىلىمدە” اتتى بىلىمدىلەر سايىسىن باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. “باتىلدىق بالالىق شاقتا شىڭدالادى” دەسەك بالانى بالا ەتەتىن تاربيە قۇرالىنىڭ ءبىرى - ويىن ەكەندىگى بەلگىلى. ساحناعا سايىسقا قاتىسۋشى ۇمىتكەرلەردى شاقىرامىز.
ەندىگى كەزەك ءادىلقازىلار القاسى....................................
سايىستىڭ كەزەڭدەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىك
ال ەندەشە ءبىرىنشى سايىس دودا. اتىنا زاتى ساي بۇل ويىن جىلدامدىقتى تالاپ ەتەدى. جاۋاپ ناقتى ءارى تەز بولۋى كەرەك. قاي كوماندا ءبىرىنشى بولىپ قولىن كوتەرەدى، سول وقۋشى ءبىرىنشى جاۋاپ بەرەدى. باعالانۋى 10 ۇپايدان.
1. نەشىنشى جىلى ءبىرىنشى كسرو قۇرامىنداعى رەسپۋبليكالار بىرىنەن سوڭ ءبىرى ءوز ەگەمەندىكتەرىن جاريالاي باستادى؟
2. قاي جىلى كسرو - نى قايتا قۇرۋ مۇمكىندىكتەرى بولعان؟
3. 1990 جىلى ساۋىردە رەسپۋبليكانىڭ جوعارعى كەڭەسىنىڭ ۇيعارۋىمەن قازاق كسرو - نىڭ قانداي لاۋازىمدى قىزمەتى تاعايىندالدى؟
4. ەگەمەندىك جولىندا قوعامدىق قوزعالىستار، ميتينگىلەر نەشىنشى جىلى قاي ايدا بەلسەندىلىك كورسەتتى؟
5. جوعارعى كەڭەس “قازاق كەڭەس سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا” قاشان قابىلداندى؟
ءى. دودا
ءىى. تۇلعانى تانى
ءىىى. بەينە سۇراق
ءىV. سەن ماعان، مەن ساعان
V. كارتامەن جۇمىس
VI. تەرمين سوزدەردىڭ انىقتاماسىن تابۋ
ال ەندەشە ءبىرىنشى سايىس دودا. اتىنا زاتى ساي بۇل ويىن جىلدامدىقتى تالاپ ەتەدى. جاۋاپ ناقتى ءارى تەز بولۋى كەرەك. قاي كوماندا ءبىرىنشى بولىپ قولىن كوتەرەدى، سول وقۋشى ءبىرىنشى جاۋاپ بەرەدى. باعالانۋى 10 ۇپايدان.
1. نەشىنشى جىلى ءبىرىنشى كسرو قۇرامىنداعى رەسپۋبليكالار بىرىنەن سوڭ ءبىرى ءوز ەگەمەندىكتەرىن جاريالاي باستادى؟
2. قاي جىلى كسرو - نى قايتا قۇرۋ مۇمكىندىكتەرى بولعان؟
3. 1990 جىلى ساۋىردە رەسپۋبليكانىڭ جوعارعى كەڭەسىنىڭ ۇيعارۋىمەن قازاق كسرو - نىڭ قانداي لاۋازىمدى قىزمەتى تاعايىندالدى؟
4. ەگەمەندىك جولىندا قوعامدىق قوزعالىستار، ميتينگىلەر نەشىنشى جىلى قاي ايدا بەلسەندىلىك كورسەتتى؟
5. جوعارعى كەڭەس “قازاق كەڭەس سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا” قاشان قابىلداندى؟
6. كومپارتيا قاشان تارالىپ كەتتى؟
7. نەشىنشى جىلى قاي ايدا ن. ءا. نازاربايەۆ كر - نىڭ پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى؟
8. قاشان كسرو - نى تاراتىپ، تاۋەلسىز مەملەكەتتەر وداعىن قۇرۋ تۋرالى شەشىم
9. نەشىنشى جىلى قاي ايدا قازاق كسرو - ءى قازاقستان رەسپۋبليكاسى بولىپ اتالا باستادى؟
10. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىنىڭ جاريالانۋى، تاۋەلسىزدىك كۇنى؟
11. 1992 جىلى 2 - ناۋرىزدا ق ر - سى قاي ۇيىمعا مۇشە بولىپ قابىلداندى؟
12. تمد - نىڭ قۇرامىنا قانشا مەملەكەت كىردى؟
● 1990 جىل
● 1989 جىلى
● پرەزيدەنت
●1990 جىلى قازان ايىندا.
● 1990 جىلى 25 قازان
● 1991جىلى
● 1991 جىلى 1 جەلتوقسان
● 1991 جىلى 8 جەلتوقسان
● 1991 جىلى 10 جەلتوقسان
● 1991 جىلى 16 جەلتوقسان
● بۇۇ – نا
12 مەملەكەت كىردى
تۇلعانى تانى:
“سەن ماعان مەن ساعان“
1. سىرىم دات ۇلىنىڭ كوتەرىلىسىنىڭ قانداي ناتيجەسى بولدى؟
قازاقتارعا جايىقتىڭ وڭ جاعىنا وتۋگە رۇقسات ەتىلدى
ە. پۋگاچيەۆ باستاعان شارۋالار سوعىسى قاي جىلى بولدى؟
1773 - 1775ج. ج.
3. كىشى ءجۇز قازاقتارى 1731 جىلى قانداي قۇجاتتارمەن رەسەي بوداندىعىنا قابىلداندى؟
سەنىم گراموتاسى
4. تاۋكە حان زاڭدارىنىڭ جيناعى قالاي اتالدى؟
جەتى جارعى
5. 1837 - 1847 ج. ج. قازاق جەرىندە كىمنىڭ باسقارۋىمەن ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس بولدى؟
كەنەسارى قاسىم ۇلى
6. ە. پۋگاچيەۆ باستاعان شارۋالار كوتەرىلىسىنە قاتىسقان قانداي قازاق جۇزدەرى؟
كىشى ءجۇز، ورتا ءجۇز
7. ىلە القابىن، جەتىسۋدى زەرتتەگەن ورىستىڭ كورنەكتى شىعىستانۋشىسىنىڭ اكادەميگى كىم؟
ۆ. ا. رادلوۆ
8. “القاكول سۇلاما، اقتابان شۇبىرىندى” قاي جىلى باستالدى؟
1723جىل
«كارتامەن جۇمىس»
1. 1718 جىلدىڭ كوكتەمىندە جوڭعارلار قازاقستاننىڭ قانداي اۋماقتارىن باسىپ الدى؟
جەتىسۋ جەرىنەن باستاپ ارىس، بوگەن، شايان وزەندەرىن بويلاي قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى تۇركىستان قالاسىنا دەيىن
2. 1728 جىلى بۇلانتى شايقاسى قاي جەردە بولدى؟
ۇلى تاۋداعى بۇلانتى وزەنىنىڭ بويىندا
3. 1731 جىلى ءابىلقايىر حان رەسەي يمپەرياسىنىڭ قول استىنا ءوتۋ تۋرالى انتتى قاي جەردە قابىلدادى؟
ىرعىز، توبىل وزەندەرىنىڭ ارالىعى
4. قازاقتاردىڭ رەسەيمەن نەگىزگى ساۋدا ورىندارى اراسىنداعى مايتوبە شاتقالىندا
تەرمين سوزدەرمەن جۇمىس
قۇن – ادام ولتىرگەنى ءۇشىن تولەنەتىن ماتەريالدىق وتەم
وتار - تاۋەلسىزدىگىنەن ايرىلعان ەل
يمپەريا - يمپەراتور باسقاراتىن، وتارلىق يەلىكتەرى بار مونارحيالىق مەملەكەت.
وپپوزيسيا - قاراما - قارسىلىق، قارسىلىق كورسەتۋ
جاساق - مەملەكەت پايداسىنا الىناتىن سالىق
ستەللا - ەسكەرتكىش، قۇلپىتاس
مانيفەست - پاتشانىڭ قول استىنداعى حالىققا ارنالعان ۇندەۋى
راسپراۆا - كىشى جۇزدەگى رۋ اقساقالدارى كىرۋگە ءتيىستى بولعان اكىمشىلىك ورگان