باۋبەك بۇلقىشيەۆ «انا»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: انا.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: شىعارمانىڭ تاقىرىبىن اشۋ، تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، مازمۇنىن مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ كوركەم ءسوزدى، كوركەم ويدى ءوز سوزدىك قورلارىنا قولدانا الۋ، سونىڭ ناتيجەسىندە اۋىزشا سويلەۋ داعدىلارى مەن جازبا تىلدەرىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باۋلۋ.
تاربيەلىگى: بالا بويىنا انانى سىيلاۋ، قۇرمەتتەۋ، ونەگە تۇتۋ سياقتى ىزگى قاسيەتتەردى ءسىڭىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ب. بۇلقىشيەۆتىڭ سۋرەتى، ءماتىن مازمۇنىنا ساي سۋرەتتەر، سىزبالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ا) و. بوكەيدىڭ «اپامنىڭ استاۋى» ءماتىنىن وقىپ، مازمۇنىن ايتۋ. (3 – 4 وقۋشى مازمۇنىن ايتادى)
ءا) شىعارمادان ۇناتقان ۇزىندىلەرىن جاتقا سۇراۋ.
ب) ءار توپقا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى سۇراۋ.
ءى توپ. ءوز اناڭا نەمەسە اجەڭنىڭ پورترەتتەرىنە سۋرەتتەمە جانە مىنەزدەمە جازۋ.
ءىى توپ. انا تۋرالى ولەڭ قۇراستىرۋ جانە اڭگىمەدەگى ءسوز بولعان قولونەر تۇرلەرىن سانامالاپ اتا.
ءىىى توپ. انا تۋرالى ماقال – ماتەل جيناستىرۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
ا) كىرىسپە اڭگىمە
- ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا ءارقايسىڭ ءوز انالارىڭ جايلى جىلى لەبىز، جاقسى – جاقسى وي تولعاپ كەلىپسىزدەر. بۇگىنگى ساباعىمىزدا دا انا تاقىرىبىن ارى قاراي جالعاستىرامىز. بارلىق اناعا ءتان ىزگى قاسيەتتەر مەن انانىڭ قۇدىرەتىن تانىتاتىن اسەم دە اسەرلى جولدارمەن وقۋلىعىمىزدى تاماشا ءبىر شىعارما بەرىلىپتى. ول باۋبەك بۇلقىشيەۆتىڭ «انا» دەپ اتالاتىن شىعارماسى.
ءا) اۆتوردىڭ قىسقاشا ءومىربايانى
اۆتوردىڭ پورترەتى
1916 جىل قاراعاندى وبلىسى، جەزدى اۋىلىندا تۋعان.
1944 جىلى ەرلىكپەن قازا تاپقان ۋكراينادا.
وتە ساۋاتتى، ءبىلىمدى ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان اعا لەيتەنانت
شىعارمالارى ورىس، قازاق تىلدەرىندە
«ەسىمىزدە قاندى مايدان جورىقتار»، «بالالىق شاق»، «زامان بىزدىكى»
ب) ءماتىندى ءمۇعالىمنىڭ مانەرلەپ وقۋى.( ءماتىن وقىلىپ جاتقاندا كۇي اۋەنى وينالىپ تۇرادى، تاقتادان انا سۋرەتى كورسەتىلەدى)
ۆ) ءماتىندى وقۋشىلارعا تىزبەكتەي وقىتۋ. وقىتۋ كەزىندە ءتۇرتىپ الۋ جۇيەسى بويىنشا تۇسىنىكسىز سوزدەردى قارىنداشپەن بەلگىلەيدى.
ع) ماتىنگە تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ.
1. ماتىندە انانى نەگە تەڭەيدى؟ (تەڭىزگە ويتكەنى تەڭىز تەرەڭ، سول سياقتى انانىڭ ءتىلى، تىلەگى، ماحابباتى شەكسىز تەرەڭ)
2. وسى جولداعى انانىڭ ءتىلى، انانىڭ ماحابباتى دەگەن تىركەستەردى قالاي تۇسىنەسىز؟
سىزبادان ءتۇسىندىرۋ
4. دۇنيەدە نە قىمبات؟ (انا)
- انا نەدەن قىمبات؟ (بارىنەن)
- بۇنى قالاي تۇسىنەسىز؟ «ءبارى» ۇعىمىنا نە كىرەدى؟
انانىڭ ايالى الاقانىنا، مەيىرىمىنە تەڭ كەلەر نارسە جوق. انا ءبىز ءۇشىن ءتىپتى جالپاق دۇنيەدەن دە ۇلكەن.
5. اناعا دەگەن ماحاببات قاي كۇننەن باستالادى؟ (قۇنداقتا جاتقان كەزدەن)
6. قۇنداقتا ءسوزىن قالاي تۇسىنەمىز؟
قۇنداقتا (جورگەكتە، نارەستەلىك شاق)
7. ماتىندە «انانىڭ جول باسقا» دەلىنگەن، باسقانى قالاي تۇسىنەمىز؟
- بۇل انانىڭ ءومىر جولى باسقا دەگەن ءسوز. ول بارىنەن ەرەكشە، ەشكىمگە ۇقسامايدى. ول بىزگە جارىق ءومىر سىيلايدى، سوندىقتان انانىڭ ورنى بولەك. انانى ەشكىممەن تەڭەستىرە المايمىز. انا – قۇدىرەتتى ۇعىم!
8. انا دەگەن ءسوز ىستىق دەيدى. سەبەبى انا دەگەن ءسوز بويعا جىلۋ تاراتادى. سوندىقتان دا ىستىق. سول سەبەپتى دە «انا دەگەندە تولقىمايتىن جۇرەك، تاسىمايتىن قان، سەزبەيتىن سەزىم بولۋعا مۇمكىن ەمەس» دەپ ايتامىز.
- وسى تىركەستەردى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟
9. «تولقىمايتىن جۇرەك» تىركەسىن تالداۋ.
- ادام جۇرەگى قاي كەزدە تولقيدى؟ (قۋانعاندا، شاتتانعاندا)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: شىعارمانىڭ تاقىرىبىن اشۋ، تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، مازمۇنىن مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ كوركەم ءسوزدى، كوركەم ويدى ءوز سوزدىك قورلارىنا قولدانا الۋ، سونىڭ ناتيجەسىندە اۋىزشا سويلەۋ داعدىلارى مەن جازبا تىلدەرىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باۋلۋ.
تاربيەلىگى: بالا بويىنا انانى سىيلاۋ، قۇرمەتتەۋ، ونەگە تۇتۋ سياقتى ىزگى قاسيەتتەردى ءسىڭىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ب. بۇلقىشيەۆتىڭ سۋرەتى، ءماتىن مازمۇنىنا ساي سۋرەتتەر، سىزبالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ا) و. بوكەيدىڭ «اپامنىڭ استاۋى» ءماتىنىن وقىپ، مازمۇنىن ايتۋ. (3 – 4 وقۋشى مازمۇنىن ايتادى)
ءا) شىعارمادان ۇناتقان ۇزىندىلەرىن جاتقا سۇراۋ.
ب) ءار توپقا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى سۇراۋ.
ءى توپ. ءوز اناڭا نەمەسە اجەڭنىڭ پورترەتتەرىنە سۋرەتتەمە جانە مىنەزدەمە جازۋ.
ءىى توپ. انا تۋرالى ولەڭ قۇراستىرۋ جانە اڭگىمەدەگى ءسوز بولعان قولونەر تۇرلەرىن سانامالاپ اتا.
ءىىى توپ. انا تۋرالى ماقال – ماتەل جيناستىرۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
ا) كىرىسپە اڭگىمە
- ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا ءارقايسىڭ ءوز انالارىڭ جايلى جىلى لەبىز، جاقسى – جاقسى وي تولعاپ كەلىپسىزدەر. بۇگىنگى ساباعىمىزدا دا انا تاقىرىبىن ارى قاراي جالعاستىرامىز. بارلىق اناعا ءتان ىزگى قاسيەتتەر مەن انانىڭ قۇدىرەتىن تانىتاتىن اسەم دە اسەرلى جولدارمەن وقۋلىعىمىزدى تاماشا ءبىر شىعارما بەرىلىپتى. ول باۋبەك بۇلقىشيەۆتىڭ «انا» دەپ اتالاتىن شىعارماسى.
ءا) اۆتوردىڭ قىسقاشا ءومىربايانى
اۆتوردىڭ پورترەتى
1916 جىل قاراعاندى وبلىسى، جەزدى اۋىلىندا تۋعان.
1944 جىلى ەرلىكپەن قازا تاپقان ۋكراينادا.
وتە ساۋاتتى، ءبىلىمدى ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان اعا لەيتەنانت
شىعارمالارى ورىس، قازاق تىلدەرىندە
«ەسىمىزدە قاندى مايدان جورىقتار»، «بالالىق شاق»، «زامان بىزدىكى»
ب) ءماتىندى ءمۇعالىمنىڭ مانەرلەپ وقۋى.( ءماتىن وقىلىپ جاتقاندا كۇي اۋەنى وينالىپ تۇرادى، تاقتادان انا سۋرەتى كورسەتىلەدى)
ۆ) ءماتىندى وقۋشىلارعا تىزبەكتەي وقىتۋ. وقىتۋ كەزىندە ءتۇرتىپ الۋ جۇيەسى بويىنشا تۇسىنىكسىز سوزدەردى قارىنداشپەن بەلگىلەيدى.
ع) ماتىنگە تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ.
1. ماتىندە انانى نەگە تەڭەيدى؟ (تەڭىزگە ويتكەنى تەڭىز تەرەڭ، سول سياقتى انانىڭ ءتىلى، تىلەگى، ماحابباتى شەكسىز تەرەڭ)
2. وسى جولداعى انانىڭ ءتىلى، انانىڭ ماحابباتى دەگەن تىركەستەردى قالاي تۇسىنەسىز؟
سىزبادان ءتۇسىندىرۋ
4. دۇنيەدە نە قىمبات؟ (انا)
- انا نەدەن قىمبات؟ (بارىنەن)
- بۇنى قالاي تۇسىنەسىز؟ «ءبارى» ۇعىمىنا نە كىرەدى؟
انانىڭ ايالى الاقانىنا، مەيىرىمىنە تەڭ كەلەر نارسە جوق. انا ءبىز ءۇشىن ءتىپتى جالپاق دۇنيەدەن دە ۇلكەن.
5. اناعا دەگەن ماحاببات قاي كۇننەن باستالادى؟ (قۇنداقتا جاتقان كەزدەن)
6. قۇنداقتا ءسوزىن قالاي تۇسىنەمىز؟
قۇنداقتا (جورگەكتە، نارەستەلىك شاق)
7. ماتىندە «انانىڭ جول باسقا» دەلىنگەن، باسقانى قالاي تۇسىنەمىز؟
- بۇل انانىڭ ءومىر جولى باسقا دەگەن ءسوز. ول بارىنەن ەرەكشە، ەشكىمگە ۇقسامايدى. ول بىزگە جارىق ءومىر سىيلايدى، سوندىقتان انانىڭ ورنى بولەك. انانى ەشكىممەن تەڭەستىرە المايمىز. انا – قۇدىرەتتى ۇعىم!
8. انا دەگەن ءسوز ىستىق دەيدى. سەبەبى انا دەگەن ءسوز بويعا جىلۋ تاراتادى. سوندىقتان دا ىستىق. سول سەبەپتى دە «انا دەگەندە تولقىمايتىن جۇرەك، تاسىمايتىن قان، سەزبەيتىن سەزىم بولۋعا مۇمكىن ەمەس» دەپ ايتامىز.
- وسى تىركەستەردى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟
9. «تولقىمايتىن جۇرەك» تىركەسىن تالداۋ.
- ادام جۇرەگى قاي كەزدە تولقيدى؟ (قۋانعاندا، شاتتانعاندا)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
«وتباسىلىق البومنىڭ كەيىپكەرى» (سوعىستىڭ ىزعارى ماڭدايىنا تيگەن وتباسى مۇشەلەرى تۋرالى اڭىمە)
