
بايشەشەك. جاۋقازىن
انا ءتىلى. (1 سىنىپ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بايشەشەك. جاۋقازىن.
ماقساتى: ا) وقۋشىلاردا زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى ۇعىمدى مەڭگەرتۋ. گۇلدەردىڭ قاسيەتى، ءمانى تۋرالى اڭگىمەلەپ، بالالاردىڭ ەستەتيكالىق سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ.
ءا) وقۋ مەن جازۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. شاپشاڭ ويىن قورىتا الۋعا، ۇقىپتى جازا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ب) تابيعاتتىڭ اسەم كورىنىسىن باقىلاتا وتىرىپ، جۇيەلى سويلەۋگە، تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن سۇيە بىلەتىن قۇرمەتپەن قاراي الاتىن كوزقاراسقا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىسى: وقىتۋ، جازدىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، توپپەن جۇمىس.
كورنەكىلىگى: سيۋجەتتى سۋرەتتەر، گۇلدەردىڭ سۋرەتى، توپشامالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
- بالالار، مەن ءقازىر سەندەرمەن ءبىر قىزىق ويىن وينايمىن. ءقازىر ءبىز ءوز ەسىمىمىزدىڭ قاي ارىپتەن باستالاتىنىن ويلايىق. سول ارىپتەن باستالاتىن ءبىر لايىقتى قاسيەتتى قوسىپ الامىز. ءبىراق، ول قاسيەتتەرىمىز جاقسى قاسيەت بولۋى قاجەت. (ويىن ويناۋ).
- بالالار، ءقازىر بىزدە انا ءتىلى ساباعى. بۇگىن ءبىز توپقا ءبولىنىپ جۇمىس جاسايمىز.
- وزدەرىڭە ۇناعان گۇلدەردى الىڭدار.
بايشەشەك، جاۋقازىن.
(ءوز توپتارىنا بارىپ وتىرادى)
- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم.
- كوكتەم مەزگىلىندە نەشە اي بار؟ ءۇش.
- كوكتەم ايلارىنا قانداي ايلار جاتادى؟
- ناۋرىز، ءساۋىر، مامىر.
- ءقازىر كوكتەم مەزگىلىنىڭ قاي ايى؟
- ناۋرىز.
- تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولىپ جاتىر؟
- كوكتەم. ول قانداي؟
- كوكتەم بىزگە كۇننىڭ مول شۋاعىمەن كەلەدى عوي. ەندەشە وسى كۇن ساۋلەسىنىڭ تۇسىنا كوكتەم تۋرالى بىلەتىنىمىزدى جازا قويايىق.
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى
مالدار كوكتەم قار ەريدى
تولدەيدى
كۇن جىلىنادى.
- دۇرىس، بالالار، كوكتەمنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن جاقسى بىلەدى ەكەنسىڭدەر.
ءىىى. جاڭا ساباق.
جۇمباق.
ءوزى سونداي نازىك، سۋ قۇيساڭ كەتەدى
الاقانىڭ جايىپ. (گۇل)
- بالالار، مەن سەندەردى ەكى توپقا ءبولدىم. توپتارىنىڭ اتى قانداي؟
بايشەشەك. جاۋقازىن.
- بۇل قانداي گۇلدەر؟ - دەپ ويلايسىڭدار؟
- بۇلار كوكتەم مەزگىلىندە شىعاتىن العاشقى گۇلدەر.
- گۇلدەر – تۋرالى نە بىلەمىز؟
- گۇلدىڭ پايداسى تۋرالى نە ايتامىز؟
- گۇلدى قانداي جاعدايدا پايدالانامىز؟
- گۇلدەر – تۋعان ەلىمىزدىڭ بولاشاعى، ولار وتتەگىن ءبولىپ شىعارىپ، اينالاداعى ورتانى جاقسارتادى، اۋانى شاڭ - توزاڭنان تازارتادى. گۇل – سۇلۋلىق، گۇل - اسەمدىك، گۇل – نازىكتىك. ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرىنىڭ ەمدىك، دارىلىك قاسيەتتەرى دە بولادى.
- وقۋلىعىمىزداعى بايشەشەك، جاۋقازىن ولەڭىمەن تانىسامىز.
ءىۇ. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءبىرىنشى ءوزىم وقىپ بەرەمىن.
ءۇ. سوزدىك جۇمىسى.
1. وقۋشىلارعا ىشتەي وقىتۋ
2. داۋىستاپ وقىتۋ
3. ولەڭمەن جۇمىس.
- ولەڭدى اقىندار قانداي كوڭىل - كۇيدە ايتقان؟
- قۋانىشتى.
- وزدەرىڭ كوكتەم كەلگەنىنە قۋاناسىڭدار ما؟
- بايشەشەك، جاۋقازىن قانداي گۇلدەر؟
سەرگىتۋ ءساتى.
ويىن: ول كىم؟ بۇل نە؟
ماقساتى: جەكەلەگەن زاتتاردىڭ سۋرەتى ارقىلى ولارعا كىم؟ نە؟ سۇراقتارىنىڭ قويىلاتىنىڭ ءبىلدىرۋ.
1. مىناۋ نە؟ 2. مىناۋ كىم؟
قانداي ەرەجە شىعارامىز؟
- ادامعا قاتىستى سوزدەرگە كىم؟ كىمدەر؟
- ال، جانۋارلارعا باسقا دا زاتتارعا نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراقتار قويىلادى.
ءى توپ. بايشەشەك.
وسى سوزدە نەشە دىبىس، نەشە بۋىن بار؟
ءسوز قالاي ايتىلادى؟ (جىڭىشكە نەگە؟)
ءىى توپ. جاۋقازىن.
وسى سوزدە نەشە دىبىس، نەشە بۋىن بار؟
ءسوز قالاي ايتىلادى؟ (جۋان)
نەگە؟
سەرگىتۋ ءساتى.
ورنىمىزدان تۇرامىز،
قولدى بەلگە قويامىز.
بۇرىلامىز سولعا ءبىر،
بۇرىلامىز وڭعا ءبىر.
بىزدەر تاتۋ بالامىز،
گۇل - گۇل جايناپ جانامىز.
جاتتىعۋلار جاساساق،
جاقسى سەرگىپ قالامىز.
ءۇى. داپتەرلەرمەن جۇمىس.
ىزدەنۋشىلىك دەڭگەيدەگى جاتتىعۋ.
92 - جاتتىعۋ. كوكتەم، اعاشتار، مال تۋرالى ايتىلعان سويلەمدەردى كوشىرىپ جازىڭدار.
1. كوكتەم بولدى. اعاشتار بۇرشىك جاردى. مال كوككە جايىلدى.
2. نە؟ نەلەر؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىزىڭدار.
ويىن: «ءوز ورنىڭدى تاپ».
ماقساتى: كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى انىقتاۋعا جاتتىقتىرۋ.
(ءى - ءىى توپقا سۋرەتتەر بەرىپ، ءى كىم؟ كىمدەر؟
ءىى نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى كارزەڭكەلەرگە سالۋ).
93 - جاتتىعۋ.
ءى توپ. تۋىستىقتى بىلدىرەتىن سوزدەر (اتا، اجە، اپا، قارىنداس)
ءىى توپ. كاسىپ يەسىن بىلدىرەتىن سوزدەر (شوپان، تراكتورشى)
(ماعىنالارىن ءتۇسىندىرۋ)
ءۇىى. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
«كىم جىلدام» ويىنى.
ءى توپ. كىم؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز ايتسا، ەكىنشى توپ سول ءسوزدى كوپشە تۇرگە اينالدىرادى.
سول سياقتى ءىى توپ نە؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز ايتسا، ءى توپتىڭ وقۋشىلارى ءسوزدى تەز ارادا كوپشە تۇرگە اينالدىرادى.
ءۇىىى. قورىتىندىلاۋ.
بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ نە بىلدىك؟
ەندى، بالالار، قولدارىمىزداعى گۇلدەردى جيناپ، كوكتەم گۇلدەرىنەن گۇلشوعىن جيناپ، جاقسى تىلەكتەر تىلەيىك، ايتايىق تا، گۇلدەردى وتىرعىزايىق.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما.
بايشەشەك. جاۋقازىن ولەڭىن (جاتتاۋ) مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
ح. باعالاۋ. ساباققا جاقسى قاتىسقان بالالاردى ماداقتاۋ.
ولەڭ.
مىنا ولەڭ جولىن قايتالايىق.
شالعىندى تۇرلەنگەن،
وينايمىز، اۋنايمىز
ءوزىمىز گۇلدەردەن -
اۋمايمىز.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بايشەشەك. جاۋقازىن.
ماقساتى: ا) وقۋشىلاردا زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر تۋرالى ۇعىمدى مەڭگەرتۋ. گۇلدەردىڭ قاسيەتى، ءمانى تۋرالى اڭگىمەلەپ، بالالاردىڭ ەستەتيكالىق سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ.
ءا) وقۋ مەن جازۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. شاپشاڭ ويىن قورىتا الۋعا، ۇقىپتى جازا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ب) تابيعاتتىڭ اسەم كورىنىسىن باقىلاتا وتىرىپ، جۇيەلى سويلەۋگە، تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن سۇيە بىلەتىن قۇرمەتپەن قاراي الاتىن كوزقاراسقا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىسى: وقىتۋ، جازدىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، توپپەن جۇمىس.
كورنەكىلىگى: سيۋجەتتى سۋرەتتەر، گۇلدەردىڭ سۋرەتى، توپشامالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
- بالالار، مەن ءقازىر سەندەرمەن ءبىر قىزىق ويىن وينايمىن. ءقازىر ءبىز ءوز ەسىمىمىزدىڭ قاي ارىپتەن باستالاتىنىن ويلايىق. سول ارىپتەن باستالاتىن ءبىر لايىقتى قاسيەتتى قوسىپ الامىز. ءبىراق، ول قاسيەتتەرىمىز جاقسى قاسيەت بولۋى قاجەت. (ويىن ويناۋ).
- بالالار، ءقازىر بىزدە انا ءتىلى ساباعى. بۇگىن ءبىز توپقا ءبولىنىپ جۇمىس جاسايمىز.
- وزدەرىڭە ۇناعان گۇلدەردى الىڭدار.
بايشەشەك، جاۋقازىن.
(ءوز توپتارىنا بارىپ وتىرادى)
- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم.
- كوكتەم مەزگىلىندە نەشە اي بار؟ ءۇش.
- كوكتەم ايلارىنا قانداي ايلار جاتادى؟
- ناۋرىز، ءساۋىر، مامىر.
- ءقازىر كوكتەم مەزگىلىنىڭ قاي ايى؟
- ناۋرىز.
- تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولىپ جاتىر؟
- كوكتەم. ول قانداي؟
- كوكتەم بىزگە كۇننىڭ مول شۋاعىمەن كەلەدى عوي. ەندەشە وسى كۇن ساۋلەسىنىڭ تۇسىنا كوكتەم تۋرالى بىلەتىنىمىزدى جازا قويايىق.
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى
مالدار كوكتەم قار ەريدى
تولدەيدى
كۇن جىلىنادى.
- دۇرىس، بالالار، كوكتەمنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن جاقسى بىلەدى ەكەنسىڭدەر.
ءىىى. جاڭا ساباق.
جۇمباق.
ءوزى سونداي نازىك، سۋ قۇيساڭ كەتەدى
الاقانىڭ جايىپ. (گۇل)
- بالالار، مەن سەندەردى ەكى توپقا ءبولدىم. توپتارىنىڭ اتى قانداي؟
بايشەشەك. جاۋقازىن.
- بۇل قانداي گۇلدەر؟ - دەپ ويلايسىڭدار؟
- بۇلار كوكتەم مەزگىلىندە شىعاتىن العاشقى گۇلدەر.
- گۇلدەر – تۋرالى نە بىلەمىز؟
- گۇلدىڭ پايداسى تۋرالى نە ايتامىز؟
- گۇلدى قانداي جاعدايدا پايدالانامىز؟
- گۇلدەر – تۋعان ەلىمىزدىڭ بولاشاعى، ولار وتتەگىن ءبولىپ شىعارىپ، اينالاداعى ورتانى جاقسارتادى، اۋانى شاڭ - توزاڭنان تازارتادى. گۇل – سۇلۋلىق، گۇل - اسەمدىك، گۇل – نازىكتىك. ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرىنىڭ ەمدىك، دارىلىك قاسيەتتەرى دە بولادى.
- وقۋلىعىمىزداعى بايشەشەك، جاۋقازىن ولەڭىمەن تانىسامىز.
ءىۇ. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءبىرىنشى ءوزىم وقىپ بەرەمىن.
ءۇ. سوزدىك جۇمىسى.
1. وقۋشىلارعا ىشتەي وقىتۋ
2. داۋىستاپ وقىتۋ
3. ولەڭمەن جۇمىس.
- ولەڭدى اقىندار قانداي كوڭىل - كۇيدە ايتقان؟
- قۋانىشتى.
- وزدەرىڭ كوكتەم كەلگەنىنە قۋاناسىڭدار ما؟
- بايشەشەك، جاۋقازىن قانداي گۇلدەر؟
سەرگىتۋ ءساتى.
ويىن: ول كىم؟ بۇل نە؟
ماقساتى: جەكەلەگەن زاتتاردىڭ سۋرەتى ارقىلى ولارعا كىم؟ نە؟ سۇراقتارىنىڭ قويىلاتىنىڭ ءبىلدىرۋ.
1. مىناۋ نە؟ 2. مىناۋ كىم؟
قانداي ەرەجە شىعارامىز؟
- ادامعا قاتىستى سوزدەرگە كىم؟ كىمدەر؟
- ال، جانۋارلارعا باسقا دا زاتتارعا نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراقتار قويىلادى.
ءى توپ. بايشەشەك.
وسى سوزدە نەشە دىبىس، نەشە بۋىن بار؟
ءسوز قالاي ايتىلادى؟ (جىڭىشكە نەگە؟)
ءىى توپ. جاۋقازىن.
وسى سوزدە نەشە دىبىس، نەشە بۋىن بار؟
ءسوز قالاي ايتىلادى؟ (جۋان)
نەگە؟
سەرگىتۋ ءساتى.
ورنىمىزدان تۇرامىز،
قولدى بەلگە قويامىز.
بۇرىلامىز سولعا ءبىر،
بۇرىلامىز وڭعا ءبىر.
بىزدەر تاتۋ بالامىز،
گۇل - گۇل جايناپ جانامىز.
جاتتىعۋلار جاساساق،
جاقسى سەرگىپ قالامىز.
ءۇى. داپتەرلەرمەن جۇمىس.
ىزدەنۋشىلىك دەڭگەيدەگى جاتتىعۋ.
92 - جاتتىعۋ. كوكتەم، اعاشتار، مال تۋرالى ايتىلعان سويلەمدەردى كوشىرىپ جازىڭدار.
1. كوكتەم بولدى. اعاشتار بۇرشىك جاردى. مال كوككە جايىلدى.
2. نە؟ نەلەر؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىزىڭدار.
ويىن: «ءوز ورنىڭدى تاپ».
ماقساتى: كىم؟ كىمدەر؟ نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى انىقتاۋعا جاتتىقتىرۋ.
(ءى - ءىى توپقا سۋرەتتەر بەرىپ، ءى كىم؟ كىمدەر؟
ءىى نە؟ نەلەر؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردى كارزەڭكەلەرگە سالۋ).
93 - جاتتىعۋ.
ءى توپ. تۋىستىقتى بىلدىرەتىن سوزدەر (اتا، اجە، اپا، قارىنداس)
ءىى توپ. كاسىپ يەسىن بىلدىرەتىن سوزدەر (شوپان، تراكتورشى)
(ماعىنالارىن ءتۇسىندىرۋ)
ءۇىى. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
«كىم جىلدام» ويىنى.
ءى توپ. كىم؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز ايتسا، ەكىنشى توپ سول ءسوزدى كوپشە تۇرگە اينالدىرادى.
سول سياقتى ءىى توپ نە؟ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز ايتسا، ءى توپتىڭ وقۋشىلارى ءسوزدى تەز ارادا كوپشە تۇرگە اينالدىرادى.
ءۇىىى. قورىتىندىلاۋ.
بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ نە بىلدىك؟
ەندى، بالالار، قولدارىمىزداعى گۇلدەردى جيناپ، كوكتەم گۇلدەرىنەن گۇلشوعىن جيناپ، جاقسى تىلەكتەر تىلەيىك، ايتايىق تا، گۇلدەردى وتىرعىزايىق.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما.
بايشەشەك. جاۋقازىن ولەڭىن (جاتتاۋ) مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
ح. باعالاۋ. ساباققا جاقسى قاتىسقان بالالاردى ماداقتاۋ.
ولەڭ.
مىنا ولەڭ جولىن قايتالايىق.
شالعىندى تۇرلەنگەن،
وينايمىز، اۋنايمىز
ءوزىمىز گۇلدەردەن -
اۋمايمىز.