InfoHub Logo

باياعىدا ءبىر جارلى بولىپتى، مىنۋگە اتى، ىشۋگە اسى بولماپتى، بالا-شاعاسى كوپ بولىپتى. مال دەگەندە ماڭدايىنا بىتكەن جالعىز عانا قازى بولىپتى. «اشتىق – اتاڭ ەمەس» دەگەن، تەسىك تاماق شىداتا ما، اقىر سوڭىندا سول قازدى جەمەكشى بولىپ سويىپ، پىسىرەدى. ءبىراق وعان سالاتىن تۇزى دا، قوسىپ جەيتىن نانى دا بولمايدى. سوندا جارلى تۇرىپ ايەلىنە:

         — قاتىن، وسى قازدى تۇزسىز، نانسىز جەگەننەن دە حانعا اپارىپ تارتسام قايتەدى؟ ءسويتىپ، ودان بىرنەشە كۇن تاماق قىلارلىق استىق سۇراسام قايتەدى، – دەيدى. قاتىنى:

         — مەيلىڭ، سۇيتسەڭ، سۇيتە عوي، – دەيدى. جارلى حانعا پىسىرگەن قازدى الىپ كەلەدى.

         — تاقسىر حان، – دەيدى ول، – مىناۋ سىزگە اكەلگەن سىيلىعىم ەدى، از دا بولسا كوپتەي كورىپ الىڭىز، بارىمىز ءازىر، جوعىمىز جاي، – دەيدى جارلى.

         حان:

         — راقمەت، سىزگە، راقمەت! ال ەندى، بۇل قازىڭدى ءۇي ىشىمىزگە بىردەي ەتىپ ءوزىڭ ءبولىپ بەر! – دەيدى دە جارلىنىڭ قولىنا پىشاق بەرەدى. حاننىڭ حانىمى، ەكى ۇلى، ەكى قىزى – نە ءبارى حاننىڭ وزىمەن التى جان ەكەن. سوندا جارلى قازدىڭ باسىن كەسىپ الىپ، حاننىڭ الدىنا قويادى.

         — ءسىز ءۇيدىڭ باسىسىز، سوندىقتان سىزگە باس لايىق، ال باس مويىنسىز، حان حانىمسىز بولمايدى، سوندىقتان ءسىزدىڭ حانىمىڭىزعا مويىن – دەپ مويىندى كەسىپ، حانىمنىڭ الدىنا قويادى. ەكى اياعىن كەسىپ ەكى بالاسىنا بەرەدى.

         — سەندەر اتانىڭ جولىن قۋىپ، ءىزىن باساسىڭدار، سوندىقتان سەندەرگە اياق لايىق، – دەيدى. سونسون ەكى قاناتىن كەسىپ ەكى قىزىنا بەرەدى.

         — سەندەر جات جۇرتتىققا جاراتىلعانسىڭدار، ەرتەڭ بويجەتكەن سوڭ اتا-انانىڭ قاسىندا قالماي، قۇسقا ۇقساپ ۇشىپ كەتەسىڭدەر، سوندىقتان سەندەرگە قازدىڭ قاناتىن بەرۋگە تۋرا كەلەدى. ال جارلى-قوناق، كەۋدەسى جارلىعا قالماق، – دەپ قازدىڭ بار ەتىن ءوزىنىڭ جانىنا قويادى. حان جارلىنىڭ ءادىل بولىسىنە تاڭ قالىپ، قارق-قارق كۇلىپ، ىرزا بولادى. ءوزىن ابدەن سىيلاپ، تاماققا تويدىرىپ، استىق بەرىپ ۇيىنە قايتارادى. مۇنى ءبىر مىرزا ەستىپ، جارلى ءبىر قاز اپارىپ حاننان مۇنشا سىيلىق الدى، مەن ودان كەممىن بە؟ – دەپ جارلىنىڭ العانىنا قىزعانىش ەتەدى. سۇيتەدى دە، حانعا ول بىردەن بەس قاز ءپىسىرىپ اكەلەدى.

         حان: «اكەلگەنىڭىزگە راقمەت، ءبىراق مۇنى التاۋىمىزعا تەڭ قىلىپ ءبولىپ بەر»، – دەيدى. مىرزا ولاي سالىپ، بىلاي سالىپ كورەدى. ءبىراق قازداردى تەڭ ءبولىپ بەرە المايدى. سونسوڭ حان، باياعى جارلىنى شاقىرتىپ الىپ: «مىنا قازداردى سەن ءبول»، – دەيدى. جارلى، ءبىر قازدى الىپ حان مەن حانىمعا بەرەدى دە: «سىزدەر ۇشەۋ بولدىڭىز»، – دەيدى، ەندى ءبىر قازدى ەكى بالاسىنا بەرىپ:

         — «سىزدەر دە ۇشەۋ بولدىڭىز»، – دەيدى. تاعى ءبىر قازدى ەكى قىزىنا بەرەدى دە:«بۇلار دا ۇشەۋ بولادى، مىنا قالعان ەكى قازبەن مەن دە ۇشەۋ بولدىم»، – دەيدى.      

         سوندا حان: «مىنە، ءادىل بولساڭ وسىنداي بول! – بىزگە دە تەگىس بەردى، ءوزىن دە ۇمىتقان جوق»، – دەپتى. «بەرە بىلگەن، بولە بىلەر» دەگەن ماقال وسىدان قالعان ەكەن. حان جارلىعا تاعى دا قازىناسىنان كوپ سىيلىق بەرىپ قايتارادى، مىرزانى قۋىپ جىبەرەدى.

---