InfoHub Logo

تاربيەلىك شارانىڭ تاقىرىبى: «بەرەكەلى داستارحان»
ماقساتى: داستارحان باسىنداعى ادەپتىلىك تۋرالى اڭگىمەلەۋ ارقىلى ۇلكەندى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
بىلىمدىلىگى: قازاق حالقىنىڭ سالت - ءداستۇرىن دارىپتەي وتىرىپ، داستارحان باسىندا ساقتالاتىن راسىمدەر مەن ىرىم - تىيىمدارمەن تانىستىرۋ ارقىلى، ۇلتتىق تاعامداردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: حالىقتىڭ پەداگوگيكاعا سۇيەنە وتىرىپ، ساندىك ۇلگىدەگى ويۋ - ورنەكتى وقۋشى ساناسىنا جەتكىزۋ.
تاربيەلىگى: وقۋشىنى ۇلتتىق قول – ونەردى ۇعىنا وتىرىپ، ۇلكەندى قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.

ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
ۇلكەنگە دە "ءسىز"،
كىشىگە دە "ءسىز".
بار ادامعا قۇرمەتپەن،
باس يەمىز ءبىز.
وقۋشىلاردى تۇستەر ارقىلى توپقا ءبولۋ
ءى توپ: «بەرەكە اۋىلى»
ءىى توپ: «مولشىلىق اۋىلى»
ءىىى توپ: «تاتۋلىق اۋىلى»

«وي شاقىرۋ» ستراتەگياسى
جۇرگىزۋشى: اۋىلداعى اتا - اجەلەرىڭىزدى ساعىنعان بولارسىزدار؟ اۋىلدان ۇلكەندەر قوناققا كەلەدى. اۋىلدان كەلگەن قوناقتاردى قارسى الىپ، تورگە وتىرعىزايىق. (ءبىر اپتا بۇرىن وقۋشىلاردىڭ اتا - اجەلەرىن قوناققا شاقىرعان ەدىك)
جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى قوناقجاي حالىق. ءارى قاراي قوناقتارىمىزعا قۇرمەت كورسەتەيىك. كەلگەن قوناقتارىمىزدى تورگە وتىرعىزدىق... ءارى قاراي، قانداي قۇرمەت كورسەتىلەتىنىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە، جۇمباق شەشىپ، اتا - اجەلەرىمىزگە ەرەكشەلىكتەرىمىزدى كورسەتىپ وتىرايىق
(تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبىن جۇمباق ارقىلى اشۋ)

جۇمباق
العا جايىپ تۇز - ءدامىن، كەڭ پەيىل دە ارايلى،
كەلتىرەدى ءۇي ءسانىن. وسى جەردەن تارايدى.
ول حالقىمنىڭ اق جانى، بۇل نە؟
جاقسى ءداستۇر مارجانى، جاۋابى: د ا س ت ا ر ح ا ن
بۇگىنگى تاربيەلىك شارامىزدىڭ تاقىرىبى «بەرەكەلى داستارحان» بولماق. قادىرمەندى قوناقتار، ءبىزدىڭ سىنىپ دايىنداعان بەرەكەلى داستارحان باسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
ءجۇرۋ بارىسى (جۇرگىزۋشى تاربيەلىك شارانىڭ ءجۇرۋ بارىسىمەن تانىستىرادى)

ءى. داستارحان باسىنداعى داستۇرلەر
ءىى. «بالا ءتىلى بال» داستارحان ءمازىرى
ءىىى. ىرىم - تىيىمدار ( سۇراقتىڭ جاۋابىن ءۇش تىلدە ايتۋ )

جاڭا اقپارات: جۇرگىزۋشى: (داستارحان باسىنداعى ءداستۇر تۋرالى مالىمەت بەرەدى)
داستارحان باسىنداعى ءداستۇر
حالىق قۋانىشتى دا، قايعىنى دا داستارحان باسىندا بولىسكەن. اس ەڭ الدىمەن اتا - اناعا، ۇلكەن كىسىگە ۇسىنىلادى. وسيەت ايتۋ، باتا بەرۋ، دوستاسۋ ءبارى دە داستارحان باسىندا شەشىلگەن. سوندىقتان حالىق داستارحاندى «قۇتتىحاننىڭ بەرەكەسى»،- دەپ قاسيەت تۇتادى. داستارحان ءدامى - كيەلى. ونى تاتىپ، كەلىسىمىن بۇزسا، استىڭ كيەسى ۇرادى،- دەيدى حالىق. داستارحان - وتباسىنىڭ تاماقتانۋىنا، ۇيگە كەلگەن قوناققا ءدام تاتتىرۋعا جايىلادى. وندا اس قويۋ، اس ۇسىنۋ، اس الۋ، اس قايىرۋ، اسقا باتا بەرۋ راسىمدەرى ورىندالادى. اس ءىشۋ كەزىندە اۋىزدى سىلپىلداتپاي تارتىپپەن تاماقتانۋ، قاسىقتى وڭ قولدا ۇستاۋ، ءتۇزۋ وتىرۋ، تازالىقتى ساقتاۋ راسىمدەرى ورىندالادى. تاماقتانىپ بولعان سوڭ ەڭ ۇلكەن، ءارى قۇرمەتتى ادام اسقا باتا بەرەدى. تويلاردا داستارحان جايۋ - مادەنيەتتى ءداستۇر بولىپ سانالادى.
قازاق حالقى مايلى تاعامدى، مايلى ەتتى جاقسى كورەدى. ماي اعزاعا حولەستەريندى كوبەيتەدى. قىستىڭ ىزعارلى ايازىنا توتەپ بەرۋى ءۇشىن مايلى تاعامدار جەگەن جانە قوسىمشا ۇنەمى قىمىز بەن شۇبات پايدالانىپ وتىرعان. قىمىز بەن شۇبات قۇرامىندا مايدى ەرىتەتىن قىشقىلدار بار جانە ولار تەز سىڭەتىن سۇيىقتىق بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار ەگىنشىلىكپەن جانە مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقان. باۋ - باقشا، كوكونىس، جەمىس - جيدەك وسىرمەگەن. ءبىراق سوندا دا اۆيتامينوز اۋرۋىمەن اۋىرماعان. ويتكەنى، ەت جانە ءسۇت ونىمدەرىن ۇزدىكسىز پايدالانعان. ول تاعامدار س، د، ۆ، ا، ك، ت. ب دارۋمەندەرىنە وتە باي بولىپ كەلەدى.

جۇرگىزۋشى: رۇستەم، قوناقتاردىڭ قولىنا سۋ قۇيىپ جىبەرە عوي.
(وقۋشى قولعا سۋ قۇيىپ، ءارى قاراي شارا كورىنىس كورسەتۋمەن جالعاسىن تاپتى)
كورىنىس: داستارحان جايىلدى. رۇستەم ۇلكەندەردىڭ قولىنا سۋ قۇيدى.
(وقۋشىلار ۇلكەندەردىڭ اۋزىنان قولعا سۋدى قۇيۋ ەرەجەسىن تىڭدادى)
رۇستەم ايدانانىڭ قولىنا سۋ قۇيدى. ايدانا سۋ قولىن سىلكەيدى.
رۇستەم: - ايدانا، سۋدى سىلكىپ شاشۋعا بولمايدى.
قازاق حالقىندا.«سۋداي اراز بولاسىڭ...» دەگەن ىرىم بار،- دەدى.
- مەن ونداي ىرىمنىڭ بار ەكەنىن بىلمەگەن ەدىم. كەشىرەرسىزدەر!!!- دەدى ايدانا.

جۇرگىزۋشى: «سۋداي اراز بولاسىڭ...» دەگەن ىرىم بار. بالالار، سۋ شاشىپ ويناۋعا بولادى ما، ەكەن؟
ءى. «بالا ءتىلى بال» داستارحان ءمازىرى
دارحاننىڭ اتاسى دارحانعا اۋىلدان اجەسىنىڭ بەرىپ جىبەرگەن ساندىقشاسىن ۇسىنادى.
عاجايىپ ساندىقشا (ساندىقشادان جۇمباقتاۋ ارقىلى داستارحان ءمازىرىن جاساۋ).

ءىى. (سلايد) « بالا ءتىلى – بال» (بەينەروليكتە وقۋشى تۇسپالداپ جەتكىزەدى مىس: ول اق، قاتتى. اجەم اۋىلدان بەرىپ جىبەرەدى. سۇتتەن كەپتىرىلىپ جاسالادى.... ول نە، بالالار؟...
جاۋابى: قۇرت؛ ت. ب «قۇرت» تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
(قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامى قۇرت تۋرالى تولىق مالىمەت بەرىلەدى)
وسىلايشا، بەينەروليكتەن تۇسپالداپ ايتىلعان جۇمباقتار ارقىلى داستارحان باسىنا ايران، قۇرت، باۋىرساق قويىلادى. ول تۋرالى تولىق مالىمەت بەرىلەدى.
(قوناققا كەلگەن اقارىس اتايدىڭ اقىلى)
اس ءىشۋ ءتارتىبى (سلايدتا كورسەتىلىپ تۇرادى)
تاماقتى اسا تالعاممەن، ۋاقىتىلى، مەزگىلىمەن ءىشۋ كەرەك
تاماق ءىشىپ وتىرىپ، تەلەديدار قاراپ، كىتاپ وقۋعا بولمايدى
ۇلتتىق تاعامدار وتە پايدالى
تاماقتى شەكتەن تىس كوپ ىشۋگە بولمايدى.
استى اسىقپاي، ابدەن شايناپ جۇتۋ كەرەك

ءىىى. ىرىم - تىيىمدار (پوليگلوت ويىنى)

1. داستارحانعا ءبىرىنشى نەنى قويامىز؟ نان، حلەب، bread
2. كىم وتىرعاندا مالدىڭ باسىن بالاسىنا تارتۋ ەتپەيدى؟ اكە، وتەس، father
3. بالاعا مالدىڭ باسىنان نە جەۋگە بولمايدى؟ مي، موزگ، brain

قاناتتى سوزدەر:
ا) « تاماقتى تارتا جەسەڭ ساناڭدى اشار، كوپ جەسەڭ ۇيقى باسار»
ءا) «تاسپەن اتقاندى اسپەن ات»
ب) «دۇنيەدەگى بايلىقتىڭ ءتۇرى كوپ، سولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ نەگىزگىسى نان بايلىعى»

قورىتىندى.
1. كۇبىگە قۇيىلىپ، پىسكەن نە؟ (قىمىز) 5. Cورەگە كەپتىرىپ، جايعانىم نە؟ (قۇرت)
2. ۇيىتىپ قويىپ، ىشكەنىم نە؟ (ايران) 6. كىلەگەي شايقاپ، العانىم نە؟ (ماي)
3. تاباعا سالىپ، جاپقانىم نە؟ (تابا نان) 7. تۇزىن كورىپ، تاتقانىم نە؟ (سورپا)
4. ءۇيتىپ، قازانعا اسقانىم نە؟ (باس - سيراق) 8. كەلىگە ءتۇيىپ، اقتادىم نە؟ (تارى)
زەيىن قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا راحمەت!

اتىراۋ وبلىسى، اتىراۋ قالاسى
№12 ف. دوسىموۆا اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپتارى بويىنشا وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى:
داۋلەتوۆا ايگۋل كەنەسوۆنا

بەرەكەلى داستارحان. جۇكتەۋ