بەيبي بوكس الدە بالا قوقىس؟
بۇگىنگى كۇن زاماننىڭ دامىعان كەزى. تەحنولوگيانىڭ وركەندەپ، كەڭ قانات جايىپ تۇرعان تۇسىندا، ەندىگى ءومىردى بۇلارسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس دەر ەدىم. ارينە، ءتىپتى جاڭا تۋىلعان شاقالاقتى دا تەحنولوگيانىڭ كوزىمەن ارنايى جاشىكتەرگە تاستاپ كەتۋگە بولادى. «ءوز بالاڭا ءومىر سۇرۋگە مۇمكىندىك بەر» - دەيدى-مىس. قايدان، بالاڭدى تاستاپ كەتسەڭ، ءوز مۇمكىندىگىڭنەن ايىرىلىپ قالعانمەن تەڭ ەمەس پە؟! قالاايشا عانا باۋىر ەتىڭ بالاڭدى قيىپ تاستاپ كەتۋگە بولادى؟ ساعان قۇداي بۇدان كەيىن پەرىشتە، باقىت سىيلارىنا كىم كەپىل؟
تاعى دا ايتساق، باتىستان كەلگەن ءۇردىس دەلىك. ءبىزدىڭ سۇيەگىمىزگە ءسىڭىپ قالعان قاعيدا! بىزگە ۇسىنىپ وتىرعان دا جوعارعى جاق. ونىمەن قويماي، حالىققا، ناقتىراق ايتساق، تاس جۇرەك، بەز بۇيرەك، كوكەك انالاردىڭ قامىن ويلاپ ىستەپ وتىرعان ءىس سياقتى. جاشىكپەن بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاپ قالۋعا بولار، ءبىراق ءومىرىنىڭ كۇل تالقانى شىعاتىنىن نەگە ويلامايدى؟ كىشكەنتاي عانا ءسابيدى جان تۇرشىگەرلىك جاعدايدا قۇدىقتان، قوقىس اراسىنان تاعى دا سونداي ادام اياعى باسپايتىن جەرگە تاستاعاننان، جاشىككە تاستاپ كەتكەنى ءجون با دەرسىڭ؟! ءبىراق، بەيبي بوكس بار ەكەن دەپ، تاستاندىلاردىڭ سانى ارتىپ كەتسە نە بولماق؟
تاريحىنا ۇڭىلسەك، جاشىكتىڭ ياعني، تاستاندى جاشىكتى ويلاپ تاپقان ريم پاپاسى يننوكونتيي 3. 1198 جىلى زامانننىڭ بۇلىڭعىر كەزەڭىندە، قازىرگى بەي-جاي ۋاقىتتا ەمەس، قيىندىق كورگەن انالار تيبر وزەنىنە سابيلەرىن اعىزىپ جىبەرگەن ەكەن. وزەن جاعاسىنان ءولى سابيلەردى كورگەن ريم پاپاسى جانى اشىعاندىقتان، حرام قابىلعالارىنا جاشىك قويدىرعان. ال، بىزدىكىلەر جانى اشىپ قويدى ما ەكەن، ءوز قامىن ويلاپ قويدى ما ەكەن؟! حالىق بۇنداي جاعدايدى كورگەندىكتەن، ءبىر شارا قولدانسىن دەگەن نيەتتەن تۋىنداعاندىقتان نەمەسە قازاق حالقىنىڭ ۇرپاعىن الالاۋ ماقساتىندا جاسالعان ءىس!
تاستاندى بالالاردىڭ ءومىرى نە بولماق؟ تەكتىلىك قايدا قالادى؟ بۇل سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەپ كورەيىك. بارىمىزگە ءمالىم تاستاندىنى بالالار ۇيىنە تاپسىرادى. سونىمەن اڭگىمە ءبىتتى! ءبىراق، بەز بۇيرەكتەرگە نە شارا قولدانادى؟ جاشىككە تاستاردا، اينالاسىندا ەشقانداي كامەرا بولمايدى. جەكە باسىنا قاتىستى ەشبىر مالىمەت ساقتالمايدى دەيدى. كەرىسىنشە، سول تۇرعان جەرىندە ۇستاپ الىپ، جاۋاپقا تارتۋ كەرەك. نەگە اسىراي الماسا دۇنيەگە اكەلەدى؟ ءومىر سىيلادى ما، باعۋ كەرەك! ودانشا، «تۇسىك» جاساي سالعانى دۇرىس ەمەس پە؟ كەيىن قايتىپ ءوز تەگىن بىلمەي ءومىر سۇرەدى؟ «ەركەك – ۇرپاق تاربيەلەيدى، ايەل – ۇلتتى تاربيەلەيدى» دەگەن ناقىل ءسوزدىڭ استارىندا قانشاما ماعىنا جاتىر؟ جانە تولىقتاي كەلىسەمىن. شەشىم – بىرەۋ! ۇرپاق تاربيەسى عانا ەمەس، ۇلت تاربيەسىنە دە ءمان بەرۋ قاجەت. قىزعا قىرىق ۇيدەن تيىم سالۋ كەرەك. قىز ۇلتتىڭ بولاشاعى، اتا-اناسىنىڭ نامىسى، ەرتەڭگى قاھارمانداردىڭ تىرەگى رەتىندە ءقوزقاراس قالىپتاستىرۋ شارت! بۇنىنگى جايماشۋاق كەزەڭدە ۇساق-تۇيەك ماسەلەلەرمەن ۇلتىمىزدىڭ الالانۋىنا جول بەرمەيمىز. بەيبي بوكس ەمەس، بالا قوقىس بولاتىن جاعدايدان امان بولايىق!
نۇرتاي قىزى گ. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ، ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ ستۋدەنتى www.kaznu.kz اعا وقىتۋشى ۋ.ا. تۋنگاتوۆا
You Might Also Like
-
كونفۋسيينى (孔夫子) العىلشىندار Confucius، ال اراب ەلدەرى Con-fu-ci دەپ اتايدى، ال كىم كونفۋسيدىڭ شىڭ ەسىمىن بىلەدى، كوبى بىلەتىنى كوپ ەسىمدەرىنىڭ ىشىندەگى ايتىلاتىن كۋن-زى (孔子) بوپ سانالادى. ن...
-
ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق شەبەرلىگىمەن تەرەڭدەي تانىسۋىما „ولگەندەر قايتىپ كەلمەيدى” ەڭبەگى ارقىلى كوزگە كورىنبەس كوپىر بولا بىلگەن بەردىبەك سوقپاقبايەۆ مۇراسى ادەبيەت مايدانىنان ويىپ تۇ...
