بەيكۇنا كۇناھارلار
كوبەلەك قۋىپ ويناپ جۇرگەن بالالار ادەتتەگiدەي اسپاندا ۇشىپ بارا جاتقان سامولەتتiڭ ارتىنان تۇرا جۇگiردiك. بiزدiڭ اۋىلدىڭ توبەسiنەن كۇندە وسىلاي سامولەت ۇشادى. بiز كۇن سايىن سول ۇشاقتىڭ ارتىنان تۇرا جۇگiرەمiز. جانە ءار كەز وسى بiر جاتتاندى ءسوزدi ايتامىز. بارلىعىمىزدىڭ دا داۋىسىمىزدا كادiمگiدەي جالىنىش بار. الماتى تۇگiلi مىنا تۇرعان اۋدان ورتالىعىنا دا الا كەتپەسiن بiلەمiز. بiراق بiزدiڭ بويىمىزداعى سول بiر “بiردە بولماسا بiردە الا كەتەتiن شىعار” دەگەن ءۇمiتiمiز سونگەن ەمەس. سول ءۇمiتتiڭ جەتەگiمەن تاعى دا اسپانداپ ۇشىپ بارا جاتقان سامولەتتiڭ ارتىنان جۇگiرiپ بارا جاتىرمىز. امال نە اتاڭا نالەتتiڭ سامولەتi قانشا جالىنىشپەن ايقايعا باسىپ، ارتىنان قۋساق تا بiزدi بۇل جولى تاعى دا الا كەتپەدi.
جۇگiرە-جۇگiرە شارشاپ، بارلىعىمىز دا اۋىلدىڭ سىرتىنداعى جالعىز تەرەكتiڭ كولەڭكەسiنە وتىرا كەتتiك. ءبارiمiز ءۇنسiزبiز. تەك قيالي دارىن عانا ءار نارسەنi ارمانداپ وتىر. ءوزi بiر بۇتاعىنا قوناقتاپ العان تەرەكتi نۇسقاپ:
— شiركiن، مىنا تەرەك جاي عانا تەرەك بولماي، الما اعاشى بولعاندا عوي، — دەدi. ول ايتىپ اۋىز جيعانشا ەربول:
— ول اعاشتىڭ الما اعاشى بولماعانى دا دۇرىس بولدى. ءبارiبiر سەن ول المالاردى كوكتەي جەپ تاۋىسار ەدiڭ، — دەدi. ونىڭ ول كەكەسiنiن ەرلiك جالعادى:
— سەن iشiڭە يە بولا الماي، شەشەڭ بايعۇس كۇندiءز-تۇنi سەنiڭ شالبارىڭدى جۋۋمەن اۋرە-سارساڭعا تۇسەر ەدi.
ەربولدىڭ كەكەسiنiنiڭ جانى بار. بiزدiڭ اۋىلدا الما وسكەن ەمەس. بiر دە بiر ۇيدە الما اعاشى جوق. تەك ءابiن اتانىڭ ءۇيiندە عانا ءورiك وسەتiن. سول ءورiكتiڭ ەڭ قۇرىماسا بiر جىل سارعايىپ پiسكەنiن كورگەن ەمەسپiز عوي. گۇلi ءتۇسiپ، تاستاعان ءتۇيiنشەكتەر ءسال ۇلكەيە باستاعان كەزiندە بiز ۇرلىقتى باستايمىز دا تەرەكتiڭ ۇشار باسىنداعى سوڭعى ءورiكتi جەگەن ءتۇنi اياقتايمىز. ءابiن اتا قانشا قورىسا دا ءورiكتەرiن “جاۋدان” قورعاپ قالعان ەمەس. بiز ءتۇننiڭ جارىمىنان باستاپ، تاڭ شولپانى تۋعانعا دەيiن جۇرسەك تە، ءار ءتۇن سايىن وننان، بەستەن جەسەك تە اينالاسى ەكi اپتانىڭ iشiندە تاۋىسىپ بiتەتiنبiز، سول بەيشارا ءورiكتەردi. ەگەر بiزگە “ءوزi قىشقىل، ءوزi كوك” دەگەن جۇمباق جاسىرساڭىز، بiز ونى تەز تاۋىپ الامىز. ونىڭ جاۋابى ارينە ءورiك. سول ءورiكتەردi كوكتەي جەپ تاۋىسىپ جۇرگەندiكتەن شىعار بiزدiڭ ۇعىمىمىزدا ءورiك دەگەن كوك بولادى. جانە ونىڭ ءدامi ءتاتتi ەمەس، قىشقىل بولادى دەپ ءتۇسiنەتiنبiز. ءورiكتiڭ ءتاتتi بولاتىنىن جانە ونىڭ ءتۇسiنiڭ كوك ەمەس سارى ەكەنiن ەرلiكتiڭ شونجى قالاسىنداعى اپكەسi كەلگەندە عانا بiلiپ، تاڭ-تاماشا بولعانبىز. مiنە، ەربولدىڭ دارىنعا ايتقان كەكەسiنiنiڭ وسىنداي سىرى بار ەدi.
كۇن توبەگە كوتەرiلگەندە ىستىققا شىداماي سۋعا تۇسپەك بولىپ، ەسكi كوپiر جاققا قاراي بەت الدىق. بۇلاردىڭ iشiندەگi ەڭ كiشiسi مەن ەدiم. باسقالارى مەنەن بiر جاس، ەكi جاس ۇلكەن. تiپتi ءتورت جاس ۇلكەندەرi دە بار. دەگەنمەن كورشi بولعاندىقتان بارلىعىمىز دوس بولىپ ىلعي بiرگە وينايتىنبىز. ۇلكەندiكتەرiن پايدالاناتىن بولسا كەرەك ولار ماعان ىلعي ءالiمجەتتiك جاساپ جۇرەدi. دارىن كۇندەگiدەي جۇگiرiپ كەلiپ ارقاما مiنiپ الدى. ارا-تۇرا: — ءشۇۋ، سارى ەسەگiم، — دەپ تەبiنiپ قويادى. ونى كوتەرمەسكە مەندە شارا جوق. كوتەرمەيمiن دەسەڭ ۇرادى. تاياق جەگەننەن گورi وسىلاي ارقاما مiنگiزiپ الىپ، مىقشىڭداپ ەسەك بولعانىم ارتىق. ول مەنiڭ ارقاما جايعاسىپ الىپ جانىندا ەرiپ كەلە جاتقان “جاياۋ اسكەرلەرگە“ سۇق ساۋساعىن شوشايتىپ ماڭعازدانىپ اڭگiمە سوعىپ كەلەدi. داۋىسى ءوزiنشە سالماقتى:
— دارۆيننiڭ iلiمiنە سۇيەنەتiن بولساق، بiزدiڭ بارلىعىمىز دا مايمىلدان جاراتىلعانبىز. مەنiڭ دە، سەنiڭ دە، ونىڭ دا ارعى اتالارىمىز مايمىل بولعان. ەڭبەكتiڭ ارقاسىندا بiز وسىلاي ادام بولىپ قالىپتاسقان ەكەنبiز.
— وتتاپسىڭ، — دەدiم شىداماي كەتiپ، ونى ءۇستiمنەن اۋدارىپ تاستاپ.
مiنە، سودان باستالعان تايتالاس بiز وزەن بويىنا جەتكەنگە دەيiن جالعاستى. بالالاردىڭ بiرازى مەنi قوستاپ، بiرازى دارىننىڭ جاعىنا شىقتى. دارىن مەن دارۆيننiڭ iلiمiن قوستاعان ەرلiك:
— مەن دە سولاي ويلايمىن. ويتكەنi ەربولعا قاراڭدارشى، — دەدi. بارلىعىمىز ەربولعا قارادىق. شىندىعىندا ەربول دوسىمىز بەتi تومپايىپ، قۇلاعى قالقايىپ، جاق سۇيەكتەرi شودىرايىپ مايمىلعا ۇقسايتىن. جانە تەرەكتەن تەرەككە سەكiرگەندە وعان ەشكiم iلەسە المايتىن. ونىسى ازداي ءوزi ءسال بۇكشيiپ ەڭكiشتەۋ جۇرەتiن. بiر قىزىعى ونى بارلىعىمىز اتىن اتاماي “مايمىل” دەپ مازاق قىلاتىن ەدiك. كەيدە ەركەلەتiپ “مايمىش” دەيتiنبiز. ول دالەل رەتiندە سونى العا تارتتى.
بiز ارى تالاسىپ، بەرi تالاسىپ بiر شەشiمگە كەلە المادىق. تۋرا بيگە جۇگiنگەن داۋشىلار قۇساپ بارلىعىمىز وزەن جاعاسىندا قوي باعىپ جۇرگەن تويبولدى مولداعا بارىپ، داۋىمىزدى ايتىپ، شەشiپ بەرۋiن سۇرادىق. تويبولدى اتا دارىننان:
— ادام مايمىلدان جاراتىلعان دەگەندi ساعان كiم ايتتى؟ — دەدi. دارىن:
— بيولوگيادان بەرەتiن قارلىعاش اپاي ايتتى،—دەدi. سول كەزدە اشۋىنا مiنiپ العان مولدا اتامىز دارىنعا:
— وندا سەن بيولوگ اپايىڭا ايتىپ بار. مايمىلدان بiر جاراتىلسا اقىلى سوعان جەتكەن قارلىعاش اپايىڭ مەن سونداي ادامدى كەلiن قىلىپ وتىرعان سونىڭ كوممۋنيست قايىناتاسى جاراتىلعان شىعار. باسقالا-رىمىز توپىراقتان جاراتىلعانبىز. بالشىقتان يلەن-گەنبiز، — دەدi.
سونىمەن داۋىمىزدى شەشiپ الىپ، سۋعا ءتۇسiپ جاتقانبىز. دارىن وزەن جاعاسىنداعى بالشىقتارمەن ويناپ وتىرعان. قاسىنا جاقىنداپ بارساق بالشىقتان ادامنىڭ سۇلباسىن جاساپ جاتىر ەكەن. كادiمگiدەي اياق-قولى، باسى مەن كەۋدەسi بار ادامنىڭ پوشىمىن جاساپتى. ءوزiنiڭ ارعى اتاسىنان قان ارقىلى كەلگەن ءمۇسiنشiلiك قاسيەتiن بارىنشا سالسا كەرەك، مىنا بالشىق ادامىنىڭ بەت-بەينەسi دە قۇددى تiرi ادامدiكiندەي ەكەن.
بiز قايتىپ بارا جاتقاندا ول:
— ەي، قۇدايشىلدار! مiنە، بالشىقتان يلەدiم ادامدارىڭدى ادەمiلەپ. ەرتەڭگە دەيiن تۇرسىن. يمام اتالارىڭنىڭ ايتقانى راس بولسا ەرتەڭ وسى بالا بiزبەن بiرگە سۋعا ءتۇسiپ، ويىنىمىزعا قوسىلادى. اتىن “ادام-اتا” دەپ قويامىز. سودان كەيiن ول ءوزiنiڭ بiر تال قيسىق قابىرعاسىن سۋىرىپ الىپ، ءوزiنە “·اۋا انا” جاسايدى. سول ەكەۋiنەن سەندەر سياقتى كوپ-كوپ ۇرپاق تارايدى، — دەپ كەكەسiنمەن كۇلدi.
بiز بارلىعىمىز ۇيگە قاراي كەتتiك.
ەرتەسi كۇنi ءتورت كوزiمiز تۇگەل شومىلۋعا كەلدiك. جول بويىندا دارىننىڭ بالشىق ادامىن ءسوز قىلدىق. بiز بارعاندا بiر بالا سۋعا شومىلىپ جۇرەتiن سياقتى كورiنiپ كەتتi. بارساق دارىننىڭ ادامى سول كەشەگi بالشىق قالپىندا ەكەن. تiپتi، ونىڭ ءۇستiنە ات اۋناسا كەرەك، بىت-شىتى شىعىپتى. بiز سونى اڭگiمە قىلىسىپ تۇرعاندا مولدا اتامىز كەلدi. مەن ول كiسiگە كەشەلi بەرگi تiرلiگiمiزدi بايانداپ بەردiم. اتامىز قامشىسىن الىپ تۇرا ۇمتىلدى.
— اتاڭا نالەت كۇناїارلار! سەندەر ادام جاراتاتىنداي قۇداي ەمەسسiڭدەر. سەندەرگە ونداي قۇدiرەتتi كiم بەرiپتi. قۇداي عانا جاراتا العان، — دەپ بارلىعىمىزدى قامشىنىڭ استىنا الدى. اراسىندا كۇناسi جوق مەن دە كەتتiم. بiز سول قامشىدان كەيiن “ادام وپەراسياسىن“ قايتىپ جاساعان ەمەسپiز. توپىراقتان جاراتىلعان-دىعىمىزعا يمانداي سەندiك. تەك كەيiن قايتادان توپىراققا اينالاتىنىمىزدى ويلاعاندا كوڭiلiمiز قۇلازىپ قالدى. شiركiن، ادامدار ولمەي جۇرە بەرەتiن بولساشى. مەنiڭ بالاڭ ءتۇيسiگiم سول كەزدە توپىراققا دەگەن قۇدiرەتتi سەزiنگەندەي بولدى. ەگەر بiز توپىراقتان جاراتىلعان بولساق، بiز نەگە سول توپىراقتى تاپتاپ ءجۇرمiز. مەنiڭ بويىمدا بەلگiسiز بiر قورقىنىش پايدا بولىپ، توپىراقتى تاپتاۋعا باتىلىم بارمادى. تاپتاماسقا تاعى امال جوق. ادامداردىڭ توپىراقتا iزi قالاتىنى سول ەكەن-اۋ. بiز توپىراقتان جارالدىق. جانە تاعى توپىراقتان ءنار الدىق. توپىراقسىز بiزدiڭ كۇنiمiز قاراڭ. مەن جەردەن بiر ۋىس توپىراق الىپ ماڭدايىما باستىم. ال دوستارىم بولسا وزەن جاعاسىندا بiر-بiرiنە سۋ شاشىپ ويناپ ءجۇردi.
ايتپاقشى سۋعا تۇسۋگە بiزبەن بiرگە قىزدار دا كەلەتiن. ارينە، قىزدار سىرت كيiمدەرiمەن تۇسەدi. بiر كۇنi بiزدiڭ اۋىلعا اۋدان ورتالىعىنان ءسۇيرiك ەسiمدi قىز كەلدi. ول دا بiزدiڭ كورشi قىزدارعا قوسىلىپ سۋعا تۇسۋگە بارىپ ءجۇردi. جانە نەگە ەكەنiن قايدام، سول قىز باسقالاردى مەنسiنبەي ءجۇرiپ، ماعان كوڭiلi ءتۇستi. مۇمكiن ءجۇزiم جىلى بولعان شىعار. الدە ەشكiمدە جوق “اديداسىما” قىزىقتى ما ەكەن؟ ايتەۋiر سول قىز ماعان جاقىن ءجۇردi. ول كەلگەلi بەرi دارىن دا ماعان تيiسۋiن قويىپ، تىنىشتالىپ قالعان. بۇزىق بولىپ كورiنگiسi كەلمەسە كەرەك. بiز شومىلاتىن وزەن اۋىلدان قاشىقتاۋ ەدi. سول وزەنگە بارعانشا جانە قايتار جولدا دا مەن ءسۇيرiكتi قۇشاقتاپ ءجۇردiم. قۇشاقتاعاندا، سالماق سالماي وڭ قولىمدى ونىڭ يىعىنا تاستاپ قويامىن. باسقا قىزىقتىڭ ءدامiن تاتا قويماعان مەن ءۇشiن سونىڭ ءوزi ۇلكەن ءلاززات ەدi. دارىن، شiركiن، سونى دا قىزعانىپ، جان تاپپايدى-اۋ. بiر قىزىق جەرi سۋعا ءتۇسiپ بولعاننان كەيiن ءسۇيرiك ماعان كالگوتكiمدi سىعىسىپ جiبەرشi دەيتiن. ەكەۋمiز توعايدىڭ iشiنە كiرiپ، تاسالاۋ جەرگە بارىپ، سونىڭ كالگوتكiسiن سىعاتىنبىز. كۇن سايىن سىعىسىپ ءجۇردiم. ەندi ونىڭ ىڭعايسىزداۋ ەكەنiن بiلەمiن. ادامنىڭ نامىسىنا كەلەتiن ۇياتتاۋ تiرلiك ەكەنiن بالاڭ كوڭiل سەزبەيدi ەمەس، سەزەدi. دەي تۇرعانمەن وزگەلەردiڭ iشiنەن سەنi تاڭداپ الىپ، ءوزiن قۇشاقتاتىپ جۇرگەن قىزدىڭ ايتقانىن قالاي ورىنداماسسىڭ. ونىڭ ءۇستiنە شىنىمدى ايتسام كالگوتكi سىعىسۋ ءوزiمە دە iشتەي ۇنايتىن سياقتى. وسىلاي كۇندەر وتە بەردi. بiر كۇنi تىنىش جۇرگەن دارىن ماعان قايتادان تيiسۋدi باستادى. سويتسەم وعان قىزعانىشى مازا بەرمەپتi. كۇندەگiدەي وزەنگە بەت الىپ بارا جاتقان كەزiمiزدە ول مەنi جەكە شاقىرىپ الىپ:
— قاشانعى سەن سىعىساسىڭ. ءسۇيرiكتiڭ كالگوتكiسiن بۇگiن مەن سىعىسامىن. سەن سىعىسپايمىن دەپ ايت، — دەدi.
مەن كەلiسiمiمدi بەردiم. ەندi شە؟ ۇرىپ ۇيرەنگەن جۇدىرىق قاڭعىپ ءجۇرiپ تاعى دا تيiپ كەتۋi مۇمكiن عوي. ادەتتەگiدەي شومىلىپ بiتكەن كەزدە ءسۇيرiك ماعان قاراپ:
— بۇيراباس، كالگوتكiمدi سىعىسىپ جiبەرشi، — دەدi.
— جوق، ءوزiڭ سىعىپ الا سالشى. نەگە ەكەنi سىعىسقىم كەلiپ تۇرعان جوق، — دەدiم. شىنتۋايتىنا كەلسەك سىعىسقىم كەلiپ-اق تۇر عوي. بiراق “سەناريي” بويىنشا وسىلاي iستەۋiمە تۋرا كەلiپ تۇر. سىققىزباسىم سىققىزباستىڭ كەرi بولىپ تۇر دا. وسى ءساتتi پايدالانعان دارىن ورنىنان ۇشىپ تۇرىپ:
— وندا مەن سىعىسايىن، — دەپ ءسۇيرiكتiڭ جانىنا جەتiپ باردى. بiراق ءسۇيرiك ول كۇتكەندەي iستەگەن جوق. كەرiسiنشە باسىن ماڭعازدانا كوتەرiپ:
— راحمەت. بۇگiنشە سىقپاي-اق كيە سالايىن، — دەدi دە بۇرىلىپ كەتiپ قالدى. ول مەنiڭ بۇلاي iستەۋiمنiڭ سەبەبiن بiلگەندiكتەن دە ادەيi وسىنداي قادام جاساسا كەرەك. دارىن بولسا تۇرعان ورنىندا قاتتى دا قالدى.
قايتار جولدا ءسۇيرiك ماعان ەرتەڭ كەتەتiنiن ايتتى. مەن ءۇنسiز جولىڭ بولسىن دەگەندەي قىلدىم. ال ول بولسا مەنiڭ بۇل نەمقۇرايدىلىعىما وكپەلەگەندەي بولىپ:
— سەن نە مەنi جاقسى كورمەيسiڭ با؟ — دەدi. مەن وعان ءوزiمنiڭ جاقسى كورەتiن التىنشى “ب” كلاسىندا وقيتىن قىزىم تۋرالى ايتىپ بەردiم. ءسۇيرiك بiراز جەر ءۇنسiز ءجۇردi دا:
— ول قىزدى قايتەسiڭ. ول سەنەن ۇلكەن عوي. ونىڭ ءۇستiنە ونىڭ جiگiتi بار ەكەن، — دەدi. مەن وعان:
— مەيلi بولا بەرسiن. مەن ونى جاقسى كورiپ جۇرە بەرەم. كەيiن جiگiتiمەن ۇرسىسىپ قالعاندا مەنiمەن جۇرەدi. سوعان دەيiن كۇتەمiن، — دەدiم. بiر كەزدە ءسۇيرiك مەنiڭ كوزiمە كوزiن قاداپ تۇرىپ:
— تۇندە مەن سەنi ءتۇسiمدە كوردiم، — دەدi.
— نە iستەپ ءجۇر ەكەنبiز؟
— ايتپايمىن، ونى قايتەسiڭ.
— ءجارايدى ايتپاساڭ ايتپاي-اق قوي. تەك سول ءتۇسiڭدە كورگەنiڭدi ءوڭiمiزدە قايتالايىق، — دەدiم. ءسۇيرiك كۇلiپ جiبەردi دە:
— و—و—و،.. قۋىن قارا…— دەدi.
بiز سول ءتۇنi تاڭ اتقانشا ۇيىقتاعان جوقپىز. كلۋب جاقتاعى پاركتiڭ iشiندەگi ساكiدە وتىردىق. تاڭ اتىپ كەلە جاتتى. سول كەزدە عانا مەنiڭ باتىلسىز-دىعىمنان شارشاعان ءسۇيرiك:
— سەن مەنiڭ ءتۇسiمدەگiنi ءوڭiمiزدە قايتالايىق دەپ ەدiڭ عوي، — دەدi. مەن وعان:
— ءيا، سولاي دەپ ايتقانمىن. ءتۇسiڭدە نە بولىپ ەدi؟ — دەدiم. ول ماعان كۇلە قاراپ:
— بەتiمنەن ءسۇيiپ العانسىڭ،.. — دەدi. مەن ونىڭ بەتiنەن سۇيمەك بولىپ ۇمسىنا بەرگەنiمدە ول ماعان جالت قاراپ ەدi، ەرنiم ونىڭ بەتiنە ەمەس ەرنiنە تيiپ كەتتi…
ارادا اي ءوتتi مە، جىل ءوتتi مە، كۇن ءوتتi مە بiلمەيمiن. مۇمكiن ساناۋلى مينۋتتار، تiپتi سەكۋندتار وتكەن بولار. ايتەۋiر ۇزاق تا قىسقا ءتاتتi ءسات ءوتتi. ول ماعان اسىلىپ تۇرعان قالپىندا كوزiن اشىپ:
— سەن مەنiڭ ءتۇسiمدە ەرنiمنەن سۇيگەن جوق بولاتىن-سىڭ، — دەدi. ەندi ءوڭ مەن ءتۇستiڭ ورتاسىندا تۇرعان ادام نەنi اجىراتىپ جارىتسىن، جارقىنىم-اۋ. مۇمكiن وسىلاي شاتاسقانىمىز دا جاقسى بولعان شىعار.
ەكەۋمiزدi وسىناۋ شىرىن ساتتەن ونىڭ اپاسىنىڭ ايقايى وياتتى. ەتەگiنە ءسۇرiنiپ-جىعىلىپ:
— يتتiڭ عانا قىزى-اي، قايدا ءجۇرسiڭ؟ ءتۇنi بويى سەنi iزدەپ ۇيىقتامادىم، — دەپ اتتانداتىپ كەلە جاتىر ەكەن. قاسىندا مەنiڭ شەشەم بار. ەكەۋمiز قاشا جونەلدiك. ەكiنشi كوشەنi اينالىپ بارىپ، ەكەۋمiز دە ءۇيدiء-ۇيiمiزگە كiرiپ كەتتiك. بۇل ءتۇنi بiز ءسۇيرiك ەكەۋمiز عانا ەمەس، ونىڭ اپاسى مەن مەنiڭ شەشەم دە ۇيىقتامادى. بۇل ءتۇن وسى كوز iلمەگەن تورتەۋدiڭ ەكەۋi ءۇشiن ءلاززاتقا، ەكەۋi ءۇشiن ازاپقا تولى بولدى.
ول سول كۇنi ءوزiنiڭ اۋىلىنا كەتiپ قالدى. قاتتى جاقسى كورمەسەم دە كادiمگiدەي باۋىر باسىپ قالىپتىم. شومىلۋعا بارعىم كەلمەي ەرiكسiز باردىم. سۋعا ءتۇسiپ جۇرگەندە دارىن ماعان سوقتىعىپ، داۋىسىن اكتەرلارشا قۇبىلتىپ:
— تولەگەنجان، جiبەك كەتiپ جايىقتىڭ سۋى تارتىلعانداي بولىپ وتىرسىڭ با؟ قۇلازىعان كوڭiلiڭە ەم بولار، كەل سۋعا ءتۇس، — دەپ تيiستi. مەن دارىننىڭ كەلەكەسiنە قالعىم كەلمەي كەتiپ قالۋدىڭ امالىن تاپپاي تۇرعام. اسپاننان تاعى دا سامولەت ۇشىپ بارا جاتتى. بۇل جولعى باعىتى بiزدiڭ اۋىل جاق ەكەن. مەن سونى پايدالانىپ سامولەتتiڭ ارتىنان تۇرا جۇگiردiم.
— ەي، سامولەت، سامولەت، الماتىعا الا كەت.