سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 اپتا بۇرىن)
بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرى مەن جانرلارى
1. ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرى مەن جانرلارى.
بەينەلەۋ ونەرى
2. ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرىمەن جانە جانرلارىمەن تانىستىرۋ. بەينەلەۋ ونەرى جانرلارىنا ارناپ سۋرەت سالعان سۋرەتشىلەردىڭ شىعارمالارىن تالداپ ۇيرەنۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: ونەر شىعارمالارى جايلى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ؛ جانرلار ەرەكشەلىگىن اجىراتا ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛ ونەرگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ب) تاربيەلىك: ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ؛ سۋرەتشى شىعارمالارى ارقىلى وقۋشىلاردى اسەمدىككە، سۇلۋلىققا تاربيەلەۋ.
3. ساباق ءتيپى: جاڭا وقۋ ماتەريالىن مەڭگەرتۋ.
4. ساباق ءادىسى: «گالەرەياعا ساياحات»، سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اشىق ساباق
5. ساباق كورنەكىلىگى: سۋرەتشى شىعارمالارى، تەست سۇراقتارى، كارتينالار، پلاكات، ءسوزجۇمباق «گالەرەيا».
6. ساباق بارىسى:

1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاۋ.
ساباققا قاجەتتى قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەندەپ، جۇمىس ورنىن ۇيىمداستىرۋ.
2. جاڭا ساباق.
ساباق تاقىرىبىن بايانداۋ.
بەينەلەۋ ونەرى دەگەنىمىز – اينالامىزداعى ءومىر كورىنىستەرىن جازىقتىقتا ءارى كەڭىستىكتە بەينەلەۋ ارقىلى سۋرەتتەيتىن ونەر ءتۇرى.
بەينەلەۋ ونەرى سان عاسىرلىق دامۋ تاريحىنا بايلانىستى بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى. ولار: جيۆوپيس، گرافيكا، ءمۇسىن، ساۋلەت ونەرى جانە ساندىك - قولدانبالى ونەر.
جيۆوپيس – قاعاز، تاقتاي، كارتون، كەنەپ بەتىنە ءارتۇرلى بوياۋلارمەن ورىندالاتىن شىعارما.
گرافيكا – قاعاز، كارتون بەتىنە قارىنداش، قالامۇش، كومىر، تۋش ارقىلى ورىندالاتىن سۋرەت.
ءمۇسىن - ءارتۇرلى ماتەريالدارمەن (تاس، اعاش، مەتالل، سازبالشىق، ەرمەكساز) دوڭگەلەك كولەمدى كەڭىستىككە سومدالعان كوركەم شىعارما.
ساۋلەت ونەرى – ۇيلەر، عيماراتتار، كوشەلەردى جوبالاۋ جانە ونى جاساۋ ونەرى.
ساندىك - قولدانبالى ونەر – حالىق تۇرمىسىندا كەڭىنەن قولدانىلاتىن كوپ سالالى ونەر. ءاربىر حالىقتىڭ شىعارماشىلىعىمەن بايلانىستى ونەر. بۇل ونەر تۇرىنە قازاقتىڭ ۇلتتىق قولونەرى جاتادى.
وسى ونەر تۇرلەرى ىشىندە اينالامىزداعى قورشاعان دۇنيەنى شىنايى، جاندى ەتىپ ءتۇرلى - ءتۇستى بوياۋلارمەن سۋرەتتەيتىن ونەر – جيۆوپيس (كەسكىندەمە) ونەرى. جيۆوپيس جايلى مىناداي اڭىز بار: «بىردە گرەك سۋرەتشىسى زيەۆكسيس ءجۇزىم سۋرەتىن سالىپتى دا، بوياۋى كەپسىن دەپ تەرەزە الدىنا قويىپتى. سويتسە قۇستار سۋرەتتى شىن ءجۇزىم ەكەن دەپ شۇقي باستاپتى». بۇل اڭىز جيۆوپيس ونەرى ءبىزدى قورشاعان تابيعاتتاعى نارسەلەردى سول قالپىندا اينىتپاي جەتكىزە الاتىنىنان حابار بەرگەندەي.
جيۆوپيس ورىندالۋ ەرەكشەلىگىنە قاراي بىرنەشە جانرعا بولىنەدى: ناتيۋرمورت، پەيزاج، پورترەت، مارينيستىك جانر، انيماليستىك جانر، تاريحي جانر، باتالدىق جانر.
جيۆوپيس جانرلارىمەن تانىسۋ ءۇشىن گالەرەياعا ساياحات جاسايىق. ءسوزجۇمباق شەشۋ «گالەرەيا».
گالەرەيا – كوركەم شىعارمالار قورى جيناقتالعان ورىن. قازاقستاندىق سۋرەتشىلەردىڭ شىعارمالارى، جالپى قازاقستان بەينەلەۋ ونەرى تۋىندىلارى جيناقتالعان ورىن ەڭ العاش رەت 1935 جىلى الماتىدا اشىلدى. ول قازاق مەملەكەتتىك كوركەمسۋرەت گالەرەياسى دەپ اتالدى. 1976 جىلى قازاق قولونەر مۇراجايىمەن بىرىگىپ، 1984 جىلى وعان ءابىلحان قاستەيەۆ ەسىمى بەرىلدى. ءقازىر ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك بەينەلەۋ ونەرى مۇراجايى دەپ اتالدى.
بالالار، ءبىزدىڭ گالەرەيامىزدا ءجيۆوپيستىڭ ءتۇرلى جانرىنداعى شىعارمالار جيناقتالىپتى.
الدىن - الا بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا وقۋشىلار ءار جانرعا تۇسىنىكتەمە بەرىپ، ءمۇعالىم تولىقتىرادى.
ناتيۋرمورت – جانسىز زاتتار مەن بۇيىمداردى ۇيلەسىمدى ەتىپ بەينەلەنگەن شىعارما. «ناتيۋرمورت» - فرانسۋز ءسوزى، اۋدارماسى «ءولى تابيعات» دەگەندى بىلدىرەدى. ناتيۋرمورت العاش رەت 17 عاسىردا گوللانديادا پايدا بولدى.
پەيزاج – تابيعات كورىنىستەرى بەينەلەنگەن شىعارمالار. پەيزاج جانرى ءار الۋان. كەيبىر پەيزاج شىعارمالارى ومىردە بار ناقتى كورىنىستەردى بەينەلەسە، كەيبىرەۋلەرى سۋرەتشىنىڭ وي - قيالىنان تۋادى.
پورترەت – ادامنىڭ بەت ءپىشىنى بەينەلەنگەن كوركەم شىعارما. پورترەت جازۋشى سۋرەتشىنىڭ باستى ماقساتى – ادامنىڭ سىرت اجارى عانا ەمەس، ىشكى جان دۇنيەسىن، رۋحاني كەلبەتىن كورسەتە ءبىلۋ.
تاريحي جانر – بەلگىلى ءبىر وقيعالار مەن تاريحي كەزەڭدەر بەينەلەنگەن كوركەم شىعارمالار.
باتالدىق جانر – سوعىس وقيعالارى، وتان قورعاۋ، جەر قورعاۋ كورىنىستەرى بەينەلەنگەن كوركەم شىعارما.
مارينيستىك جانر – تەڭىز، كول، مۇحيت سياقتى تابيعات كورىنىستەرى بەينەلەنگەن شىعارمالار.
انيماليستىك جانر – جان - جانۋارلاردى بەينەلەگەن كوركەم شىعارما. ول لاتىننىڭ «animal» (حايۋانات) دەگەن سوزىنەن شىققان.
ەندى بۇگىنگى ساباقتا العان ءبىلىمىزدى توپتىق سايىس ارقىلى بەكىتەيىك.
3. سايىس
وقۋشىلاردى 3 توپقا ءبولۋ.
1 توپ – «قىزىل بوياۋ» توبى
2 توپ – «سارى بوياۋ» توبى
3 توپ – «كوك بوياۋ» توبى
سايىس بولىمدەرىمەن تانىستىرۋ.
1. حالىق سۋرەتشىلەرى جايلى نە بىلەسىڭ؟ (ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما)
2. كارتينا قۇراستىرۋ. ءۇش توپ بەرىلگەن قيىندىلاردى جاپسىرىپ، كارتينا قۇراستىرادى.
3. سۋرەتشى شىعارماسىن تالدا.
4. تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ.
1 توپ
1. جىلى تۇستەردى اتا.
ا) كوك
ءا) سارى
ب) كۇلگىن

2. يلليۋستراسيا دەگەنىمىز -
ا) ەرتەگى مازمۇنىنا ارناپ سالىنعان سۋرەت
ءا) ويدان سالىنعان سۋرەت
ب) ءتۇرلى نوباي سۋرەتتەر

3. ءا. ىسمايىلوۆتىڭ «ءحانتاڭىرى» شىعارماسى قاي جانرعا جاتادى؟
ا) ناتيۋرمورت
ءا) پورترەت
ب) پەيزاج

4. مارينيستىك جانر دەگەنىمىز -
ا) سوعىس تاقىرىبىنداعى شىعارمالار
ءا) تەڭىز، كول تاقىرىبىنداعى شىعارمالار
ب) جانسىز زاتتار بەينەلەنگەن شىعارمالار

5. اكۆارەل بوياۋىن نەمەن ەزەدى؟
ا) سۋمەن
ءا) تەك ىستىق سۋمەن
ب) ارنايى ەرىتىندىمەن

2 توپ
1. سۋىق تۇستەردى اتا.
ا) قىزىل
ءا) قوڭىر
ب) كوك

2. ءتۇس شەڭبەرى نەشە تۇستەن تۇرادى؟
ا) 8
ءا) 6
ب) 4

3. وقۋلىقتاعى ج. قايرانبايەۆتىڭ «قىز كەلبەتى» شىعارماسى قاي جانرعا جاتادى؟
ا) پەيزاج
ءا) پورترەت
ب) تاريحي جانر

4. ءتۇرلى - ءتۇستى بوياۋلارمەن سالىنعان كوركەم شىعارما قالاي اتالادى؟
ا) گرافيكا
ءا) ساۋلەت ونەرى
ب) جيۆوپيس

5. جيۆوپيس ساباعىنا قاجەتتى باستى بوياۋ قۇرالىن اتا؟
ا) گۋاش
ءا) اكۆارەل
ب) تۋش

3 توپ
1. نەگىزگى تۇستەردى اجىرات.
ا) كۇلگىن، سارى، جاسىل
ءا) قىزىل، كوك، سارى
ب) جاسىل، قىزىل، كوك

2. «كومپوزيسيا» ءسوزى نەنى بىلدىرەدى؟
ا) بەينەلەۋ
ءا) قۇراستىرۋ
ب) سۋرەتتى بوياۋ

3. پەيزاج قانداي شىعارما؟
ا) جانۋارلار بەينەلەنگەن سۋرەت
ءا) تابيعات كورىنىسى بەينەلەنگەن سۋرەت
ب) ادام كەلبەتى بەينەلەنگەن شىعارما

4. ساز بالشىق، تاس، اعاشپەن جۇمىس جاسايتىن شەبەر.
ا) ءمۇسىنشى
ءا) سۋرەتشى
ب) ساۋلەتشى

5. «امانگەلدى ساربازدارى» تۋىندىسىنىڭ اۆتورى كىم؟
ا) ق. تەلجانوۆ
ءا) ءا. قاستەيەۆ
ب) م. كەنبايەۆ

ءاربىر دۇرىس جاۋاپتارعا ۇپاي – قارىنداش بەرىلەدى. قارىنداش سانى كوپ توپ جەڭىسكە جەتەدى. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
4. ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ءبىز بۇگىنگى ساباقتا بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرى جانە جانرلارىمەن تانىستىق. ءتۇرلى جانردا جازىلعان سۋرەتشى شىعارمالارى قورشاعان ورتانى، تابيعاتتى، دۇنيەنى تانىپ - بىلۋگە، سۇلۋلىق پەن اسەمدىكتى كورە، سەزىنە بىلۋگە ۇمتىلدىرادى. بەينەلەۋ ونەرى ءبىزدى سۇلۋلىق الەمىنە جەتەلەيدى.
5. ۇيگە تاپسىرما.
بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرى مەن جانرلارى جايلى وقىپ كەلۋ.

شالقار اۋداندىق كوركەمسۋرەت ليسەيى مكقك - ءنىڭ
كومپوزيسيا ءپانى ءمۇعالىمى
تورعايەۆا شاتتىقگۇل جەسەباي قىزى

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما