بىلگىرلەر مەن تاپقىرلار تارتىسى
بىلگىرلەر مەن تاپقىرلار تارتىسى
سالەم، دوستار امان با؟
مىنا بەيبىت زاماندا،
قۋانتامىن ءبارىڭدى.
بىلىمدىدەن قالام با؟!
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! سىزدەر «بىلگىرلەر مەن تاپقىرلار» اتتى سايىسقا كەلىپ وتىرسىزدار.
اقىل - تون، اڭداعانعا توزبايتۇعىن،
ءبىلىم - كەڭ، قانشا بولسا ازبايتۇعىن.
قاتارىڭ وزا شاۋىپ بارا جاتسا،
ارقاڭنىڭ اۋرۋى نە قوزبايتۇعىن - دەپ تۇرماعانبەت ىزتىلەۋوۆ ايتقانداي، ءبىلىم سايىسىنا قۇلشىنىپ تۇرعان ءبىلىمدى وقۋشىلارىمىز قاتىسقالى كەپ وتىر.
(بايقاۋعا قاتىسۋشىلار ورتاعا كەلەدى
1. سۋلەيمانوۆ رەنات.
جاۋاپ بەرەر ءدال انىق،
رەناتتىڭ جەڭەتىنى ءدال انىق.
2. اۆەركييەۆا داريا.
ەسەپتى ءتۇرلى شىعارادى.
اراسىندا قازاق تىلىندە سويلەپ جارىسادى.
3. مۋستافينا رامينا.
جىبەك مىنەز، ۇلبىرەگەن رامينا،
توسىلماشى، ۇپاي سانىن كوپ جينا.
4. مۋشانوۆا ايگەرىم.
ايگەرىم ءبىزدىڭ ەستىگەنىن ەستە تۇتقان.
وقىعانىن ميعا توقىعان.
5. بەركەنوۆ كانات.
ءبىلىم قۋعان قانات.
ناقتى عىلىمعا قىزىققان.
شىن جۇيرىكتەر سىنالادى جارىستا،
جارىستىڭ با ورتا جولدا قالىسپا.
ءادىل قازى باعالايدى سىزدەردى،
جەڭىس - مارە جاقىن با الدە الىس پا - دەمەكشى، قازىلار القاسىمەن تانىستىرايىق.
(ادىلقازىلارمەن تانىستىرۋ)
(سايىستىڭ ءوتىلۋ بارىسىمەن تانىستىرۋ)
سايىس 5 بولىمنەن تۇرادى:
1 - ءبولىم: «بايگە»
2 - ءبولىم: «ءتىل - ونەر»
3 - ءبولىم: «ءتورت جۇمباق»
4 - ءبولىم: «گرامماتيكاڭ قالاي؟»
5 - ءبولىم: «جورعا».
(1 - ءبولىمنىڭ شارتىن ءتۇسىندىرىپ كەتۋ)
تەست سۇراقتارى بويىنشا جارىس. 6 سۇراق بەرىلەدى، ءار سۇراققا 3 جاۋاپتان بار، 1 جاۋابى دۇرىس.
ال، ىسكە ءسات!
بايگە دەسە بۇلقىنباس جاس بولار ما - دەپ، 1 - ءبولىم «بايگەنى» باستايىق.
1. ەڭ ءبىرىنشى باقىتىم - حالقىم مەنىڭ،
... ال ەكىنشى باقىتىم - ءتىلىم مەنىڭ.
... باقىتىم بار ءۇشىنشى - وتان دەگەن. كىمنىڭ ولەڭى؟
ا) مۇقاعالي ماقاتايەۆ
ب) باۋىرجان مومىش ۇلى.
ۆ) مۇحتار شاحانوۆ
2. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ، وتانىمىزدى جاۋدان قورعاعان حالىق باتىرى كىم؟
ا) ءسابيت مۇقانوۆ
ب) باۋىرجان مومىش ۇلى
ۆ) بەردىبەك سوقپاقبايەۆ
3. اباي مەن ىبىرايدىڭ ءىزىن جالعاستىرعان ۇلى عالىم، اقىن - اۋدارماشى كىم؟
ا) ماعجان جۇمابايەۆ
ب) ءسابيت مۇقانوۆ
ۆ) احمەت بايتۇرسىنوۆ
4. ماڭگىلىك ءومىردى اڭساعان كىم؟
ا) اسان قايعى
ب) قۇرمانعازى
ۆ) قورقىت
5. اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار.
1) تاسباقا
2) باقا
3) كولباقا
6. ولەڭمەن جازىلعان شىعارما
1) اڭگىمە
2) پوەما
3) پوۆەست
ءادىلقازىلار ءبىرىنشى ءبولىمدى قورىتىندىلاعانشا ءبىز سىزدەرمەن جۇمباق شەشەيىك.
1. سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى. (قويان)
2. اۋاعا شىقسا اۋىرادى،
سۋ ىشىندە ساۋىعادى. (بالىق)
3. تىلدەن ۇشىپ، قۇلاققا قونادى. (ءسوز)
4. ءسوز سويلەسەڭ قوزعالىستا بولادى. (ءتىل)
5. تاياق جەگەن سايىن ويناقتاعان. (دوپ)
سالەم، دوستار امان با؟
مىنا بەيبىت زاماندا،
قۋانتامىن ءبارىڭدى.
بىلىمدىدەن قالام با؟!
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! سىزدەر «بىلگىرلەر مەن تاپقىرلار» اتتى سايىسقا كەلىپ وتىرسىزدار.
اقىل - تون، اڭداعانعا توزبايتۇعىن،
ءبىلىم - كەڭ، قانشا بولسا ازبايتۇعىن.
قاتارىڭ وزا شاۋىپ بارا جاتسا،
ارقاڭنىڭ اۋرۋى نە قوزبايتۇعىن - دەپ تۇرماعانبەت ىزتىلەۋوۆ ايتقانداي، ءبىلىم سايىسىنا قۇلشىنىپ تۇرعان ءبىلىمدى وقۋشىلارىمىز قاتىسقالى كەپ وتىر.
(بايقاۋعا قاتىسۋشىلار ورتاعا كەلەدى
1. سۋلەيمانوۆ رەنات.
جاۋاپ بەرەر ءدال انىق،
رەناتتىڭ جەڭەتىنى ءدال انىق.
2. اۆەركييەۆا داريا.
ەسەپتى ءتۇرلى شىعارادى.
اراسىندا قازاق تىلىندە سويلەپ جارىسادى.
3. مۋستافينا رامينا.
جىبەك مىنەز، ۇلبىرەگەن رامينا،
توسىلماشى، ۇپاي سانىن كوپ جينا.
4. مۋشانوۆا ايگەرىم.
ايگەرىم ءبىزدىڭ ەستىگەنىن ەستە تۇتقان.
وقىعانىن ميعا توقىعان.
5. بەركەنوۆ كانات.
ءبىلىم قۋعان قانات.
ناقتى عىلىمعا قىزىققان.
شىن جۇيرىكتەر سىنالادى جارىستا،
جارىستىڭ با ورتا جولدا قالىسپا.
ءادىل قازى باعالايدى سىزدەردى،
جەڭىس - مارە جاقىن با الدە الىس پا - دەمەكشى، قازىلار القاسىمەن تانىستىرايىق.
(ادىلقازىلارمەن تانىستىرۋ)
(سايىستىڭ ءوتىلۋ بارىسىمەن تانىستىرۋ)
سايىس 5 بولىمنەن تۇرادى:
1 - ءبولىم: «بايگە»
2 - ءبولىم: «ءتىل - ونەر»
3 - ءبولىم: «ءتورت جۇمباق»
4 - ءبولىم: «گرامماتيكاڭ قالاي؟»
5 - ءبولىم: «جورعا».
(1 - ءبولىمنىڭ شارتىن ءتۇسىندىرىپ كەتۋ)
تەست سۇراقتارى بويىنشا جارىس. 6 سۇراق بەرىلەدى، ءار سۇراققا 3 جاۋاپتان بار، 1 جاۋابى دۇرىس.
ال، ىسكە ءسات!
بايگە دەسە بۇلقىنباس جاس بولار ما - دەپ، 1 - ءبولىم «بايگەنى» باستايىق.
1. ەڭ ءبىرىنشى باقىتىم - حالقىم مەنىڭ،
... ال ەكىنشى باقىتىم - ءتىلىم مەنىڭ.
... باقىتىم بار ءۇشىنشى - وتان دەگەن. كىمنىڭ ولەڭى؟
ا) مۇقاعالي ماقاتايەۆ
ب) باۋىرجان مومىش ۇلى.
ۆ) مۇحتار شاحانوۆ
2. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ، وتانىمىزدى جاۋدان قورعاعان حالىق باتىرى كىم؟
ا) ءسابيت مۇقانوۆ
ب) باۋىرجان مومىش ۇلى
ۆ) بەردىبەك سوقپاقبايەۆ
3. اباي مەن ىبىرايدىڭ ءىزىن جالعاستىرعان ۇلى عالىم، اقىن - اۋدارماشى كىم؟
ا) ماعجان جۇمابايەۆ
ب) ءسابيت مۇقانوۆ
ۆ) احمەت بايتۇرسىنوۆ
4. ماڭگىلىك ءومىردى اڭساعان كىم؟
ا) اسان قايعى
ب) قۇرمانعازى
ۆ) قورقىت
5. اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار.
1) تاسباقا
2) باقا
3) كولباقا
6. ولەڭمەن جازىلعان شىعارما
1) اڭگىمە
2) پوەما
3) پوۆەست
ءادىلقازىلار ءبىرىنشى ءبولىمدى قورىتىندىلاعانشا ءبىز سىزدەرمەن جۇمباق شەشەيىك.
1. سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى. (قويان)
2. اۋاعا شىقسا اۋىرادى،
سۋ ىشىندە ساۋىعادى. (بالىق)
3. تىلدەن ۇشىپ، قۇلاققا قونادى. (ءسوز)
4. ءسوز سويلەسەڭ قوزعالىستا بولادى. (ءتىل)
5. تاياق جەگەن سايىن ويناقتاعان. (دوپ)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
شىعىس قازاقستان وبلىسى، كاتونقاراعاي اۋدانى،
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءومىردى كۇيمەن ورنەكتەگەن داۋلەتكەرەي شىعاي ۇلى
