InfoHub Logo

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەنگىزگەن "بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ" اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا ەكونوميكالىق وسۋگە نەمەسە تەحنولوگيالىق جەتىلدىرۋگە جاڭعىرتۋدى قىسقارتۋ – بۇل وزگەرىستەردىڭ جالپى جوباسىنىڭ ءبىر بولىگى عانا ەكەندىگىنە نازار اۋدارا وتىرىپ، جاڭعىرتۋ پروسەستەرى شەڭبەرىندە ەلدەگى رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ تۇجىرىمدامالىق پايىمىن كورسەتەدى جانە ۇلتتىڭ سالت-ساناسى مەن دۇنيەتانىمىن وزگەرتەتىن قوزعاۋشى كۇش رەتىندە قالىپتاستىرىلعان. رۋحاني جاڭعىرۋ بارلىق تەحنولوگيالىق پروسەستەردى جەدەلدەتۋگە جانە الەم ەكونوميكالارىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا بايلانىستى قازاقستاندىق قوعامنىڭ بولاشاققا قالاي وزگەرگىش جانە كۇردەلى بولىپ كورىنەتىن قادام جاساۋى تۋرالى ويلاردىڭ باستاماسى ىسپەتتەس.

ن.ءا.نازاربايەۆ بۇل رەتتە، تۇتاس قوعامنىڭ جانە ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ساناسىن جاڭعىرتۋدىڭ بىرنەشە باعىتىنا جەكە-جەكە توقتالادى. «سانانى جاڭعىرتۋدىڭ» مازمۇنىن نەگىزدەي وتىرىپ، پرەزيدەنت جاڭعىرۋدىڭ التى باعىتىن بەلگىلەيدى:

1. باسەكەگە قابىلەتتىلىك؛

2. پراگماتيزم؛

3. ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ؛

4. ءبىلىمنىڭ سالتانات قۇرۋى؛

5. قازاقستاننىڭ ريەۆوليۋسيالىق ەمەس، ەۆوليۋسيالىق دامۋى؛

6. سانانىڭ اشىقتىعى.

رۋحاني جاڭعىرۋ تۇرعىسىنان ادامي قۇندىلىقتار ماڭىزدى، ويتكەنى ولار ءسىزدىڭ ومىردەگى ۇستانىمدارىڭىزدىڭ باعىتتاۋشى ءرولىن اتقارادى. تۇراقتى وزگەرىستەردىڭ وسى الەمىندە بىرەگەي جەكە تاجىريبەگە يە بولۋدىڭ ءمانى - بۇل ۇنەمى جەكە وسۋگە اكەلەدى، بۇل سانانىڭ ءوسۋىن بىلدىرەدى. اقىل فيزيكالىق ەمەس بولعاندىقتان، ادامنىڭ ساناسىن كەڭەيتۋگە بولادى. فيزيكالىق مي باسقالارمەن بىردەي مولشەردە بولۋى مۇمكىن، ءبىراق سانا ەركىن كەڭەيەدى. سانانىڭ ءوسۋى - بۇل اقىل-ويىڭدىڭ كولەمىن ۇلعايتۋ، ويتكەنى اقىل ميعا تاۋەلدى ەمەس.

رۋحاني جاڭعىرۋ بارىسىندا ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ۇمىتپاي، جاھاندىق جاڭاشىلدىققا جەتەلەيتىن جولمەن ءجۇرىپ وتىرۋ قاجەت. قازىرگى قوعام كوزقاراسى قالىپتاسقان زەردەلى دە، زەرەك تۇلعا تاربيەلەۋى ءتيىس. ول ءۇشىن ىلىم-بىلىمگە ۇمتىلىپ، جان-جاقتى جەتىلگەن ءجون.

رۋحانيلىق-بۇل ادام تاجىريبەسىنىڭ كۇشتى اسپەكتىسى. رۋحاني ولشەم سونىمەن قاتار ادامنىڭ قالاۋىن قابىلداۋعا جانە جاڭارتۋعا جاۋاپ بەرەدى. ول قاسيەتتىلىك، حاباردارلىق، كورۋ، دانالىق، ماقسات، ماحاببات جانە ءومىردىڭ ماعىناسىن، ماقساتىن، قۇندىلىعى مەن اقيقاتىن ىزدەۋ سياقتى قاسيەتتەردى كورسەتە الادى.

رۋحاني-ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى تانۋ شىنايى ءبىلىمدى ادامنىڭ ءومىرىن تولتىرادى. بۇل كەزدە ادامنىڭ العان بىلىمىمەن نە ىستەيتىنىنە مورالدىق كونتەكست بەرىلەدى. رۋحانياتتىڭ تۇپكى ماقساتى تەك قۇداي مەن راسىمدەرگە عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە قورشاعان ورتامەن، تابيعاتپەن جانە كورشىلەرمەن قارىم-قاتىناسقا دا قاتىستى.

"شىنايىلىق" جانە "رۋحانيات" قۇبىلىستارى فيلوسوفيا، ەتيكا، اكسيولوگيا، مادەنيەتتانۋ، اكمەولوگيا جانە، ارينە، تەولوگيا سياقتى عىلىمداردى زەرتتەۋ نىسانى بولىپ تابىلادى، ونىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى-ادامنىڭ رۋحاني-ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن، ونىڭ ىشىندە شىنايىلىق پەن رۋحانيلىقتى دامىتۋ. پسيحولوگيانىڭ شىنايىلىق پەن رۋحانيلىقتى زەرتتەۋىنە كەلەتىن بولساق، عالىمدار پسيحيكانىڭ ەكزيستەنسيالدى اسپەكتىلەرىن زەرتتەۋ عىلىمي ءادىسنامادان تىس دەپ ەسەپتەي وتىرىپ، وسى قۇبىلىستاردى اكادەميالىق عىلىم تۇرعىسىنان زەرتتەۋ مۇمكىندىگى تۋرالى ەكىگە ءبولىندى. سوعان قاراماستان، پسيحولوگيانىڭ كەيبىر باعىتتارى وسى قۇبىلىستاردى زەرتتەۋگە باتىلدىق بەرەدى: بۇل ءتۇسىنۋ، ەكزيستەنسيالدى جانە رۋحاني پسيحولوگيا، بۇل جان مەن جان دۇنيەسىنىڭ سىرتقى جاعى پسيحولوگيامەن نەگىزدەلگەن تۇردە زەرتتەلەتىنىن، جاننىڭ (رۋحانياتتىڭ) ىشكى جاعىن زەرتتەۋ فيلوسوفيالىق جانە تەولوگيالىق نەگىزدەرگە جۇگىنۋدىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولاتىندىعىن كورسەتەدى.

مەن وسى 5 قۇندىلىققا سەنەمىن:

• شىنايى جانە ادال بولۋ.
• ادامداردى ايىپتاماۋ.
• رەنجىتكەن ادامداردى جەك كورمەۋ، ولاردى ەلەمەۋ.
• ءوز ىسىڭىزبەن اينالىسۋ.
• جاساعان ءاربىر يگى ءىس ءۇشىن شىنايى ريزاشىلىعىڭىزدى ءبىلدىرۋ.

مىرزاحمەتوۆ دياس

---