- 30 ءساۋ. 2022 00:00
- 244
بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ
قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنە شيراق عاسىردان استى، ءبىز 21- ءشى عاسىردا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. بۇكىل الەمدەگى ەلدەر بىر-بىرىمەن ارالاس-قۇرالاس كۇي كەشۋدە. بۇل زاڭدى قۇبىلىس. ويتكەنى، قوعامداعى وزگەرىستەر زامان تالابىنا بايلانىستى جۇزەگە اسۋدا. بۇل قۇبىلىستار كوپتەگەن جاقسى دا جامان دا اسەرلەر تۋىندىرىپ تۇراعانىن كورىپ وتىرمىز.جاقسىسى جىلدام اقپارات الماسۋى بولسا، تەرىسى بۇقارالىق مادەنيەتتىڭ كەلەڭسىز ىقپالى تيۋدە. سوندا قازاقتى قازاق ەتەتىن ۇلتتىق بولمىسىن قالاي ساقتاپ قالۋ كەرەك؟
2017 جىلى 12 ساۋىردە ەلباسى ن.ءا. نازاربايەۆ ءوزىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» دەپ اتالاتىن ماقالاسىندا قازاقستاننىڭ بولاشاق دامۋىنا بايلانىستى ءبىرقاتار باسىم باعىتتاردى اتادى. سونىڭ ىشىندەگى باسىم ءبىر باعىت – «ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ» ماسەلەسى. ول اسا ماڭىزدى باعىتتاردىڭ ءبىرى ەكەندىگى انىق.
«بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» - ەڭ الدىمەن، ەلىمىزدىڭ ءبىرتۇتاس ۇلت بولۋىن ماقسات ەتىپ، سوعان بارار جولداعى ۇلتتىڭ رۋحاني بولمىسىنىڭ ءمانى قالاي بولۋى كەرەك، نەنى نەگىزگە الىپ، قانداي بازالىق قۇندىلىقتاردى ساقتاۋىمىز قاجەت، ەرتەڭگى ۇرپاققا تابىستار مۇرامىزدىڭ سيپاتى قانداي بولۋى كەرەك، بۇگىنگى جاستار مۇراتى قانداي، باتىسقا ەلىكتەۋ ەلىمىزدىڭ بولاشاق مەجەسىنە ۇلگى بولا الا ما دەگەن بۇگىندە قازاق قوعامىن ىشتەي تولعاندىرىپ جۇرگەن باستى ماسەلەلەردىڭ شەشىمى مەن ونىڭ باعدارى وسى باعدارلامادا كەڭىنەن قوزعالىپ، تياناقتالعان.
الەمدەگى ءاربىر حالىقتىڭ وزىندىك ۇلتتىق ەرەكشەلىگى بار. ماسەلەن، قازاق حالقىنىڭ كونە زامانداردان بۇگىنگى كۇنگە دەيىنگى تاريحى، قالىپتاسۋ جولدارى، ماتەريالدىق جانە رۋحاني مادەنيەتى، سالت-داستۇرلەرى قالىپتاسقان. ۇلتتىق ەرەكشەلىك: ءتىلى، ءسالت-داستۇرى، ءدىنى جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتارىنا بايلانىستى وزگە ەلدەردەن بولەك اجىراتىلاتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. وسى ۇلتتىق وزگەشەلىكتى ساناۋ اتام زامانداردان بەرى ساقتاپ كەلگەن ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىز التايدان اتىراۋعا دەيىنگى ارالىقتا ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى قالىپتاسىرا ءبىلدى. ءبىراق، قازىرگى ۋاقىتتا جاھاندانۋ پروسەسىنە بايلانىستى قاۋىپ-قاتەرلەر دە بار. وعان توتەپ بەرەتىن ءار ۇلتتىڭ وزىندىك بولمىسى مىقتى بولۋى قاجەت.
نۋريددينوۆ وتابەك