قازۇۋ – زور مۇمكىندىكتەر مەكەنى
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ تانىمال فلاگمانى بولىپ تابىلادى.
ۋنيۆەرسيتەت ءوزىنىڭ جوعارى ءبىلىم ساپاسىمەن ايگىلى، حالىقارالىق دەڭگەيدە مويىندالعان، الەمنىڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ قاتارىنا كىرەدى. ۋنيۆەرسيتەت ىشىندە بەلسەندى عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى، ەڭ مىقتى پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرام بار – بۇل ونى ەلىمىزدەگى ەڭ مىقتى جوو ەتەدى.
ۋنيۆەرسيتەت قازاقستان ءۇشىن بىرەگەي كامپۋسقا يە، ونىڭ اۋماعىندا قازىرگى زامانعى سپورت كەشەندەرى، كورپۋستار، ستۋدەنتتەر سارايى، مۇراجاي، جايلى جاتاقحانالار جانە ورتالىق ازياداعى ەڭ ۇلكەن عىلىمي كىتاپحانا بار. ۋنيۆەرسيتەتتە ەكى ديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى قاراستىرىلعان. بۇل باعدارلامانى العاش رەت ءدال وسى ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ قولدانا باستادى.
ۋنيۆەرسيتەت بەدەلىنىڭ جوعارى بولۋى شەتەل ستۋدەنتتەرىن كوپتەپ تارتادى. قازۇۋ-عا رەسەي، قىرعىزستان، وزبەكستان، موڭعوليا، جۇڭگو، ءۇندىستان، اقش، گفر، تۇركيا، وڭتۇستىك كورەيا، جاپونيا، ۇلىبريتانيا جانە باسقا دا كوپتەگەن ەلدەردەن ءبىلىم الۋعا كەلەدى. كوپتەگەن شەتەلدىك ستۋدەنتتەر تەحنيكالىق، ەكونوميكالىق جانە تابيعي باعىتتاعى ماماندىقتاردى تاڭدايدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ الدىڭعى قاتارلى جوو – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قابىرعالارى 1934 جىلى قالانعان. بۇگىنگى تاڭدا ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتە 25 000-نان استام ستۋدەنت وقيدى. ون التى فاكۋلتەتتەن تۇراتىن ۋنيۆەرسيتەتتە شامامەن ءۇش مىڭ پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرام ستۋدەنتتەردى ءبىلىم نارىمەن سۋسىنداتادى.
قازۇۋ قالاشىعى دەپ اتالاتىن جەردە ستۋدەنتتەردى وقىتۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان. ءو.جولداسبەكوۆ اتىنداعى 1600 ورىندىق ستۋدەنتتەر سارايى، تمد-داعى جالعىز اۋقىمدى «ءال-فارابي» كىتاپحاناسى، سپورت كەشەنى مەن ستاديون، جاڭا قۇرىلىستار، اسكەري كافەدرا، تەحنوپارك، باسسەين، سۋپەرماركەت، ستۋدەنتتىك كافە، ستۋدەنتكە ارنالعان ستۋدەنتتەر ءۇيى، مەديسينالىق ورتالىق جانە ستۋدەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى ستۋدەنتتەردىڭ يگىلىگىنە جۇمىس ىستەيدى. كازۇۋ اۋماعىندا تەلەفوندى وڭاي قۋاتتاۋعا بولادى.
ستۋدەنتتەر سارايىندا دارىندى ستۋدەنتتەرگە ارنالعان ستۋدەنتتىك كلۋب جۇمىس ىستەيدى. ستۋدەنتتىك كلۋبتىڭ تالانتتى مۇشەلەرى كوپتەگەن كونكۋرستاردىڭ جەڭىمپازدارى اتانعان. سولاردىڭ ءبىرى رەتىندە «باقىت» بي ءانسامبلىن اتاپ وتۋگە بولادى.
ۋنيۆەرسيتەتتە ءداستۇرلى تۇردە تالانتتى ستۋدەنتتەردى انىقتاۋعا ارنالعان «SuperFreshman»، «ستۋدەنتتىك كوكتەم»، «انا ءتىلى ارۋى-جىگىت سۇلتانى» كونكۋرستارى وتكىزىلەدى.
سونداي-اق ستۋدەنتتەردىڭ كوشباسشىلىق، ۇيىمداستىرۋشىلىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ ماقساتىندا جاستار ۇيىمدارىنىڭ كوميتەتى جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ قۇرامىنا ستۋدەنتتەردىڭ قۇقىعىن قورعايتىن «سۇڭقار» ستۋدەنتتەر كاسىپوداعى، ستۋدەنتتىك سەنات، «كومەك» ەرىكتىلەر ۇيىمى، ستۋدەنتتىك كەڭەس، بولون پروسەسى جونىندەگى ستۋدەنتتىك بيۋرو، ستۋدەنتتىك عىلىمي قوعام كىرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا ۋنيۆەرسيتەتتەگى بارلىق مەرەكەلىك ءىس-شارالار تىكەلەي اتالعان جاستاردىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى. ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل جاستار داستۇرگە اينالعان IV حالىقارالىق ستۋدەنتتىك فورۋمدى ءساتتى ۇيىمداستىردى.
عىلىممەن اينالىسقىسى كەلەتىن ستۋدەنتتەر ءۇشىن ءداستۇرلى تۇردە «عىلىم الەمى»، «فارابي الەمى» سياقتى كونفەرەنسيالار، فورۋمدار ۇيىمداستىرىلادى. يننوۆاسيالىق جوبالارعا قىزىعۋشىلىق تانىتقان، ۋاقىت اعىمىنان قالماۋعا ۇمتىلعان ستۋدەنتتەر ءۇشىن ءار فاكۋلتەتتە بيزنەس-ينكۋباتورلار، ۋنيۆەرسيتەتتە تەحنوپارك جۇمىس ىستەيدى.
قازۇۋ-دىڭ الەمدىك ارەنادا جوعارى دەڭگەيدە تانىلۋى ونىڭ يننوۆاسيالىق جوبالارىمەن بايلانىستى، ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى – «ۋنيۆەرسيتەت 4.0» مودەلىن ەنگىزۋ. ونىڭ ىرگەتاسى يننوۆاسيالىق-تەحنولوگيالىق جانە رۋحاني-ادامگەرشىلىك پلاتفورمالاردىڭ سيمبيوزى نەگىزىندە AL-FARABI university SMART CITY قۇرىلىسىنىڭ تۇجىرىمداماسى بولىپ تابىلادى.
AL-FARABI university SMART CITY مودەلى ءابۋ ناسىر يبن ءال-فارابيدىڭ ىزگىلىكتى قوعام تۋرالى يدەيالارى مەن ىلىمدەرى نەگىزىندە ازىرلەنگەن. ونى ەنگىزۋ زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرۋعا باعىتتالعان، وندا ەكى نەگىزگى كومپونەنت ءبىر ۋاقىتتا جانە ۇيلەسىمدى داميدى – قىزمەتتىڭ تەحنولوگيالىق جانە رۋحاني-ادامگەرشىلىك اسپەكتىلەرى.
ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تەحنولوگيالىق پلاتفورماسى ەكامپۋس جوباسىنا نەگىزدەلگەن:
قازۇۋ – بۇلتتى تەحنولوگيالار جوو قىزمەتىن اۆتوماتتاندىرۋعا ەنگىزىلگەن ساندىق ۋنيۆەرسيتەت؛
Smart-تەحنولوگيالار كامپۋس ينفراقۇرىلىمىن باسقارۋعا ەنگىزىلگەن؛
Big Data تەحنولوگيالارى اناليتيكالىق جۇيەنى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
ءىرى يننوۆاسيالىق كورپوراسيالاردىڭ تاجىريبەسىن تاراتۋ ماقساتىندا ۋنيۆەرسيتەتتە Hewlett-Packard، Cisco، كوپىسا Minolta، Fujitsu، Samsung، Alcatel ءعىلىمي-بىلىم بەرۋ ورتالىقتارى، كاسپەرسكيي زەرتحاناسى، Microsoft، Intel، Huawei قۇرىلىپ، بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدە.
ە-كامپۋس ينفراقۇرىلىمىنىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى قازۇۋ-دىڭ ەكولوگيا، مۇناي-گاز جانە ۋران ونەركاسىبى، بيوينفورماتيكا، نانوتەحنولوگيا، سەيسميكالىق جانە گەولوگيالىق بارلاۋ، عارىشتىق تەحنولوگيالار، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك بولجاۋ پروبلەمالارى بويىنشا قولدانبالى مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن پايدالانىلاتىن دەرەكتەردى ساقتاۋدىڭ كورپوراتيۆتىك جۇيەسىن جانە ونىمدىلىگى جوعارى ەسەپتەۋ رەسۋرستارىن بىرىكتىرەتىن ەسەپتەۋ قۋاتى 5 تەرافلوپس بولاتىن يننوۆاسيالىق داتا ورتالىعى بولىپ تابىلادى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى – بۇل باي ءداستۇرى، كوپ جىلدىق وقۋ جانە عىلىمي جۇمىس تاجىريبەسى بار جوعارى وقۋ ورنى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى – مەملەكەتتىك اتتەستاتتاۋدان ءبىرىنشى بولىپ وتكەن جانە بارلىق ماماندىقتار مەن دەڭگەيلەر بويىنشا ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىن جۇزەگە اسىرۋ قۇقىعىن راستاعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ جەتەكشى مەكەمەسى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ – قازاقستان جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ باس رەيتينگىسىنىڭ كوشباسشىسى، ەل تاريحىندا تۇڭعىش رەت «ساپا سالاسىنداعى جەتىستىكتەرى ءۇشىن» قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇڭعىش پرەزيدەنتى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، ءونىم جانە قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى سالاسىنداعى جەتىستىكتەرى ءۇشىن تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى سىيلىعىنىڭ ديپلومانتى. ۋنيۆەرسيتەت جوعارى بىلىكتى مامانداردى دايارلاۋعا، الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ودان ءارى ىقپالداسۋعا، ىرگەلى جانە قولدانبالى زەرتتەۋلەردى دامىتۋعا، ولاردى وندىرىسكە ەنگىزۋگە باعىتتالعان وراسان زور ءبىلىم بەرۋ، عىلىمي، رۋحاني-تاربيەلىك، يننوۆاسيالىق جانە وندىرىستىك الەۋەتكە يە.
بۇگىنگى تاڭدا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ بىزگە ماماندىقتاردىڭ كەڭ تاڭداۋىن ۇسىناتىن تۇتاس وقۋ-عىلىمي كەشەن بولىپ تابىلادى.
ۋنيۆەرسيتەت الەمنىڭ 500 جەتەكشى جوعارى وقۋ ورنىمەن ىنتىماقتاسا وتىرىپ، ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنە الەمگە ايگىلى ۇزدىك شەتەلدىك عالىمداردى تارتادى. سونىمەن قاتار، اكادەميالىق ۇتقىرلىق، قوس ديپلومدار، Erasmus+، Fulbright، DAAD، Mevlana، بولاشاق حالىقارالىق باعدارلامالارى جاس عالىمدارعا الەمنىڭ وزىق ەلدەرىندەگى تاجىريبەنى يگەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. اۋقىمدى عىلىمي جوبالار 8 عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن 29 عىلىمي ورتالىقتاردا جۇزەگە اسىرىلۋدا.
قازۇۋ – ءوز ەسەبىنەن پوستدوكتورانتۋرا باعدارلاماسىن اشقان العاشقى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەت. 2020 جىلى ۋنيۆەرسيتەتتە باسىم عىلىمي باعىتتار بويىنشا 35 پوستدوكتورانت جۇمىس ىستەدى:
- IT جانە جاساندى ينتەللەكت،
- نانو-تەحنولوگيالار،
- پلازما فيزيكاسى،
- استروفيزيكا،
- ماتەماتيكا،
- ەكولوگيا،
- بيوتەحنولوگيا،
- سۋ رەسۋرستارى،
- پسيحوفيزيولوگيا،
- ساياساتتانۋ جانە ت.ب. پوستدوكتورانتۋرا باعدارلاماسى ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن دالەلدەدى.
باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ كەزەڭىندە پوستدوكتورانتتار 160-تان استام ماقالا جاريالادى، ولاردىڭ 70%-ى Q1، Q2 جۋرنالدارىندا جاريالاندى، كەيبىر عىلىمي سالالاردا پوستدوكتورانتتاردىڭ ونىمدىلىگى قازاقستاندىق عالىمداردىڭ وسىنداي ورتاشا كورسەتكىشىنەن 10 ەسە اسىپ ءتۇستى.
ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا جاس عالىمداردىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە جانە ناتيجەلەرىن وندىرىسكە ەنگىزۋگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلعان. عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن گرانتتىق قارجىلاندىرۋدىڭ جالپى كولەمىنىڭ 10%-دان استامى ءبىلىم الۋشىلاردى زەرتتەۋلەرگە اقىلى نەگىزدە تارتۋعا بولىنەدى. بۇل ماقساتقا سوڭعى 5 جىلدا 2 ملرد تەڭگەگە جۋىق قارجى ءبولىندى. بۇل ءبىلىم الۋشىلاردىڭ عىلىمي الەۋەتىن دامىتۋعا، عىلىمي كادرلاردى دايارلاۋعا جانە عىلىمي مەكتەپتەردىڭ ساباقتاستىعىن قامتاماسىز ەتۋگە ايتارلىقتاي ۇلەس قوسادى.
قازۇۋ – الەمنىڭ رەيتينگتىك باسىلىمدارىندا جاريالانعان عىلىمي جاريالانىمدار سانى بويىنشا قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىندا كوشباسشى، جىل سايىن Scopus جۋرنالدارىندا 1000-نان استام ماقالا جاريالايتىن العاشقى ۋنيۆەرسيتەت بولىپ تابىلادى.
مەملەكەتىمىزدىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ: «جاستار – قاشاندا تىڭ يدەيالاردىڭ قاينار كوزى، وڭ وزگەرىستەردىڭ قوزعاۋشى كۇشى. سوندىقتان وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ وسىنداي الەۋەتىن دۇرىس ارناعا باعىتتاپ، ءتيىمدى پايدالانۋىمىز كەرەك» دەگەن بولاتىن. ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز دا وسى. جاس ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋدە قارا شاڭىراق – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دە ۇلەسى زور. قازۇۋ – دارىندى جاستاردى بىرىگەتىن ورىن. قۇرمەت پەن شىنايى دوستىقتىڭ مەكەنى. قازۇۋ – جۇرەكتەردى بىرىكتىرەدى. قازۇۋ – تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتەتىن، تۇلعانىڭ جان-جاقتى قابىلەتتەرىن اشاتىن ورىن. سوندىقتان مەنىڭ قازۇۋ-دا ءبىلىم الۋىم – مەنىڭ ومىرىمدەگى ەڭ ۇلكەن جەتىستىگىم دەپ سانايمىن.
ءابىتاي ب. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، «بيزنەس-تەحنولوگيالار» كافەدراسىنىڭ 5ۆ090900 –«لوگيستيكا (سالالار بويىنشا)»ماماندىعى بويىنشا 4 كۋرس ستۋدەنتى
شاراپييەۆا م.د. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، «بيزنەس-تەحنولوگيالار» كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى
مۇسا ق.ا. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، «بيزنەس-تەحنولوگيالار» كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى