بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىك
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىك.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىكتەرمەن تانىستىرۋ. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ، وي قورىتۋ جۇمىسىن ارتتىرۋ. ساۋاتتى جازۋعا داعدىلاندىرۋ، وزدەرىنە دەگەن سەنىمدەرىن نىعايتۋ. تياناقتى ويلاۋعا، ساۋاتتىلىققا، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، توپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
بالالار قوش كەلدىڭدەر،
ءبىرىڭدى كوردىڭدەر،
ساباعىمىزدى باستايمىز،
سۇراققا جاۋاپ بەرىڭدەر!
ءىى پسيحولوگيالىق دايىندىق.
«شىنايىلىق ادامدارعا تىلەكتەستىكپەن قاراۋدان تۇرادى»
ءبىر – ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ، الاقان جىلۋى ارقىلى ءبىر - بىرىمىزگە جىلى لەبىزدەر تىلەيىك.
1. ەلىمىزگە تىنىشتىق تىلەيمىن.
2. كۇنىمىز جارىق بولسىن!
3. دەنىمىز ساۋ بولسىن!
4. ەلباسىمىز امان بولسىن!
5. نانىمىز كوپ بولسىن!
6. اسپانىمىز اشىق بولسىن!
7. كوك تۋىمىز بيىك بولسىن!
8. انالارىمىز امان بولسىن!
9. ەلىمىزدىڭ تىرەگى – اكەلەرىمىز امان بولسىن!
10. بالالار باقىتتى بولسىن!
جاقسى، قۇرمەتتى وقۋشىلار. وسىنداي جاقسى كوڭىل كۇيدە ساباعىمىزدى جالعاستىرايىق.
ءىىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1 - توپ: بەرىلگەن سوزدەرگە – لا، - لە، - دا، - دە، - تا، - تە جۇرناقتارىنىڭ ءتيىستىسىن جالعاپ، تۋىندى ەتىستىك جاسا.
2توپ: ءتۇبىر سوزدەردىڭ قاي ءسوز تابى ەكەنىن انىقتا.
3 - توپ: ءوزىڭ قالاعان ەكى - ءۇش تۋىندى ەتىستىكتى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراستىرىپ جاز.
باعالاۋ: ءار كەزەڭدى ورىنداۋ بارىسىندا وقۋشىلارعا ءتۇرلى - ءتۇستى دوڭگەلەكشەلەردى وزدەرى تاڭداپ وزدەرىن وزدەرى باعالاپ وتىرادى. كوك ءتۇستى دوڭگەلەكشە - 5، جاسىل - 4، سارى - 3 - ءتى بىلدىرەدى.
ءۇى سۇراقتار قويۋ ارقىلى وتكەن ساباقتاردى پىسىقتاۋ. قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ «وي قوزعاۋ»
- زاتتىڭ قيمىلىن، ءىس - ارەكەتىن بىلدىرەتىن ءسوز تابىن (ەتىستىك) دەيمىز.
- ەتىستىكتىڭ سۇراقتارى (نە ىستەدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى؟)
- تۋىندى ەتىستىك (جۇرناق جالعانۋ) ارقىلى جاسالادى.
- ءتۇبىر سوزدەن جاسالعان ەتىستىكتى (نەگىزگى ەتىستىك) دەيمىز.
- نەگىزگى ەتىستىك، تۋىندى ەتىستىك بولىپ (تۇلعاسىنا قاراي)
- دارا ەتىستىك، كۇردەلى ەتىستىك بولىپ (قۇرامىنا قاراي)
ءۇ جاڭا ساباق
- قىتايدىڭ ءبىر ناقىل سوزىندە: «ماعان ايتشى – مەن ۇمىتىپ قالامىن؛ ماعان كورسەتشى – مەنىڭ ەسىمدە قالادى؛ وزىمە ىستەتشى – مەن سوندا تۇسىنەمىن» دەلىنگەن.
رەبۋس شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشىپ الۋ.
باس، قول، ى، ماقتا، ىدىس جانە بور، بالىق، ماتا، مىسىق، قاز، ەتىك، ءسۇت، ءتىس، كۇن.
ءۇى داپتەرمەن جۇمىس: - بالالار، كۇننىڭ جادىن، تاقىرىپتى جازىڭدار! تاقىرىپتى جازىپ بولعان سوڭ:
- ەندى ەشتەڭە جازباڭدار، بەرى قاراڭدار، - دەپ، ايتايىن دەپ تۇرعان ويىما وقۋشىلاردىڭ ويىن اۋدارام.
- بالالار، «تاقىرىپتى داپتەرلەرىڭە جازىڭدار»،- دەپ ەدىم،- سەندەر نە ىستەدىڭدەر؟
- جازدىق. قالامدى الىپ الىپ، قولدارىن قيمىلداتادى.
- ال، «جازباڭدار» دەگەندە نە ىستەدىڭدەر؟
- جازبادىق. – ءيا، قولدارىڭ قيمىلدامادى.
وسى سوزدەر تاقتاعا جازىلادى.
جازىڭدار جازباڭدار
ءبىرىنشى سوزدە قيمىلدىڭ بارى، ەكىنشىسىندە قيمىلدىڭ جوقتىعى انىقتالادى.
- وسى ەكى ۇعىمدى بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ قۇرامىندا ايىرماشىلىق بار ما؟
- بار. – با قوسىمشاسى.
دەمەك – با جۇرناعى ءىس - قيمىلدىڭ بولىمسىز فورماسىن بىلدىرەدى
ءۇى. كەستەمەن جۇمىس: بولىمسىز ەتىستىكتەر بولىمدى ەتىستىكتەرگە – ما، - مە، - با، - بە، - پا، - پە جۇرناقتارى جالعانۋ ارقىلى جاسالاتىنىن ايتۋ. سونىمەن قاتار ەمەس، جوق بولىمدى ەتىستىكپەن تىركەسىپ كەلىپ جاسالادى.
- ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋىن بىلدىرەدى.
- ءىس - ارەكەتتىڭ بولماۋىن، جۇزەگە اسپاۋىن بىلدىرەدى.
مىسال: ايت - ايتپا، جاز - جازبا، كەت - كەتپە، سويلە - سويلەمە، ت. ب.
ءۇىىى. وقۋلىقتاعى جاتتىعۋلاردى ورىنداتۋ.
1 - جاتتىعۋ. ءى - توپ ورىندايدى.
*بەرىلگەن ەتىستىكتەرگە – ما، - مە، - با، - بە، - پا، - پە جۇرناقتارىن جالعاپ جازادى.
*سوزدەردىڭ ماعىنالارى قالاي وزگەرگەنىن ايتادى.
*بىرنەشە سويلەم قۇراستىرىپ جازادى.
- جاز - با، سانا - ما، كەل - مە، تۇر - ما، شاقىر - ما، كي - مە، قايت - پا، توك - پە، قاز - با، بەز - بە.
- بولىمدى ەتىستىكتەر بولىمسىز ەتىستىككە اينالدى، ءىس - ارەكەتتىڭ بولماۋىن، جۇزەگە اسپاۋىن ءبىلدىردى.
- اسلان، داپتەراڭە ارتىك ەشتەڭە جازبا؟ ادامداردى ساۋساعىڭدى شوشايتىپ ساناما.
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم ساۋاتتى؟»، «كىم شاپشاڭ؟»، «كىم كوركەم جازادى؟»
جاڭىلتپاشتار ايتقىزۋ.
2 - جاتتىعۋ. ءىى - توپ ورىندايدى.
*سويلەمدەردى وقىپ، ىشىنەن تىيىم سوزدەردى كوشىرىپ جازادى.
*تىيىم سوزدەردىڭ ماڭىزى، تاربيەلىك مانىنە توقتالىپ كەتكەن ءجون.
*ەتىستىكتەردى ءسوز قۇرامىنا تالدايدى.
*ەتىستىكتەردىڭ قاي ءسوز تابىمەن بايلانىسىپ تۇرعانىن سىزبا ارقىلى كورسەتەدى.
- اققۋدى اتۋعا بولمايدى.
- قۇمىرسقانىڭ يلەۋىن، قارلىعاشتىڭ ۇياسىن بۇزبا.
- مالدى اياعىڭمەن تەپپە. - ناندى ءبىر قولمەن ءۇزىپ جەمە.
- ءسۇت تاعامدارىن جەرگە توكپە.
- ات - ۋ - عا بول - ما - ي - دى، بۇز - با، تەپ - پە، ءۇز - ءىپ جە - مە، توك - پە.
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم ساۋاتتى؟»، «كىم شاپشاڭ؟»، «كىم كوركەم جازادى؟»
تىك تۇرام دا قوس قولمەن
تايانامىن ءبۇيىردى
توپىلداتىپ اياقتى
شاپالاقتاپ قولىمدى
باسىمدى مەن شۇلعيمىن
قۇس قاناتشا قولىمدى
ەكى جاققا جايامىن
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ
ورنىمدى مەن تابامىن.
3 - جاتتىعۋ. ءىىى - توپ ورىندايدى.
*ولەڭدى مانەرلەپ وقيدى. بولىمدى ەتىستىكتەردى تاۋىپ جازادى.
* بولىمسىز ەتىستىكتەردى تاۋىپ بولەك جازادى.
* بولىمسىز ەتىستىكتەردىڭ قالاي جاسالىپ تۇرعانىن ايتادى.
- وقىپ، جيىپ ال، تەپكىلەسەڭ،
- جەت+پە+ي+ءدى، كەت+پە+ي+ءدى، كۇي+مە+ي+ءدى، تي+مە+ي+ءدى، ءسۇي+مە+ي+ءدى.
- جۇرناقتار ارقىلى جاسالىپ تۇر.
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم ساۋاتتى؟»، «كىم شاپشاڭ؟»، «كىم كوركەم جازادى؟»
ماقال - ماتەلدەر ايتقىزۋ.
4 - جاتتىعۋ.
*بەرىلگەن بولىمدى ەتىستىكتەردى بولىمسىز ەتىستىكتەرگە اينالدىرىپ جاز.
*وسى سوزدەردى قاتىستىرىپ ءماتىن قۇراستىرىپ جاز. ماتىنگە ات قوي.
- قوزعالاقتا - ما، جالتاقتا - ما، جۇگىر - مە، كوشىر - مە، سىعالا - ما، مازالا - ما، سىبىرلا - ما.
وقۋشىلاردىڭ قۇراستىرعان ماتىندەرىنەن مىسال:
اجەنىڭ اقىلى.
- اسقاردى اجەسى كۇندە مەكتەپكە شىعارىپ سالادى. اجەسىنىڭ كۇندە اسقارعا ۇيدەن شىعار الدىندا ايتاتىن اقىلى: - اسقارجان، پارتادا وتىرعاندا قوزعالاقتاما، جان – جاعىڭا جالتاقتاما، دالىزدە جۇگىرمە، ءوز بىلىمىڭە سەن، كورشىڭنەن كوشىرمە، مازالاما، وزگەنىڭ داپتەرىنە ءۇڭىلىپ سىعالاما، ساباق ۇستىندە تىنىش وتىر سىبىرلاما،- دەيتىن.
ۇيىمشىل سىنىپ.
- ءبىزدىڭ سىنىپ وتە ۇيىمشىل. دورەكى قىلىقتارعا ەش اۋەستىگىمىز جوق ەدى. 2 - ءشى سىنىپتا بىزگە جاڭادان ەركىن دەگەن وقۋشى كەلدى. ءوزى سونداي ۇشقالاق، ساباققا ناشار. مۇعاليمانىڭ كۇندەگى ايتاتىنى، قوزعالاقتاما، جالتاقتاما، دالىزدە جۇگىرمە، كورشىڭنەن كوشىرمە، ۇزىلىستە وزگە سىنىپتىڭ ەسىگىنەن سىعالاما، ساباق ۇستىندە سىنىپتى مازالاما، سىبىرلاماي تىنىش وتىر - دەيتىن. ءبىز سىنىپ بولىپ، جينالىس جاساپ، ەركىندى دۇرىس جولعا سالۋدى ءجون كوردىك.
ەسىل اۋدانى،
س. سەرىكوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى لاقاي ريزا
بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىك. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىكتەرمەن تانىستىرۋ. وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ، وي قورىتۋ جۇمىسىن ارتتىرۋ. ساۋاتتى جازۋعا داعدىلاندىرۋ، وزدەرىنە دەگەن سەنىمدەرىن نىعايتۋ. تياناقتى ويلاۋعا، ساۋاتتىلىققا، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، توپپەن جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
بالالار قوش كەلدىڭدەر،
ءبىرىڭدى كوردىڭدەر،
ساباعىمىزدى باستايمىز،
سۇراققا جاۋاپ بەرىڭدەر!
ءىى پسيحولوگيالىق دايىندىق.
«شىنايىلىق ادامدارعا تىلەكتەستىكپەن قاراۋدان تۇرادى»
ءبىر – ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ، الاقان جىلۋى ارقىلى ءبىر - بىرىمىزگە جىلى لەبىزدەر تىلەيىك.
1. ەلىمىزگە تىنىشتىق تىلەيمىن.
2. كۇنىمىز جارىق بولسىن!
3. دەنىمىز ساۋ بولسىن!
4. ەلباسىمىز امان بولسىن!
5. نانىمىز كوپ بولسىن!
6. اسپانىمىز اشىق بولسىن!
7. كوك تۋىمىز بيىك بولسىن!
8. انالارىمىز امان بولسىن!
9. ەلىمىزدىڭ تىرەگى – اكەلەرىمىز امان بولسىن!
10. بالالار باقىتتى بولسىن!
جاقسى، قۇرمەتتى وقۋشىلار. وسىنداي جاقسى كوڭىل كۇيدە ساباعىمىزدى جالعاستىرايىق.
ءىىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1 - توپ: بەرىلگەن سوزدەرگە – لا، - لە، - دا، - دە، - تا، - تە جۇرناقتارىنىڭ ءتيىستىسىن جالعاپ، تۋىندى ەتىستىك جاسا.
2توپ: ءتۇبىر سوزدەردىڭ قاي ءسوز تابى ەكەنىن انىقتا.
3 - توپ: ءوزىڭ قالاعان ەكى - ءۇش تۋىندى ەتىستىكتى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراستىرىپ جاز.
باعالاۋ: ءار كەزەڭدى ورىنداۋ بارىسىندا وقۋشىلارعا ءتۇرلى - ءتۇستى دوڭگەلەكشەلەردى وزدەرى تاڭداپ وزدەرىن وزدەرى باعالاپ وتىرادى. كوك ءتۇستى دوڭگەلەكشە - 5، جاسىل - 4، سارى - 3 - ءتى بىلدىرەدى.
ءۇى سۇراقتار قويۋ ارقىلى وتكەن ساباقتاردى پىسىقتاۋ. قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ «وي قوزعاۋ»
- زاتتىڭ قيمىلىن، ءىس - ارەكەتىن بىلدىرەتىن ءسوز تابىن (ەتىستىك) دەيمىز.
- ەتىستىكتىڭ سۇراقتارى (نە ىستەدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى؟)
- تۋىندى ەتىستىك (جۇرناق جالعانۋ) ارقىلى جاسالادى.
- ءتۇبىر سوزدەن جاسالعان ەتىستىكتى (نەگىزگى ەتىستىك) دەيمىز.
- نەگىزگى ەتىستىك، تۋىندى ەتىستىك بولىپ (تۇلعاسىنا قاراي)
- دارا ەتىستىك، كۇردەلى ەتىستىك بولىپ (قۇرامىنا قاراي)
ءۇ جاڭا ساباق
- قىتايدىڭ ءبىر ناقىل سوزىندە: «ماعان ايتشى – مەن ۇمىتىپ قالامىن؛ ماعان كورسەتشى – مەنىڭ ەسىمدە قالادى؛ وزىمە ىستەتشى – مەن سوندا تۇسىنەمىن» دەلىنگەن.
رەبۋس شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشىپ الۋ.
باس، قول، ى، ماقتا، ىدىس جانە بور، بالىق، ماتا، مىسىق، قاز، ەتىك، ءسۇت، ءتىس، كۇن.
ءۇى داپتەرمەن جۇمىس: - بالالار، كۇننىڭ جادىن، تاقىرىپتى جازىڭدار! تاقىرىپتى جازىپ بولعان سوڭ:
- ەندى ەشتەڭە جازباڭدار، بەرى قاراڭدار، - دەپ، ايتايىن دەپ تۇرعان ويىما وقۋشىلاردىڭ ويىن اۋدارام.
- بالالار، «تاقىرىپتى داپتەرلەرىڭە جازىڭدار»،- دەپ ەدىم،- سەندەر نە ىستەدىڭدەر؟
- جازدىق. قالامدى الىپ الىپ، قولدارىن قيمىلداتادى.
- ال، «جازباڭدار» دەگەندە نە ىستەدىڭدەر؟
- جازبادىق. – ءيا، قولدارىڭ قيمىلدامادى.
وسى سوزدەر تاقتاعا جازىلادى.
جازىڭدار جازباڭدار
ءبىرىنشى سوزدە قيمىلدىڭ بارى، ەكىنشىسىندە قيمىلدىڭ جوقتىعى انىقتالادى.
- وسى ەكى ۇعىمدى بىلدىرەتىن سوزدەردىڭ قۇرامىندا ايىرماشىلىق بار ما؟
- بار. – با قوسىمشاسى.
دەمەك – با جۇرناعى ءىس - قيمىلدىڭ بولىمسىز فورماسىن بىلدىرەدى
ءۇى. كەستەمەن جۇمىس: بولىمسىز ەتىستىكتەر بولىمدى ەتىستىكتەرگە – ما، - مە، - با، - بە، - پا، - پە جۇرناقتارى جالعانۋ ارقىلى جاسالاتىنىن ايتۋ. سونىمەن قاتار ەمەس، جوق بولىمدى ەتىستىكپەن تىركەسىپ كەلىپ جاسالادى.
- ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسۋىن بىلدىرەدى.
- ءىس - ارەكەتتىڭ بولماۋىن، جۇزەگە اسپاۋىن بىلدىرەدى.
مىسال: ايت - ايتپا، جاز - جازبا، كەت - كەتپە، سويلە - سويلەمە، ت. ب.
ءۇىىى. وقۋلىقتاعى جاتتىعۋلاردى ورىنداتۋ.
1 - جاتتىعۋ. ءى - توپ ورىندايدى.
*بەرىلگەن ەتىستىكتەرگە – ما، - مە، - با، - بە، - پا، - پە جۇرناقتارىن جالعاپ جازادى.
*سوزدەردىڭ ماعىنالارى قالاي وزگەرگەنىن ايتادى.
*بىرنەشە سويلەم قۇراستىرىپ جازادى.
- جاز - با، سانا - ما، كەل - مە، تۇر - ما، شاقىر - ما، كي - مە، قايت - پا، توك - پە، قاز - با، بەز - بە.
- بولىمدى ەتىستىكتەر بولىمسىز ەتىستىككە اينالدى، ءىس - ارەكەتتىڭ بولماۋىن، جۇزەگە اسپاۋىن ءبىلدىردى.
- اسلان، داپتەراڭە ارتىك ەشتەڭە جازبا؟ ادامداردى ساۋساعىڭدى شوشايتىپ ساناما.
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم ساۋاتتى؟»، «كىم شاپشاڭ؟»، «كىم كوركەم جازادى؟»
جاڭىلتپاشتار ايتقىزۋ.
2 - جاتتىعۋ. ءىى - توپ ورىندايدى.
*سويلەمدەردى وقىپ، ىشىنەن تىيىم سوزدەردى كوشىرىپ جازادى.
*تىيىم سوزدەردىڭ ماڭىزى، تاربيەلىك مانىنە توقتالىپ كەتكەن ءجون.
*ەتىستىكتەردى ءسوز قۇرامىنا تالدايدى.
*ەتىستىكتەردىڭ قاي ءسوز تابىمەن بايلانىسىپ تۇرعانىن سىزبا ارقىلى كورسەتەدى.
- اققۋدى اتۋعا بولمايدى.
- قۇمىرسقانىڭ يلەۋىن، قارلىعاشتىڭ ۇياسىن بۇزبا.
- مالدى اياعىڭمەن تەپپە. - ناندى ءبىر قولمەن ءۇزىپ جەمە.
- ءسۇت تاعامدارىن جەرگە توكپە.
- ات - ۋ - عا بول - ما - ي - دى، بۇز - با، تەپ - پە، ءۇز - ءىپ جە - مە، توك - پە.
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم ساۋاتتى؟»، «كىم شاپشاڭ؟»، «كىم كوركەم جازادى؟»
تىك تۇرام دا قوس قولمەن
تايانامىن ءبۇيىردى
توپىلداتىپ اياقتى
شاپالاقتاپ قولىمدى
باسىمدى مەن شۇلعيمىن
قۇس قاناتشا قولىمدى
ەكى جاققا جايامىن
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ
ورنىمدى مەن تابامىن.
3 - جاتتىعۋ. ءىىى - توپ ورىندايدى.
*ولەڭدى مانەرلەپ وقيدى. بولىمدى ەتىستىكتەردى تاۋىپ جازادى.
* بولىمسىز ەتىستىكتەردى تاۋىپ بولەك جازادى.
* بولىمسىز ەتىستىكتەردىڭ قالاي جاسالىپ تۇرعانىن ايتادى.
- وقىپ، جيىپ ال، تەپكىلەسەڭ،
- جەت+پە+ي+ءدى، كەت+پە+ي+ءدى، كۇي+مە+ي+ءدى، تي+مە+ي+ءدى، ءسۇي+مە+ي+ءدى.
- جۇرناقتار ارقىلى جاسالىپ تۇر.
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم ساۋاتتى؟»، «كىم شاپشاڭ؟»، «كىم كوركەم جازادى؟»
ماقال - ماتەلدەر ايتقىزۋ.
4 - جاتتىعۋ.
*بەرىلگەن بولىمدى ەتىستىكتەردى بولىمسىز ەتىستىكتەرگە اينالدىرىپ جاز.
*وسى سوزدەردى قاتىستىرىپ ءماتىن قۇراستىرىپ جاز. ماتىنگە ات قوي.
- قوزعالاقتا - ما، جالتاقتا - ما، جۇگىر - مە، كوشىر - مە، سىعالا - ما، مازالا - ما، سىبىرلا - ما.
وقۋشىلاردىڭ قۇراستىرعان ماتىندەرىنەن مىسال:
اجەنىڭ اقىلى.
- اسقاردى اجەسى كۇندە مەكتەپكە شىعارىپ سالادى. اجەسىنىڭ كۇندە اسقارعا ۇيدەن شىعار الدىندا ايتاتىن اقىلى: - اسقارجان، پارتادا وتىرعاندا قوزعالاقتاما، جان – جاعىڭا جالتاقتاما، دالىزدە جۇگىرمە، ءوز بىلىمىڭە سەن، كورشىڭنەن كوشىرمە، مازالاما، وزگەنىڭ داپتەرىنە ءۇڭىلىپ سىعالاما، ساباق ۇستىندە تىنىش وتىر سىبىرلاما،- دەيتىن.
ۇيىمشىل سىنىپ.
- ءبىزدىڭ سىنىپ وتە ۇيىمشىل. دورەكى قىلىقتارعا ەش اۋەستىگىمىز جوق ەدى. 2 - ءشى سىنىپتا بىزگە جاڭادان ەركىن دەگەن وقۋشى كەلدى. ءوزى سونداي ۇشقالاق، ساباققا ناشار. مۇعاليمانىڭ كۇندەگى ايتاتىنى، قوزعالاقتاما، جالتاقتاما، دالىزدە جۇگىرمە، كورشىڭنەن كوشىرمە، ۇزىلىستە وزگە سىنىپتىڭ ەسىگىنەن سىعالاما، ساباق ۇستىندە سىنىپتى مازالاما، سىبىرلاماي تىنىش وتىر - دەيتىن. ءبىز سىنىپ بولىپ، جينالىس جاساپ، ەركىندى دۇرىس جولعا سالۋدى ءجون كوردىك.
ەسىل اۋدانى،
س. سەرىكوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى لاقاي ريزا
بولىمدى جانە بولىمسىز ەتىستىك. جۇكتەۋ
You Might Also Like
