- 05 ناۋ. 2024 03:47
- 325
بوساڭ نورما
قازاق ءتىلى، 10 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بوساڭ نورما
ماقساتى: بوساڭ نورما - ءتىلدىڭ تۇلەۋىنىڭ كورىنىسى. وقۋشىلارعا بوساڭ نورما تۋرالى تۇسىنىكتەر بەرە وتىرىپ، بوساڭ نورمانىڭ قولدانىلۋ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، سەمانتيكالىق كارتا، كەستەمەن جۇمىس، تەست جۇمىسى.
كورنەكىلىك: ەور پايدالانۋ، وقۋلىق، سلايد.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋى، كەزەكشىنىڭ مالىمەتى تىڭدالادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتى ايتىلادى.
2. وتكەن تاقىرىپتارعا شولۋ جاساۋ:
ۇبت عا دايىندىق بارىسىندا سۇراقتار قويىلادى:
1.«اشىق» دەگەن ءسوزدىڭ اۋىسپالى ماعىنادا قولدانىلىپ تۇرعان ءتۇرى:
ا. اشىق ەسىك ۆ. اشىق جەر س. اشىق بولمە د. اشىق مىنەز ە. اشىق تەرەزە
2. اۋىسپالى ماعىنالى سويلەمدى تاپ: ا. تال تۇستە توبەسىنە ات ويناتتى؛ ۆ. دۇنيەدە اتاققۇمار ادام كوپ بولعان.
س. اسكەرلەر جاتتىعۋ جاساپ، ات ويناتىپ جاتىر. د. اۋىل ات بايگەسىنە دايىندالۋدا ە. اۋىل ات سوقامەن جەر جىرتقان.
3. اۋىسپالى ماعىنالى سويلەمدى تاپ:
ا. اناسىنىڭ بەتىنە بالا قاراپ جىلايدى. ۆ. انا كىسىنى تانيسىڭ با؟
س. انا قۋانىشىندا شەك جوق. D. اتاڭ مۇندا اناڭمەن ەسەن - امان. E. سۋ اناسى - بۇلاق.
4. ءسوزدىڭ تۋرا ماعىناسىن تابىڭىز: ا. التىن ۇيا مەكتەبىم؛ ۆ. وسەكتىڭ ۇياسى قايدا؟ س. كوزى ۇياسىنان شىقتى D. ۇلىن ۇياعا، قىزىن قياعا قوندىردى؛ E. اققۋدىڭ ۇياسى كول ورتاسىندا.
5. بىتەۋ بۋىندى سوزدەردەن تۇراتىن سويلەمدى كورسەتىڭىز: ا. ءبىز ءدارىسحانادا وتىرمىز؛ ۆ. قول سىنسا، جەڭ ىشىندە س. ءسوز سۇيەكتەن وتەدى. D. مەنىڭ ورنىما جۇمىس ىستەي تۇر. E. مەن تىڭداپ جاتتىم.
6. تۇيىق بۋىندى سوزدەردى كورسەت:
ا. الما؛ ۆ. ات - تون س. اس - سۋ D. اس ءۇي E. اتا - بابا
7. كەيىندى ىقپالدى تاپ:
ا. كەك العان ۆ. ءال كەتۋ س. ساۋكەلە D. فابريكا E. ەشتەڭە
8. ىلگەرىندى ىقپال:
ا. كىسىلەر ۆ. تۇس - تۇستان س. تەڭىزشى D. تالدىقورعان E. بولىنگەن
9. عىلىمي ءستيلدى تاپ:
ا. ونىڭ ءسوزى دە قوسىمشا بولدى ۆ. ءتۇبىر سوزگە قوسىمشا جالعا س. ءسابيت بۇعان قوسىمشا جۇمىس بەردى
D. قوسىمشا تولەم قوستى
10. قاي سويلەمدە سىزىقشا دۇرىس قويىلعان؟
ا. نەم كەتتى – بارىپ قايتام. ۆ. بەرسە – الام عوي س. قۇر بارىپ قايتپا - الىپ قايت.
D. اركىم – اۋەلىندە ءوز اۋىلىنىڭ بالاسى.
E. قويشى ەندى – بولەجان.
جاۋابى؟
1. د. 2. ۆ. 3. E. 4. E. 5.. E.
6. س. 7. ا. 8. D. 9. ۆ. 10. D.
باعالاۋ ولشەمدەرى:
1 - 4 دۇرىس جاۋاپ: «2»
5 - 8 دۇرىس جاۋاپ: «3»
9 دۇرىس جاۋاپ «4»
10 دۇرىس جاۋاپ «5»
جاڭا ساباق: بوساڭ نورما
• ادەبي ءتىل نورمالارىنىڭ ءبىرى – بوساڭ نورما.
• كەيدە تىلدە سان الۋان نۇسقالاردى تالعاپ - تاڭداۋدا اسا قاتاڭ تالاپ قويىلمايدى.
• مىسالى: ايقاي - ايعاي، ەركىندە - ىرقىندا، تۇگەندەۋ - تۇگەلدەۋ (وسىلاردىڭ قاي نۇسقاسىن قولدانعان دۇرىس) ونداي نۇسقالاردىڭ قاي ءتۇرىن تاڭداۋ سويلەۋشىنىڭ ءوز ەركىندە. مىنا نۇسقاسىن قولدان دەگەن قاتاڭ تالاپ جوق. ادەبي ءتىلدىڭ مۇنداي ءتۇرى بوساڭ نورما دەپ اتالادى. ءتىلدىڭ جاندى دۇنيەدەي تۇلەپ، وزگەرىپ وتىرۋىنىڭ بەلگىسى
تاپسىرمالار كەرۋەنى:
1 - تاپسىرما: سەمانتيكالىق كەستە:
بوساڭ نورما جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بوساڭ نورما
ماقساتى: بوساڭ نورما - ءتىلدىڭ تۇلەۋىنىڭ كورىنىسى. وقۋشىلارعا بوساڭ نورما تۋرالى تۇسىنىكتەر بەرە وتىرىپ، بوساڭ نورمانىڭ قولدانىلۋ سەبەپتەرىن ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، سەمانتيكالىق كارتا، كەستەمەن جۇمىس، تەست جۇمىسى.
كورنەكىلىك: ەور پايدالانۋ، وقۋلىق، سلايد.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋى، كەزەكشىنىڭ مالىمەتى تىڭدالادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتى ايتىلادى.
2. وتكەن تاقىرىپتارعا شولۋ جاساۋ:
ۇبت عا دايىندىق بارىسىندا سۇراقتار قويىلادى:
1.«اشىق» دەگەن ءسوزدىڭ اۋىسپالى ماعىنادا قولدانىلىپ تۇرعان ءتۇرى:
ا. اشىق ەسىك ۆ. اشىق جەر س. اشىق بولمە د. اشىق مىنەز ە. اشىق تەرەزە
2. اۋىسپالى ماعىنالى سويلەمدى تاپ: ا. تال تۇستە توبەسىنە ات ويناتتى؛ ۆ. دۇنيەدە اتاققۇمار ادام كوپ بولعان.
س. اسكەرلەر جاتتىعۋ جاساپ، ات ويناتىپ جاتىر. د. اۋىل ات بايگەسىنە دايىندالۋدا ە. اۋىل ات سوقامەن جەر جىرتقان.
3. اۋىسپالى ماعىنالى سويلەمدى تاپ:
ا. اناسىنىڭ بەتىنە بالا قاراپ جىلايدى. ۆ. انا كىسىنى تانيسىڭ با؟
س. انا قۋانىشىندا شەك جوق. D. اتاڭ مۇندا اناڭمەن ەسەن - امان. E. سۋ اناسى - بۇلاق.
4. ءسوزدىڭ تۋرا ماعىناسىن تابىڭىز: ا. التىن ۇيا مەكتەبىم؛ ۆ. وسەكتىڭ ۇياسى قايدا؟ س. كوزى ۇياسىنان شىقتى D. ۇلىن ۇياعا، قىزىن قياعا قوندىردى؛ E. اققۋدىڭ ۇياسى كول ورتاسىندا.
5. بىتەۋ بۋىندى سوزدەردەن تۇراتىن سويلەمدى كورسەتىڭىز: ا. ءبىز ءدارىسحانادا وتىرمىز؛ ۆ. قول سىنسا، جەڭ ىشىندە س. ءسوز سۇيەكتەن وتەدى. D. مەنىڭ ورنىما جۇمىس ىستەي تۇر. E. مەن تىڭداپ جاتتىم.
6. تۇيىق بۋىندى سوزدەردى كورسەت:
ا. الما؛ ۆ. ات - تون س. اس - سۋ D. اس ءۇي E. اتا - بابا
7. كەيىندى ىقپالدى تاپ:
ا. كەك العان ۆ. ءال كەتۋ س. ساۋكەلە D. فابريكا E. ەشتەڭە
8. ىلگەرىندى ىقپال:
ا. كىسىلەر ۆ. تۇس - تۇستان س. تەڭىزشى D. تالدىقورعان E. بولىنگەن
9. عىلىمي ءستيلدى تاپ:
ا. ونىڭ ءسوزى دە قوسىمشا بولدى ۆ. ءتۇبىر سوزگە قوسىمشا جالعا س. ءسابيت بۇعان قوسىمشا جۇمىس بەردى
D. قوسىمشا تولەم قوستى
10. قاي سويلەمدە سىزىقشا دۇرىس قويىلعان؟
ا. نەم كەتتى – بارىپ قايتام. ۆ. بەرسە – الام عوي س. قۇر بارىپ قايتپا - الىپ قايت.
D. اركىم – اۋەلىندە ءوز اۋىلىنىڭ بالاسى.
E. قويشى ەندى – بولەجان.
جاۋابى؟
1. د. 2. ۆ. 3. E. 4. E. 5.. E.
6. س. 7. ا. 8. D. 9. ۆ. 10. D.
باعالاۋ ولشەمدەرى:
1 - 4 دۇرىس جاۋاپ: «2»
5 - 8 دۇرىس جاۋاپ: «3»
9 دۇرىس جاۋاپ «4»
10 دۇرىس جاۋاپ «5»
جاڭا ساباق: بوساڭ نورما
• ادەبي ءتىل نورمالارىنىڭ ءبىرى – بوساڭ نورما.
• كەيدە تىلدە سان الۋان نۇسقالاردى تالعاپ - تاڭداۋدا اسا قاتاڭ تالاپ قويىلمايدى.
• مىسالى: ايقاي - ايعاي، ەركىندە - ىرقىندا، تۇگەندەۋ - تۇگەلدەۋ (وسىلاردىڭ قاي نۇسقاسىن قولدانعان دۇرىس) ونداي نۇسقالاردىڭ قاي ءتۇرىن تاڭداۋ سويلەۋشىنىڭ ءوز ەركىندە. مىنا نۇسقاسىن قولدان دەگەن قاتاڭ تالاپ جوق. ادەبي ءتىلدىڭ مۇنداي ءتۇرى بوساڭ نورما دەپ اتالادى. ءتىلدىڭ جاندى دۇنيەدەي تۇلەپ، وزگەرىپ وتىرۋىنىڭ بەلگىسى
تاپسىرمالار كەرۋەنى:
1 - تاپسىرما: سەمانتيكالىق كەستە:
بوساڭ نورما جۇكتەۋ