InfoHub Logo

انا ءتىلى 3 سىنىپ
تاقىرىبى: بۇلبۇلدىڭ ءانى
ماقساتى: 1. ءماتىن مازمۇنىن نەگىزگى ويدى ۇعىندىرۋ. تانىم مۇمكىندىكتەرىن انىقتاۋ.
2. سوزدىك قورلارىن جەتىلدىرۋ، ەلەستەتۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ايتا ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. قورشاعان ورتانىڭ تىلسىم سىرلارىنا قىزىقتىرۋ ارقىلى تابيعاتقا دەگەن كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ. تابيعات قامقورشىسى بولۋعا تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى: 1. شىعارمانى تالداپ، نەگىزگى ويدى ءبىلۋ كەرەك.
2. دامىتا وقىتۋ ستراتەگيالارىن قولدانۋ ارقىلى شىعارمانى زەرتتەۋ، بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
3. توپپەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ىنتىماقتاستىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اڭگىمە مازمۇنىنا بولجاۋ جاساۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، مۋزىكا.
كورنەكىلىگى: ءۇنتاسپا «قۇستار ءۇنى» قۇستار سۋرەتى، جەمشاشارلار، سەمانتيكالىق كارتا.
ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، اقپاراتتىق، كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك،

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
- بالالار، سەندەردى انا ءتىلى ساباعىندا كورگەنىمە وتە قۋانىشتىمىن.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«ەڭبەكپەن تاپقان تيىن» ەرتەگىسىنە ءار توپ بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا دايىندالدى.
ءى توپ ەرتەگى بولىمدەرىنە ات قويۋ.
ءىى توپ ەرتەگى مازمۇنىنا بايلانىستى ماقال – ماتەل ازىرلەۋ.
ءىىى توپ ەرتەگى مازمۇنىنا كورىنىس ازىرلەۋ.
نەگىزگى اۆتوردىڭ ويى: «ەڭبەكپەن كەلگەن زات بولسىن ول وتە ىستىق، قىمبات، ءارى باعالى.»
ءىىى جاڭا ساباق.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ – بۇرىنعى بىلەتىنى مەن جاڭا ءبىلىمدى ۇشتاستىرۋ، ياعني ساباقتا قاراستىرعالى تۇرعان ماسەلە جايلى وقۋشى نە بىلەتىنىن انىقتاۋ.(ءۇنتاسپا ءۇنى)
- نەنىڭ ءۇنى؟ (قۇستار ءۇنى)
- ەندەشە، بۇگىنگى ساباعىمىز نەلەر تۋرالى بولماق؟
- قۇستار جايلى اڭگىمە وقيمىز، جۇمباقتار شەشەمىز، ءان دە ايتارمىز.
- ال، كانەكەي، قۇستارعا ۇقساپ، ءبىر سەرگىپ الايىقشى.

سەرگىتۋ ءساتى:
ورنىمىزدان تۇرايىق،
الاقاندى ۇرايىق.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تۇرىپ،
ءبىز تىنىعىپ الايىق.
قولىمىزدى جايايىق،
قۇس بوپ قانات قاعايىق.
جوعارى تومەن قارايىق،
ورنىمىزدى تابايىق.
- بۇگىن ءبىز توپپەن جۇمىسىمىزدى جالعاستىرامىز. ءقازىر توپقا ات تاڭداپ الامىز. قاي توپ جۇمباق شەشۋىن دۇرىس تاپسا، سول قۇستىڭ اتىن ۇتىپ الادى.
1. قوس قاناتىن ءيىپ اپ،
جارعا كەلىپ قونادى.
قارا كيىم كيىپ اپ،
بالشىقتان ءۇي سالادى. (قارلىعاش)
2. بۇل نە دەگەن شەبەر ەدى،
ورمانداعى اعاشتاردى،
تۇمسىعىمەن شەگەلەدى. (توقىلداق)
3. قايتالاپ اتىمدى،
ءان سالىپ الامىن.
كەز كەلگەن ۇياعا،
جۇمىرتقا سالامىن. (كوكەك)
1 – قادام ءماتىن اتىن وقيمىن. بۇلبۇل ءانى.
- نە جايلى بولماق؟ (بۇلبۇل ءانى تۋرالى)
- ءبىز وسى ءماتىندى ءتۇسىنۋ ءۇشىن قانداي ماقسات قويامىز؟
*ءماتىن مازمۇنىنان وقىلاتىن ۇزىندىلەردى مۇقيات تىڭداۋ.
*ءۇزىندى ارقىلى ءماتىن مازمۇنىنا بولجام جاساۋ.
*توپپەن جۇمىس ىستەۋ ەرەجەسىن ۇمىتپاۋ: ءبىر - ءبىرىنىڭ پىكىرىن تىڭداۋ، ءوزارا ورتاق شەشىمگە كەلۋ؛
2 – قادام ءماتىن باسىن تىڭداۋ.
«جولداسىم ابدەش ەكەۋىمىز توعاي ارالاپ ءجۇرىپ، ءبىر بۇتانىڭ تۇبىنە كەلىپ، وتىرا كەتتىك.»
تاپسىرما: نە سەبەپتەن وتىرا كەتتى؟ (شارشادى، تىنىعىپ العىلارى كەلدى، تاماق ءىشىپ الۋ كەرەك.)
3 – قادام «تازا اۋادا مامىقتاي جۇمساق كوك ءشوپتىڭ ۇستىنە جايعاسىپ، وتكەن – كەتكەندى اڭگىمە ەتتىك. كەيدە بىرنارسەگە تالاسىپ، كەرىلدەسىپ تە الامىز»
تاپسىرما: «ابدەش جانە مەن» ءبولىمىن نەگىزگە الا وتىرىپ، ءماتىندى بۇلبۇل ءۇنىن ەستيتىندەي ەتىپ، جالعاستىرىپ جاز. (ءۇنتاسپادان قۇرمانعازىنىڭ «بۇلبۇل» كۇيىن تىڭداتۋ.)
4 – قادام «وسىلاي وتىرعانىمىزدا، ءبىر سيىقسىزداۋ، سارعىش، بارماقتاي قۇس بۇتاققا قونىپ الىپ، داۋىسى دىرىلدەپ، قارلىققانداي قىرىلداپ، سايراي باستادى»
- مىنا نە ءبىر داۋىسى، نە ءبىر ءتۇرى جوق سۇمپايى قىرقىلداپ سوزىمىزگە بوگەت بولدى – اۋ، دەپ ەدىم.»
تاپسىرما: «سيىقسىز قۇس ءۇنى.» بولىمىندە نەگە قۇستىڭ بابى، جاعدايى كەلمەي تۇر؟
سەبەپتەرىن ايت، دالەلدە.
5 – قادام «وسى وتىرعان بۇتا تۇسىندا ۇياسى بولۋى كەرەك. سوندىقتان جۇمىرتقاسىنا تيە مە دەپ قورقىپ، جۇرەگى دۇرسىلدەپ، داۋىسى قالتىراپ، شابىتتانا سايراي الماي وتىر.»
تاپسىرما: بالالار قانداي ارەكەت جاسايدى؟ سەن ولاردىڭ ورنىندا بولساڭ، نە ەتەر ەدىڭ؟
ءمۇعالىم – جەكە ويلانۋ – جۇپپەن جۇمىس – جوبالاۋ كەزەڭدەرى ارقىلى ءماتىن مازمۇنىن پىسىقتايدى.
- ءماتىندى نەشە بولىككە بولۋگە بولادى؟
ءى ءبولىم. ابدەش جانە مەن.
ءىى ءبولىم. سيىقسىز قۇس.
ءىىى ءبولىم. بالاپاننىڭ ۇياسىن قورىعان قۇس.
ءىV ءبولىم. شابىتتانا سايراۋ.
- ءماتىن بولىكتەرىن ساقتاي وتىرىپ، داۋىستاپ وقيىق.

شىعارماشىلىق تاپسىرمالار:
*حالىق بولجامدارى.
تابيعاتتى تىلسىم كۇشىن باقىلاعىش حالقىمىز قۇستاردىڭ دا قيمىل - ارەكەتىن قالت جىبەرمەي مىنانداي بولجامدار ايتادى:
• قۇستار ەرتەمەن جەم ىزدەۋگە اسىقسا،
كۇن جاۋىندى – شاشىندى بولادى.
• دالادا كوكەكتىڭ «كۋ - كۋ» دەگەن داۋىسىن ءجيى ەستىسەڭىز،
الداعى كۇن اشىق بولادى.
• بۇلبۇل ءان سالسا، كۇن اشىق.
ءوزى كورىنسە، ءۇنسىز جۇرسە جاۋىن جاۋادى.
ءار توپ بۇلبۇلداردىڭ تۇرلەرىن ءوزارا وقۋ ارقىلى تانىسىپ، قىسقاشا تۇسىنىگىن داپتەرگە جازادى.

كوكقۇيرىق بۇلبۇل – سايراۋىقتار تۇقىمداسىنا جاتاتىن كوكقۇيرىقتار تۋىسىنىڭ قازاقستانداعى جالعىز وكىلى. بۇل وڭتۇستىك ءسىبىر قۇسى قازاقستاندا وڭتۇستىك التايدىڭ تاۋلى ورماندارىندا كەزدەسەدى. كىشىرەك سالماعى 20 گ قۇس، دەنە مولشەرى مەن قىلىقتارى وتقۇيرىق جانە شىبىنشى تورعايلاردى ەسكە تۇسىرەدى. شاقىرۋ ءۇنى – قىسقا سازدى «فيت» قازاقستاندا زەرتتەلمەگەن.
بۇلبۇلدىڭ ءانى جۇكتەۋ