بۇلدىرشىندەردى بالالار ادەبيەت الەمىنە باۋلۋ
بالاباقشا تاربيەشىسى گۋلميرا ەسپۋسينوۆا
بۇلدىرشىندەردى بالالار كوركەم ادەبيەت الەمىنە باۋلۋ
ەسسە
ءاربىر سانالى جان باقىت دەگەندى جۇرەك قالاۋىمەن ءومىر ءسۇرۋ، قىزمەت ەتۋ، وزگەگە قۋانىش سىيلاۋ دەپ تۇسىنەتىن بولار. مەن ءۇشىن بالالارمەن جۇمىس جاساۋ، ولاردىڭ قۋانىشى مەن كۇلكىسىنەن ءنار الۋ باقىت. بالالاردىڭ جاۋدىرەگەن جانارلارىنان تازالىق پەن پاكتىكتى، كۇلكىلەرىنەن رياسىز تازالىقتى، قىلىقتارىنان تابيعي سۇيكىمدىلىكتى كورەمىن. كورەمىن دە سۇيسىنەمىن، سۇيسىنگەن سوڭ جانىم ءلاززات تابادى. بالانى جاقسى كورمەي تۇرىپ، ونىمەن جۇمىس ىستەي المايسىڭ. بالا ءۇشىن ءار كۇن – جاڭالىق باستاۋى. ول ءتىپتى ءار ساعات، ءار ءسات سايىن وزىنە جاڭالىق اشىپ جاتادى. شىققان كۇن، جاۋعان جاۋىن، سوققان جەل – ول ءۇشىن جۇمباق الەم قۇبىلىستارى. قولىنا كىتاپ الىپ پاراقتاۋ، قالام ۇستاپ، جازىپ ۇيرەنۋ ءسابي ءۇشىن ۇلكەن جۇمىس.
بۇگىنگى ءبۇلدىرشىن – ەرتەڭگى ازامات. بالالاردى ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا باۋلۋ، ادەپ – ىزەتكە، قورشاعان ورتاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە ۇيرەتۋ سەكىلدى سيپاتتار كەڭىنەن كورىنىس تابۋى كەرەك. سول كەزدە ومىرگە قادام باسقان ءار بالانىڭ وي - ءورىسىنىڭ شىڭى – كوركەم ادەبيەت بولماق.
ۆ. گ. بەلينسكيي بالانىڭ وي - سەزىمىن دامىتۋ ءۇشىن ەرتەگىنىڭ ماڭىزى جونىندە بىلاي دەيدى: « بالانىڭ ەڭ العاشقى ەستىگەن ەرتەگىلەرى جاقسى مەن جامان تۋرالى، ادىلدىك پەن ادىلەتسىزدىك تۋرالى، دورەكىلىك پەن نازىكتىك تۋرالى، ار – وجدان، ۇيات تۋرالى تۇسىنىك بەرەدى، بالانى قاتتى تولقىتادى. بۇل تولقۋ ونىڭ مىنەز-قۇلقىنا، پسيحيكاسىنا اسەر ەتىپ، ەڭبەككە، ادامدارعا دەگەن ىزگى نيەتىن قالىپتاستىرۋعا جول اشادى»
ءسويتىپ، كوركەم شىعارمالاردىڭ اسەرىمەن بالالاردىڭ بويىندا ادامگەرشىلىك مىنەز – قۇلىق، ەڭبەك ادامىنا دەگەن سىي – قۇرمەت، ەڭبەككە دەگەن دۇرىس كوزقاراس پايدا بولىپ، بىرتىندەپ دامي بەرەدى. بالالاردى جاستايىنان ادەبي شىعارمالاردى قابىلداۋعا ۇيرەتۋ رۋحاني، ەستەتيكالىق ءنار بەرىپ قانا قويماي، ولاردىڭ كىتاپقا دەگەن قۇمارلىعىن دا ارتتىرادى.
بۇلدىرشىندەردى بالالار كوركەم ادەبيەت الەمىنە باۋلۋ
ەسسە
ءاربىر سانالى جان باقىت دەگەندى جۇرەك قالاۋىمەن ءومىر ءسۇرۋ، قىزمەت ەتۋ، وزگەگە قۋانىش سىيلاۋ دەپ تۇسىنەتىن بولار. مەن ءۇشىن بالالارمەن جۇمىس جاساۋ، ولاردىڭ قۋانىشى مەن كۇلكىسىنەن ءنار الۋ باقىت. بالالاردىڭ جاۋدىرەگەن جانارلارىنان تازالىق پەن پاكتىكتى، كۇلكىلەرىنەن رياسىز تازالىقتى، قىلىقتارىنان تابيعي سۇيكىمدىلىكتى كورەمىن. كورەمىن دە سۇيسىنەمىن، سۇيسىنگەن سوڭ جانىم ءلاززات تابادى. بالانى جاقسى كورمەي تۇرىپ، ونىمەن جۇمىس ىستەي المايسىڭ. بالا ءۇشىن ءار كۇن – جاڭالىق باستاۋى. ول ءتىپتى ءار ساعات، ءار ءسات سايىن وزىنە جاڭالىق اشىپ جاتادى. شىققان كۇن، جاۋعان جاۋىن، سوققان جەل – ول ءۇشىن جۇمباق الەم قۇبىلىستارى. قولىنا كىتاپ الىپ پاراقتاۋ، قالام ۇستاپ، جازىپ ۇيرەنۋ ءسابي ءۇشىن ۇلكەن جۇمىس.
بۇگىنگى ءبۇلدىرشىن – ەرتەڭگى ازامات. بالالاردى ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا باۋلۋ، ادەپ – ىزەتكە، قورشاعان ورتاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە ۇيرەتۋ سەكىلدى سيپاتتار كەڭىنەن كورىنىس تابۋى كەرەك. سول كەزدە ومىرگە قادام باسقان ءار بالانىڭ وي - ءورىسىنىڭ شىڭى – كوركەم ادەبيەت بولماق.
ۆ. گ. بەلينسكيي بالانىڭ وي - سەزىمىن دامىتۋ ءۇشىن ەرتەگىنىڭ ماڭىزى جونىندە بىلاي دەيدى: « بالانىڭ ەڭ العاشقى ەستىگەن ەرتەگىلەرى جاقسى مەن جامان تۋرالى، ادىلدىك پەن ادىلەتسىزدىك تۋرالى، دورەكىلىك پەن نازىكتىك تۋرالى، ار – وجدان، ۇيات تۋرالى تۇسىنىك بەرەدى، بالانى قاتتى تولقىتادى. بۇل تولقۋ ونىڭ مىنەز-قۇلقىنا، پسيحيكاسىنا اسەر ەتىپ، ەڭبەككە، ادامدارعا دەگەن ىزگى نيەتىن قالىپتاستىرۋعا جول اشادى»
ءسويتىپ، كوركەم شىعارمالاردىڭ اسەرىمەن بالالاردىڭ بويىندا ادامگەرشىلىك مىنەز – قۇلىق، ەڭبەك ادامىنا دەگەن سىي – قۇرمەت، ەڭبەككە دەگەن دۇرىس كوزقاراس پايدا بولىپ، بىرتىندەپ دامي بەرەدى. بالالاردى جاستايىنان ادەبي شىعارمالاردى قابىلداۋعا ۇيرەتۋ رۋحاني، ەستەتيكالىق ءنار بەرىپ قانا قويماي، ولاردىڭ كىتاپقا دەگەن قۇمارلىعىن دا ارتتىرادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
كوشپەلى جانە وتىرىقشى وركەنيەتتەر اراسىنداعى بايلانىس
