InfoHub Logo

تاقىرىپ: وقۋ ورىندارىنا Wi-Fi كەرەك پە؟
كىرىسپە
زەرتتەۋ تاقىرىبىنىڭ وزەكتىلىگى: جاپپاي اقپاراتتاندىرۋ عاسىرىندا وقۋ ورىندارىن عالامتوردا سىمسىز بايلانىسپەن قامتۋدىڭ قاجەتتىلىگى قانشالىقتى.
ءححى عاسىر - بۇل اقپاراتتىق قوعام ءداۋىرى، تەحنولوگيالىق مادەنيەت ءداۋىرى، اينالاداعى دۇنيەگە، ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا، كاسىبي مادەنيەتتىلىگىنە مۇقيات قارايتىن ءداۋىر. عىلىمي - تەحنيكالىق الەۋمەت جانە ونىڭ ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا قابىلەتتىلىگى جالپىعا بىردەي باسەكەلەستىك جاعدايىندا باستى فاكتور رەتىندە قاراستىرىلۋدا. بۇل ورايدا قازاقستاندا قارىشتى قاداممەن جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرعان عارىشتىق باعدارلاما ەكونوميكاداعى ءار تاراپتاندىرۋ ۇدەرىسىنىڭ قۋاتتى ءارى ءتيىمدى قوزعاۋشى كۇشى بولارى ءسوزسىز. اقپاراتتىق تەحنولوگيا – ەكونوميكانىڭ جانە بۇكىل قوعام مەن مەملەكەتتىڭ «ىلگەرىلەۋىنىڭ» بەلگىسى. ءبىزدىڭ وركەنيەتتى دامۋىمىزدىڭ بارلىق ماڭىزدى ومىرلىك سالالارى بۇگىندە اقپاراتتىق تەحنولوگيالارمەن جانە جاسالىمدارمەن تىكەلەي بايلانىستى دەسەك، اسىرا ايتقانىمىز ەمەس.

قازىرگى كەزدە ءبىزدىڭ قوعامىمىز دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە كوشىپ كەلەدى، بۇل كەزەڭ اقپاراتتىق كەزەڭ، ياعني كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن وعان بايلانىستى بارلىق اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالار پەداگوگتار قىزمەتىنىڭ بارلىق سالالارىنا كىرىگىپ، ونىڭ تابيعي ورتاسىنا اينالىپ وتىر. «ءبىلىم بەرۋدەگى اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالار» ۇعىمى «وقىتۋدىڭ جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارى»، «قازىرگى اقپاراتتىق وقىتۋ تەحنولوگيالارى»، «كومپيۋتەرلىك وقىتۋ تەحنولوگيالارى» جانە ت. ب. تىركەستەرمەن تىعىز بايلانىستى.

يننوۆاسيالىق تەحنولوگيا ەلەكتروندىق ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىمەن جۇمىس ىستەۋگە، وقۋ بارىسىندا كومپيۋتەردى پايدالانۋعا، مودەلدەۋگە، ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى، ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋعا، عالامتوردا جۇمىس ىستەۋگە، كومپيۋتەرلىك وقىتۋ باعدارلامالارىنا نەگىزدەلەدى. اقپاراتتىق ادىستەمەلىك ماتەريالدار كوممۋنيكاتيۆتىك بايلانىس قۇرالدارىن پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋدى جەتىلدىرۋدى كوزدەيدى. زاماناۋي اقپاراتتىق قوعامنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنا جاھاندىق تەلەفونيا، عالامتور جەلىسىنە قول جەتكىزۋدىڭ سپۋتنيكتىك جۇيەلەرى، تىكەلەي ساندىق تەلە جانە راديوحابار تاراتۋ، شۇعىل كورپوراتيۆتىك جانە كەڭ جولاقتى بايلانىس، ناۆيگاسيا جاردەمدەسىپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. زامان اعىمىنا قاراي اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ايتارلىقتاي ناتيجەلەر بەرۋدە. كەز - كەلگەن ساباقتا ەلەكتروندىق وقۋلىقتى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي، لوگيكالىق ويلاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا، شىعارماشىلىقپەن ەڭبەك ەتۋىنە جاعداي جاسايدى.
زەرتتەۋدىڭ جۇمىسىنىڭ ماقساتى: بۇل جوبا وقۋ ورىندارىنداعى ءبىلىم الۋشىلار Wi - Fi – دىڭ پايداسى مەن زياندىلىعىن انىقتاۋ.

«قازاقستان - 2030» ستراتەگيالىق باعدارلاماسى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق مودەلىنىڭ قالىپتاسۋىمەن جانە قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە كىرىكتىرۋمەن سيپاتتالادى. سونىمەن قاتار بۇكiلالەمدiك جەلiنi پايدالانۋا Wi - Fi جەلىسى اقپارات جەتكىزۋدە كوپ پايدا كiرگiءزىپ، كەڭ تارالۋدا. وسى تەحنولوگيانىڭ ارقاسىندا عالامتورعا جىلدام كىرىپ قولدانۋعا بولادى. Wi - Fi – دىڭ ەرەكشەلىگى ءبىر - بىرىمەن سىمسىز بايلانىسا وتىرىپ، وقۋ ورىندارىندا ءموبيلدى قۇرىلعىلارى جانە پلانشەت، نوۋتبۋك بار، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ بارلىعى قولدانادى. بۇگىنگى تاڭدا الەمنىڭ اتاقتى عالىمدارىنىڭ ءوزى جاس عالىمداردىڭ اشقان جاڭالىعىنا نازار اۋدارىپ، ەكسپەريمەنتتى تاعى دا قايتالاپ كورەتىندىگىن ايتتى.

زەرتتەۋدىڭ مىندەتى:
4. وقۋ ورىندارىندا Wi - Fi - دىڭ تيىمدىلىگىن انىقتاۋ
5. Wi - Fi - دىڭ ادام دەنساۋلىعىنا اسەرى.
6. ادامعا Wi - Fi - دىڭ زياندى اسەرىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ەرەجەلەرمەن تانىستىرۋ.

ايتا كەتەيىك، وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن نيدەرلاندى ەلىندە دە وسىعان ۇقساس زەرتتەۋ جۇرگىزىلگەن بولاتىن. ول كەزدە Wi - Fi جەلىسى بار جەردەگى اعاشتارعا ەكسپەريمەنت جاسالدى. ناتيجەسىندە، وسىناۋ تال جاپىراقتارى ادەتتەگىدەن ءتۇسىن وزگەرتىپ، دىڭگەگى اۋرۋعا شالدىققان.
وسى تاقىرىپقا بايلانىستى كوپتەگەن باياندامالار قاراستىرىلعان، عالىمداردىڭ تۇجىرىمداۋىنشا Wi - Fi جيلىگىنىڭ زياندىلىعىن عانا ەمەس، ونىمەن قوسا GSM ستاندارتتى جەلىسىندە دالەلدەدى.

ءبىراق وقۋ ورىندارىنا Wi - Fi كەرەك پە؟ ونى قولدانۋ ءقاۋىپسىز با؟ ءقاۋىپتى ايماقتا
كىمدەر بولادى؟ ونىڭ زياندى ساۋلەلەرىنەن قالاي قورعانۋعا بولادى؟
ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى ومىرىمىزگە بايلانىستى اقپاراتتاردى الۋداعى ماڭىزدى قۇرال ول - عالامتور. ادامزاتتىڭ ينتەلەكتۋالدىق ءومىرى ءۇشىن ول از ماعىنا بەرمەيدى. عالامتوردىڭ اقپاراتتىق قۋاتتى مۇمكىنشىلىگىن ءبىز ءالى تەرەڭىرەك ۇعىنا قويعان جوقپىز.

وسى ماسەلەنى جان - جاقتى زەرتتەۋ ءۇشىن، ساۋالناما، سۇراق - جاۋاپ، تەوريالىق ساراپتاما، ماتەماتيكالىق جانە ستاتيستيكالىق ادىستەرىن قولداندىم.
بەرىلگەن جوبا تەوريالىق زەرتتەۋگە قاتىستى جانە تاجىريبەلىك ماعىناسى جاعىنان بۇل وقۋ ورنىنداعى Wi - Fi - دى پايدالانۋدىڭ ناقتى دەرەكتەرىن كورسەتەدى. بۇل جوبانى دايىنداۋ كەزىندە عالامتور - رەسۋرستارى پايدالانىلدى.
ەگەر ءبىز بارلىق مۇمكىندىكتەرىمىزدى تولىق پايدالانا الاتىن بولساق، وندا ءبىزدىڭ كەلەشەك ۇرپاعىمىز كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيامەن تولىققاندى ءبىلىم الا الادى.

نەگىزى ءبولىم
2. 1. Wi - Fi دەگەن نە؟ Wi - Fi – دىڭ ادامدارعا قانداي اسەرى بار.
XXI عاسىر - اقپاراتتىق قوعام ءداۋىرى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ شەشىمىمەن «ءححى عاسىر – اقپاراتتاندىرۋ عاسىرى»دەپ اتالادى. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا عىلىمي – تەحنيكالىق پروگرەستىڭ نەگىزگى بەلگىسى – قوعامدى اقپاراتتاندىرۋ بولاتىن جاڭا كەزەڭىنە ەندى. ۆيزۋالدىق اقپاراتتار، اقپاراتتىق تەحنولوگيالار، كومپيۋتەرلىك، تەحنيكالىق جابدىقتاردىڭ دامۋى، بىرىنشىدەن، جاڭا قادامدار، تەوريالىق جانە پەداگوگيكالىق تاجىريبە جەتىستىكتەرىندە زاماناۋي ءبىلىم بەرۋدەگى بولىپ جاتقان وزگەرىستەر.

ال، ەكىنشىدەن وقۋ اقپاراتتارىندا، جۇمىس ىستەۋدىڭ جاڭا مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋدىڭ قاجەتتىلىگىنىڭ ارتقاندىعىنا كەلىسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنداي مۇمكىندىكتەردىڭ تۇرلەرى كوپ، ءبىراق سولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ تانىمالى - Wi - Fi تەحنولوگياسى.
1991 جىلى Wi - Fi - دى ۆ. حەيزدەر نيدەرلاندىدا ويلاپ تاپتى. بۇل ساۋدا - ساتتىق سالالارىن قامتۋ ءۇشىن ازىرلەدى. Wi - Fi ءوزىنىڭ جىلدام تارالۋىنىڭ ارقاسىندا اۋەجايلارعا، كەڭسەلەرگە، مەملەكەتتىك ورىندارعا، كافە - بالالارعا جانە قوناق ۇيلەرگە تەز ەندى. بۇل قۇرىلعى تومەن جيىلىكتەگى 2، 4 گس - كە تولقىندى شىعارادى.

Wi - Fi اعىلشىننىڭ Wireless Fidelity - سىمسىز ءدالدiك) ساندىق دەرەكتەردى بەرۋ فورماتى بولىپ تابىلادى. وزگە تىلدە ايتقاندا - بۇل قاراپايىم جانە سىمدار، روزەتكالار، قالالىق تەلەفوندار جانە وسىعان ۇقساس ەسكىرگەن قۇرىلعىلاردى قولدانباي، نوۋتبۋكپەن (Wi - Fi بايلانىسىمەن جابدىقتالعان باسقا قۇرىلعىلار) بۇكىلالەمدىك عالامتور جەلىسىنە قول جەتىمدى ادىسپەن بايلانىس ورناتۋ بولىپ تابىلادى.

ال Wi - Fi ايماعىندا قالاي جۇمىس ىستەۋگە بولادى؟ Wi - Fi - شاعىن قاشىقتىقتارعا ارنالعان جانە جىلدامدىعى جوعارى تەحنولوگيا. Wi - Fi جەلىسى قوسىلۋ نۇكتەلەرىنەن قۇرالادى. ءاربىر انىقتالعان ورىندا «كىرۋ نۇكتەسى» (Access Point) ورناتىپ نۇكتەنىڭ توڭىرەگىندە، 50 - 100 مەتردەي راديۋستا حوت - سپوت نەمەسە Wi - Fi اۋماعى دەپ اتالاتىن اۋماقتار قۇرىلادى. عالامتورعا كىرۋ ءۇشىن وسى نۇكتەلەردىڭ راديۋسىنا كىرسەڭىز بولدى، عالامتور باپتاۋلارى اۆتوماتتى تۇردە جاسالعان. ءبىراق تا، Wi - Fi نۇكتەلەرى قۇپياسوزبەن قورعالعان بولسا، ينتەرنەتكە شىعۋ ءۇشىن ءسىز ول ءقۇپياسوزدى ءبىلۋىڭىز كەرەك.

Wi - Fi بەلگىسىن سىمسىز جەلىلەر قويىلعان ورىندارىندا تابۋعا بولادى. بۇل بارلىق دامىعان مەملەكەتتەردە قابىلدانعان بۇكىلالەمدىك ستاندارت. قازىرگى ۋاقىتتا كوپتەگەن نوۋتبۋكتار قالتا كومپيۋتەرلەرى، سمارتفوندار، كوممۋنيكاتورلار جانە باسقا دا شىعارىلىپ جاتقان ءپورتاتيۆتى قۇرىلعىلار Wi - Fi مەن قامتىلعان. اتاپ ايتاتىن بولساق بارلىق ۇيدە، وقۋ ورىندارى مەن ءدامحانالاردا، قوناق ۇيلەر مەن ساياباقتاردا، ۆوكزالدار مەن اۋەجايلاردا Wi - Fi اۋماقتارى جۇمىس ىستەيدى. زامانىمىزدىڭ اعىمىنا ىلەسكەن ءاربىر ازاماتقا ءموبيلدى ديەۆايس جانە عالامتور ارقىلى اڭگىمەلەسەتىن دوسى بولسا، جەتىپ جاتىر.
ەگەر ءسىزدىڭ ەلەكتروندى دوسىڭىزدا وسىنداي ءتيىمدى فۋنكسيا بولسا، الدەقايدا ىڭعايلى. ەگەر نوۋتبۋكتا Intel® CentrinoTM لوگوتيپى بولسا نەمەسە قۇرىلعىنىڭ تەحنيكالىق جازبالارىندا IEEE 802. 11، ستاندارتىن كوتەرە الادى دەلىنگەن بولسا، وندا بۇل كومپيۋتەردە تۇراقتى Wi - Fi بار جانە قوسىمشا قۇرىلعىلار قاجەت ەمەس دەگەن ءسوز.