- 05 ناۋ. 2024 01:16
- 328
بۇرىمدى قىز
9 - سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان سايىس كەشى.
تاقىرىبى: بۇرىمدى قىز
ماقساتى: قازاق قىزىنىڭ بويىنداعى ۇلتتىق داستۇرىمىزگە ساي ادەپتىلىك، كورىكتىلىك، ەپتىلىك، يناباتتىلىق، كىشىپەيىلدىلىك، سۇلۋلىق ت. ب. جان - جاقتى ۇلتتىق قاسيەتتەرىن تانىتا ءبىلۋ، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرىن، سالت - ءداستۇرىن دارىپتەۋگە ۇيرەتۋ، وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، شەبەرلىگىن دامىتۋ، كوپشىلىك الدىندا ءوزىن - ءوزى ۇستاي بىلۋگە، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ءى - جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار، اياۋلى اتا - انالار، جانە دە وسى مەكتەپتىڭ وقۋشىلارى! بۇگىن سىزدەر مەكتەبىمىزدىڭ «بۇرىمدى قىز» بايقاۋىن تاماشالاۋعا كەلىپ وتىرسىزدار. قوش كەلدىڭىزدەر. كوڭىل سارايلارىڭىز اشىلسىن، كۇلكىلەرىڭىزدەن ءىنجۋ - مارجان شاشىلسىن!
ءىى - جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى «قىز» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزىن ادەپتىلىكتىڭ، ادەمىلىكتىڭ، يناباتتىلىقتىڭ، سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى دەپ تانىعان. اسىرەسە قىز بالانىڭ كورىكتى بولىپ وسۋىنە اناسى ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ، «اتتىڭ كوركى - جالى، قىزدىڭ كوركى - شاشى» دەپ قىزدىڭ شاشىن كۇتىپ ءوسىرۋدى ونەر ساناعان. ول ءۇشىن ونىڭ شاشىن ايرانمەن، قىنامەن جۋدىرعان. شاشتارىن «قوس بۇرىم» نەمەسە «بەستەمشە» ەتىپ ءورۋ بويجەتكەن قىزدىڭ كوركى بولعان. قازاق حالقىنىڭ جىرلارىندا قازاق قىزدارىنىڭ شاشتارىن كەرەمەت سۋرەتتەگەن: «شاشىنىڭ ۇزىندىعى ءىزىن باسقان»، «شاشتارىن ون كۇن تاراپ، بەس كۇن ورگەن»، قىپشا بەل، قيىلعان قاس، قولاڭ شاشتى».
ءى جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار اعايىن، قۇربى - قۇرداس!
بارمىسىزدار جان كۇيەر، ءار قاۋىمداس!
بۇگىنگى كەش اۋەنىن ءبىز باستايىق،
سايىستا كوڭىلمەنەن قول سوعايىق!
ءىى جۇرگىزۋشى: بىزدەردە ويىن - ساۋىق باستالادى،
تاماشا كۇي تارتىلىپ، ءان سالادى.
قوشەمەتتەپ، قول سوعىپ وتىرالىق،
ۇمىتارسىز كۇنى بويعى شارشاعاندى.
ءى جۇرگىزۋشى: مەن قازاق قىزدارىنا قايران قالام،
جانارى جازداي كۇلىپ جايراڭداعان.
«قىز وسسە ەلدىڭ كوركى»دەگەن ءسوزدى،
قاپىسىز قالاي ايتقان قايران بابام - دەي وتىرىپ
قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! بۇگىنگى «بۇرىمدى قىز» اتتى بايقاۋعا قوش كەلىپسىزدەر!
ءىى جۇرگىزۋشى: شىق ارۋىم جارىسقا،
ءبىر - بىرىڭنەن قالىسپا.
ونەرىڭدى بايقاسىن،
مىنا وتىرعان حالىق تا - دەمەكشى بۇگىنگى مەكتەپىشىلىك بايقاۋىمىزدىڭ ارۋلارىن ورتاعا شاقىرامىز. (ارۋلار ورتاعا كەزەكپەن شىعادى).
-----------------------------------------------
-----------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------
ۋا، ارۋلار، ارۋلار،
ەشكىمىڭ جوق الالار،
ارۋ بولۋ ۇلكەن سىن.
ونى قازىڭ باعالار،- دەپ قازىلار القاسىمەن تانىستىرامىز._______________________________________________
تاقىرىبى: بۇرىمدى قىز
ماقساتى: قازاق قىزىنىڭ بويىنداعى ۇلتتىق داستۇرىمىزگە ساي ادەپتىلىك، كورىكتىلىك، ەپتىلىك، يناباتتىلىق، كىشىپەيىلدىلىك، سۇلۋلىق ت. ب. جان - جاقتى ۇلتتىق قاسيەتتەرىن تانىتا ءبىلۋ، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرىن، سالت - ءداستۇرىن دارىپتەۋگە ۇيرەتۋ، وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق قابىلەتىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، شەبەرلىگىن دامىتۋ، كوپشىلىك الدىندا ءوزىن - ءوزى ۇستاي بىلۋگە، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ءى - جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار، اياۋلى اتا - انالار، جانە دە وسى مەكتەپتىڭ وقۋشىلارى! بۇگىن سىزدەر مەكتەبىمىزدىڭ «بۇرىمدى قىز» بايقاۋىن تاماشالاۋعا كەلىپ وتىرسىزدار. قوش كەلدىڭىزدەر. كوڭىل سارايلارىڭىز اشىلسىن، كۇلكىلەرىڭىزدەن ءىنجۋ - مارجان شاشىلسىن!
ءىى - جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى «قىز» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزىن ادەپتىلىكتىڭ، ادەمىلىكتىڭ، يناباتتىلىقتىڭ، سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى دەپ تانىعان. اسىرەسە قىز بالانىڭ كورىكتى بولىپ وسۋىنە اناسى ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ، «اتتىڭ كوركى - جالى، قىزدىڭ كوركى - شاشى» دەپ قىزدىڭ شاشىن كۇتىپ ءوسىرۋدى ونەر ساناعان. ول ءۇشىن ونىڭ شاشىن ايرانمەن، قىنامەن جۋدىرعان. شاشتارىن «قوس بۇرىم» نەمەسە «بەستەمشە» ەتىپ ءورۋ بويجەتكەن قىزدىڭ كوركى بولعان. قازاق حالقىنىڭ جىرلارىندا قازاق قىزدارىنىڭ شاشتارىن كەرەمەت سۋرەتتەگەن: «شاشىنىڭ ۇزىندىعى ءىزىن باسقان»، «شاشتارىن ون كۇن تاراپ، بەس كۇن ورگەن»، قىپشا بەل، قيىلعان قاس، قولاڭ شاشتى».
ءى جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار اعايىن، قۇربى - قۇرداس!
بارمىسىزدار جان كۇيەر، ءار قاۋىمداس!
بۇگىنگى كەش اۋەنىن ءبىز باستايىق،
سايىستا كوڭىلمەنەن قول سوعايىق!
ءىى جۇرگىزۋشى: بىزدەردە ويىن - ساۋىق باستالادى،
تاماشا كۇي تارتىلىپ، ءان سالادى.
قوشەمەتتەپ، قول سوعىپ وتىرالىق،
ۇمىتارسىز كۇنى بويعى شارشاعاندى.
ءى جۇرگىزۋشى: مەن قازاق قىزدارىنا قايران قالام،
جانارى جازداي كۇلىپ جايراڭداعان.
«قىز وسسە ەلدىڭ كوركى»دەگەن ءسوزدى،
قاپىسىز قالاي ايتقان قايران بابام - دەي وتىرىپ
قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! بۇگىنگى «بۇرىمدى قىز» اتتى بايقاۋعا قوش كەلىپسىزدەر!
ءىى جۇرگىزۋشى: شىق ارۋىم جارىسقا،
ءبىر - بىرىڭنەن قالىسپا.
ونەرىڭدى بايقاسىن،
مىنا وتىرعان حالىق تا - دەمەكشى بۇگىنگى مەكتەپىشىلىك بايقاۋىمىزدىڭ ارۋلارىن ورتاعا شاقىرامىز. (ارۋلار ورتاعا كەزەكپەن شىعادى).
-----------------------------------------------
-----------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------
ۋا، ارۋلار، ارۋلار،
ەشكىمىڭ جوق الالار،
ارۋ بولۋ ۇلكەن سىن.
ونى قازىڭ باعالار،- دەپ قازىلار القاسىمەن تانىستىرامىز._______________________________________________
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.