دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەر
دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەر.
فيزيكا 8 سىنىپ
سىلتەمە: جوسپار.
جالپى ماقساتى:
1. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەر جايلى ماعلۇمات بەرۋ.
2. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەردى كۇندەلىكتى ومىردە جانە وندىرىستەردە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
3. توپتا باعالاي بىلۋگە باۋلۋ.
توپتا باعالاي الاتىن بولادى نەگىزگى يدەيالار: ءبىر - بىرىمەن جاناسقاندا دەنەلەردىڭ ءوزارا اسەرلەسۋ قۇبىلىسىن دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى، سول كەزدە تۋىندايتىن كۇشتەردى ەلەكتر كۇشتەرى دەپ اتايدى.
مىسالدار: ەبونيت تاياقشانى جۇنگە ۇيكەگەندە ەلەكترلەنەدى دە، وزىنە ۇساقتالعان قاعازدى تارتادى. ت. ب.
دەنەلەردىڭ ەلەكترلىك ءوزارا ارەكەتتەسۋ قاسيەتىن سيپاتتايتىن فيزيكالىق شاما ەلەكتر زاريادى دەپ اتالادى.
كورسەتىلەتىن تاجىريبەلەر:
شاردى جۇنگە ۇيكەگەندە ۇساق قاعازدى وزىنە تارتۋىن كورسەتۋ. شىنى تاياقشانى شايىر ماتاعا ۇيكەۋدىڭ ناتيجەسىندە، سۇلتان جاپىراقشالارىن وزىنە تارتۋ كورسەتۋ.
ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى: تۇيىق جۇيەدە دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋ قۇبىلىستارىنىڭ بارلىعىندا ەلەكتر زاريادتارىنىڭ قوسىندىسى ساقتالادى. q1+q2+...+qn=const
دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنگەنىن بىلۋگە ارنالعان قۇرال – ەلەكتروسكوپ.، ەلەكترومەتر.
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «كونۆەرتپەن سۇراق»
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «ويلان، جۇپتاس، پىكىرلەس»
تاپسىرمالار: جەكە جۇمىس «بلۋم تاكسونومياسى»
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «ميعا شابۋىل»
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ (2 مينۋت)
1. 1. سالەمدەسۋ
1. 2. سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ
1. 3. تۇگەلدەۋ
1. 4. توپقا ءبولۋ (1، 2، 3، 4 ساندارى ارقىلى 4 توپقا بولىنەدى)
«بلۋم تاكسونومياسى»
1. ءبىلۋ ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (5 مينۋت) «كونۆەرتپەن سۇراق» كەزەڭى. ءار توپقا 4 سۇراقتان تۇراتىن كونۆەرت بەرىلەدى.
2. ءتۇسىنۋ ءۇي تاپسىرماسى مەن جاڭا ساباقتى بايلانىستىرۋ. (3 مينۋت) «ميعا شابۋىل» كەزەڭى.
1. دەنەنىڭ ەلەكترلەنگەنىن قالاي انىقتايمىز؟
2.«ەلەكتر» اتاۋى قايدان شىققان؟
3. قانداي جاعدايدا ەلەكترلەنۋ وتەدى؟
4. ەلەكترلەنگەن دەنە دەپ قانداي دەنەنى ايتادى؟
3 قولدانۋ جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.(15 مينۋت) «ويلان، جۇپتاس، پىكىرلەس» كەزەڭى. توپقا تاقىرىپ ءبولىپ بەرىلەدى. ءار توپ وزىنە بەرىلگەن تاقىرىپتى تۇسىندىرەدى.
1. «ەلەكتر» ءسوزىنىڭ شىعۋ تاريحى.
2. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋ قۇبىلىسى.
3. ەلەكتر زاريادى، ەلەكتر زاريادتارىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى.
4. ەلەكتروسكوپ. ەلەكتروتكىزگىشتەر جانە ەلەكتر توگىن وتكىزبەيتىندەر.
4 سەرگىتۋ ءساتى: (2 مينۋت) " ويىمدى جالعاستىر" فورمۋلانىڭ باسىن جازىپ، ءارى قاراي باسقا وقۋشى جالعاستىرادى.
5. تالداۋ (5 مينۋت) " تاجىريبە كورسەتۋ" «ەلەكترلەنۋ» قۇبىلىسىنىڭ ءمانىن اشۋ، تاجىريبەمەن ءتۇسىندىرۋ.
6. جيناقتاۋ جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ. (5 مينۋت) «سۇراقتار شەڭبەرى» كەزەڭى. ءار توپقا ايلاندىرىپ، لوگيكالىق سۇراقتار بەرىلەدى.
1. قاراڭعىدا قانت سىندىرعاندا ءالسىز جارقىلدى بايقاۋعا بولادى. وسى قۇبىلىستى ءتۇسىندىر.
2. زاريادتالعان قاعاز قيقىمدارى ءارقاشان جاقىنداتىلعان قولعا تارتىلادى. نەگە؟
3. تاراعان كەزدە «شاش تاراققا تارتىلادى»- دەيدى. ال شاشتىڭ تاراقتى تارتۋى مۇمكىن بە؟
4. جازدى كۇنى مىسىقتىڭ نەمەسە قويدىڭ ارقاسىن سيپاساڭ، سىتىرلاعان دىبىس ەستىلەدى، قاراڭعىدا ۇشقىندى دا بايقاۋعا بولادى. وسىنى ءتۇسىندىر.
5. نەگە اجەتحانا، مونشانىڭ، تاعى دا سول سياقتى ىلعال بولمەلەردىڭ ەلەكتر اجىراتقىشتارى سىرتقا ورنالاستىرىلادى؟
7. باعالاۋ (3 مينۋت) ەلەكتر توگىنىڭ پايدا بولۋىن ءبىلۋ ءبىز ءۇشىن ماڭىزى قانشالىقتى؟
8. رەفلەكسيا. (2 مينۋت)
9. كەرى بايلانىس. (نە ۇيرەندىم، نە قيىن بولدى، سۇراق.) (3 مينۋت)
10. كەيىنگى تاپسىرمالار. ەسسە: «ءبىز ەلەكتر توگىن قايدان الامىز؟»
11. كەيىنگى وقۋ. § 29، 30. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ. زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەر. اتومداردىڭ قۇرىلىسى.
سلايدىن جۇكتەۋ
فيزيكا 8 سىنىپ
سىلتەمە: جوسپار.
جالپى ماقساتى:
1. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەر جايلى ماعلۇمات بەرۋ.
2. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەردى كۇندەلىكتى ومىردە جانە وندىرىستەردە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
3. توپتا باعالاي بىلۋگە باۋلۋ.
توپتا باعالاي الاتىن بولادى نەگىزگى يدەيالار: ءبىر - بىرىمەن جاناسقاندا دەنەلەردىڭ ءوزارا اسەرلەسۋ قۇبىلىسىن دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى، سول كەزدە تۋىندايتىن كۇشتەردى ەلەكتر كۇشتەرى دەپ اتايدى.
مىسالدار: ەبونيت تاياقشانى جۇنگە ۇيكەگەندە ەلەكترلەنەدى دە، وزىنە ۇساقتالعان قاعازدى تارتادى. ت. ب.
دەنەلەردىڭ ەلەكترلىك ءوزارا ارەكەتتەسۋ قاسيەتىن سيپاتتايتىن فيزيكالىق شاما ەلەكتر زاريادى دەپ اتالادى.
كورسەتىلەتىن تاجىريبەلەر:
شاردى جۇنگە ۇيكەگەندە ۇساق قاعازدى وزىنە تارتۋىن كورسەتۋ. شىنى تاياقشانى شايىر ماتاعا ۇيكەۋدىڭ ناتيجەسىندە، سۇلتان جاپىراقشالارىن وزىنە تارتۋ كورسەتۋ.
ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ زاڭى: تۇيىق جۇيەدە دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋ قۇبىلىستارىنىڭ بارلىعىندا ەلەكتر زاريادتارىنىڭ قوسىندىسى ساقتالادى. q1+q2+...+qn=const
دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنگەنىن بىلۋگە ارنالعان قۇرال – ەلەكتروسكوپ.، ەلەكترومەتر.
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «كونۆەرتپەن سۇراق»
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «ويلان، جۇپتاس، پىكىرلەس»
تاپسىرمالار: جەكە جۇمىس «بلۋم تاكسونومياسى»
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «ميعا شابۋىل»
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
ءى. ۇيىمداستىرۋ (2 مينۋت)
1. 1. سالەمدەسۋ
1. 2. سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ
1. 3. تۇگەلدەۋ
1. 4. توپقا ءبولۋ (1، 2، 3، 4 ساندارى ارقىلى 4 توپقا بولىنەدى)
«بلۋم تاكسونومياسى»
1. ءبىلۋ ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (5 مينۋت) «كونۆەرتپەن سۇراق» كەزەڭى. ءار توپقا 4 سۇراقتان تۇراتىن كونۆەرت بەرىلەدى.
2. ءتۇسىنۋ ءۇي تاپسىرماسى مەن جاڭا ساباقتى بايلانىستىرۋ. (3 مينۋت) «ميعا شابۋىل» كەزەڭى.
1. دەنەنىڭ ەلەكترلەنگەنىن قالاي انىقتايمىز؟
2.«ەلەكتر» اتاۋى قايدان شىققان؟
3. قانداي جاعدايدا ەلەكترلەنۋ وتەدى؟
4. ەلەكترلەنگەن دەنە دەپ قانداي دەنەنى ايتادى؟
3 قولدانۋ جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.(15 مينۋت) «ويلان، جۇپتاس، پىكىرلەس» كەزەڭى. توپقا تاقىرىپ ءبولىپ بەرىلەدى. ءار توپ وزىنە بەرىلگەن تاقىرىپتى تۇسىندىرەدى.
1. «ەلەكتر» ءسوزىنىڭ شىعۋ تاريحى.
2. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋ قۇبىلىسى.
3. ەلەكتر زاريادى، ەلەكتر زاريادتارىنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى.
4. ەلەكتروسكوپ. ەلەكتروتكىزگىشتەر جانە ەلەكتر توگىن وتكىزبەيتىندەر.
4 سەرگىتۋ ءساتى: (2 مينۋت) " ويىمدى جالعاستىر" فورمۋلانىڭ باسىن جازىپ، ءارى قاراي باسقا وقۋشى جالعاستىرادى.
5. تالداۋ (5 مينۋت) " تاجىريبە كورسەتۋ" «ەلەكترلەنۋ» قۇبىلىسىنىڭ ءمانىن اشۋ، تاجىريبەمەن ءتۇسىندىرۋ.
6. جيناقتاۋ جاڭا ساباقتى پىسىقتاۋ. (5 مينۋت) «سۇراقتار شەڭبەرى» كەزەڭى. ءار توپقا ايلاندىرىپ، لوگيكالىق سۇراقتار بەرىلەدى.
1. قاراڭعىدا قانت سىندىرعاندا ءالسىز جارقىلدى بايقاۋعا بولادى. وسى قۇبىلىستى ءتۇسىندىر.
2. زاريادتالعان قاعاز قيقىمدارى ءارقاشان جاقىنداتىلعان قولعا تارتىلادى. نەگە؟
3. تاراعان كەزدە «شاش تاراققا تارتىلادى»- دەيدى. ال شاشتىڭ تاراقتى تارتۋى مۇمكىن بە؟
4. جازدى كۇنى مىسىقتىڭ نەمەسە قويدىڭ ارقاسىن سيپاساڭ، سىتىرلاعان دىبىس ەستىلەدى، قاراڭعىدا ۇشقىندى دا بايقاۋعا بولادى. وسىنى ءتۇسىندىر.
5. نەگە اجەتحانا، مونشانىڭ، تاعى دا سول سياقتى ىلعال بولمەلەردىڭ ەلەكتر اجىراتقىشتارى سىرتقا ورنالاستىرىلادى؟
7. باعالاۋ (3 مينۋت) ەلەكتر توگىنىڭ پايدا بولۋىن ءبىلۋ ءبىز ءۇشىن ماڭىزى قانشالىقتى؟
8. رەفلەكسيا. (2 مينۋت)
9. كەرى بايلانىس. (نە ۇيرەندىم، نە قيىن بولدى، سۇراق.) (3 مينۋت)
10. كەيىنگى تاپسىرمالار. ەسسە: «ءبىز ەلەكتر توگىن قايدان الامىز؟»
11. كەيىنگى وقۋ. § 29، 30. دەنەلەردىڭ ەلەكترلەنۋى. ەلەكتر زاريادى. ەلەكتر زاريادىنىڭ ساقتالۋ. زاڭى. ەلەكتروسكوپ. وتكىزگىش جانە وتكىزبەيتىندەر. اتومداردىڭ قۇرىلىسى.
سلايدىن جۇكتەۋ