InfoHub Logo

ءوزىن - ءوزى تانۋ ساباعى.
تاقىرىبى: دوستارمەن بىرگە


مەكتەپكە دايارلىق توبىنىڭ ۇيىمداستىرىلاتىن وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ ءوزىن - ءوزى تانۋ ساباعى.

ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «تانىم» جانە «الەۋمەتتىك ورتا».
بولىمدەرى: ءوزىن - ءوزى تانۋ.
تاقىرىبى: دوستارمەن بىرگە.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ اراسىندا جاعىمدى قارىم - قاتىناس ورناتۋ، ءبىر - ءبىرىن سىيلاۋعا، ادال دوس بولۋعا جانە قورشاعان ورتامەن دوس بولۋعا ۇيرەتۋ.
مىندەتى:
1. ادام قارىم – قاتىناسىنداعى دوستىق ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ
2. وقۋشىلاردىڭ اراسىندا دوستىق سەزىمدەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ
3. وقۋشىلاردى سىيلاستىققا، ادەپتىلىككە، شىنايىلىققا، ادالدىققا تاربيەلەۋ.

ءى. سالەمدەسۋ.

ءىى. شاتتىق شەڭبەرى.
قانە، قانە تۇرايىق،
ۇلكەن شەڭبەر قۇرايىق.
وڭ جاقتاعى كورشىگە،
سول جاقتاعى كورشىگە،
كۇلىمسىرەي قارايىق.
قولدى كوككە سوزايىق،
بارىنەن دە وزايىق!
قۇشاقتاسىپ ءار كەزدە،
تاتۋ ءتاتتى تۇرايىق!
- بالالار، ءبارىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە جينالىپ كوتەرىڭكى كوڭىل كۇي سىيلادىق. ەندى ءبىر - بىرىمىزگە بۇگىنگى كۇنىمىزدىڭ تاماشا وتۋىنە كەپىل بار دەپ ويلايمىن.
ساباعىمىزدى مىنا «دوستىق» تۋرالى ناقىل ءسوز ارقىلى باستاسام با دەپ ەدىم:
بالدىرعان بالالار،
دوستىقتى باعالار.
ەسىڭە ساقتاعىن:
ادال دوس بول!
شىنشىل بول!
وتىرىك ايتپاعىن!
سوزىڭنەن قايتپاعىن!
1. دوستىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
2. شىن دوستى قالاي بىلۋگە بولادى؟
3. ءوزىڭنىڭ دوسىڭ تۋرالى نە ايتاسىڭ؟
4. دوس بولۋ ءۇشىن ادام قانداي بولۋى قاجەت؟

ءىىى ماتىنمەن جۇمىس.
«ەكى دوس» ەرتەگىسىن تىڭداۋ:
ءبىر كۇنى ەكى دوس ورماندا كەلە جاتادى. كەنەتتەن الدارىنان ءبىر ايۋ شىعا كەلەدى. سول كەزدە بىرەۋى قاشا جونەلەدى، ەكىنشىسى تالعا ورمەلەپ جاسىرىنىپ قالادى. قاشقان جىگىت ورتادا قالىپ كەتەدى.
الايدا، نە ىستەرىن بىلمەي تۇرعاندا، ويىنا «ولگەن ادام سياقتى جەرگە ەتبەتىممەن جاتا قالسام، بالكىم قۇتىلىپ كەتەرمىن» دەپ جەرگە جاتا قالادى.
ايۋ كەلىپ ونى يىسكەلەي باستاعاندا دەمىن جۇتىپ، دەم الماي جاتادى. ايۋ كەتكەن سوڭ تالعا ورمەلەپ كەتكەن دوسى تومەن ءتۇسىپ، دوسىنىڭ قاسىنا كەلىپ، كۇلىپ: «ايتشى ال، ايۋ سەنىڭ قۇلاعىڭا نە دەپ سىبىرلادى؟» دەيدى.
سوندا دوسى: «دوسىنا ءقاۋىپ - قاتەر ءتونىپ تۇرعاندا قاشىپ كەتكەن ادامداردان ساقتانۋ كەرەكتىگىمدى، ايتتى» دەيدى.
ەرتەگىگە قاتىستى سۇراقتار:
- ەكى دوس قايدا كەلە جاتتى؟
- كەنەتتەن قانداي جاعداي بولدى؟
- ەكى دوستىڭ ءىس - ارەكەتتەرى قانداي بولدى؟
- ايۋ كەتكەن سوڭ اعاشقا ورمەلەپ كەتكەن جىگىت، قانداي سۇراق قويدى دوسىنا؟
- نەگە دوسى: «دوسىنا ءقاۋىپ - قاتەر ءتونىپ تۇرعاندا قاشىپ كەتكەن ادامداردان ساقتانۋ كەرەكتىگىمدى، ايتتى» دەدى؟ قالاي تۇسىندىڭدەر وسى جەردى؟
- ال سەندەر نە ىستەر ەدىڭدەر وسى كەيىپكەرلەردىڭ ورنىندا بولساڭدار؟
- اعاشقا ورمەلەپ ءمىنىپ كەتكەن دوستىڭ قىلىعى، دۇرىس دەپ سانايسىڭدار ما؟
- نەگە، نە سەبەپتەن دۇرىس ەمەس دەپ ويلايسىڭدار؟
*********************
ءىV. تاقتامەن جۇمىس:
- بالالار تاقتاعا قاراڭدارشى، «دوستىق قادامدارىنىڭ وسيەتتى ىزدەرى» قالىپتى، قانە، وقيىق.
- مىنە وسى وسيەتتەردى ەسكە ساقتاۋ، ءار كىمگە دە قاجەت.
- ال جۇرەك ىشىندەگى ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ياعني، قاراڭدارشى، سەندەردى بىرەۋ رەنجىتسە جاقسى ما؟
- ارينە ەشكىمگە دە ونداي قىلىق ۇنامايدى دەپ سەنەمىن، سوندىقتان سەن وزىڭە قانداي سىي - قۇرمەت كورسەتكەنىن جاقسى كورىپ تۇرساڭ، تۋرا سونداي جاقسى قىلىقتى ءوزىڭ جاساي ءبىلۋ كەرەكسىڭ.

1. شىن دوس ءۇشىن قالايدا،
تىك قاتەرگە باسىڭدى.
ايىرا ءبىل الايدا،
دوسىڭمەنەن قاسىڭدى.
2. اققۋدى اتپا،
دوسىڭدا ساتپا.
3. دوسى جوقپەن سىرلاس،
دوسى كوپپەن سىيلاس.

4. دوسىڭ مىڭ بولسا دا – از،
دۇشپانىڭ بىرەۋ بولسا دا – كوپ.
5. ءجۇز تەڭگەڭ بولعانشا،
ءجۇز دوسىڭ بولسىن.
6. اقىلسىز دوستان، اقىلدى دۇشپان ارتىق.
7. دوس باسقا قارايدى،
دۇشپان اياققا قارايدى.
V. سەرگىتۋ ءساتى.
- بالالار، ورىندارىڭىزعا ەمىن - ەركىن جايعاسا وتىرىڭىزدار. ەندى كوزىمىزدى جۇمىپ، اركىم ءوزىنىڭ دوسىنا جاقسى تىلەكتەر ويلايىق. (2 - 3 سەكۋند) تىلەكتەر ويلاپ بولساق، كوزىمىزدى اشايىق.
VI. «جۇرەكتەن – جۇرەككە» تىلەك ايتۋ ءساتى.
- ەندى بالالار، بۇگىنگى تاقىرىبىمىزعا ساي دايەك سوزدەردى جازىپ الايىق. ءبىراق ءبىز ونى داپتەرگە ەمەس، ءبىز ونى كىشكەنتاي، ادەمى جۇرەكتەردىڭ ىشىنە جازامىز.
بول!
ادال
شىنشىل
مەيىرىمدى
كوڭىلدى
جاقسى
تاتۋ
اقىلدى

VIءى. قورىتىندى.
- بالالار شاتتىق شەڭبەرىنە كەلە قويىڭىزدار. ەندى قاسىمىزداعى ادامعا جۇرەگىمىزدەگى جاقسى جىلى لەبىزدى بىلدىرەيىك. جۇرەككە جازعان جىلى سوزدەردى وقي وتىرىپ بەرۋ.

VIءىى. ماداقتاۋ.
- راحمەت، بالالار ساۋ بولىڭىزدار!