InfoHub Logo

ازاماتتىعى مەن كىسىلىگى مول تاۋ تۇلعا، قابىرعالى قالامگەر، ۇلاعاتتى ۇستاز، عۇمىردارياسى تەرەڭ، ۇلتىن، شاكىرتىن سۇيگەن قازاق كوسەمسوزىنىڭ بيىك تۇلعاسى – بەلگىلى جازۋشى-جۋرناليست، دوسەنت، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسور – ءابىلفايىز ىدىرىسوۆ.

وزگەلەردەن بولمىسى ەرەك تۇلعا ءابىلفايىز ىدىرىسوۆ قاراباس قامىن، جەكە باس مۇددەسىن بىرىنشىگە قويماي، جاساندىلىقتىڭ جالاۋشاسىن تۋ قىلىپ كوتەرمەي-اق، باقتالاسسىز، مانساپسىز ءومىرىن ادالدىقپەن ورنەكتەگەن. ىدىرىسوۆتىڭ قومقورلىعى مەن جاناشىرلىعىنىڭ ءوزى بولەك اڭگىمە. وزىمەن بىرگە وقىپ، قارا ناندى بىرگە ءبولىپ جەگەن تەمىربەك قوجەكەيەۆ «قىلىشىنان قان تامعان» دەكان بولىپ تۇرعان ساتتە، زامانداسىنىڭ «ىزعارىنا» ىلىككەن ستۋدەنتتى قاناتىنىڭ استىنا الىپ، شاكىرتاقى تاعايىنداپ، باسىنا باسپانا بولماسا دا، جاتاحانادان ورىن الىپ بەرىپ، بارىنشا كومەك قولىن سوزدى.         

«بىردەڭەگە قولىم جەتەر» – دەپ تىربىنىپ، الماتىعا تابان تىرەۋدەن بۇرىن تالاي بەلەستەردى ەڭسەردى. جەتى جاستان مەكتەپكە بارىپ، ءتورت سىنىپتى بۇيرەكتال باستاۋىش مەكتەبىندە تامامدادى. كەيىننەن تاسمۇرات دەيتىن تۋىسىنىڭ ۇيىندە جاتىپ وقىپ، №13 اۋىل – ءدامدى دەگەن جەردىڭ بەسىنشى كلاسىن اياقتادى. ەكى سىنىپتى ناعاشى اپاسى شولپاننىڭ ۇيىندە جاتىپ، ءتالىم الدى. تاسادا ءبىلىم الىپ جۇرگەندە، قالپە اتاسى قايتىس بولادى. سول كەزەڭنىڭ سۇم سىناعى سوعىس باستالىپ، اكەسى مەن ەكى باۋىرى شاقىرتۋمەن، ەلدىڭ ازاتتىعىن قورعاۋعا كەتەدى. تىرشىلىك قيىنداي تۇسەدى. سول كەزەڭدە كارى اجەسىنىڭ قولىنا قاراپ، شەتتەي بالامەن قالۋ قاشان وڭاي بولىپ ەدى؟! كوپ ۋاقىت وتپەي، قامزيزا اجەسى دە بۇل فانيدەن وتەدى. تاعدىر تەپەرىشىنە مويىماي، مۇشەلگە كەلەر بوزبالا شاعىندا قوستانايعا ات باسىن بۇردى.  ورىس قوعامى سالتانات قۇرىپ تۇرعان كەزدە، ءبىر اۋىز ورىسشا بىلمەي-اق، قۇجاتسىز، جەتىم بالالاردى وقىتىپ-تاربيەلەيتىن مەكتەپ-پانسيونات-ينتەرناتقا وقۋعا تۇسەدى. قاي ساتتە دە ورتا ادامدى شيراتىپ، وزىنە بەيىمدەيدى عوي. سولاي مەكتەپتى 1948 جىلى ۇزدىك مەدالمەن بىتىرەدى. ەرەسەك ومىرگە دەمدە ىلەسكەن ءابىلفايىز ىدىرىسوۆ مەكتەپتە ءجۇرىپ، «العا» قابىرعا گازەتىنىڭ رەداكتورى بولادى. جۋرناليستيكاعا دەگەن العاشقى قادامى وسىلاي باستالدى. قالادا وقۋدا ءجۇرىپ، مەداليست بولعان بالانىڭ ءۇنى قوستاناي راديوسىنان ەستىلەدى. اۋىلداعى جۇرت تيتتەي بالانىڭ جەتىستىگىنە تامسانادى. سودان: «ەدرەستىڭ كىسى بولعان پىسىق بالاسى!» دەگەن اتاققا يە بولادى. مەكتەپتى ءبىتىرىپ، وقۋ ورداسىنىڭ ۇزدىك 5 بالاسى مگۋ-گە تۇسۋگە قۇشتارلانادى.  دەگەنمەن تاعدىر تارتۋى باسقاشا بولدى.  «ماتەماتيك بولامىن» دەگەن ارمان جايىندا قالىپ، روسسەلماشتىڭ جەتەگىنە ىلەسپەي، ءتورت جىل بويى پانسيوناتتىڭ قىزىعى مەن شىجىعىن قاتار كورگەن ءارى بولىسكەن دوسى داۋرەنبەكپەن الماتىعا تاپسىرادى. «المانى تەپكىلەپ ءجۇرىپ جەيتىن كورىنەمىز» دەپ بالالىعى مەن قيالى ارالاس ەكى دوس ءسابيت پەن عابيتتەي جازۋشى بولۋعا انسارلارى اۋادى. سونىمەن، «لي – 2» لاينەرىمەن تىكە الاتاۋعا جول تارتتى.  قازگۋ-دىڭ سول كەزدەگى رەكتورى تولەگەن تاجىبايەۆ مەداليستتى بەس رەت شاقىرىپ، ماسكەۋدىڭ تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىنە، 200 قازاق جاستارىنىڭ قاتارىنا قوسىلۋعا ۇگىتتەيدى. تۋمىسىنان ۇستامدى ءارى تۋراشىل جاس العان بەتىنەن قايتپايدى. ءسويتىپ، تالاسىپ، تارماسىپ ءارى «مەنىڭ جۋرناليست بولعىم كەلەدى» دەپ قاسارىسۋمەن  ءجۇرىپ، «پرينيات!» دەگەن ءبىر جاپىراق قاعازدى قولىنا الادى. مىنە، سولاي تاعدىر ايداپ، قازاق جۋرناليستيكاسى ءبىر دارابوزبەن تولىعادى. كەيىننەن تالاي مەكەمەلەردە قىزمەت اتقاردى. ادەبي قىزمەتكەردەن قاراشاڭىراقتىڭ پروفەسسورى دارەجەسىنە دەيىن كوتەرىلەدى. سانالى عۇمىرىندا عيبراتتى كۇن كەشكەن ءابىلفايىز ىدىرىسوۆ اشىق، اقجارقىن بەينەسىنەن اجىراماي، شىنشىلدىقتىڭ شىراعى بولىپ، مانساپسىز-اق ەل قۇرمەتىنە بولەندى.

قالامىنىڭ قارىمدىلىعىمەن جۋرناليستيكا سالاسىنا قاتىستى بىرنەشە وقۋلىقتار شىعارىپ، ءوزى ارمانداعانداي عابيت پەن سابيتتەي رومان-حيكايات جازىپ، وقىرمان يگىلىگى ءۇشىن قاجىرلى قىزمەت ەتتى. ۇلتتىڭ جادىندا ەرەكشە ىقىلاسپەن، جانجۇرەكتىلىكپەن بايلانىساتىن، قازاق حالقىنىڭ جۇرەك مۇناراسىنان ويىپ تۇرىپ ورىن الاتىن ءبىرتۋار تۇلعا ەسىمى ەشقاشان وشپەك ەمەس.

نۇريللا احينا
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ
جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى
باسپاگەرلىك-رەداكتورلىق جانە ديزاينەرلىك ونەر كافەدراسىنىڭ 3 كۋرس ستۋدەنتى

---