ەجەلگى فينيكيا مەن پاليستينا
تاقىرىبى: ەجەلگى فينيكيا مەن پاليستينا
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى اتالعان ەلدەردىڭ ەجەلگى تاريحىمەن تانىستىرۋ. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىنى الەۋمەتتەنۋ ۇدەرىسىنە قاتىستىرۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وتانشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، كارتامەن جۇمىس، توپتىق جۇمىس، جۇپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەجەلگى شىعىستىڭ كارتاسى.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ.
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«سيقىرلى ساياحات» ويىنى
1. حەتتىڭ ەڭ ۇلكەن وزەنى.
2. مىقتى ساۋدا ورتالىعى.
3. حەتتىڭ العاشقى استاناسى.
4. كەيىنگى استاناسى.
5. وڭتۇستىك باتىسىنداعى تەڭىز.
6. پاتشا جانە قۇداي.
7. حالقىنىڭ نەگىزىن قۇراعان كاسىپ يەلەرى.
III. جاڭا ساباق. § 11. ەجەلگى فينيكيا مەن پالەستينا.
جوسپارى؛
1. تابيعي گەوگرافيالىق جاعدايى.
2. فينيكيا قالا - مەملەكەتتەرى.
3. يزرايل - يۋدەي مەملەكەتى
4. مادەنيەتى.
5. قورىتىندىلداۋ.
YI. ساباقتىڭ بارىسى:
1. مىنە وقۋشىلار، جەرورتا تەڭىزىنىڭ شىعىس جاعالاۋىن فينينكيا جانە پالەستينا جەرلەرى الىپ جاتىر. بۇل ەكەۋى دە تاۋلى ولكە. ۇلكەن وزەندەر، كەڭ القاپتى جازىقتار جوق. سوندىقتان دا بۇل ولكەنىڭ ادامدارى تاۋ اڭعارلارىنداعى شاعىن جەرلەردىڭ ءوزىن ءتيىمدى پايدالانۋعا تىرىستى. فينيكيادا ءتۇرلى جەمىس اعاشتارى مەن جۇزىمدىكتەر ءوسىرىلدى. كەي جەرلەردە بيداي، ارپا، س ۇلى ەگىلەتىن. پالەستينانىڭ وڭتۇستىگىنە قاراي كەسىپ وتەتىن يوردان وزەنى ءولى تەڭىزگە قۇياتىن. بۇل وتە تۇزدى كول ەدى. پالەستينانىڭ تاۋلى ءۇستىرتى اۋداندارى مال باعۋعا ىڭعايلى ەدى. پالەستينانىڭ تابيعاتى وتە كەدەي ەدى. مەتالل كەندەرى بولمادى. قۇرلىسقا جارامدى اعاشتار وسپەيتىن.
2. فينيكيا تاريحىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ءىرى مەملەكەتتىڭ بولماۋى. ب. ز. ب II م. ج باسىندا مۇندا بىرنەشە شاعىن مەملەكەتتەر بولدى. ولاردىڭ ىرىلەرى ۋگگاريت پەن بيبل بولدى. ءبىر ورتالىققا بىرىككەن ۇلكەن مەملەكەتتىڭ بولماۋ سەبەپتەرى؛
1. ايماقتاردى تاۋلاردىڭ ءبولىپ ءوزارا بايلانىستىڭ بولماۋى.
2. ەگيپەت، حەتت، اسسيريا سياقتى مەملەكەتتەر بۇل ەلدەردىڭ بىرىگۋىنە جول بەرمەدى.
فينيكيالىقتاردىڭ كاسىپتەرى؛
1. ساۋدا.
2. تەڭىزدە ءجۇزۋ.
3. بالىق اۋلاۋ.
4. كەمە جاساۋ.
5. قۇل ساۋداسى.
فينيكيالىقتارعا تاۋلار ارقىلى قاتىناس جاساعاننان كورى، كەمەمەن قاتىناۋ ءتيىمدى بولدى. ەگيپەت بيلەۋشىسى نەحوننىڭ بۇيرىعىمەن فينيكيالىقتارعا جەرورتا تەڭىزىنىڭ جاعالاۋىندا ساۋدا ورتالىقتارىندا قۇردى. ب. ز. ب. // م. ج سوڭىندا تير قالا - مەملەكەتى كۇشەيدى.
3. ءتيردىڭ وڭتۋستىگىندە فيليستيمدىكتەر دەپ اتالعان حالىق ءومىر ءسۇردى. ولاردى ەگيپەتتىكتەر پاليستيم دەپ اتالعان. سول حالىقتىڭ اتىنان پالەستينا دەگەن جەردىڭ اتاۋى پايدا بولعان. پالەستينانىڭ ەجەلگى تۇرعىندارى حانانەي دەپ اتالعان. كەيىنىرەك پالەستيناعا سيناي شولىنەن ەۆرەيلەردىڭ يزرايل جانە يۋدەي تايپالارى كەلە باستادى. ءداۋىت پاتشانىڭ كەزىندە بىرىككەن يزرايل – يۋدەيلىك مەملەكەت قۇرىلدى. ول حانانەيلىكتەردىڭ يەرۋساليم قالاسىن باسىپ الىپ استانا ەتتى. ءداۋىت تۇراقتى اسكەر قۇرىپ، مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن رەتتەدى. حالىق ساناعىن جۇرگىزدى.
سۇلەيمەن پاتشانىڭ كەزىندە يزرايل - يۋدەي ەلى گۇلدەنە ءتۇستى. فينيكيادان قولونەرشىلەر الدىرىپ سارايلار مەن بەكىنىستەر سالدىردى. يەرۋساليمدە ياحۆە قۇدايعا ارناپ حرام تۇرعىزدى، ساۋدا دامىدى. ەلدى 12 ايماق ءبولدى. ءار ايماقتى سالىق جيناۋعا جاۋاپ بەرەتىن اكىمدەر باسقاردى. سۇلەيمەن پاتشا حالىق اراسىندا قاسيەتتى پايعامبار رەتىندە دارىپتەلدى. ول تۋرالى اڭىزدا بىزگە دەيىن جەتتى.
دەگەنمەن يزرايل مەن يۋدەيلىكتەردىڭ بىرلىگى مىقتى بولمادى. يزرايل جەرىندە جەر شارۋاشىلىعى جەتەكشى سالا بولسا، يۋدەيلىكتەر مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىستى. مۇنىڭ ءوزى ولاردىڭ اراسىن الشاقتاتۋعا سەبەپ بولدى. سۇلەيمەننىڭ سالعان سالىقتارىنا يزرايلدىقتار بولىپ ءبولىنىپ كەتتى. بۇل ەكى ەل اراسىنداعى كۇرەس ەلدى السىرەتتى. ونى كورگەن كورشى ەلدەر باسىپ الۋعا ۇمتىلدى. اسسيريالىقتار ءيزرايلدىڭ استاناسى ساماريانى، ال ۆاۆيلون پاتشاسى يەرۋسايمدى تالقاندادى.
4. فينيكيالىقتار ب. ز. ب XIII ع الفاۆيتتىك جازۋ جۇيەسىن جاسادى. ولاردىڭ الفاۆيتىندە 22 ءارىپ بولدى. فينيكيالىق ميفتىك شىعارمالاردىڭ ىشىندە ەڭ تارالعانى "ۆاال جانە اليييان" داستانى. ۆاال - كوكتەم قۇدايى، اليييان ونىڭ ۇلى. مۇندا ۆاالدىڭ ءولىم قۇدايى موتتى جەڭىپ، قايتا تىرىلگەنى باياندالادى.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى اتالعان ەلدەردىڭ ەجەلگى تاريحىمەن تانىستىرۋ. جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
وقۋشىنى الەۋمەتتەنۋ ۇدەرىسىنە قاتىستىرۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وتانشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، كارتامەن جۇمىس، توپتىق جۇمىس، جۇپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەجەلگى شىعىستىڭ كارتاسى.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ.
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«سيقىرلى ساياحات» ويىنى
1. حەتتىڭ ەڭ ۇلكەن وزەنى.
2. مىقتى ساۋدا ورتالىعى.
3. حەتتىڭ العاشقى استاناسى.
4. كەيىنگى استاناسى.
5. وڭتۇستىك باتىسىنداعى تەڭىز.
6. پاتشا جانە قۇداي.
7. حالقىنىڭ نەگىزىن قۇراعان كاسىپ يەلەرى.
III. جاڭا ساباق. § 11. ەجەلگى فينيكيا مەن پالەستينا.
جوسپارى؛
1. تابيعي گەوگرافيالىق جاعدايى.
2. فينيكيا قالا - مەملەكەتتەرى.
3. يزرايل - يۋدەي مەملەكەتى
4. مادەنيەتى.
5. قورىتىندىلداۋ.
YI. ساباقتىڭ بارىسى:
1. مىنە وقۋشىلار، جەرورتا تەڭىزىنىڭ شىعىس جاعالاۋىن فينينكيا جانە پالەستينا جەرلەرى الىپ جاتىر. بۇل ەكەۋى دە تاۋلى ولكە. ۇلكەن وزەندەر، كەڭ القاپتى جازىقتار جوق. سوندىقتان دا بۇل ولكەنىڭ ادامدارى تاۋ اڭعارلارىنداعى شاعىن جەرلەردىڭ ءوزىن ءتيىمدى پايدالانۋعا تىرىستى. فينيكيادا ءتۇرلى جەمىس اعاشتارى مەن جۇزىمدىكتەر ءوسىرىلدى. كەي جەرلەردە بيداي، ارپا، س ۇلى ەگىلەتىن. پالەستينانىڭ وڭتۇستىگىنە قاراي كەسىپ وتەتىن يوردان وزەنى ءولى تەڭىزگە قۇياتىن. بۇل وتە تۇزدى كول ەدى. پالەستينانىڭ تاۋلى ءۇستىرتى اۋداندارى مال باعۋعا ىڭعايلى ەدى. پالەستينانىڭ تابيعاتى وتە كەدەي ەدى. مەتالل كەندەرى بولمادى. قۇرلىسقا جارامدى اعاشتار وسپەيتىن.
2. فينيكيا تاريحىنىڭ باستى ەرەكشەلىگى – ءىرى مەملەكەتتىڭ بولماۋى. ب. ز. ب II م. ج باسىندا مۇندا بىرنەشە شاعىن مەملەكەتتەر بولدى. ولاردىڭ ىرىلەرى ۋگگاريت پەن بيبل بولدى. ءبىر ورتالىققا بىرىككەن ۇلكەن مەملەكەتتىڭ بولماۋ سەبەپتەرى؛
1. ايماقتاردى تاۋلاردىڭ ءبولىپ ءوزارا بايلانىستىڭ بولماۋى.
2. ەگيپەت، حەتت، اسسيريا سياقتى مەملەكەتتەر بۇل ەلدەردىڭ بىرىگۋىنە جول بەرمەدى.
فينيكيالىقتاردىڭ كاسىپتەرى؛
1. ساۋدا.
2. تەڭىزدە ءجۇزۋ.
3. بالىق اۋلاۋ.
4. كەمە جاساۋ.
5. قۇل ساۋداسى.
فينيكيالىقتارعا تاۋلار ارقىلى قاتىناس جاساعاننان كورى، كەمەمەن قاتىناۋ ءتيىمدى بولدى. ەگيپەت بيلەۋشىسى نەحوننىڭ بۇيرىعىمەن فينيكيالىقتارعا جەرورتا تەڭىزىنىڭ جاعالاۋىندا ساۋدا ورتالىقتارىندا قۇردى. ب. ز. ب. // م. ج سوڭىندا تير قالا - مەملەكەتى كۇشەيدى.
3. ءتيردىڭ وڭتۋستىگىندە فيليستيمدىكتەر دەپ اتالعان حالىق ءومىر ءسۇردى. ولاردى ەگيپەتتىكتەر پاليستيم دەپ اتالعان. سول حالىقتىڭ اتىنان پالەستينا دەگەن جەردىڭ اتاۋى پايدا بولعان. پالەستينانىڭ ەجەلگى تۇرعىندارى حانانەي دەپ اتالعان. كەيىنىرەك پالەستيناعا سيناي شولىنەن ەۆرەيلەردىڭ يزرايل جانە يۋدەي تايپالارى كەلە باستادى. ءداۋىت پاتشانىڭ كەزىندە بىرىككەن يزرايل – يۋدەيلىك مەملەكەت قۇرىلدى. ول حانانەيلىكتەردىڭ يەرۋساليم قالاسىن باسىپ الىپ استانا ەتتى. ءداۋىت تۇراقتى اسكەر قۇرىپ، مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن رەتتەدى. حالىق ساناعىن جۇرگىزدى.
سۇلەيمەن پاتشانىڭ كەزىندە يزرايل - يۋدەي ەلى گۇلدەنە ءتۇستى. فينيكيادان قولونەرشىلەر الدىرىپ سارايلار مەن بەكىنىستەر سالدىردى. يەرۋساليمدە ياحۆە قۇدايعا ارناپ حرام تۇرعىزدى، ساۋدا دامىدى. ەلدى 12 ايماق ءبولدى. ءار ايماقتى سالىق جيناۋعا جاۋاپ بەرەتىن اكىمدەر باسقاردى. سۇلەيمەن پاتشا حالىق اراسىندا قاسيەتتى پايعامبار رەتىندە دارىپتەلدى. ول تۋرالى اڭىزدا بىزگە دەيىن جەتتى.
دەگەنمەن يزرايل مەن يۋدەيلىكتەردىڭ بىرلىگى مىقتى بولمادى. يزرايل جەرىندە جەر شارۋاشىلىعى جەتەكشى سالا بولسا، يۋدەيلىكتەر مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىستى. مۇنىڭ ءوزى ولاردىڭ اراسىن الشاقتاتۋعا سەبەپ بولدى. سۇلەيمەننىڭ سالعان سالىقتارىنا يزرايلدىقتار بولىپ ءبولىنىپ كەتتى. بۇل ەكى ەل اراسىنداعى كۇرەس ەلدى السىرەتتى. ونى كورگەن كورشى ەلدەر باسىپ الۋعا ۇمتىلدى. اسسيريالىقتار ءيزرايلدىڭ استاناسى ساماريانى، ال ۆاۆيلون پاتشاسى يەرۋسايمدى تالقاندادى.
4. فينيكيالىقتار ب. ز. ب XIII ع الفاۆيتتىك جازۋ جۇيەسىن جاسادى. ولاردىڭ الفاۆيتىندە 22 ءارىپ بولدى. فينيكيالىق ميفتىك شىعارمالاردىڭ ىشىندە ەڭ تارالعانى "ۆاال جانە اليييان" داستانى. ۆاال - كوكتەم قۇدايى، اليييان ونىڭ ۇلى. مۇندا ۆاالدىڭ ءولىم قۇدايى موتتى جەڭىپ، قايتا تىرىلگەنى باياندالادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
