ەلەكتر - ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەلەكتر - ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار
ساباقتىڭ ماقساتى: ەلەكتر - ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتاردىڭ قۇرىلىسىمەن، جۇمىس ىستەۋ پرينسيپىمەن تانىسۋ جانە قولدانا ءبىلۋ؛
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار تۋرالى ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ ولاردىڭ پراكتيكالىق ماڭىزىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ؛ سويلەۋ شەبەرلىگىن، وي ۇشقىرلىعىن قالىپتاستىرۋ، انىقتاما بەرۋ، ەرەكشەلىگىن ناقتىلاۋ
تاربيەلىك: ەڭبەككە باۋلۋ، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛ عىلىمعا قىزىعۋشىلىقتارىن جانە ماماندىققا سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر:
سۇراق - جاۋاپ، جەكە تاپسىرمالارمەن جۇمىس، تەست ‘‘كىم جىلدام؟” «دايىندىعىڭ قالاي؟»، «وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى.
ءپان ارالىќ بايلانىس: فيزيكا «ەلەكتر ولشەۋىش پريبورلار»، «ەلەكتروماگنيتتىك اسپاپتار».
كورنەكىلىكتەر: پلاكات «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار»، «ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار»، «ءسوزجۇمباق»، ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى، امپەرمەتر، ۆولتمەتر، ەلەكتروماگنيت.
ساباقتىڭ بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ
ەسەپتەر شىعارۋ
تەست «كىم جىلدام»
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
قورىتىندىلاۋ
سوز جۇمباق «ەلەكتروماگنيت»
ۇيگە تاپسىرما
باعالاۋ
جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ەلەكتروماگنيتتىك ولشەۋىش اسپاپتارىن تۇراقتى نەمەسە اينىمالى توك تىزبەكتەرىندەگى كەرنەۋدى نەمەسە توكتى ولشەۋگە قولدانادى. قارالىپ وتىرعان تۇردەگى اسپاپتاردى ءوندىرىس ەكى قۇرىلىمدىق تۇردە: جازىق جانە دوڭگەلەك وراۋىشتى (كاتۋشكالى) تۇرىندە جاسايدى.
جازىق وراۋىشتى ەلەكتر - ماگنيتتىك اسپاپتاردىڭ جۇمىسى فەرروماگنيتتىك وزەكشەنىڭ توگى بار وراۋىشتىڭ ىشىنە تارتىلاتىن پرينسيپىنە نەگىزدەلگەن. مۇنداي اسپاپ (64 - سۋرەت) نەگىزگى قاڭقاعا ورالعان ساڭىلاۋى بار وراۋىشتان تۇرادى. اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى نۇسقاما ءتىلى بار
1 بىلىكتەن، سيممەترياسىز بەكىتىلگەن وزەكشەدەن 2، جانە قايتارۋشى سەرىپپەدەن 3 تۇرادى. نۇسقاما ءتىل ءوزىنىڭ ورنىقتى قالپىنا قاراعاندا تەز تىنىشتالۋى ءۇشىن اۋالىق تەجەۋىشى بار تىنىشتاندىرعىش 4 قولدانىلادى.
(سۋرەت)
اسپاپتى ەلەكتر جەلىسىنە قوسقاندا وراۋىش ارقىلى توك جۇرەدى، پايدا بولعان ماگنيت ءورىسى وزەكشەنى وراۋىشتىڭ ىشىنە تارتادى. وزەكشە بىلىككە سيممەترياسىز بەكىتىلگەندىكتەن اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى ءبىر بۇرىشقا بۇرىلادى. قوزعالمالى بولىك توك تۋدىرعان اينالمالى مومەنت پەن، سپيرال سەرىپپەسىنىڭ قارسى ارەكەت مومەنتى تەپە - تەڭ بولعانشا بۇرىلادى.
ەلەكتر - ماگنيتتىك ۆولتمەترلەردە وراۋىش ورامدارىنىڭ سانى ۇلكەن بولىپ، 2000 - 10000 - گا جەتەدى. ورام سىمىنىڭ ديامەترى 0، 08 - 0، 1 مم بولادى. امپەرمەترلەردىڭ وراۋىشتارى قيمالارى دوڭگەلەك نەمەسە تاسپا تارىزدەس جۋان مىس سىمداردان جاسالىنادى دا ولاردىڭ ورام ساندارى كوپ بولمايدى. سىرتقى ماگنيت ورىستەرى ەلەكتر - ماگنيتتىك اسپاپتىڭ جۇمىسىنا ۇلكەن اسەرىن تيگىزەدى، ءبىراق ونى فەرروماگنيتتىك قاپتالمالى ارقىلى باسەڭدەتۋگە بولادى.
دوڭگەلەك وراۋىشتى اسپاپتىڭ (65 - سۋرەت) ىشىنە نۇسقاما تىلىمەن بىرگە اسپاپ وسىنە بەكەم ورناتىلعان جىلجىمالى 1، جانە قوزعالمايتىن ەكى وزەكشە ورناتىلعان. وراۋىشپەن 3توك جۇرگەندە ماگنيت ءورىسى قوزدىرىلادى، وزەكشەلەردىڭ ەكى ۇشتارى اتتاس پوليارلىقپەن ماگنيتتەلەدى، اتتاس پوليۋستەردىڭ ءبىر - بىرىنەن تەبىلۋى اينالمالى مومەنت تۋعىزادى. قوزعالمالى وزەكشە 1 قوزعالمايتىن وزەكشەدەن 4 تەبىلىپ نۇسقاما ءتىلدى بىلىكتى بەلگىلى ءبىر بۇرىشقا بۇرادى. سىرتقى ماگنيت ورىستەرىنىڭ اسەرىن السىرەتۋ ءۇشىن وراۋىشقا فەرروماگنيتتىك ەكراندى 2 كيگىزەدى. اسپاپ ماگنيت تىنىشتالدىرعىشىمەن 5 جابدىقتالعان.
ەلەكتر - ماگنيتتىك اسپاپتارىنىڭ ارتىقشىلىقتارىنا ولاردىڭ قاراپايىمدىلىعى، ارزاندىعى، پايدالانۋداعى سەنىمدىلىگى، قىسقا مەرزىمدىك ارتىق جۇك تۇسىمىنە شىدامدىلىعى جانە تۇراقتى جانە اينىمالى توك تىزبەكتەرىندە ولشەۋلەر جۇرگىزۋگە جارايتىندىعى جاتادى. ەلەكتر - ماگنيتتىك جۇيەدەگى اسپاپتاردىڭ كەمشىلىكتەرىنە دالدىگىنىڭ سالىستىرمالى ازدىعى (دالدىك كلاسى1؛ 1، 5؛ 2، 5)، شكالالارىنىڭ بىركەلكىسىزدىگى، ۇلكەن قۋات جۇمسايتىندىعى، كورسەتىمىنىڭ توك جيەلىگىنە بايلانىستىلىعى جانە سىرتقى ماگنيت ورىستەرىنىڭ كورسەتەتىن ىقپالى جاتادى.
ءسوز جۇمباك “ەلەكتروماگنيت”
سۇراقتار
1. ەلەكتر جانە ماگنيت قۇبىلىستارىن زەرتتەيتىن ءبولىم
2. پەريودقا كەرى شاما
3. ۋاقىتتىڭ ەڭ قىسقا ينتەرۆالى
4. اراسىندا ديەلەكترلىك قاباتى بار 2 مەتالل پلاستينادان تۇراتىن قۇرىلعى قالاي اتالادى؟
5. مەحانيكالىق ەنەرگيانى ەلەكتر ەنەرگياسىنا اينالدىراتىن ەلەكتر ماشيناسى
6. ەگەر ەنەرگيا تۇتىنۋشىنىڭ كەرنەۋى ءبىر ەلەمەنتتىڭ كەرنەۋىنە تەڭ بولسا، وندا ەلەمەنتتەردى قالاي جالعايدى؟
7. ءبىر كەرنەۋدەگى اينىمالى توكتى، سول جيىلىكتەگى اينىمالى توكتىڭ ەكىنشى كەرنەۋىنە تۇرلەندىرەتىن اپپارات
8
9. پەريودتىڭ ىشىندە قابىلدايتىن شامانىڭ ءمانى
10. كەدەرگىگە كەرى شاما
11. Q=I ²R ▲t
12ازداپ كۇكىرت قىشقىلى قوسىلعان سۋ قالاي اتالادى؟
13. ءۇش نەمەسە ودان دا كوپ تارماقتىڭ قيىلىسۋ نۇكتەسى
ۇيگە تاپسىرما
قورىتىندىلاۋ
باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ەلەكتر - ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتاردىڭ قۇرىلىسىمەن، جۇمىس ىستەۋ پرينسيپىمەن تانىسۋ جانە قولدانا ءبىلۋ؛
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ەلەكتر ماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار تۋرالى ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ ولاردىڭ پراكتيكالىق ماڭىزىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ؛ سويلەۋ شەبەرلىگىن، وي ۇشقىرلىعىن قالىپتاستىرۋ، انىقتاما بەرۋ، ەرەكشەلىگىن ناقتىلاۋ
تاربيەلىك: ەڭبەككە باۋلۋ، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛ عىلىمعا قىزىعۋشىلىقتارىن جانە ماماندىققا سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر:
سۇراق - جاۋاپ، جەكە تاپسىرمالارمەن جۇمىس، تەست ‘‘كىم جىلدام؟” «دايىندىعىڭ قالاي؟»، «وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى.
ءپان ارالىќ بايلانىس: فيزيكا «ەلەكتر ولشەۋىش پريبورلار»، «ەلەكتروماگنيتتىك اسپاپتار».
كورنەكىلىكتەر: پلاكات «ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتار»، «ەلەكتروماگنيتتىك جۇيەلى اسپاپتار»، «ءسوزجۇمباق»، ەلەكتر ولشەۋىش اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى، امپەرمەتر، ۆولتمەتر، ەلەكتروماگنيت.
ساباقتىڭ بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ
ەسەپتەر شىعارۋ
تەست «كىم جىلدام»
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
قورىتىندىلاۋ
سوز جۇمباق «ەلەكتروماگنيت»
ۇيگە تاپسىرما
باعالاۋ
جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ەلەكتروماگنيتتىك ولشەۋىش اسپاپتارىن تۇراقتى نەمەسە اينىمالى توك تىزبەكتەرىندەگى كەرنەۋدى نەمەسە توكتى ولشەۋگە قولدانادى. قارالىپ وتىرعان تۇردەگى اسپاپتاردى ءوندىرىس ەكى قۇرىلىمدىق تۇردە: جازىق جانە دوڭگەلەك وراۋىشتى (كاتۋشكالى) تۇرىندە جاسايدى.
جازىق وراۋىشتى ەلەكتر - ماگنيتتىك اسپاپتاردىڭ جۇمىسى فەرروماگنيتتىك وزەكشەنىڭ توگى بار وراۋىشتىڭ ىشىنە تارتىلاتىن پرينسيپىنە نەگىزدەلگەن. مۇنداي اسپاپ (64 - سۋرەت) نەگىزگى قاڭقاعا ورالعان ساڭىلاۋى بار وراۋىشتان تۇرادى. اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى نۇسقاما ءتىلى بار
1 بىلىكتەن، سيممەترياسىز بەكىتىلگەن وزەكشەدەن 2، جانە قايتارۋشى سەرىپپەدەن 3 تۇرادى. نۇسقاما ءتىل ءوزىنىڭ ورنىقتى قالپىنا قاراعاندا تەز تىنىشتالۋى ءۇشىن اۋالىق تەجەۋىشى بار تىنىشتاندىرعىش 4 قولدانىلادى.
(سۋرەت)
اسپاپتى ەلەكتر جەلىسىنە قوسقاندا وراۋىش ارقىلى توك جۇرەدى، پايدا بولعان ماگنيت ءورىسى وزەكشەنى وراۋىشتىڭ ىشىنە تارتادى. وزەكشە بىلىككە سيممەترياسىز بەكىتىلگەندىكتەن اسپاپتىڭ قوزعالمالى بولىگى ءبىر بۇرىشقا بۇرىلادى. قوزعالمالى بولىك توك تۋدىرعان اينالمالى مومەنت پەن، سپيرال سەرىپپەسىنىڭ قارسى ارەكەت مومەنتى تەپە - تەڭ بولعانشا بۇرىلادى.
ەلەكتر - ماگنيتتىك ۆولتمەترلەردە وراۋىش ورامدارىنىڭ سانى ۇلكەن بولىپ، 2000 - 10000 - گا جەتەدى. ورام سىمىنىڭ ديامەترى 0، 08 - 0، 1 مم بولادى. امپەرمەترلەردىڭ وراۋىشتارى قيمالارى دوڭگەلەك نەمەسە تاسپا تارىزدەس جۋان مىس سىمداردان جاسالىنادى دا ولاردىڭ ورام ساندارى كوپ بولمايدى. سىرتقى ماگنيت ورىستەرى ەلەكتر - ماگنيتتىك اسپاپتىڭ جۇمىسىنا ۇلكەن اسەرىن تيگىزەدى، ءبىراق ونى فەرروماگنيتتىك قاپتالمالى ارقىلى باسەڭدەتۋگە بولادى.
دوڭگەلەك وراۋىشتى اسپاپتىڭ (65 - سۋرەت) ىشىنە نۇسقاما تىلىمەن بىرگە اسپاپ وسىنە بەكەم ورناتىلعان جىلجىمالى 1، جانە قوزعالمايتىن ەكى وزەكشە ورناتىلعان. وراۋىشپەن 3توك جۇرگەندە ماگنيت ءورىسى قوزدىرىلادى، وزەكشەلەردىڭ ەكى ۇشتارى اتتاس پوليارلىقپەن ماگنيتتەلەدى، اتتاس پوليۋستەردىڭ ءبىر - بىرىنەن تەبىلۋى اينالمالى مومەنت تۋعىزادى. قوزعالمالى وزەكشە 1 قوزعالمايتىن وزەكشەدەن 4 تەبىلىپ نۇسقاما ءتىلدى بىلىكتى بەلگىلى ءبىر بۇرىشقا بۇرادى. سىرتقى ماگنيت ورىستەرىنىڭ اسەرىن السىرەتۋ ءۇشىن وراۋىشقا فەرروماگنيتتىك ەكراندى 2 كيگىزەدى. اسپاپ ماگنيت تىنىشتالدىرعىشىمەن 5 جابدىقتالعان.
ەلەكتر - ماگنيتتىك اسپاپتارىنىڭ ارتىقشىلىقتارىنا ولاردىڭ قاراپايىمدىلىعى، ارزاندىعى، پايدالانۋداعى سەنىمدىلىگى، قىسقا مەرزىمدىك ارتىق جۇك تۇسىمىنە شىدامدىلىعى جانە تۇراقتى جانە اينىمالى توك تىزبەكتەرىندە ولشەۋلەر جۇرگىزۋگە جارايتىندىعى جاتادى. ەلەكتر - ماگنيتتىك جۇيەدەگى اسپاپتاردىڭ كەمشىلىكتەرىنە دالدىگىنىڭ سالىستىرمالى ازدىعى (دالدىك كلاسى1؛ 1، 5؛ 2، 5)، شكالالارىنىڭ بىركەلكىسىزدىگى، ۇلكەن قۋات جۇمسايتىندىعى، كورسەتىمىنىڭ توك جيەلىگىنە بايلانىستىلىعى جانە سىرتقى ماگنيت ورىستەرىنىڭ كورسەتەتىن ىقپالى جاتادى.
ءسوز جۇمباك “ەلەكتروماگنيت”
سۇراقتار
1. ەلەكتر جانە ماگنيت قۇبىلىستارىن زەرتتەيتىن ءبولىم
2. پەريودقا كەرى شاما
3. ۋاقىتتىڭ ەڭ قىسقا ينتەرۆالى
4. اراسىندا ديەلەكترلىك قاباتى بار 2 مەتالل پلاستينادان تۇراتىن قۇرىلعى قالاي اتالادى؟
5. مەحانيكالىق ەنەرگيانى ەلەكتر ەنەرگياسىنا اينالدىراتىن ەلەكتر ماشيناسى
6. ەگەر ەنەرگيا تۇتىنۋشىنىڭ كەرنەۋى ءبىر ەلەمەنتتىڭ كەرنەۋىنە تەڭ بولسا، وندا ەلەمەنتتەردى قالاي جالعايدى؟
7. ءبىر كەرنەۋدەگى اينىمالى توكتى، سول جيىلىكتەگى اينىمالى توكتىڭ ەكىنشى كەرنەۋىنە تۇرلەندىرەتىن اپپارات
8
9. پەريودتىڭ ىشىندە قابىلدايتىن شامانىڭ ءمانى
10. كەدەرگىگە كەرى شاما
11. Q=I ²R ▲t
12ازداپ كۇكىرت قىشقىلى قوسىلعان سۋ قالاي اتالادى؟
13. ءۇش نەمەسە ودان دا كوپ تارماقتىڭ قيىلىسۋ نۇكتەسى
ۇيگە تاپسىرما
قورىتىندىلاۋ
باعالاۋ
You Might Also Like
