InfoHub Logo

ەگەر جەكە ومىرىڭىزدە جولىڭىز بولماي، دوستارىڭىزبەن، ارىپتەستەرىڭىزبەن اراداعى قارىم-قاتىناستارىڭىز ناشار بولسا، ماسەلە ەموسيونالدىق ينتەللەكت دەڭگەيىنىڭ (EQ) تومەندىگىندە بولۋى مۇمكىن. مۇنى كەلەسى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى انىقتاۋعا بولادى.

1. ءوز مۇمكىندىكتەرىمدى وبەكتيۆتى باعالايمىن با؟

ءسىز وزدەرىن وتە ءازىلقوي ادام رەتىندە ۇستايتىن، الايدا دوستارى تاراپىنان ازىلدەرىنىڭ تۇسىنىسپەۋشىلىگىمەن بەتپە-بەت كەلەتىن ادامدارمەن كەزدەستىڭىز بە؟ نە بولماسا وزدەرىن جازۋشىلار رەتىندە قابىلدايتىن، ءبىراق شىن مانىندە بۇل سالا ماماندارىنان ەمەس اۋەسقويلارمەن تانىس شىعارسىزدار. بۇعان تۇسىرگەن سۋرەتتەرى تەك وزدەرىنە عانا ۇنايتىن فوتوگرافتاردى دا قوسىڭىز. اتالعان ادامداردىڭ ءبارى EQ دەڭگەيىنىڭ تومەندىگىمەن ەرەكشەلەنەتىنىن ايتۋىمىز قاجەت.

جاقسى دامىعان ەموسيونالدىق ينتەللەكتىسى بار ادام ءوزىنىڭ مىقتى جانە ءالسىز جاقتارىن ءبىلىپ، ولاردىڭ ءتيىمدى تۇستارىن پايدالانىپ، كەمشىلىكتەرىنىڭ وزىنە دە، باسقالارعا دا كەدەردى كەلتىرمەۋىن قاداعالاپ وتىرادى.

ەموسيونالدىق ينتەللەكتىسىنىڭ تومەندىگىمەن ەرەكشەلەنەتىن ادامدى انىقتاۋ ءۇشىن وعان باسقا ادامداردىڭ كوڭىل-كۇيلەرىن تۇسىنبەيتىنى جايىندا ايتساڭىز بولادى. ول، ءوز كەزەگىندە، تانىستارى اراسىندا وزىنەن اسقان ەمپاتتى كورمەگەنىن حابارلايدى.

EQ دەڭگەيى تومەندىگىنىڭ كورسەتكىشى: اينالاڭىزداعىلاردىڭ ءسىزدى تۇسىنبەيتىنىن، باعالامايتىنىن، بارلىق جاقسى يگى ىستەرىڭىزدى ورىنسىز سىنعا الاتىتىن سەزىنۋ.

2. باسقالاردى سىنعا الامىن با؟

EQ دەڭگەيى تومەن ادامدار، كوپ جاعدايدا، باسقالاردى سىنعا الۋدان تايىنبايدى. بىرەۋدى ءتۇسىنۋ مەن وعان كەشىرىممەن قاراۋدى وزدەرى ءۇشىن جاراتىلماعان ەموسيالار رەتىندە قابىلدايدى. مۇنداي جاعدايدا ولار باسقا ادامداردىڭ جاعدايىن تۇسىنۋگە تىرىسپاي، كەڭەس بەرۋدى دۇرىس دەپ سانايدى.

مۇنداي ادامدار باسقالارىن وتە سەزىمتال دەپ قاراستىرعاندىقتان، ولاردى رەنجىتۋى مۇمكىن سوزدەر ايتىپ، ادامنىڭ وسال تۇستارىن اشكەرەلەۋدەن دە تايىنبايدى. ولار وزدەرىنىڭ مۇنداي ارەكەتتەرىمەن باسقالارىنىڭ جۇرەكتەرىن جارالايمىن دەپ ويلامايدى. اينالاسىنداعى ادامداردىڭ قايعىلارىنا ورتاقتاسپايدى، كەرىسىنشە، ودان ءارى ۋشىقتىرا تۇسەدى.

پسيحولوگتاردىڭ ايتۋىنشا، مۇنىڭ نەگىزگى سەبەبى EQ دەڭگەيى تومەن ادامداردىڭ باسقالارىنىڭ سەزىمدەرىن تۇسىنبەۋىندە جاتىر ەكەن.

EQ دەڭگەيى تومەندىگىنىڭ كورسەتكىشى: ەگەر ادام ءسىزدىڭ قالجىنىڭىزعا اۋىر جاۋاپ قايتارسا، ءسىز ونىڭ تىم ەموسيونالدى ەكەنى جانە كىشى-گىرىم كەلەڭسىزدىكتەرگە كوپ كوڭىل بولەتىنى تۋرالى ناتيجە شىعاراسىز. جانە ءوزىڭىز دە اشۋ-ىزاعا تولاسىز.

3. باسقا بىرەۋدىڭ كوزقاراسىن قابىلداي الامىن با؟

تومەن EQ دەڭگەيىنە يە ادامداردىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى ولاردىڭ داۋ-دامايعا جاقىن تۇرۋى مەن بىربەتكەيلىگى بولىپ تابىلادى. مۇنداي ادامدار ءوز پىكىرلەرىنىڭ دۇرىستىعىنا سەنەتىندەرى سونشالىق، باسقالاردى تىڭداعىلارى دا كەلمەيدى. ءوز پىكىرلەرىنە قايشى كەلەتىن پىكىرلەردى جالعان اقپارات رەتىندە قابىلدايدى.

EQ دەڭگەيى تومەندىگىنىڭ كورسەتكىشى: جوق جەردەن ىلىك ىزدەپ، داۋ-دامايدى باستاپ كەتۋگە ءازىر بولىپ تۇراسىز. ال قارسىلاسىڭىزدان سەنىمدى دالەل كەلتىرۋىن تالاپ ەتەسىز. داۋعا دوس-جاراندارىڭىزدى، تۋعان-تۋىستارىڭىز بەن ارىپتەستەرىڭىزدى تارتاسىز. اقىر اياعىندا داۋ بارلىعىڭىز ءۇشىن ەموسيونالدى تۇرعىدان اۋىر كەلەدى.

4. ءوز قاتەلەرىمدە وزگە ادامداردى كىنالايمىن با؟

ءوز سەزىمدەرىڭىزدى ۇستاي الماۋ كوپ جاعدايدا ەموسيونالدىق سەرپىلىستەرگە اكەلۋى مۇمكىن. EQ دەڭگەيى جوعارى ادام ءوز بويىندا قانداي سەزىمدەردىڭ ورىن الىپ وتىرعانىن جانە ولاردىڭ قانداي جاعدايلارعا اكەلەتىنىن بىلگەندىكتەن، مۇنداي سەرپىلىستەرگە ورىن بەرمەۋگە تىرىسادى.

ال EQ دەڭگەيىنىڭ تومەندىگىمەن ەرەكشەلەنەتىن ادامداردىڭ جاعدايى الدەقايدا قيىنعا سوعادى. ءوزىڭىز تۇسىنبەيتىن نارسەنى باقىلاۋعا الىپ، رەتتەپ وتىرۋ وتە قيىن. سوندىقتان اينالاڭىزداعى ادامدار دا مۇنداي ەموسيونالدىق سەرپىلىس مەزەتتەرىن ادام بويىنداعى تەپە-تەڭدىكتىڭ بۇزىلۋىمەن بايلانىستىرادى.

EQ دەڭگەيى تومەندىگىنىڭ كورسەتكىشى: مۇنداي جاعدايدا ءوزىڭىزدى ەمەس، قورشاعان ورتاڭىزداعى ادامداردى كىنالايسىز. ەموسيونالدىق سەرپىلىس كوزى رەتىندە ءوزىڭىزدى قاراستىرۋ مۇمكىندىگىنە جول بەرمەيسىز. تاڭداۋ بولماعاندىقتان، وسىنداي جاعدايعا دۋشار بولدىم، ال جاقىندارىم مەنى مۇلدەم تۇسىنبەيدى دەپ، ءوزىڭىزدى اياۋدان دا تەجەلمەيسىز.

5. ءوزىمنىڭ شىن ەموسيالارىمدى جاسىرامىن با؟

EQ دەڭگەيى تومەن ادامدار اسا اۋىر ەموسيالاردى تۋدىراتىن جاعدايلارعا توتەپ بەرە المايدى. ولار مۇنداي جاعدايلاردان الىس تۇرۋعا تىرىساتىندىقتان، وزدەرىنىڭ شىن ەموسيالارىن جاسىرىن ۇستايدى.

EQ دەڭگەيى تومەندىگىنىڭ كورسەتكىشى: دوستىق جانە عاشىقتىق قارىم-قاتىناستارىن ۇزاق ۋاقىت بويى جالعاستىرۋ ءسىز ءۇشىن قيىنعا سوعادى. جانىڭىزداعى ادامنىڭ كوزقاراسىمەن، ونىڭ قاجەتتىلىكتەرىمەن ساناسۋ قاجەتتىلىگى ءسىز ءۇشىن تىم قيىن سىناق بولىپ تابىلادى، سوندىقتان اياۋشىلىق سەزىمدەرىن ءبىلدىرۋ قاجەت بولعاندا، نە ىستەۋ كەرەكتىگىن بىلمەۋىڭىز دە مۇمكىن.

6. ءوزىمدى باسقا بىرەۋدىڭ ورنىنا قويا الامىن با؟

ەموسيونالدىق ينتەللەكت دەڭگەيى تومەن بولعاندا، ادام نە ءوزىنىڭ، نە باسقاسىنىڭ ەموسيالارىن تۇسىنە المايتىندىقتان، ونىڭ ەمپاتياعا يە ەمەستىگىن ايتۋعا بولادى. الايدا كەي جاعدايلاردا، مىسالى، ۇيسىز-كۇيسىز قالعان يت-مىسىقتارعا دەگەن ەمپاتياسى بولماسا، ادامدارعا كەلگەندە، ونىڭ ءبارى ۇمىت بولىپ قالادى.

EQ دەڭگەيى تومەندىگىنىڭ كورسەتكىشى: ءوزىڭىزدى باسقا بىرەۋدىڭ ورنىندا بولعان جاعدايدا قانداي ەموسيالارعا بەرىلەتىنىڭىزدى كوز الدىڭىزعا مۇلدەم ەلەستەتە المايسىز.

EQ دەڭگەيى تومەندىگى كورسەتكىشىنە يە ادامداردىڭ تاعى كەلەسىدەي ەرەكشەلىكتەرى بار:

- ولار ادامداردىڭ ىس-ارەكەتتەرىنىڭ استارىندا نە جاتقاندىعىن انىقتاۋعا ۇمتىلمايدى؛

- كوپ جاعدايدا نەگاتيۆتى ەموسيالارعا بەرىلىپ، اتالعان ەموسيالاردىڭ قاينار كوزىن انىقتاي المايدى؛

- كوبىنەسە وزدەرىن عانا ويلاپ، اينالاسىنداعى ادامدارعا كومەك قاجەت ەكەنىن بايقاماي قالادى؛

- قاتە جاساۋدان قورقاتىندىقتان، ورىن العان قاتەلەرىنەن كەيىن وز-وزدەرىنە كەلۋ ءبىرشاما ۋاقىت الادى جانە باسىنان كەشىرگەن نەگاتيۆتى تاجىريبەلەرىنە قايتا ورالا بەرەدى؛

- ينتۋيسيالارىنا سەنبەي، ونى ورىنسىز دەپ سانايدى؛

- جاڭا جاعدايلارعا تەز ۋاقىتتا ۇيرەنىسە المايدى، وزگەرىستەردى جەك كورەدى؛

- ادامداردى تىڭداۋ مەن ايتىلعان نارسەنى ەستي الۋ ولار ءۇشىن مۇمكىن ەمەس قابىلەتتەر.

پسيحولوگ نيكولاس حولل ازىرلەگەن تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ءوزىڭىزدىڭ ەموسيونالدىق ينتەللەكت دەڭگەيىڭىزدى انىقتاي الاسىز.

ەموسيونالدىق ينتەللەكتىڭىزدى قالاي دامىتۋعا بولادى.

- ءوزىڭىزدى زەرتتەپ كورىڭىز. بۇل ءۇشىن بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ارالىعىندا (مىسالى، ءبىر اپتا بويى) باسىڭىزدان وتكەن جاعدايلار مەن ولاردىڭ قانداي ەموسيالاردىڭ كورىنىس بەرۋىنە اكەلگەنىن جازىپ وتىرىڭىز. ءبارىن جازۋعا تىرىسىڭىز: تاڭەرتەڭ ويانعان مەزەتتە كوڭىل-كۇيىڭىزدىڭ قانداي بولعانىن، تاڭعى اسىڭىزدى ىشكەن ساتتەگى سەزىمدەرىڭىزدى، جۇمىسقا بارا جاتقانداعى ويلارىڭىزدى، باستىعىڭىزدىڭ سوگىس جاريالاعان كەزدەگى سەزىمدەرىڭىزدى جانە ت.ب. جازۋ قاجەت.

- ءتۇرلى ەموسيالاردىڭ اعزاڭىزعا قالاي اسەر ەتەتىنىن انىقتاپ الىڭىز. عاشىق بولعان كەزدەگى سەزىمدەرىڭىز قانداي، سترەسس ساتتەرىندە جىلاعىڭىز كەلە مە، الدە اينالاڭىزداعى نارسەنىڭ ءبارىن قيراتقىڭىز كەلە مە؟ شارشاعان كەزدەگى سەزىمدەرىڭىزدى جانە، ەڭ باستىسى، اۋىر ەموسيالارعا جول بەرگەننەن كەيىنگى كوڭىل-كۇيىڭىزدى زەردەلەپ كورىڭىز.

- ەموسيالارىڭىز بەن ءجۇرىس-تۇرىسىڭىز اراسىنداعى بايلانىستى ىزدەپ تابۋعا تىرىسىپ كورىڭىز. مىسالى، اشۋشاڭ كەزدەرىڭىزدە بارلىق نەگاتيۆتى جانىڭىزداعى ادامعا قارسى قولداناسىز با؟ ال ۇيالعان ساتتەردە ەشكىمنىڭ كوزىنە كورىنبەۋگە تىرىساسىز با؟ وسى اراقاتىناستى تالداۋ ارقىلى ءوزىڭىزدىڭ ناقتى وزگەرتكىڭىز كەلەتىن جايتتارعا كوڭىل ءبولىڭىز.

- ءوزىڭىزدىڭ جاعىمدى ەموسيالارىڭىزدىڭ قاينار كوزىن تابۋعا تىرىسىڭىز. سۇيىكتى كافەڭىزگە بارىپ وتىرۋ، بالاڭىزدىڭ كۇلكىسى، تەرەزەدەن كورىنەتىن اسەم كورىنىس، نە بولماسا ورمانعا شىعىپ، سەرۋەندەۋ – وسى تەكتەس قاراپايىم نارسەلەردىڭ ءبىرى ءسىزدى دە جاعىمدى ەموسيالارعا جەتەلەۋى ءتيىس. ولاردى وزىڭىزگە جاعىمدى ەموسيا قاجەت بولاتىن ساتتەردەگى «بۇلاق كوزى» رەتىندە قابىلداڭىز. ءاردايىم وپتيميست بولۋعا تىرىسىڭىز.

- باسقا ادامدارمەن سويلەسۋ بارىسىندا اشىق ءارى ۇستامدى بولۋعا تىرىسىڭىز. ءوز كوزقاراسىڭىزدى ناقتى ءبىلدىرىڭىز جانە قارسىلاسىڭىزعا قىسىم كورسەتۋدەن اۋلاق بولىڭىز.

- باسقا ءبىرىنىڭ كوزقاراسىن قابىلداۋ قابىلەتىن دامىتۋ ماقساتىندا تەلەديداردان كورسەتىلەتىن پىكىر-سايىستاردى تالداپ كورىڭىز دە، ءوزىڭىزدى الدىمەن ءبىر ادامنىڭ، كەيىن ونىڭ قارسىلاسىنىڭ ورنىنا قويىپ كورىڭىز.

- ەمپاتيانى دامىتۋعا تىرىسىڭىز: ءوزىڭىزدى باسقا ادامداردىڭ ورنىنا قويىپ، ونىڭ قانداي ەموسيالارعا بەرىلگەنىن جانە كومەكتەسۋ جولدارىن قاراستىرىپ كورۋگە تالپىنىڭىز.

- باسقالاردىڭ كوزقاراستارىن، ويلارىن، پوزيسيالارىن ءبىلىپ وتىرۋعا تىرىسۋ قاجەت. ولاردىڭ ەموسيالارىن جاساعان ىس-ارەكەتتەرى مەن ميميكاسى ارقىلى انىقتاۋعا تىرىسىپ كورىڭىز.

- ءوزىڭىزدىڭ وزگە ادامدارعا قالاي اسەر ەتەتىنىڭىزدى انىقتاپ الىڭىز. قۋانتاسىز با، الدە اشۋىن تۋعىزاسىز با؟ ىزالاندىراسىز با، نە بولماسا تىنىشتاندىراسىز با؟ جاقىندارىڭىزعا اتالعان سۇراقتاردى قويۋ ناتيجەسىندە وزىڭىزگە ۇناماۋى مۇمكىن جاۋاپ الۋدان قورىقپاڭىز، سەبەبى ءسىز ءوز مىنەز-قۇلقىڭىزدى كەز كەلگەن ۋاقىتتا تۇزەتە الۋ مۇمكىندىگىنە يەسىز. مۇنى ەستەن شىعارماعان ءجون.

- ءوز ىس-ارەكەتتەرىڭىزدىڭ مودەلدەرىن تۇسىنە باستاعان كەزدە، ولاردى باقىلاۋعا الۋ الدەقايدا وڭاي بولاتىنىن دا ۇمىتپاڭىز. سەبەبى ەموسيالارعا بەرىلمەي، كەز كەلگەن جاعدايدا ناقتى نە ىستەۋ قاجەتتىلىگىن بىلەتىن بولاسىز.

---