- 05 ناۋ. 2024 02:38
- 296
ەر توستىك ەرتەگىسىندەگى حالىق ارمانى
الماتى وبلىسى، ىلە اۋدانى،
بورالداي كەنتى، №39 گيمنازيا
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى:
نۋريموۆا ميرا ساتباي قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ەر توستىك» ەرتەگىسىندەگى حالىق ارمانى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ەرتەگى مازمۇنىن تالداتا وتىرىپ، عاجايىپ قۇبىلىستار سىرىن اشۋ، وقۋشى سەزىمىمەن ۇشتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ەرتەگى جايلى تۇسىنىگىن كەڭەيتىپ، پىكىر الماستىرا بىلۋگە ۇيرەنۋ، ومىرمەن بايلانىستىرا كەلە وزىندىك وي قورىتىندىسىن جاساي ءبىلۋدى دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تۋعان جەر، ەل الدىنداعى پارىزىن تەرەڭ تۇسىنە بىلۋگە، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتيپى: بەكىتۋ ساباعى
ءادىس ءتاسىلى: سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، ويعا شىعۋ ستراتەگياسى.
كورنەكىلىكتەر: كەستە، سلايد كەستەلەر، كىتاپ كورمەسى
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، بەينەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا. سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ.
ءا. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ب. ساباققا قاجەتتى وقۋ قۇرالدارىن دايىنداتۋ.
IV. ساباققا دايىندىق كەزەڭى
«شاتتىق شەڭبەرى» (وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى)
VII. وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن تەكسەرۋ جانە ساباقتى بەكىتۋ
ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن اشقىزا وتىرىپ، قۇرىلىسىنا قاراي تالداتۋ، تاربيەلىك جاعىن اشۋ.
ەرتەگىلەر ەلىندە
1. ەرتەگى دەگەنىمىز نە؟
2. ەرتەگىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
3. اۋىز ادەبيەتى دەگەنىمىز نە؟
4. اۋىز ادەبيەتىنىڭ تۇرلەرى قانداي؟
5. ەر توستىك ەرتەگىسى قاي ەرتەگىنىڭ تۇرىنە جاتادى؟
6. ەرتەگىنىڭ قانداي كەرەمەت عاجايىپتارىن اڭعاردىڭ؟
ەرتەگى بويىنشا شاتاسقان وقيعالار تىزبەگى
1. توستىكتىڭ اعالارىن ىزدەپ شىعۋى
2. ەرنازاردىڭ سورقۇدىقتىڭ باسىنا قونۋى
3. توستىكتىڭ دۇنيەگە كەلۋى
4. توستىكتىڭ جەر استىنا ءتۇسۋى
5. توعىز ۇلدى ۇيلەندىرۋ
6. شويىنقۇلاق پەن ەر توستىك
7. ەلگە ورالۋ
8. ەر توستىك جانە ونىڭ ادال دوستارى
كومپوزيسيالىق قۇرىلىمىنا تالداۋ
1. ەرتەگىنىڭ باستالۋى. ەر توستىكتىڭ دۇنيەگە كەلۋى
2. ەرتەگىنىڭ دامۋى. توستىكتىڭ اعالارىن ىزدەپ شىعۋى
3. ەرتەگىنىڭ بايلانىسى. توعىز ۇلدى ۇيلەندىرۋ
4. ەرتەگىنىڭ شيەلەنىسى. ەرنازاردىڭ سورقۇدىقتىڭ باسىنا قونۋى
5. شارىقتاۋ شەگى. توستىكتىڭ جەر استىنا ءتۇسۋى
6. ەرتەگىنىڭ شەشىمى. ەلگە ورالۋ
«مىناۋ كىم؟» ويىنى
1) سەگىز اعاڭنىڭ بارى راس ەدى، جۇت جىلى كەتىپ ەدى، سودان قايتقان جوق. قايدا جۇرگەندەرىن بىلمەيمىز،- دەيدى. كىمنىڭ ءسوزى؟ (اناسى)
2) اكەم ماعان جىلقىدان تاڭداتسىن، شالقۇيرىق اتتى بەرسىن، جاساۋدان اق سىرمالى ساۋىتتى بەرسىن، تۇيەدەن قۇبا ىنگەندى بەرسىن دەيدى. كىمنىڭ ءسوزى؟ (كەنجەكەي)
3) ءتور الدىنا بارا بەرگەنىڭدە ەكى سۇر جىلان ىسىلداپ كەلەدى دە ەكەۋى جەڭىنەن كىرەدى، قويىنىڭنان شىعادى، قويىنىڭنان كىرەدى دە قونىشىڭنان شىعادى. ولار كىمدەر؟ (بابىحاننىڭ ۇلى مەن قىزى)
4) جۇرتتان اسقان الىپپىن، جەر ۇستىندە دە، استىندا دا ماعان شاق كەلەتىن ادام جوق. ول كىم؟ (تاۋسوعار)
5) شىراعىم، شارشادىڭ عوي، دەمىڭدى الىپ، ۇيىقتا، جارىساردا ءوزىم وياتامىن،- دەپ ۇيىقتاتىپ تاستايدى. ول كىم؟ (مىستان)
6) ەي ادامزات، بۇل جەرگە نە جۇمىسپەن كەلدىڭ؟ مەنىڭ بالاپاندارىمدى اۋلاي كەلدىڭ بە؟ بۇل جەردى ادام باسقان ەمەس، بۇل مەنىڭ مەكەنىم. بۇل كىم؟ (قاراقۇس)
ماتىنمەن جۇمىس
ەرتەگىنىڭ اتى: «ەر توستىك»
بىرىككەن سوزدەر: شالقۇيرىق، كولتاۋسار، تاۋسوعار، جەلاياق، شويىنقۇلاق.
كونەرگەن سوزدەر: ساۋىت، حان، باقىر، لاشىق، قىلبىراۋ، كەزدىك
كونسەپتۋالدىق كەستە
كەيىپكەرلەر
ەر توستىك →ەر مىنەزدى، باتىل →زۇلىمدىقتى جەڭدى
كەنجەكەي→مەيىرىمدى، اقىلدى →قيىندىققا قارسى تۇرا الادى، اقىلىمەن شەشەدى
مىستان كەمپىر→قۋ، وتىرىكشى → ءوز باسىنىڭ قامىن ويلايدى
وقۋلىقپەن جۇمىس
وقۋلىقتاعى ەرنازار مەن مىستاننىڭ ديالوگى (سوزدىكپەن جۇمىس)
«وي تاستاۋ»
ەرتەگى سەندەرگە ۇنادى ما؟ قالاي ويلايسىڭدار وسى ەرتەگى بويىنشا مۋلتفيلم تۇسىرۋگە بولا ما؟
ەرتەگىدەگى حالىق ارمانى
مەنىڭ ارمانىم
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ
VIII. ءۇي تاپسىرماسى.
وسى ەرتەگىگە ۇقساس ويدان ەرتەگى جازىپ كەلۋ.
بورالداي كەنتى، №39 گيمنازيا
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى:
نۋريموۆا ميرا ساتباي قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ەر توستىك» ەرتەگىسىندەگى حالىق ارمانى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ەرتەگى مازمۇنىن تالداتا وتىرىپ، عاجايىپ قۇبىلىستار سىرىن اشۋ، وقۋشى سەزىمىمەن ۇشتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ەرتەگى جايلى تۇسىنىگىن كەڭەيتىپ، پىكىر الماستىرا بىلۋگە ۇيرەنۋ، ومىرمەن بايلانىستىرا كەلە وزىندىك وي قورىتىندىسىن جاساي ءبىلۋدى دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تۋعان جەر، ەل الدىنداعى پارىزىن تەرەڭ تۇسىنە بىلۋگە، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتيپى: بەكىتۋ ساباعى
ءادىس ءتاسىلى: سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، ويعا شىعۋ ستراتەگياسى.
كورنەكىلىكتەر: كەستە، سلايد كەستەلەر، كىتاپ كورمەسى
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، بەينەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا. سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ.
ءا. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ب. ساباققا قاجەتتى وقۋ قۇرالدارىن دايىنداتۋ.
IV. ساباققا دايىندىق كەزەڭى
«شاتتىق شەڭبەرى» (وقۋشىلار ءبىر - بىرىنە تىلەك ايتادى)
VII. وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن تەكسەرۋ جانە ساباقتى بەكىتۋ
ەرتەگىنىڭ مازمۇنىن اشقىزا وتىرىپ، قۇرىلىسىنا قاراي تالداتۋ، تاربيەلىك جاعىن اشۋ.
ەرتەگىلەر ەلىندە
1. ەرتەگى دەگەنىمىز نە؟
2. ەرتەگىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
3. اۋىز ادەبيەتى دەگەنىمىز نە؟
4. اۋىز ادەبيەتىنىڭ تۇرلەرى قانداي؟
5. ەر توستىك ەرتەگىسى قاي ەرتەگىنىڭ تۇرىنە جاتادى؟
6. ەرتەگىنىڭ قانداي كەرەمەت عاجايىپتارىن اڭعاردىڭ؟
ەرتەگى بويىنشا شاتاسقان وقيعالار تىزبەگى
1. توستىكتىڭ اعالارىن ىزدەپ شىعۋى
2. ەرنازاردىڭ سورقۇدىقتىڭ باسىنا قونۋى
3. توستىكتىڭ دۇنيەگە كەلۋى
4. توستىكتىڭ جەر استىنا ءتۇسۋى
5. توعىز ۇلدى ۇيلەندىرۋ
6. شويىنقۇلاق پەن ەر توستىك
7. ەلگە ورالۋ
8. ەر توستىك جانە ونىڭ ادال دوستارى
كومپوزيسيالىق قۇرىلىمىنا تالداۋ
1. ەرتەگىنىڭ باستالۋى. ەر توستىكتىڭ دۇنيەگە كەلۋى
2. ەرتەگىنىڭ دامۋى. توستىكتىڭ اعالارىن ىزدەپ شىعۋى
3. ەرتەگىنىڭ بايلانىسى. توعىز ۇلدى ۇيلەندىرۋ
4. ەرتەگىنىڭ شيەلەنىسى. ەرنازاردىڭ سورقۇدىقتىڭ باسىنا قونۋى
5. شارىقتاۋ شەگى. توستىكتىڭ جەر استىنا ءتۇسۋى
6. ەرتەگىنىڭ شەشىمى. ەلگە ورالۋ
«مىناۋ كىم؟» ويىنى
1) سەگىز اعاڭنىڭ بارى راس ەدى، جۇت جىلى كەتىپ ەدى، سودان قايتقان جوق. قايدا جۇرگەندەرىن بىلمەيمىز،- دەيدى. كىمنىڭ ءسوزى؟ (اناسى)
2) اكەم ماعان جىلقىدان تاڭداتسىن، شالقۇيرىق اتتى بەرسىن، جاساۋدان اق سىرمالى ساۋىتتى بەرسىن، تۇيەدەن قۇبا ىنگەندى بەرسىن دەيدى. كىمنىڭ ءسوزى؟ (كەنجەكەي)
3) ءتور الدىنا بارا بەرگەنىڭدە ەكى سۇر جىلان ىسىلداپ كەلەدى دە ەكەۋى جەڭىنەن كىرەدى، قويىنىڭنان شىعادى، قويىنىڭنان كىرەدى دە قونىشىڭنان شىعادى. ولار كىمدەر؟ (بابىحاننىڭ ۇلى مەن قىزى)
4) جۇرتتان اسقان الىپپىن، جەر ۇستىندە دە، استىندا دا ماعان شاق كەلەتىن ادام جوق. ول كىم؟ (تاۋسوعار)
5) شىراعىم، شارشادىڭ عوي، دەمىڭدى الىپ، ۇيىقتا، جارىساردا ءوزىم وياتامىن،- دەپ ۇيىقتاتىپ تاستايدى. ول كىم؟ (مىستان)
6) ەي ادامزات، بۇل جەرگە نە جۇمىسپەن كەلدىڭ؟ مەنىڭ بالاپاندارىمدى اۋلاي كەلدىڭ بە؟ بۇل جەردى ادام باسقان ەمەس، بۇل مەنىڭ مەكەنىم. بۇل كىم؟ (قاراقۇس)
ماتىنمەن جۇمىس
ەرتەگىنىڭ اتى: «ەر توستىك»
بىرىككەن سوزدەر: شالقۇيرىق، كولتاۋسار، تاۋسوعار، جەلاياق، شويىنقۇلاق.
كونەرگەن سوزدەر: ساۋىت، حان، باقىر، لاشىق، قىلبىراۋ، كەزدىك
كونسەپتۋالدىق كەستە
كەيىپكەرلەر
ەر توستىك →ەر مىنەزدى، باتىل →زۇلىمدىقتى جەڭدى
كەنجەكەي→مەيىرىمدى، اقىلدى →قيىندىققا قارسى تۇرا الادى، اقىلىمەن شەشەدى
مىستان كەمپىر→قۋ، وتىرىكشى → ءوز باسىنىڭ قامىن ويلايدى
وقۋلىقپەن جۇمىس
وقۋلىقتاعى ەرنازار مەن مىستاننىڭ ديالوگى (سوزدىكپەن جۇمىس)
«وي تاستاۋ»
ەرتەگى سەندەرگە ۇنادى ما؟ قالاي ويلايسىڭدار وسى ەرتەگى بويىنشا مۋلتفيلم تۇسىرۋگە بولا ما؟
ەرتەگىدەگى حالىق ارمانى
مەنىڭ ارمانىم
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ
VIII. ءۇي تاپسىرماسى.
وسى ەرتەگىگە ۇقساس ويدان ەرتەگى جازىپ كەلۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.