ەرتەگىلەر ەلىندە «باۋىرساققا كومەك»
مەكتەپ الدى دايارلىق سىنىبى.
تاقىرىبى: ەرتەگىلەر ەلىندە: «باۋىرساققا كومەك»
ماقساتى: 1. ساۋات اشۋ، ماتەماتيكا، قورشاعان ورتا پاندەرىنەن جىل بويى العان ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن پىسىقتاۋ، بەكىتۋ. دىبىس، ءارىپ، داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستار، كولەمىندەگى ساندار، تابيعات تۋرالى العان بىلىمدەرىن جالپىلاۋ، وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيلەرىن انىقتاۋ.
2. بالانىڭ ءتىلىن، وي - ءورىسىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
3. ءسوز ارقىلى ويىن دۇرىس بايلانىستىرىپ ايتا بىلۋگە، ۇيىمشىلدىققا، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قورىتىندى باقىلاۋ ساباعى.
ءادىس - تاسىلدەرى: كوركەم ءسوز، سۇراق - جاۋاپ، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى.
كورنەكىلىگى: ساندار ساۋلەسى، ءالىپبي، ەرتەگى كەيىپكەرلەرى، سۋرەتتەر.
ديداكتيكالىق ويىندار: «كورشىسىن اتا»، «رەتىمەن ورنالاستىر»، «ورنىڭدى تاپ»، «ءسوز قۋالاسپاق».
ءپان ارالىق بايلانىس: ساۋات اشۋ، ماتەماتيكا، قورشاعان ورتا.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: پسيحوجاتتىعۋ «امانداسۋ - سالەمدەسۋ».
ارايلانىپ تاڭ اتتى،
التىن ساۋلە تاراتتى.
جارقىرايدى كۇنىمىز،
جارقىرايدى دالامىز.
قايىرلى كۇن، بالالار!
قايىرلى كۇن، قوناقتار!
- بالالار، ەندى ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ، الاقان جىلۋى ارقىلى دا ءبىر - بىرىمىزگە «قايىرلى تاڭ» تىلەيىك.
- بالالار، ەندى ورنىمىزعا جايعاسىپ وتىرا قويايىق.
- بارىمىزدە «باۋىرساق» ەرتەگىسىن جاقسى بىلەمىز. سول ەرتەگىدەگى باستى كەيىپكەرىمىز، بىزگە بۇگىن كومەك سۇراي كەلىپتى. ال ءبىزدىڭ كومەگىمىز ول -- قورشاعان الەم، ساۋات اشۋ، ماتەماتيكادان جىل بويى العان بىلىمدەرىمىزبەن كومەكتەسۋ.
- بالالار، باۋىرساققا كومەكتەسۋگە دايىنسىڭدار ما؟
- ساباق بارىسىندا، بالالار، مەن سەندەردى مىناداي فيشكالارمەن ( ەرتەگىدەگى باۋىرساققا ۇقساس سۋرەت) ماراپاتتاپ وتىرامىن، سەندەر ۇپاي جينايسىڭدار، كىمدە - كىمنىڭ ۇپاي سانى جوعارى بولسا، سول وڭ ناتيجە كورسەتپەك.
2. قورشاعان الەم:
- اتاسىنا، اجەسىنە قاشىپ جولعا شىققان باۋىرساقتىڭ الدىنان كەنەت قويان شىعىپتى. قويان اش ەكەن، باۋىرساقتى جەمەكشى، ەگەر ءبىز قوياننىڭ شارتىن ورىنداساق، ول باۋىرساقتى بوساتادى.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم مەزگىلىنىڭ بەلگىلەرى قانداي؟
- جۇمباقتاردى شەشىپ، جىل مەزگىلدەرىن اتاي قويايىق. (سۋرەتتەرىن ءىلۋ)
- وسى جىل مەزگىلدەرىن رەتىمەن ورنالاستىر.
- ەندى كۇن مەزگىلدەرىنە بايلانىستى جۇمباقتاردى شەشەيىك.
- كۇن مەزگىلدەرىن رەتىمەن ورنالاستىر.
- تابيعات دەگەنىمىز نە؟
- تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
- ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟ رەتىمەن اتاپ شىعامىز.
- ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟ رەتىمەن اتاپ شىعامىز.
3. ماتەماتيكا.
- جاقسى، بالالار، قوياننىڭ تاپسىرماسىن تاماشا ورىندادىڭدار، ول باۋىرساقتى بوساتتى. باۋىرساق ءارى قاراي جۇرە بەرگەندە الدىنان ايۋ كەزدەستى. ايۋدىڭ شارتى:
- 10 كولەمىندەگى سانداردى تۋرا، كەرى باعىتتا ساناپ شىق
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
- 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
- 5 - تەن 10 - عا دەيىنگى سانداردى ءوسۋ رەتىمەن
- 8 - دەن 3 - كە دەيىنگى سانداردى كەمۋ رەتىمەن سانا.
- پارتا ۇستىندە بەرىلگەن كەسپە سيفرلاردى ءوسۋ رەتىمەن، كەمۋ رەتىمەن ورنالاستىر.
-«كورشىلەرىن اتا»...... 5.......، 2...... 4،..... 8......،....... 6........
«ورنىڭدى تاپ» ويىنى
- ايۋ بال جەيتىن وجاۋ ساتىپ العان ەكەن، ءبىراق سانىن بىلمەي تۇر، كومەكتەسەيىك. بارلىعى نەشەۋ؟
جاسىل وجاۋ - 4، ال سارى وجاۋ - 2. ------ 4+2=6
جاسىل وجاۋ نەشەۋ؟ -------- 6 - 2=4
سارى وجاۋ نەشەۋ؟ --------- 6 - 4=2
- كەڭىستىكتى باعدارلاۋ، گەومەتريالىق پىشىندەر قاي جەردە ورنالاسقان؟ (وڭ جاق جوعارىدا، سول جاق تومەندە،....)
- گەومەتريالىق پىشىندەردىڭ ايىرماشىلىعى.
4. سەرگىتۋ ءساتى: جۇمباق ەسەپ.
5. ساۋات اشۋ.
- جارايسىڭدار، بالالار، ايۋ بىزگە ريزا بولىپ باۋىرساقتى جەمەي بوساتىپ جىبەردى. باۋىرساق ءارى قاراي دومالادى، ءبىراق الدىنان قاتىگەز قاسقىر شىقتى. - قاسقىردىڭ شارتى ساۋات اشۋدان بىلىمدەرىڭدى تەكسەرگىسى كەلەدى.
- قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ بار؟ نەشە دىبىس بار؟
- دىبىس پەن ءارىپتى قالاي اجىراتامىز؟
- دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
- داۋىستى دىبىس پەن داۋىسسىز دىبىستى قالاي اجىراتامىز؟
- ەندى، بالالار، مىناداي جۇمباقتى شەشەيىك:
ورمان ىشىندە ءۇيى،
ايلى تۇندە ۇليدى ءجيى.
توراي تارتۋدا تاپقىر،
تاپتىڭدار ما؟ ول -...........
قاسقىر.
- قاسقىر ءسوزىن بۋىنعا بولەيىك. نەشە بۋىن بار؟
- ءبىرىنشى بۋىندا نەشە دىبىس؟
- ەكىنشى بۋىندا نەشە دىبىس بار؟
- بارلىعى نەشە دىبىس ەستىپ تۇرمىز؟
- نەشە داۋىستى، نەشە داۋىسسىز دىبىس ەستىپ تۇرمىز؟
- ەندى وسى سوزگە دىبىستىق تالداۋ جاسايىق.
- كىم ماعان قاسقىر سوزىنەن سويلەم قۇراپ ايتادى؟
- بۇل سويلەمدە نەشە ءسوز بار؟
قاسقىر ورمان كەزىپ ءجۇر.
تاقتاعا سىزباسىن سىزۋ.
- سويلەم قانداي ارىپتەن باستالادى؟ سويلەمدەگى سوزدەردى قالاي جازامىز، سويلەم سوڭىنان نە قويامىز؟
«ءسوز قۋالاسپاق» ويىنى
6. قورىتۋ.
- بالالار، قاسقىر دا بىزگە ريزا بولىپ باۋىرساقتى بوساتتى. باۋىرساق قۋانىپ ءارى قاراي كەتتى. كەنەت ونىڭ الدىنان تۇلكى شىقتى. تۇلكىنىڭ شارتى:
- بۇگىن ساباقتا سەندەر نە ىستەدىڭدەر؟
- وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى.
- مىنە، بالالار، ءبىزدىڭ ساباعىمىز اياقتالدى. سەندەر بىلىمدەرىڭنىڭ، مەيىرىمدىلىكتەرىڭنىڭ، دوستىقتارىڭنىڭ ارقاسىندا باۋىرساقتى قۇتقاردىڭدار. باۋىرساققا اقىلدى بول، اتا - اناڭنان ەندى قاشپا دەيمىز.
- ەندى الدارىڭداعى ۇپايلاردى ساناي قويىڭدار. قايسىسىڭ ساباقتا جوعارى دارەجەنى كورسەتتىڭدەر؟
تاقىرىبى: ەرتەگىلەر ەلىندە: «باۋىرساققا كومەك»
ماقساتى: 1. ساۋات اشۋ، ماتەماتيكا، قورشاعان ورتا پاندەرىنەن جىل بويى العان ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن پىسىقتاۋ، بەكىتۋ. دىبىس، ءارىپ، داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستار، كولەمىندەگى ساندار، تابيعات تۋرالى العان بىلىمدەرىن جالپىلاۋ، وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيلەرىن انىقتاۋ.
2. بالانىڭ ءتىلىن، وي - ءورىسىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
3. ءسوز ارقىلى ويىن دۇرىس بايلانىستىرىپ ايتا بىلۋگە، ۇيىمشىلدىققا، مەيىرىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قورىتىندى باقىلاۋ ساباعى.
ءادىس - تاسىلدەرى: كوركەم ءسوز، سۇراق - جاۋاپ، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەدى.
كورنەكىلىگى: ساندار ساۋلەسى، ءالىپبي، ەرتەگى كەيىپكەرلەرى، سۋرەتتەر.
ديداكتيكالىق ويىندار: «كورشىسىن اتا»، «رەتىمەن ورنالاستىر»، «ورنىڭدى تاپ»، «ءسوز قۋالاسپاق».
ءپان ارالىق بايلانىس: ساۋات اشۋ، ماتەماتيكا، قورشاعان ورتا.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: پسيحوجاتتىعۋ «امانداسۋ - سالەمدەسۋ».
ارايلانىپ تاڭ اتتى،
التىن ساۋلە تاراتتى.
جارقىرايدى كۇنىمىز،
جارقىرايدى دالامىز.
قايىرلى كۇن، بالالار!
قايىرلى كۇن، قوناقتار!
- بالالار، ەندى ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ، الاقان جىلۋى ارقىلى دا ءبىر - بىرىمىزگە «قايىرلى تاڭ» تىلەيىك.
- بالالار، ەندى ورنىمىزعا جايعاسىپ وتىرا قويايىق.
- بارىمىزدە «باۋىرساق» ەرتەگىسىن جاقسى بىلەمىز. سول ەرتەگىدەگى باستى كەيىپكەرىمىز، بىزگە بۇگىن كومەك سۇراي كەلىپتى. ال ءبىزدىڭ كومەگىمىز ول -- قورشاعان الەم، ساۋات اشۋ، ماتەماتيكادان جىل بويى العان بىلىمدەرىمىزبەن كومەكتەسۋ.
- بالالار، باۋىرساققا كومەكتەسۋگە دايىنسىڭدار ما؟
- ساباق بارىسىندا، بالالار، مەن سەندەردى مىناداي فيشكالارمەن ( ەرتەگىدەگى باۋىرساققا ۇقساس سۋرەت) ماراپاتتاپ وتىرامىن، سەندەر ۇپاي جينايسىڭدار، كىمدە - كىمنىڭ ۇپاي سانى جوعارى بولسا، سول وڭ ناتيجە كورسەتپەك.
2. قورشاعان الەم:
- اتاسىنا، اجەسىنە قاشىپ جولعا شىققان باۋىرساقتىڭ الدىنان كەنەت قويان شىعىپتى. قويان اش ەكەن، باۋىرساقتى جەمەكشى، ەگەر ءبىز قوياننىڭ شارتىن ورىنداساق، ول باۋىرساقتى بوساتادى.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم مەزگىلىنىڭ بەلگىلەرى قانداي؟
- جۇمباقتاردى شەشىپ، جىل مەزگىلدەرىن اتاي قويايىق. (سۋرەتتەرىن ءىلۋ)
- وسى جىل مەزگىلدەرىن رەتىمەن ورنالاستىر.
- ەندى كۇن مەزگىلدەرىنە بايلانىستى جۇمباقتاردى شەشەيىك.
- كۇن مەزگىلدەرىن رەتىمەن ورنالاستىر.
- تابيعات دەگەنىمىز نە؟
- تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
- ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟ رەتىمەن اتاپ شىعامىز.
- ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟ رەتىمەن اتاپ شىعامىز.
3. ماتەماتيكا.
- جاقسى، بالالار، قوياننىڭ تاپسىرماسىن تاماشا ورىندادىڭدار، ول باۋىرساقتى بوساتتى. باۋىرساق ءارى قاراي جۇرە بەرگەندە الدىنان ايۋ كەزدەستى. ايۋدىڭ شارتى:
- 10 كولەمىندەگى سانداردى تۋرا، كەرى باعىتتا ساناپ شىق
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
- 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
- 5 - تەن 10 - عا دەيىنگى سانداردى ءوسۋ رەتىمەن
- 8 - دەن 3 - كە دەيىنگى سانداردى كەمۋ رەتىمەن سانا.
- پارتا ۇستىندە بەرىلگەن كەسپە سيفرلاردى ءوسۋ رەتىمەن، كەمۋ رەتىمەن ورنالاستىر.
-«كورشىلەرىن اتا»...... 5.......، 2...... 4،..... 8......،....... 6........
«ورنىڭدى تاپ» ويىنى
- ايۋ بال جەيتىن وجاۋ ساتىپ العان ەكەن، ءبىراق سانىن بىلمەي تۇر، كومەكتەسەيىك. بارلىعى نەشەۋ؟
جاسىل وجاۋ - 4، ال سارى وجاۋ - 2. ------ 4+2=6
جاسىل وجاۋ نەشەۋ؟ -------- 6 - 2=4
سارى وجاۋ نەشەۋ؟ --------- 6 - 4=2
- كەڭىستىكتى باعدارلاۋ، گەومەتريالىق پىشىندەر قاي جەردە ورنالاسقان؟ (وڭ جاق جوعارىدا، سول جاق تومەندە،....)
- گەومەتريالىق پىشىندەردىڭ ايىرماشىلىعى.
4. سەرگىتۋ ءساتى: جۇمباق ەسەپ.
5. ساۋات اشۋ.
- جارايسىڭدار، بالالار، ايۋ بىزگە ريزا بولىپ باۋىرساقتى جەمەي بوساتىپ جىبەردى. باۋىرساق ءارى قاراي دومالادى، ءبىراق الدىنان قاتىگەز قاسقىر شىقتى. - قاسقىردىڭ شارتى ساۋات اشۋدان بىلىمدەرىڭدى تەكسەرگىسى كەلەدى.
- قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ بار؟ نەشە دىبىس بار؟
- دىبىس پەن ءارىپتى قالاي اجىراتامىز؟
- دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
- داۋىستى دىبىس پەن داۋىسسىز دىبىستى قالاي اجىراتامىز؟
- ەندى، بالالار، مىناداي جۇمباقتى شەشەيىك:
ورمان ىشىندە ءۇيى،
ايلى تۇندە ۇليدى ءجيى.
توراي تارتۋدا تاپقىر،
تاپتىڭدار ما؟ ول -...........
قاسقىر.
- قاسقىر ءسوزىن بۋىنعا بولەيىك. نەشە بۋىن بار؟
- ءبىرىنشى بۋىندا نەشە دىبىس؟
- ەكىنشى بۋىندا نەشە دىبىس بار؟
- بارلىعى نەشە دىبىس ەستىپ تۇرمىز؟
- نەشە داۋىستى، نەشە داۋىسسىز دىبىس ەستىپ تۇرمىز؟
- ەندى وسى سوزگە دىبىستىق تالداۋ جاسايىق.
- كىم ماعان قاسقىر سوزىنەن سويلەم قۇراپ ايتادى؟
- بۇل سويلەمدە نەشە ءسوز بار؟
قاسقىر ورمان كەزىپ ءجۇر.
تاقتاعا سىزباسىن سىزۋ.
- سويلەم قانداي ارىپتەن باستالادى؟ سويلەمدەگى سوزدەردى قالاي جازامىز، سويلەم سوڭىنان نە قويامىز؟
«ءسوز قۋالاسپاق» ويىنى
6. قورىتۋ.
- بالالار، قاسقىر دا بىزگە ريزا بولىپ باۋىرساقتى بوساتتى. باۋىرساق قۋانىپ ءارى قاراي كەتتى. كەنەت ونىڭ الدىنان تۇلكى شىقتى. تۇلكىنىڭ شارتى:
- بۇگىن ساباقتا سەندەر نە ىستەدىڭدەر؟
- وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى.
- مىنە، بالالار، ءبىزدىڭ ساباعىمىز اياقتالدى. سەندەر بىلىمدەرىڭنىڭ، مەيىرىمدىلىكتەرىڭنىڭ، دوستىقتارىڭنىڭ ارقاسىندا باۋىرساقتى قۇتقاردىڭدار. باۋىرساققا اقىلدى بول، اتا - اناڭنان ەندى قاشپا دەيمىز.
- ەندى الدارىڭداعى ۇپايلاردى ساناي قويىڭدار. قايسىسىڭ ساباقتا جوعارى دارەجەنى كورسەتتىڭدەر؟
You Might Also Like
