شىعىستىڭ قوس شىنارى
تاقىرىبى: [/b] «شىعىستىڭ قوس شىنارى»
[b]ماقساتى: [/b] وقۋشىلارعا ۇلى جەڭىستىڭ قانشالىقتى قيىنشىلىقپەن كەلگەنىن ءتۇسىندىرۋ. وتانىن، ەلىن، جەرىن قورعاۋعا، ونى سۇيۋگە تاربيەلەۋ. پاتريوتتىق سەزىمگە باۋلۋ، وقۋشى بويىنا ۇيالاتۋ.
[b]كورنەكىلىگى:[/b] اليا مەن مانشۇكتىڭ سۋرەتتەرى سلايدتار
[b]بارىسى[/b]
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى
سوعىس! زۇلمات سوعىس! 1941، 1942، 1943، 1944، 1945 وسى 5 جىل ىشىندە قانشاما ءومىر قيىلىپ، قانشا وتباسى ءوز تىرەكتەرىنەن ايىرىلدى. وسى سۇم سوعىستا تەك جىگىتتەر عانا ەمەس سونىمەن بىرگە جىگىتتەرمەن قوسا ارۋلارىمىز دا سوعىسقا اتتانعان ەدى.
سوعىس قالاي باستالدى ءۇنتاسپادان تىڭداپ كورەيىك.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاربيە ساعاتىمىز جاندارى نازىك بولسا دا ەر كىسىلەرمەن قاتار ەرلىك كورسەتكەن ءاليا مەن مانشۇك اپالارىمىزعا ارنالادى.
ءيا، بالالار، ەستەرىڭدە بولسا ءبىز انا ءتىلى ساباعىندا ءاليا مەن مانشۇك اپامىزدىڭ ەرلىكتەرى تۋرالى وقىعان بولاتىنبىز. ولار وزدەرى سوعىسقا سۇرانىپ ەدى. ولاردىڭ سوعىسقا سۇرانعان ارىزى قانداي ەدى؟
[b]1 - وقۋشى [/b] «پۋلەمەتشى بولىپ سوعىسقا شىقسام ەكەن «ماكسيممەن» جاۋدى توپىرلاتا قۇلاتسام ەكەن. ءوزىم ولسەم دە وتانىم امان بولسا ەكەن.»
ءمۇعالىم وسىلايشا مانشۇك ءوزى سۇرانىپ سوعىسقا اتتانعان ەدى. ال، كانەكي، مانشۇك قاي جىلى، قاي قالادا سوعىستا بولعان ەكەن؟
[b]2 - وقۋشى[/b]
1943 جىلى كۇز ايى. بارلىق پۋلەمەتشىلەر كالينين مايدانىنا كەلدى. ولاردىڭ ىشىندە مانشۇك تە بەر ەدى. ول سوعىستىڭ ەڭ ءقاۋىپتى جەرىنە جىبەرىلدى.
ءمۇعالىم: مانشۇك جاۋ اسكەرلەرىنە قانداي ەرلىك كورسەتتى؟
[b]3 - وقۋشى [/b] جاۋ اسكەرى نيەۆەل قالاسىنا شابۋىلعا شىقتى. مانشۇك «ماكسيم» اتتى پۋلەمەتىمەن جاۋدى جاقىنداتپادى. كەنەت، جاۋ مانشۇكتى زەڭبىرەكپەن اتقىلادى. سناريادتىڭ سىنىعى باتىر قىزدىڭ جەلكەسىنە قادالدى.
[b]4 - وقۋشى [/b] وسىنى پايدالانعان فاشيستەر جاقىنداي ءتۇستى. سامايىنان كوزىنە قۇيىلعان جىلى قانعا قاراماستان بار كۇشىن جيناپ جاۋدىڭ تاعى دا 70 سولداتىن قۇلاتىپ ۇلگەردى.
[b]ءمۇعالىم: [/b] ءيا، بالالار، دۇرىس ايتاسىڭدار. مانشۇك جارالانسا دا، اۋرۋ جانىنا باتىپ بارا جاتسا دا ول ولىمنەن قورىقپادى.
ال ەندى مانشۇكتىڭ وتباسىنا توقتالايىق
[b]5 - وقۋشى[/b] مانشۇكتىڭ اناسى - ءامينا. كىشكەنتاي كەزىندە ولەڭ تاقپاقتاردى كوپ ايتاتىن بولعان. مانشۇك مايداندا بولعاندا اناسىنا حاتتى كوپ جازۋشى ەدى.
ءۇنتاسپا
مانشۇك اپاي باتىر قىز
ارداقتايمىز اتىن ءبىز
ۇقساپ مانشۇك اپايعا
ءوسىپ كەلە جاتىرمىز.
[b]ءمۇعالىم[/b] قۇرمەتتى بالالار. ءبىز مانشۇك اپايىمىز تۋرالى ايتىپ وتتىك. ەندى ءاليا اپامىز تۋرالى سىر شەرتەيىك.
[b]6 - وقۋشى[/b] ءدال سوعىس باستالعان كۇنى ءاليا بالالار ءۇيىنىڭ ساياجايىندا بولدى. كۇن كادىمگىدەي اشىق جانە ىستىق بولدى. ءتۇس اۋا سوعىستىڭ باستالعانى تۋرالى حابار جەتتى.
ءمۇعالىم ەندى بالالار، ءاليانىڭ دا ءوزىنىڭ تاتەسى ساپۋراعا جازعان حاتىن تىڭدايىق
ءۇنتاسپا
[b]7 - وقۋشى[/b]
1944 جىل. قىس ايى. نەمىستىڭ وفيسەرى ءاليانى ارتقى جاعىنان كەلىپ قاپسىرا ۇستاپ قۇلاتقىسى كەلدى. ءبىراق ءاليا وعان مۇرشا بەرمەدى. ونى بار كۇشىمەن يتەرىپ جىبەرىپ ەندى اتا بەرگەندە فاشيست ونى اتىپ ۇلگەردى.
ءمۇعالىم مىنەكي، بالالار، وسىنداي بەيبىت ومىرگە جەتۋىمىزگە ىقپال ەتكەن وسى اپالارىمىز. ءبىز بۇلاردى ەشقاشاندا ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك. سەبەبى بۇلاردىڭ ەرلىگى ەشقاشاندا ۇمىتىلمايدى.
سلايدتاردان ەسكەرتكىشتەر مەن سۋرەتتەردى كورسەتىپ ءوزىم ءتۇسىندىرىپ شىعامىن.
[b]وقۋشى[/b] بيىل ۇلى وتان سوعىسىنىڭ اياقتالعانىنا 67 جىل. جىل سايىن 9 مامىر كۇنى بۇكىل ەلىمىزبەن جەڭىس تويىن تويلايمىز.
[b]وقۋشى [/b]
كۇتكەن جەڭىس جارق ەتتى ساۋلە شاشىپ
جەڭىس كەلدى قۋاندىق كوڭىل تاسىپ
جاۋدى جويىپ باتىرلار ەلگە ورالدى
اتا - انامەن قاۋىشتى قۇشاق اشىپ
[b]وقۋشى [/b]
مامىر كەلدى اعاشتار ءبۇرىن جارىپ
بەيبىت ءومىر ورالدى كۇنى جارىق
«شۇكىر» دەپ اجەلەر ءجۇر اق جاۋلىقتىڭ
ۇشىمەن كوزدىڭ جاسىن سىعىپ الىپ
[b]وقۋشى[/b]
ءاليا، مانشۇك قايسار قىزى قازاقتىڭ
ەرلىگىنە تاڭدانامىن عاجاپ تىم
سولار توككەن قىزىل قاننىڭ ارقاسى
قازاقستان اسپانىندا ازات كۇن
[b]وقۋشى[/b]
ءاليا، مانشۇك ولمەگەنى سول بولار
قوس قارلىعاش ارداقتالار قورعالار
قازاق وتكەن ۇمىتپاسا تاريحىن
بولاشاققا ەگەمەندىك جول بولار.
[b]وقۋشى [/b]
مەكتەبىنە، باقشاسىنا ءبۇلدىرشىن
بارسىن، كۇلسىن، اناسىمەن ءبىر ءجۇرسىن
بەيبىتشىلىك كۇنى جانسا توبەدە
ءاليا، مانشۇك بىرەۋ ەمەس مىڭ گۇلسىڭ!
دانيا ۇلدارمەن بىرگە ءان ايتادى
تاربيە ساعاتىمىزدىڭ قوناعى ارۋنا «ءاليا»
[b]قورىتىندى ءسوز[/b]
[b]ماقساتى: [/b] وقۋشىلارعا ۇلى جەڭىستىڭ قانشالىقتى قيىنشىلىقپەن كەلگەنىن ءتۇسىندىرۋ. وتانىن، ەلىن، جەرىن قورعاۋعا، ونى سۇيۋگە تاربيەلەۋ. پاتريوتتىق سەزىمگە باۋلۋ، وقۋشى بويىنا ۇيالاتۋ.
[b]كورنەكىلىگى:[/b] اليا مەن مانشۇكتىڭ سۋرەتتەرى سلايدتار
[b]بارىسى[/b]
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى
سوعىس! زۇلمات سوعىس! 1941، 1942، 1943، 1944، 1945 وسى 5 جىل ىشىندە قانشاما ءومىر قيىلىپ، قانشا وتباسى ءوز تىرەكتەرىنەن ايىرىلدى. وسى سۇم سوعىستا تەك جىگىتتەر عانا ەمەس سونىمەن بىرگە جىگىتتەرمەن قوسا ارۋلارىمىز دا سوعىسقا اتتانعان ەدى.
سوعىس قالاي باستالدى ءۇنتاسپادان تىڭداپ كورەيىك.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاربيە ساعاتىمىز جاندارى نازىك بولسا دا ەر كىسىلەرمەن قاتار ەرلىك كورسەتكەن ءاليا مەن مانشۇك اپالارىمىزعا ارنالادى.
ءيا، بالالار، ەستەرىڭدە بولسا ءبىز انا ءتىلى ساباعىندا ءاليا مەن مانشۇك اپامىزدىڭ ەرلىكتەرى تۋرالى وقىعان بولاتىنبىز. ولار وزدەرى سوعىسقا سۇرانىپ ەدى. ولاردىڭ سوعىسقا سۇرانعان ارىزى قانداي ەدى؟
[b]1 - وقۋشى [/b] «پۋلەمەتشى بولىپ سوعىسقا شىقسام ەكەن «ماكسيممەن» جاۋدى توپىرلاتا قۇلاتسام ەكەن. ءوزىم ولسەم دە وتانىم امان بولسا ەكەن.»
ءمۇعالىم وسىلايشا مانشۇك ءوزى سۇرانىپ سوعىسقا اتتانعان ەدى. ال، كانەكي، مانشۇك قاي جىلى، قاي قالادا سوعىستا بولعان ەكەن؟
[b]2 - وقۋشى[/b]
1943 جىلى كۇز ايى. بارلىق پۋلەمەتشىلەر كالينين مايدانىنا كەلدى. ولاردىڭ ىشىندە مانشۇك تە بەر ەدى. ول سوعىستىڭ ەڭ ءقاۋىپتى جەرىنە جىبەرىلدى.
ءمۇعالىم: مانشۇك جاۋ اسكەرلەرىنە قانداي ەرلىك كورسەتتى؟
[b]3 - وقۋشى [/b] جاۋ اسكەرى نيەۆەل قالاسىنا شابۋىلعا شىقتى. مانشۇك «ماكسيم» اتتى پۋلەمەتىمەن جاۋدى جاقىنداتپادى. كەنەت، جاۋ مانشۇكتى زەڭبىرەكپەن اتقىلادى. سناريادتىڭ سىنىعى باتىر قىزدىڭ جەلكەسىنە قادالدى.
[b]4 - وقۋشى [/b] وسىنى پايدالانعان فاشيستەر جاقىنداي ءتۇستى. سامايىنان كوزىنە قۇيىلعان جىلى قانعا قاراماستان بار كۇشىن جيناپ جاۋدىڭ تاعى دا 70 سولداتىن قۇلاتىپ ۇلگەردى.
[b]ءمۇعالىم: [/b] ءيا، بالالار، دۇرىس ايتاسىڭدار. مانشۇك جارالانسا دا، اۋرۋ جانىنا باتىپ بارا جاتسا دا ول ولىمنەن قورىقپادى.
ال ەندى مانشۇكتىڭ وتباسىنا توقتالايىق
[b]5 - وقۋشى[/b] مانشۇكتىڭ اناسى - ءامينا. كىشكەنتاي كەزىندە ولەڭ تاقپاقتاردى كوپ ايتاتىن بولعان. مانشۇك مايداندا بولعاندا اناسىنا حاتتى كوپ جازۋشى ەدى.
ءۇنتاسپا
مانشۇك اپاي باتىر قىز
ارداقتايمىز اتىن ءبىز
ۇقساپ مانشۇك اپايعا
ءوسىپ كەلە جاتىرمىز.
[b]ءمۇعالىم[/b] قۇرمەتتى بالالار. ءبىز مانشۇك اپايىمىز تۋرالى ايتىپ وتتىك. ەندى ءاليا اپامىز تۋرالى سىر شەرتەيىك.
[b]6 - وقۋشى[/b] ءدال سوعىس باستالعان كۇنى ءاليا بالالار ءۇيىنىڭ ساياجايىندا بولدى. كۇن كادىمگىدەي اشىق جانە ىستىق بولدى. ءتۇس اۋا سوعىستىڭ باستالعانى تۋرالى حابار جەتتى.
ءمۇعالىم ەندى بالالار، ءاليانىڭ دا ءوزىنىڭ تاتەسى ساپۋراعا جازعان حاتىن تىڭدايىق
ءۇنتاسپا
[b]7 - وقۋشى[/b]
1944 جىل. قىس ايى. نەمىستىڭ وفيسەرى ءاليانى ارتقى جاعىنان كەلىپ قاپسىرا ۇستاپ قۇلاتقىسى كەلدى. ءبىراق ءاليا وعان مۇرشا بەرمەدى. ونى بار كۇشىمەن يتەرىپ جىبەرىپ ەندى اتا بەرگەندە فاشيست ونى اتىپ ۇلگەردى.
ءمۇعالىم مىنەكي، بالالار، وسىنداي بەيبىت ومىرگە جەتۋىمىزگە ىقپال ەتكەن وسى اپالارىمىز. ءبىز بۇلاردى ەشقاشاندا ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك. سەبەبى بۇلاردىڭ ەرلىگى ەشقاشاندا ۇمىتىلمايدى.
سلايدتاردان ەسكەرتكىشتەر مەن سۋرەتتەردى كورسەتىپ ءوزىم ءتۇسىندىرىپ شىعامىن.
[b]وقۋشى[/b] بيىل ۇلى وتان سوعىسىنىڭ اياقتالعانىنا 67 جىل. جىل سايىن 9 مامىر كۇنى بۇكىل ەلىمىزبەن جەڭىس تويىن تويلايمىز.
[b]وقۋشى [/b]
كۇتكەن جەڭىس جارق ەتتى ساۋلە شاشىپ
جەڭىس كەلدى قۋاندىق كوڭىل تاسىپ
جاۋدى جويىپ باتىرلار ەلگە ورالدى
اتا - انامەن قاۋىشتى قۇشاق اشىپ
[b]وقۋشى [/b]
مامىر كەلدى اعاشتار ءبۇرىن جارىپ
بەيبىت ءومىر ورالدى كۇنى جارىق
«شۇكىر» دەپ اجەلەر ءجۇر اق جاۋلىقتىڭ
ۇشىمەن كوزدىڭ جاسىن سىعىپ الىپ
[b]وقۋشى[/b]
ءاليا، مانشۇك قايسار قىزى قازاقتىڭ
ەرلىگىنە تاڭدانامىن عاجاپ تىم
سولار توككەن قىزىل قاننىڭ ارقاسى
قازاقستان اسپانىندا ازات كۇن
[b]وقۋشى[/b]
ءاليا، مانشۇك ولمەگەنى سول بولار
قوس قارلىعاش ارداقتالار قورعالار
قازاق وتكەن ۇمىتپاسا تاريحىن
بولاشاققا ەگەمەندىك جول بولار.
[b]وقۋشى [/b]
مەكتەبىنە، باقشاسىنا ءبۇلدىرشىن
بارسىن، كۇلسىن، اناسىمەن ءبىر ءجۇرسىن
بەيبىتشىلىك كۇنى جانسا توبەدە
ءاليا، مانشۇك بىرەۋ ەمەس مىڭ گۇلسىڭ!
دانيا ۇلدارمەن بىرگە ءان ايتادى
تاربيە ساعاتىمىزدىڭ قوناعى ارۋنا «ءاليا»
[b]قورىتىندى ءسوز[/b]